Braam en Braamboos

Eerst even dit, mocht je internationale informatie/tips/foto’s zoeken over/van bramen:

  • Latijnse naam:     Rubus fruticosus (hoewel de braam zoals wij die in de tuin hebben een kruising van verschillende soorten = species zouden zijn)
  • Engelse naam:     Blackberry
  • Duitse naam:     Brombeere
  • Franse naam:     Ronce des bois (de vruchten worden in recepten vaak ‘Mûres’ genoemd)

Van braambozen kun je (nationaal en internationaal) het beste informatie/foto’s vinden onder hun 3 afzonderlijke namen Taybes/Tayberry, Loganbes/Loganberry en Boysenbes/Boysenberry. Zie daarover meer bijna onderaan deze pagina bij de alinea ‘Braamboos-hybriden’.

 

Een braam is een grote struik met sterke groeikracht en  slingercapaciteiten 🙂 . Mede daarom zul je haar wat in toom moeten houden. Door goed snoeien en leiden houd je de plant gezond, in toom en krijg je de beste opbrengst. Als je de struik niet goed verzorgt kan ze enorm groot worden, met heel veel stekken en uitlopers. Dat is op zich niet erg maar veel en grote struiken geven altijd minder opbrengst en minder kwaliteit (want je wilt dat alle energie van de plant naar het maken van grote lekkere vruchten gaat en niet naar stengels, uitlopers en stekken).

In plantsoenen zie je dat soort struiken wel; heel groot en met weinig en kleine bramen waarvan de smaak ook vaak niet heel geweldig is.

Een goed verzorgde
bramenstruik wordt niet heel groot en maakt vooral heel veel vruchten

 

De meeste bramen hebben doornen (dat verraadt gelijk het feit dat ze een ver familielid van de roos is). Door veredeling is geprobeerd om bijvoorbeeld bramen zonder doornen te kweken en dat lukt steeds beter. Let bij de aankoop dus niet alleen op smaak, grootte, vroegheid, etc. maar ook op doornen.

Ook zijn er nu de braamhybriden (ook wel braambes genoemd, maar ik zag in de Groente- en Fruitencyclopedie de naam Braamboos en vind die naam wel erg leuk en toepasselijk dus die houden we maar aan). De naam is vooral toepasselijk omdat deze braambozen altijd een kruising tussen bramen en frambozen zijn (en frambozen zijn familie van de braam, met de Latijnse naam Rubus idaeus). De braambozen heb ik een aparte alinea onderaan deze pagina gegeven omdat er een aantal kleine verschillen zijn met de ‘gewone’ braam.

Een bramenstruik is volledig winterhard, al kunnen in strenge winters sommige takken soms wel wat vorstschade oplopen. De struiken bloeien in mei-juni, maar die bloei kan ook wat later zijn  (afhankelijk van het ras).

Aan één struik verschijnen bloemen met vrouwelijke stampers en mannelijk stuifmeel en je hebt dus voor een goede opbrengst in principe aan 1 struik genoeg. Eigenlijk bestaat elke braam uit meerdere op elkaar geplaatste besjes.  De bloemen worden door insecten bestoven. De oogst valt in juli-augustus en soms zelfs ook nog in september (afhankelijk van het ras).

 

BODEM / BEMESTING

Bramen zijn niet erg kieskeurig en groeien op elke grondsoort, al hebben ze een lichte voorkeur voor licht kalkhoudende gronden. Op zure gronden kun je dus elk jaar het beste wat kalk strooien om aan die wens tegemoet te komen.

Bramen staan graag in de zon, al doen ze het op een halfbeschaduwde plaats ook goed. Het voordeel van een zonnige plaats is dat de vruchten na regen sneller opdrogen waardoor je wat minder last van rot en schimmel hebt in een natte zomer. Bovendien smaken door de zon goed gerijpte bramen natuurlijk het lekkerst.

Bramen groeien en bloeien ook als ze geen voeding krijgen, ze is heel sterk en kan goed voor zichzelf zorgen. Maar voor de beste opbrengst van lekkere (en zo groot mogelijke) bramen geef je in het voorjaar (als de planten uit gaan lopen) een algemene moestuin- of fruitbomenvoeding. Zelf geven we een kleine tot middelmatige hoeveelheid samengestelde organische meststof (zoals groene Culterra of iets vergelijkbaars). Geef vooral niet teveel mest en geen stikstofrijke mest: het is niet nodig om de toch al sterke groei van bramen aan te moedigen 🙂 . En veel stikstof zorgt altijd voor veel stengels en bladgroei en je wilt juist veel en lekkere bramen. Om die reden is wat extra kali in de voeding wel handig (want dat zorgt voor een goede vruchtzetting en smaak).

Onze braam doet het hier in kleigrond prima zonder al te veel extra’s. Ze krijgt wel elke winter een mulchlaag van oude stalmest met veel stro erin (dat houdt gelijk vocht vast, geeft wat voeding en vermindert onkruidgroei).

