Phytophthora infestans

Ik houd er niet van om over tegenvallers als ziekten en beestjes, etc. te schrijven, leidt alleen maar af van al het leuks dat tuinieren ook kan brengen. Ik heb er ook geen verstand van, ik ben geen bioloog. Phytophthora is echter zo’n belangrijk gegeven in de moestuin dat ik daar wat over wil schrijven (en vooral wil laten zien), wat ik er van weet is uit eigen ervaring en wat ik zelf heb gelezen in boeken en van websites.

Phythophthora, ook op de pagina over de teelt van aardappelen kon je er al iets over lezen. Mijn vader noemt het in dialect ‘t Kwaad. En dat is best een goede naam. Ze wordt ook wel aardappelziekte genoemd (ook een goede naam, al is ze bij tomaten zeker zo bekend en gevreesd).

Ik hoop op deze pagina met foto’s wat meer duidelijk te maken wanneer je kunt zien dat je aardappelplanten phytophthora hebben en wat de consequenties zijn.

Als er eenmaal phytophthora heerst (het is een pseudoschimmel die zich razendsnel via de lucht verspreidt in een periode dat het warm en vochtig is) houd dan de aardappelplanten heel goed in de gaten.

Als je van mensen hoort dat ze planten hebben met phytophthora controleer dan zelf elke paar dagen je eigen aardappelplanten (en trouwens ook je tomatenplanten) op plekjes en vlekjes die je op het blad kunt vinden; zodra er bruine plekken op het blad en de stengels te zien zijn, bedenk dan dat phytophthora mogelijk de oorzaak zijn, en phytophthora kan voor een bijna volledig mislukte oogst zorgen.

Op de eerste foto zie je het begin van phytophthora:

Het blad wordt langzaam geel (dat kun je op deze foto niet zien maar vaak is dat wel zo (maar geel blad kan ook duiden op het natuurlijk afsterven van bovengrondse delen omdat de aardappelen volgroeid en oogstrijp zijn – geel blad is dus niet perse een teken van phytophthora). De verkleuring van het blad met de ingezonken en afstervende bruine dorre en verdrogende plekken is wel een duidelijk symptoom van phytophthora.

Je hoeft de aardappelen nu nog niet perse te rooien, het kan zomaar zijn dat de phytophthora al wel in het blad zit maar nog niet in de knol. Maar voorzichtigheid is geboden. En het kan handig zijn om eens een plant te rooien. Want uiteindelijk is dat de enige manier om te zien hoe het met de knollen is.

Je kunt dan zien hoe groot of klein ze zijn en of ze dus misschien al groot genoeg zijn om van te oogsten. En je kunt de aardappelen controleren, op vraat door naaktslakken (en dat soort aantastingen van de aardappel maakt haar natuurlijk zwak en zorgt ervoor dat phytophthora makkelijker in de knol kan dringen. Verder naar beneden zie je een foto van een aardappel die al is aangetast door phytophthora.

Eerst de volgende foto, hier zie je dat niet alleen het blad, maar ook de stengel al is geïnfecteerd.

Aardappel phytophthora stengel

De bruine plekken zijn eerst nog stevig maar worden later nat en zacht. En dat is dan al een stadium verder. Waar bij aantasting in het blad de kans nog vrij klein is dat ook de knollen zijn aangetast, zo wordt die kans een stuk groter wanneer ook eenmaal de stelen zijn aangetast (want de stelen zijn natuurlijk de directe verbinding tussen bovengrondse en ondergrondse delen).

Je ziet ook dat het blad nog meer is verdord en het valt af. Uiteraard is het belangrijk om gevallen blad van door phytophthora aangetaste planten snel op te ruimen, en dan niet op de composthoop maar echt weggooien (vuilnisbak, verbranden, wat dan ook).

Ik zou zelf nu zeker wat planten rooien en heel goed kijken of ik aantastingen in de knol zie. En zo niet, dan is de kans wel heel groot dat dat niet lang meer duurt.