Bij het planten (jaren geleden) hebben we voor en goede start een flink plantgat gegraven en dat opgevuld met een mengsel van rijpe compost en potgrond en daar de braam in geplant.

 

PLANTEN / RASSEN

Van één bramenstruik die goed geleid, gesnoeid en verzorgd is kun je wel 5 tot 15 kilo bramen plukken (mede afhankelijk van het ras, de standplaats en het weer). Misschien helpt je dat te bepalen of je één of meerdere struiken wilt. Bedenk daarbij ook wat een braam nodig heeft: minimaal 2,5 meter maar liever nog 3 meter ruimte in de breedte. Je leidt bramen en hebt er dus stokken of palen met draden nodig, of een ander soort hekwerk waar je de takken aan kunt opbinden.

Bekende rassen zijn:

  • Bedford Giant (groot, met doornen, vroeg)
  • Chester Thornless (grote bessen, doornloos, lekker)
  • Himalaya (met doornen, erg lekker en goede opbrengst)
  • Hull Thornless (doornloos, grote vruchten, middelvroeg)
  • Jumbo (extra grote vruchten met een wat zurige smaak, doornloos)
  • Navaho (doornloos, middelgrote struik en bessen)
  • Theodoor Reimers (met doornen, grote struiken met forse opbregst)
  • Thornfree (doornloos, laat ras)
  • Thornless Evergreen (grote struik, vrij vroeg, middelgrote bessen, doornloos)
  • Triple Crown (doornloos, vrij grote bessen, grote struik)

Ik kan je van harte adviseren om met de kweker te overleggen wat je wilt in smaak, vroegheid, groeikracht, doornen, etc.. En kijk vooral ook eens rond op internet, ik zag bijvoorbeeld laatst op de website van een kweker het ras Reuben, het is een ras dat kleiner blijft (leuk voor kleine tuinen en voor in pot op een balkon!) en op eenjarig hout bloeit. En dat betekent dat je haar elke winter tot 30 centimeter boven de grond afknipt en ze vanaf het voorjaar weer uitloopt en in de zomer bloeit en bramen geeft. Meer informatie kun je hier vinden: fruitbomen.net

Zelf hebben we een braam zonder naam, ze is al meer dan 15 jaar oud. We hebben een stek gekregen van een lekkere braam die bij een tuinbuurvrouw stond. Die braam (en nu de onze dus ook) is doornloos, de oogst valt in augustus en de bramen zijn vrij groot, sappig en lekker zoet.

Het ‘stekken’ van bramen gaat heel gemakkelijk: het enige wat je hoeft te doen is de grond wat los maken en een nieuwe tak (zonder bramen) op de grond vast pinnen (met bijvoorbeeld een krammetje). Je kunt in plaats daarvan ook de tak op een pot met potgrond leggen en vastmaken, dat gaat nog iets makkelijker en sneller. Binnen enkele weken zal het gedeelte van de tak waar ze de grond raakt wortels maken. Als ze voldoende wortels heeft kun je haar los knippen van de moederplant en haar een eigen plek in je tuin geven. Eigenlijk heet deze techniek niet ‘stekken’ maar ‘afleggen’. Ik kan me zomaar voorstellen (gezien de groeikracht van een bramentak) dat ze ook heel makkelijk stekt (dus een stukje van een verse groene tak zonder vruchten onder een knop afsnijden en in potgrond met zand gemengd oppotten. Misschien stekt ze zelfs in een glas water, maar dat durf ik niet te zeggen, ik heb haar alleen via afleggen vermeerderd en dat gaat heel goed.

En dit ‘afleggen’ gaat dus zo gemakkelijk dat je vooral moet zorgen dat er geen bramentakken op de grond liggen. Want dan krijg je veel opslag doordat die takken gaan wortelen.

 

BESCHERMING

Vogels lusten wel bramen maar nou ook weer niet zo graag dat je er je planten voor moet afdekken (dat is in ieder geval onze ervaring). Ik heb in al die jaren nog nooit meegemaakt dat er veel van de planten werd gevreten (maar dat komt misschien ook omdat er op een volkstuin altijd nog andere eetbare en misschien lekkerdere soorten te vinden zijn zoals aalbessen, kruisbessen, pruimen, blauwe bessen, peren, etc., etc. 🙂

 

LEIDEN

Bramen maken heel lange slungelachtige maar toch sterke takken, soms wel tot 5 meter lang. Deze takken zul je aan moeten binden om te zorgen dat er een beetje organisatie in je plant blijft. Bovendien neemt ze dan minder ruimte in beslag, droogt ze sneller op na regen en kan de zon goed de vruchten laten rijpen. En ook niet onbelangrijk: als je de takken opbindt zorg je er gelijk voor dat de bramenstengels zich niet kunnen hechten aan de grond en zo kan gaan woekeren.

Houd voor een gemiddeld groeiende braam een afmeting van zo’n 3  meter aan en sla een paal aan het begin van die afstand en een paal aan het einde. Daartussen, in het midden, plant je de bramenstruik. Begin nu op 60 centimeter van de grond af een eerste draad te spannen en herhaal dat daarna naar boven om de 30 centimeter, de laatste draad span je op zo’n 1,80 meter hoogte.

 

Hier hebben we met geluk gehad dat we een oud ijzeren hekwerk konden bemachtigen waar de braam bij staat. Dat hekwerk is 2 meter hoog en ruim 3 meter breed, er past precies 1 bramenstruik bij.

Een lager hekwerk kan natuurlijk ook, maar ga dan wat meer de breedte in; de takken groeien net zo makkelijk breeduit als wat meer in de hoogte. Goed leiden is dan natuurlijk ook weer belangrijk.

Bindt de jonge takken in een soort waaiervorm (eerst omhoog en dan zijwaarts, ongeveer evenveel takken naar links als naar rechts) aan de draden vast. Hieraan komt de bloei en de oogst. Op deze foto kun je dat redelijk goed zien:

 

SNOEIEN

Bramen bloeien op het hout dat de vorige zomer en herfst is gegroeid. Het wegsnoeien van de oude takken (waar dus in dat jaar de bramen aan zaten) kun je ergens tussen oktober en eind februari doen (bij niet vriezend weer). Zelf snoeien we graag in de herfst, dat is het allermakkelijkst, want je kunt dan nog makkelijk zien welke takken oud zijn (met restanten van bramen eraan) en welke nieuw zijn (groen, vers).

Op deze foto zie je zo’n nieuwe scheut. Links de braam met de dragende takken. De sterke groeikrachtige groene frisse tak die naar rechts groeit is een nieuwe scheut (en die moet dus wat terug worden gebogen naar het rek en daaraan worden gebonden).

 

Dan een foto van de bramenstruik zoals die er in de herfst uitziet:

 

Het ziet er nogal onoverzichtelijk uit, maar eigenlijk is het heel makkelijk: je zoekt een tak waar nog wat resten van bramen aan hangen en je volgt die tak helemaal terug tot aan de basis, en je snoeit die tak zo dicht mogelijk bij de grond af. Dat doe je met alle takken waar bramen aan hebben gehangen. En uiteindelijk houd je dan de nieuwe takken/stengels over. En daar mag je vooral niet in knippen want hieraan groeien volgend jaar de bramen; deze stengels bind je op aan het rek/hekwerk (voor zover je dat in de zomer nog niet had gedaan). En dan ziet het er zo uit, de nieuwe takken opgebonden, de oude takken tot op de grond teruggesnoeid.

 

Je kunt trouwens op alle foto’s op deze pagina klikken om ze in groot formaat te zien, zo kun je wellicht wat makkelijker de oude en nieuwe takken zien.

Op deze manier kan er eigenlijk nooit iets mis gaan. Zo gemakkelijk is het 🙂

 

OVERIGE TEELTTIPS

Naast het snoeien en leiden zorg je er bij voorkeur voor dat er rond de struiken een mulchlaag ligt (dat hoeft natuurlijk niet maar het houdt vocht in de bodem vast en houdt het onkruid tegen). Bramen hebben liever een vochtige dan een droge grond (want er is vrij veel vocht nodig om te groeien, nieuwe scheuten te maken, en te bloeien en bramen te maken)

Verwijder regelmatig onkruid, en natuurlijk ook eventuele opslag (stekken) van wortelende takken rond de planten.

 

BRAAMHYBRIDEN / BRAAMBOZEN

Zoals in het begin op deze pagina al genoemd nog iets over deze soorten/rassen: een braamhybride/braamboos is een kruising tussen een braam en een framboos. Er zijn er verschillende, de 3 bekendste zijn de Loganberry, Tayberry en Boysenberry (waarvan de eerste 2 qua uiterlijk meer op een framboos lijken en de laatste juist meer op een braam). Daarnaast zijn er nog een aantal soorten die wat minder bekend (wellicht ook iets minder succesvol?) zijn, dat zijn:

  • Tummelberry
  • Veitchberry
  • Silvaberry
  • Sunberry
  • Nectarberry
  • Youngberry

Er zijn bij al deze kruisingen wat verschillen in kleur, grootte, smaak van de vrucht, groeikracht, etc..

Zelf hebben we een paar jaar een Loganberry gehad; ze leek qua groeikracht op een braam (misschien nog wel iets groeikrachtiger). De bessen hadden de kleur en vorm van een framboos (maar dan wel 2 keer zo groot). Wij vonden dat de struik veel plaats innam in de tuin, en vonden de smaak niet zo lekker als een braam, en ook niet zo lekker als een framboos (zurig, met wat frambozenaroma). Dat is natuurlijk heel persoonlijk en wellicht ook nog mede afhankelijk van de omstandigheden. De vruchten werden hier ook nog flink belaagd door kleine rupsjes. Na een paar jaar hebben we de struik aan iemand anders gegeven en houden wij het (voorlopig, zeg nooit nooit 🙂 ) bij bramen en frambozen.