En dan de volgende foto, binnen een week kan het soms zo snel gaan (het hangt af van het aantal aangetaste planten in de omtrek, het weer, vochtigheid, etc.).

Aardappel phytophthora planten

In korte tijd zijn de planten eigenlijk volledig verwoest, grotendeel rot en dor tegelijk. Ook nu kun je nog goede aardappelen oogsten maar de kans is zeer groot dat een deel ervan al is aangetast en weggegooid moeten worden. Het is in ieder geval belangrijk nu zeker niet meer te wachten met rooien, maar ook direct elke aardappel goed na te kijken en alles wat er verdacht uitziet weg te gooien.

Op de foto hieronder zie je hoe aardappelen met phytophthora eruit zien: in dit geval zitten er ook nog gaatjes in (door naaktslakken), en zoals eerder gezegd maakt dat de aardappel zwak en dus bevattelijker voor phytophthora.

Je ziet de donkere, bijna paarsachtige bruine plekken, beetje beurs (duidelijk te herkennen bij de blauwe pijl). Als je er op drukt is het ook zacht, je kunt het wat indrukken. En als je nog een paar dagen wacht ruik je het ook, een vieze, weeïge geur van rotting.

Als je een aardappel rooit zoals je die op de foto ziet, gooi haar dan maar weg. En als er meer aardappelen zoals deze aan de planten zitten, overweg dan om zo snel mogelijk alle planten te rooien, en controleer de aardappelen goed. Als er een zieke aardappel in een krat tussen andere aardappelen in liggen tast ze ook de omringende aardappelen nog aan.

Nog een foto:

Aardappelen phytophthora

Vooral de middelste aardappel, die met de donkerrozebruine blos vind ik erg verdacht. De rechter aardappel begint al te rotten en heeft een natte, weke plek (en ze stinkt ook). Soms kan het ook waterrot zijn, het verschil is lastig te zien en het één sluit het ander ook niet uit maar de rechteraardappel lijkt meer op waterrot en de middelste meer op phytophthora.

Ik heb de foto’s gemaakt op ons tuincomplex. Zelf laat ik het (als het even kan) nooit zover komen, wij rooien de aardappelen zodra we aantasting in de stelen gaan zien. Want uiteindelijk hebben wij liever 30 kilo gezonde aardappelen dan 50 kilo aardappelen waar we nog 25 kilo van weg moeten gooien. Liever wat kleinere aardappelen die gezond zijn dan grote aardappelen die ziek zijn.

Want zo werkt het vaak met phytophthora; controleer na de oogst van aardappelen nog een week of 3 tot 4 lang elke week even de oogst. Soms zie je phytophthora nog niet in de knol bij de oogst maar is het er al wel en ontwikkelt zich dat verder op de bewaarplaats. En als er 1 aardappel alsnog gaat rotten, dan steekt die de daaromheen liggende aardappelen aan. En die steken de daaromheen liggende aardappelen weer aan, etc..

Tot slot dan nog even iets over de voorkoming van Phytophthora: voor zover dat dat kan. Houd in ieder geval een goede vruchtwisseling aan. Zorg dat je geen aardappelen teelt op een plaats waar ze in de afgelopen 4 jaar eerder stonden, of tomatenplanten hebben gestaan.

Zorg voor een goede luchtigheid van de grond, zodat een teveel aan water niet kan blijven staan.

Verwijder zieke planten en vernietig ze, niet op de composthoop dus.

En er zijn nog wel wat rassen die meer of juist minder gevoelig zijn.

En tot slot; je kunt er wel iets tegen doen; spuiten met een chemisch middel. Als je dat wilt, google dan eens op de woorden Phytophthora en spuitmiddel, dan vind je vanzelf een aantal merken. Bedenk dat je moet gaan spuiten vanaf het moment dat de aardappelen zijn uitgelopen (dus na het poten boven de grond komen), en dat moet je elke 8 dagen herhalen tot de oogst (en de oogst valt altijd zo’n 90-150 dagen na het poten en dus kun je uitrekenen hoe vaak je het chemische middel moet gebruiken.