Loganberry

 

Over het algemeen zijn de vruchten van braambozen wat groter dan die van bramen. Ze verschillen onderling dan wel weer wat, de vruchten van onze Loganberry waren in ieder geval wel ruim 1,5 keer zo groot als onze braam (en onze bramen zijn ook al best groot).

De kleur van rijpe bramen is altijd bijna glanzend zwart, die van braambozen zitten qua kleur altijd tussen frambozen en bramen in; soms wat roder, soms wat paarser of nog donkerder maar nooit zo donker als een braam.

Ook braambozen zijn er met en zonder stekels, net als bramen.En ook al lijkt een braamboos meer op een framboos, de groei lijkt altijd op die van de braam (groeikrachtig, moet geleid worden). Er zijn wel verschillen in groeikracht. Over het algemeen is de oogst van braambozen iets vroeger dan die van bramen.

Braambozen zijn iets minder winterhard dan bramen. Snoei ze daarom pas aan het einde van de winter en zorg voor een zonnige standplaats. Nieuwe takken die vorstschade hebben opgelopen mag je in maart tot op een gezonde knop terugsnoeien.

Braambozen hebben graag wat meer voeding en liefst een eerder iets zure grond dan een kalkrijke grond (dat komt door de inbreng van de frambozen die ook graag een neutrale tot iets zure grond willen). Op echt zure gronden moet je wel nog steeds kalken, maar iets minder dan een braam. En geef ook braambozen elk voorjaar vlak voor het uitlopen wat samengestelde organische meststof, en een mulchlaag van oude stalmest met stro.

 

OOGST / BEWAREN

Bramen hebben een droge periode nodig om mooie rijpe bramen te geven. Ik kan me een jaar herinneren met een lange natte zomer: als er veel regen valt en de struiken geen kans krijgen om goed op te drogen gaan de vruchten al snel rotten. Zon en een droge periode zijn dus heel belangrijk voor bramen.

Pluk bramen rijp, en niet eerder. Hoe rijper, des te lekkerder. Het gemakkelijkst is om met duim en wijsvinger een braam heel voorzichtig vast te pakken en er zachtjes aan te trekken; heb je direct de braam in je handen, dan is ze goed rijp. Voel je echter nog wat weerstand en laat ze niet heel gemakkelijk los, dan is ze nog net niet rijp genoeg en kun je haar beter nog één of twee dagen laten hangen. Niet volledige rijpe bramen zijn altijd wat zuurder.

Wees bij het plukken niet te hardhandig, doe het voorzichtig en gebruik ondiepe brede bakken; rijpe bramen kneuzen gemakkelijk als je er te ruw mee omgaat of er teveel druk op komt in een te hoge smalle bak. Rijpe bramen kun je ook niet lang bewaren, hooguit een dag, maar vers zijn ze het allerlekkerst. Oogst dus vooral elke dag vers wat je wilt eten.

Moet je toch meer oogsten omdat er nu eenmaal veel rijpe bramen hangen, vries ze dan vooral in; je kunt er dan later nog sap, saus of jam van maken. Ook bramen zijn zeer geschikt voor de inmaak (jam, gelei, ook lekker in combinatie met andere vruchten).


Tot slot: kijk vooral nog even op de Receptenpagina voor recepten met bramen (of andere groenten, fruit of kruiden) of op de pagina met Inmaakrecepten voor recepten van bijvoorbeeld jam en gelei.

Meringue met chocolade, hazelnoten en verse vruchten

 

Abonneer
Laat het weten als er
guest

62 Reacties
Oudste
Nieuwste Meest gestemd
Inline feedbacks
Bekijk alle reacties
Franco Morittu

Beste mevrouw, heer,
Nu komen de nieuwe bramen scheuten die nodig heb voor de volgende jaar.
Vraag: moet ik net als tomatenplant dieven? (De nieuwe scheuten tussen de stam en de blad weghalen?) ter voorkoming van overwoekering.
Met vriendelijke groet,
Franco

Dorien Joosten

Hallo

Ik heb een vraag omtrent de bramen .Er zitten wilde bramen met stekels door een van mijn zwarte bessen struiken. Ze zijn kleiner dan de gewone wilde braam en hebben een prachtige blauwe kleur en ze zijn qua smaak dichter bij de zwarte bes dan bij de braam. Wat is dit voor een braam wie kan me dit vertellen?

Kevin Dannau

Hey Dorien, misschien een dauwbraam? Grts, Kevin

Mariël

Hoi Diana,

Je schrijft dat je 3 meter voor de braam moet uittrekken. Maar kan ik hem ook snoeien als ik 2 meter genoeg vind?

H.M. Tepper

Help, mijn bramen zijn uitgedroogd. Ziet er raar uit. Er lijkt een ziekte in te zitten of de zon is te heet geweest voor de bramen. Iemand een idee?

Ria

Ik heb dat ook in mijn bramen. Het schijnt zonnebrand te zijn. De bramen zijn door de extreme temperatuur gewoon verbrand heb ik ergens gelezen.
Gelukkig zitten er bij mij nog heel veel bloemen en onrijpe trossen aan dus als het weer een beetje normaal blijft doen kan ik toch nog lekkere bramen plukken. hoop ik.

Groet,
Ria

Theo

Hallo Ria
Ik heb een vraag over het snoeien.
Ik heb een doornloze braam die nu voor het eerste jaar vruchten brengt.
Aan de eerste tak, die met de vruchten dus, komen nu allemaal zijtakken. Dragen deze zijtakken het komende jaar of kan ik die maar beter weghalen engebruik maken van de nieuwe uitloper?

cindy

Hoi Ruud en Diana,
Ik was van plan om de “chester thornless” te gaan kweken in pot. Ik wou ze eerst poten in een hangpot maar heb besloten om ze in een hoge pot (1,5 m hoog en 40 cm breed) te zetten zodat de takken naar beneden hangen. Als ze dan tot aan de grond komen wou ik ze omhoog hangen aan touw.
Kan dit of is een hek beter? Worden de takken in pot ook zo lang. Moet je dan op dezelfde manier snoeien en verzorgen? Kun je hier iets over vertellen?

Groetjes cindy

Anoniem

Hoi Diana,

Ik zal zeker iets laten weten, kun je hier ook een foto plaatsen?
Ben zelf benieuwd of het gaat lukken. Zal je vast nog wel lastig vallen voor.tips.en advies

Groetjes cindy

Thomas

Ik heb lukraak een tayberry gekocht enkele jaren terug en ben er wel erg blij mee. Erg lekker en goede opbrengst zonder al te veel moeite 🙂

Suzy Peeters

Beste,
wij hebbben onze braamstruik al enkele jaren staan, en telkens hebben we heel zure bessen. Dit voorjaar hebben we de takken van de muur weggetrokken , en naar de tuin geleid, zodat ze meer zon krijgen. De “trossen” zijn vaak heel groot, de bessen hangen op vele plaatsen met 10 bij elkaar. Is het dan aan te raden om enkele bessen weg te knippen uit die trossen, zoals bij druiven? Of heeft dit geen belang?

aad

Grond rond de plant goed losmaken, eerste vereisten is kalk toevoegen en spoorelementen voordat de plant in het voorjaar begint uit te lopen.
Zelf gebruik ik Tenso Cocktail als spoorelement, dit geef je maar een keer per jaar bij de groeistart.
Kalk, geef bij de groeistart voldoende kalk, maar niet alles in eens.
mengsel van Compost, koffieprut, koemestkorrels, gemalen of kortgeknipt stro is prima.
Controleer of er genoeg leven is,in de afdeklaag wormpjes ed.
Als je grond te zuur is, zijn je bramen ook zuur, dit kan je vaak zien aan het soort onkruid wat rondom de struik groeid. Brandnetels, alle distelsoorten, Heermoes groeien graag op zure grond.
Behalve als je kippenmest toevoegt, daar zit brandnetelzaad in.
Klaver is een gewenst kruid vanwegen het stikstof.

Jascha

Hoi!
In september ben ik in mijn huidige huis komen wonen, en er stond (blijkbaar haha) een braam in de tuin.
Hij begon in het voorjaar enorm goed te groeien, maar nu is hij geel en lijkt hij dood te gaan. De bladeren en bloemetjes sterven af, en dat wat een braam had moeten zijn (denk ik) ook. Heb je enig idee hoe dat zou kunnen? Wat heb ik fout gedaan? 🙁

Luc Van Baelen

Beste
Ik heb sinds 2 jaar doornloze braamstruiken staan. De nieuwe scheuten die opschieten hebben bladvorm met 5 blaadjes. Ik weet voor rozen is de bladvorm van 5 blaadjes, een waterscheut en moet je deze wegsnoeien. Is dit voor bramen ook zo of hebben de nieuwe scheuten altijd 5 blaadjes. De vruchtdragende takken, die vorig jaar gevormd zijn, hebben bladvorm met 3 blaadjes.

Ria

Hallo Luc en Diana,

Ik weet dat rozen altijd een uit 5 blaadjes gevormd blad hebben. Dat heeft niets met wilde scheuten te maken. Een enkele keer zie je ook wel eens een drieblad dicht bij de bloemtros.
Ik ben ook voor alle zekerheid nog even in mijn tuin gaan kijken naar de rozen en naar de doornloze braam. Ik zie zowel bij de rozen als bij de braam alleen maar vijfbladen, met soms een drieblad aan de zijscheuten waar de bramen aan groeien.