Het gif dat het middel bevat en de spuitfrequentie die nodig is om phytophthora te voorkomen heeft ons er 20 jaar geleden al toe doen besluiten niet meer te spuiten. Maar dat moet iedereen natuurlijk zelf weten, niet biologische aardappelen in de winkel worden bijna allemaal ook zo bespoten. Iedereen mag hierin zijn eigen afweging maken, wij hebben ervoor gekozen om vroege aardappelen te telen en ze te rooien wanneer de phytophthora nog niet heeft toegeslagen, of anders bij de eerste tekenen te gaan rooien en dan maar een kleinere oogst te hebben.

In 2021, een jaar waarin we door een koud voorjaar pas laat aardappelen konden poten, en vervolgens ernstige wateroverlast, hoorde ik voor het eerst van 2 huismiddeltjes waar je phytophthora niet mee kan genezen maar wel de aantasting kan voorkomen en zelfs remmen (vernevelen met een oplossing van water en baking soda of vernevelen met een oplossing van water en appelazijn). Het zou geweldig zijn als het zou helpen!! Ik heb er een blog over geschreven: Phytophthora in tomatenplanten bestrijden. En het ‘recept’ kun je ook op deze pagina schrijven: Milieuvriendelijke bestrijdingsmiddelen. Voor alle duidelijkheid: ik durf niet te zeggen of het helpt, terwijl ik dit in juli 2021 schrijf heb ik een buiten-tomatenplant 2 keer verneveld met appelazijn en een tuinbuurvrouw met baking soda. Ik hoop later dit jaar te kunnen vertellen of en welk middel al dan niet heeft gewerkt.

Ik hoop in ieder geval dat, mocht je twijfelen over je aardappelen, of ze wel of niet zijn aangetast door phytophthora, de foto’s je kunnen helpen te bepalen of je planten zijn aangetast. Maar bedenk dat de allerbeste manier gewoon het rooien van een plant is. Uiteindelijk heb je een kleiner of groter maaltje aardappelen, en je weet waar je aan toe bent en kan zelf beslissen of je de aardappelen wilt gaan rooien of ze nog kunt laten groeien.

En tot slot dan nog even een foto van dezelfde pseudoschimmel bij tomaten, zo ziet phytophthora er dan dus uit:

Tomaat met phytophthora

Ook een foto genomen op het tuincomplex, niet bij ons zelf, want lang voor dit stadium heb ik de tomatenplant er al uitgehaald en alle resten vernietigd. Maar je kunt, als je goed kijkt, wel de overeenkomt in het dorre en verdroogde blad zien, en de donkere plekken op de tomaat. deze tomaat wil je echt niet meer eten, kan ik je vertellen, bij de geur alleen al vergaat je de honger 🙂

Veel belangrijker, het is dus hetzelfde als phytophthora bij aardappelen en ze ‘vliegt’ dus van aardappel naar tomaat en andersom. Als je buurman dit soort tomaten in zijn tuin heeft wordt het dus ook hoog tijd om goed naar je aardappelplanten te kijken.

Op deze pagina heb ik ook nog een stukje geschreven over Phytophthora bij tomaten

Abonneer
Laat het weten als er
guest

43 Reacties
Oudste
Nieuwste Meest gestemd
Inline feedbacks
Bekijk alle reacties
A. Dijkstra-Hulsebos

Wat is dit een helder verhaal, dankjewel. Ik pootte 3 aardappelen, maar heb ook 2 potten met tomatenplant. Daar zag ik iets net alsof er een soort luis op zit dat gleufjes in het blad maakt, maar dat is dan geen phytophthora.

Jantina

Hoe het allemaal precies zit met deze aardappelziekte is me niet helemaal duidelijk. Mijn ouders hebben (gedurende ruim 65 jaar !) altijd een wat droge, donkere, arme zandgrondtuin gehad, Gif of een behandeling gebeurde nooit .Pootaardappels werden niet gekocht, de kleine aardappels van het jaar ervoor werden gebruikt als poters.
Phytophthora hebben zij nooit in hun tuin gehad.