Groetjes,
Ria

Michiel

Dag Diana,
Ik heb al jaren meerdere Loganberry struiken, inderdaad een sterke groeier. Hij verdringt andere frambozen en breidt zich uit doordat een lage tak verderop de grond in gaat en wortelt, net als bijvoorbeeld de japanse wijnbes. Dit jaar een overweldigende oogst zonder beestjes. Ze zijn vers niet zo geweldig smakelijk maar heel goed in jam e.d..
Vriendelijke groet, Michiel

Christien

Ik ben het met Michiel eens dat jam extra lekker wordt als je een handvol Loganbessen toevoegt. Ik heb 1 struik in mijn tuin staan en dit topjaar bijna 3 kilo vruchten kunnen oogsten.
En een groot voordeel van de Loganberry struik is dat de vogels de vruchten niet eten, dus er hoeft geen net overheen.

Freddy De Rop

Goede middag,
Ik heb met veel plezier Uw artikel gelezen. Zelf staan we in de tuin o.a. ook met braambessen e.d. Mijn vrouwtje en ik hebben daar veel jaren wijn van gemaakt én lekkere confituur. Sinds een paar jaar zijn we begonnen met zelf vruchtensappen maken (appels, rode bes, pruim, zure kriek en appels. Dat valt heel goed mee, in zoverre dat de +- 350l sap die we maken vrij snel uitgeput is, mede door kinderen en vrienden 🙂 Voor de toch wat zure smaak van de braambes, nemen we een sapmengeling van 80% appelsap en 20% bramensap, zonder toevoeging van suiker of bewaarmiddelen, die we pasteuriseren in champagneflessen (75cl) . Heel lekker, moet je eens proberen.
Gr,
Freddy

Freddy

Persoonlijk plaatsen wij de boordevol gevulde (open) flessen in bain mairie op 80° gedurende 20min. Dan plaatsen wij er ( voorzichtig voor brandwonden) kroonkurken op. Aangezien sap uitgezet is door de warmte, trekt bij afkoeling de kroonkurk vacuum op de fles. Momenteel zitten in de diepvries al ong 40kg bramen, 30 kg rode bes en iets minder framboos en pruim en rabarber. Nog even wachten tot de appels er zijn en dan kunnen we binnenkort zo’n 400L sap maken.
Groetjes,
Freddy

Anton

Hallo,
Ik heb een Thornless Evergreen braam van een jaar of 6 oud.
De eerste 4 jaren zaten er volop bloesems en later ook vruchten aan.
Alleen vorig jaar geen enkele bloesem en dus ook geen vruchten.
Ook dit jaar tot op heden nog geen spoor van bloesem.
Plant krijgt voldoende mulch en mest en plant ziet er verder ongeschonden uit.
Iemand enig idee wat dit kan zijn ?

Freddy

Goede avond,
Ik heb eigenlijk geen tip, alleen ook een ‘rare’ ervaring met dezelfde soort struik. Na 6-7 seizoenen begon die ineens massa’s wortelscheuten te maken (met doornen), de eigenlijke struik kwijnde op een paar jaar weg terwijl de scheuten weelderig opschoten (met kleine vruchten. Heeft me veel werk gekost om te rooien en nu 5-tal jaar later komen nog her en der opnieuw scheutjes te voorschijn tussen de nieuwe braamstruiken. Veel succes verder!

Karin Krabbendam

Beste Diana,

Wat een leuke site heb je toch, ik leer altijd veel!
Met mijn braam gaat t mis. Een doornloze, die er al plm 18 jaar staat en heel veel opbrengst had. Maar ook problemen. Andere jaren vaak schimmelige bramen erbij, of verdroogd. En wat bleek verkleurde exemplaren. Nu heel veel bleke. Soms enkele partikeltjes, soms de hele braam, nog voordat ze op kleur is en soms zelfs hele vruchttrossen…Ze smaken ook “bleek”. Smakeloos. Vorig jaar ook veel, nu weinig bramen met een afwijkende paarse kleur op een paar partikels. Die gaan ook verdrogen of schimmelen. En zijn vies:-(.

Daarom voerde ik alle gesnoeide takken en de “foute” bramen al jaren af. In het najaar snoei ik de vruchtdragende takken af en van de nieuwe loten snoeide ik de zijtakken terug op 2 a 3 knoppen…

Toch weer volle bak en de eerste waren heerlijk. Maar nu steeds meer bleke bramen, of soms verdroogd. Ik geef wat oude mest in het voorjaar.
Ken je dit probleem toevallig? Is er een remedie?
Ik heb er foto’s van…

Karin Krabbendam

Via de Facebook groep voedselbossen ben ik verder gekomen: bramengalmijt. Remedie: snoeiafval afvoeren, doe ik al. Ga nu radicaal ook alle aangetaste vruchten weghalen..
Er zouden ook natuurlijke middelen bestaan, te koop bij tuincentra, maar zover ben ik nog niet. Hou me aanbevolen.
Ook roofmijt zou helpen, dit heb ik nog nooit toegepast.
Als niets helpt, ga ik rooien: wordt elk jaar meer. En tast ook al wijnbes aan ( nog maar paar procent nu, maar ik vrees het ergste) en loganberry (idem) Bah!!

Karin Krabbendam

Voor de geinteresseerde lezer: het verwijderen heeft niet geholpen. Zie nu wel dat er in de stengels een soort orange vlekken zitten: de galmijt. Van Velt, ecologisch tuinieren, kreeg ik deze tip, die ook voor de bramengalmijt geldt. Ga ik vandaag uitproberen.
Hoe krijg je de druivenviltmijt helemaal weg?Tijdens de winter en het voorjaar schuilen de wijfjes in schorsspleten en knoppen, vandaar:

  • Tijdens de winter de losse schors met de hand of stalen borsteltje wegnemen.
  • In maart, bij het uitlopen van de knoppen, al deze knoppen instrijken met een mengsel van twintig delen ecologisch afwasmiddel en een deel spuitzwavel. Deze maatregel is de effectiefste en hoef je in principe maar één keer grondig uit te voeren.
B4BC279F-BA98-4956-87C4-AAA230009B21.jpeg
Ineke H

Beste Karin, Diana en meelezers,
Veel dank voor je uitgebreide reacties en foto’s; zo fijn dat we via deze site ook veel van elkaar kunnen leren!
Even voor de aanvulling (en waarom ik hier terechtkwam), is een andere mogelijke oorzaak van witte / lichte plekken op bramen ZONNEBRAND – teveel (plotselinge) zon en hitte midden op de dag… Dan is er geen sprake van aangetaste bladeren en rode poederplekken, maar wordt de kant van de braam die in de zon hangt bleek, en blijft de schaduwkant onaangetast. Op jouw detailfoto zie ik ook een paar bramen die dat lijken te hebben, dus misschien is het bij jou een gecombineerd probleem. Ik vond die verklaring onder “white drupelet syndrome”, bijv. hier https://www.gardeningknowhow.com/edible/fruits/raspberry/white-drupelet-syndrome.htm. Gelukkig hoef ik mijn zonnebrandbramen dan niet in te spuiten en zijn ze wel eetbaar, ookal zijn ze niet mooi.
Vriendelijke groeten,
Ineke

Karin Krabbendam

In aanvulling op onderstaande reactie, hier het advies van Velt zelf:

ik doe nog extra, naast de knoppen, de orange vlekken en het begin van de stengel. Hopelijk helpt het inderdaad zo goed. Ik zal het hier melden.

Beste, 

Het fenomeen van “bleke bramen” wordt inderdaad veroorzaakt door de bramengalmijt.

Verwijder zeker de afgedragen takken zoals je al doet. 
De natuurlijke vijand van deze mijten zijn roofmijten. Je trekt deze aan door bijvoorbeeld jaarlijks de bramen te mulchen met organisch materiaal zoals stro, bladafval of haksel. Het biedt ze een schuilplek van waaruit ze op jacht kunnen gaan. Tevens zorgt deze mulch, samen met een jaarlijkse stevige organische bemesting met compost voor een actief bodemleven en dus goede groeicondities voor de planten. Breng in het voorjaar eerst de compost aan en dek dan af met de mulch. 

Nieuwe knoppen zou ik niet verwijderen want dan krijg je ook geen oogst meer. Eventueel kan je de knoppen voor ze uitlopen insmeren met het zwavelpapje zoals beschreven in dit artikel over de gelijkaardige druivenviltmijt. https://www.velt.be/vraag-antwoord/moestuinvragen/wat-doe-je-tegen-de-druivenviltmijt 

succes

Karin Krabbendam

Zojuist gedaan. Wat me opviel: veel “oude” bladeren, die het eerst kwamen of soms de winter overleeft hebben, zijn verkleurd. Draai je ze om, dan zie je het orange poeder: de galmijt. Deze heb ik verwijderd en voer ik af. Durf ze niet op de composthoop te doen.
Nu koste plm 8 meter nakijken en inspuiten me plm 1 uur.

Ben benieuwd wat het resultaat is en ga het over een week weer doen.

Bij voldoende goede bramen is nu het plan:

  • wekelijks nalopen op dor blad, met de spuit verse haarden inspuiten.
  • na de oogst afvoeren. Ook het blad
  • alleen de dikste stengels overhouden waar ik goed bij kan, de rest genadeloos verwijderen. Want daar nestelt de galmijt zich ook.
  • ook oud blad verwijderen, voor de winter.
  • Volgend voorjaar in maart al kijken naar orange plekken en deze inspuiten. Is veel minder werk dan nu, nu de stengels uilopen en de bloemtrossen al flink gevormd zijn. Dit af en toe herhalen.
  • zodra de stengels uitlopen, wekelijks controleren.

Als er volgende herfst toch weer veel bleke, vieze bramen zijn, haal ik alles weg en ga er iets heel anders zetten! Na 5 jaar misschien weer proberen.

Hopelijk krijg ik het toch dit jaar onder controle..

Nathalie

Dag Karin

Hartelijk dank om in detail het probleem te beschrijven, ik herken hetzelfde bij mijn bramenstruik.
Heb al vaak wat van die aangetaste takken weggesnoeid vorig jaar. Maar vanaf de hitte nu wat verdwijnt ga ik alles controleren en waar nodig snoeien.

Hopelijk krijg ik van de natuur voldoende roofmijten rond de plant.

Als dat niet lukt zal ik ook de tip van Velt in overweging nemen.
Is spuitzwavel een ecologisch middel en heb jij dat gewoon in een tuincentrum aangekocht?

LP de Wit

Afgelopen jaren heb ik bij mijn braam en framboos (beide op zonnige plek in mijn moestuin) het probleem dat de vruchtzetting veelal mislukt: verdroogde en verdorde bloemen in plaats van heerlijk zoet fruit. Wat zou hier de oorzaak van kunnen zijn?

Arnout van Boxtel

Hallo Diana, wij hebben een moestuin met een vaste 5×5 meter voor vaste planten, de rest wordt nl gezamenlijk elk jaar machinaal omgeploegd. Nu willen wij bessen, frambozen en bramen op dat stuk zetten. Bv. 3 rijen. Wat is de beste stand en volgorde wat betreft de zon??
Groetjes Arnout

Bianca

Hallo Diana,
Bedankt voor de geweldige info op jouw site! Ik heb een vraag over bramen. Van mijn broer heb ik een stek gekregen. Groeit goed, krijgt veel vruchtjes die goed rijpen maar vervolgens ronduit smerig smaken. Ik heb geprobeerd ze eerder te oogsten maar dat helpt niet. Bij mijn broer smaken ze prima. Heb jij een idee wat dit kan zijn? Groetjes, Bianca

Liesbeth

Dankjewel voor alle goede info! Heel fijn 🙂

Rob Ossewaarde

Wij hebben een doornloze braam in de tuin en die geeft voor het eerste jaar nu volop bramen. Ook plukken we er heel veel onderweg tijdens fietstochten, er zijn er overigens wel heel erg veel dit jaar. Maar de wilde bramen van onderweg zijn heel veel zoeter en lekkerder dan de doornloze braam in onze tuin en dat vind ik wel erg jammer.

Rob Ossewaarde

Hoi Diana.
Ja ik begrijp het hoor we laten deze bramen ook nog wat langer hangen dan worden ze wellicht nog zoeter, ze beginnen nog maar net zwart te worden.
Helaas weet ik niet meer welke het is want ik bewaar alle kaartjes of schrijf het op en van deze ben ik het kwijt.
Groetjes Rob

Lies Versteeg

Hallo Diana,
Ik heb een vraagje over onze braam. Deze staat achterin de tuin bij de scheidingsmuur waar het vrij zonnig is. Vlak naast de framboos staat (ligt) no een restant van een dennenboom die er ooit heeft gestaan. Er zat ook dit jaar weer aardig wat bloesem in en de trosjes bramen komen aardig (rode kleur) door maar moeten nu gaan kleuren. Maar daar gaat het nu even niet zo geweldig. Nu gaan de meeste bramen drogen en bruin worden.
Wat kan ik nu het beste doen? Ik hoop dat je ons een beetje op weg kunt helpen. Bij voorbaat onze hartelijke dank. De braam staat er al wel een paar jaar nu. De frambozen doen het verder (tot op heden) prima.

Lies Versteeg

Hallo Diana,
Je hebt ons weldegelijk geholpen. Na wat zoeken hebben we (zo denken we) het antwoord gevonden: nl. Bramengalmijt. De bramen worden wel rood maar daar stopt het en ze worden hard en kleuren niet verder en drogen op. Het enige wat we nu kunnen doen is verwijderen wat besmet is.
Nu vragen we ons af of het misschien beter is om (na de zogenaamde oogst) alle bramentakken/stengels te snoeien die nu dus niet verder kleuren en verdrogen.
Wat zou je ons adviseren?
Bedankt nog voor je reactie en we genieten van je blogs!
Groetjes,
Lies Versteeg

Janneke

Hoi,

Wij hebben een doorn loze braam om rozenboog, erg veel vruchten nu! Ze zijn alleen erg zuur. Veranderd dit nog, kan ik hier wat aan doen wellicht?? Vind het heerlijk in mn pap maar dit is wel erg zuur !

Meld je aan voor de nieuwsbrief