Harrie van Son

Als ik Phytophtora heb in mijn aardappelen, begin ik altijd met het lof te maaien en de aardappelen zelf laat ik in de (zand)grond zitten. Op die manier voorkom ik verspreiding en (als je er op tijd bij bent) hoef ik niet alles te rooien.
Mijn opa zei ook altijd: aardappels kun nergens beter bewaren dan in degrond.

Henry van Raaij

Ik heb een aantal jaren in het Phytophthora onderzoek gewerkt bij de WUR, waarbij we onderzoek deden naar de relatie tussen de vroegheid van aardappelrassen en de mate van resistentie tegen Phytophthora. Uit dit onderzoek bleek dat de vroege rassen geen of een heel lage resistentie hadden. Sommige late rassen hadden een vrij hoge resistentie, maar er waren ook late rassen met lage resistentie.
Phytophthora houdt van vochtig en warm weer. Phytophthora maakt twee soorten sporen, ongeslachtelijke dunwandige en geslachtelijke, dikwandige sporen (die ontstaan uit een kruising van twee verschillende Phytophthora stammen) De lichte ongeslachtige sporen worden door de wind verspreid en landen op het blad. Als het blad gedurende een aantal uren vochtig is kunnen de sporen kiemen en het blad binnen groeien. Het is belangrijk om te beseffen dat de sporen niet kunnen kiemen als het blad droog is. Bij een warme lente/zomer waarbij het veel regent zal er meer er eerder Phytophthora optreden dan bij een lente/zomer waarbij het veelal droog is. De sporen op droog blad zullen door Uv-licht uit de zon naar verloop van tijd hun kiemkracht verliezen. Door hele vroege rassen te planten kun je oogsten voordat Phytophora uitbreekt mits het niet te veel regent. Plant aardappels niet te dicht op elkaar. Hoe meer lucht en ruimte, hoe eerder de aardappelplanten opdrogen na een regenbui. Tomaten teel ik zelf altijd onder een afdakje, hierdoor zullen de bladeren nooit nat worden en zullen ze geen Phytophthora krijgen (als ze het krijgen zijn het altijd de bladeren die onder het afdak uitsteken). Teel je tomaten in een kas dan zullen ze ook bijna nooit Phytophthora krijgen.
De dikwandige geslachtelijk sporen worden niet door de wind verspreid maar blijven achter in gewasresten of in de grond. Deze sporen kunnen jaren kiemkrachtig blijven, dus vruchtwisseling is zeer aan te raden.
Twee zeer resistente aardappelrassen die ik teel zijn Sarpo Mira (zeer laat ras met diverse resistentie genen, oogsten eind september/begin oktober) en Carolus.

Harry

Ik heb altijd in de vroege Frieslanders (pootaardappelen) eigenlijk nooit Phytophthora. Het is een vastkokende aardappel. Wel lekker uit elkaar zetten en niet te ondiep (zonder ruggetjes!) want dan worden de bovenste snel groen die je weg kan gooien.
Overigens dit jaar veel grote maat aardappelen.Makkelijk schillen.
groetjes Harry

Nadya

Ik heb een vraag over de aardappeltjes die ik heb geoogst. Er zitten roze vlekken op. Helaas kan ik er geen foto van laten zien in de reacties, maar ik vraag me af of het kwaad kan.

Carola

Hallo Nadya,
Je zou je aardappels kunnen vergelijken met de foto’s van Diana hierboven. En je kunt ook op internet zoeken naar afbeeldingen van aardappels met phytophtora (of in het Engels: blight in potatoes). Misschien helpt dat je op weg om te zeggen of je aardappels gezond zijn. Hetzelfde geldt voor het blad dat je had.
Zoals Diana zegt: aardappels met phytophtora gaan echt stinken. Muf en bedorven.
Uit je vraag wordt niet duidelijk of al je aardappels roze gevlekt zijn, of slechts een gedeelte.
In het laatste geval, en als je niet zeker weet of je aardappels gezond zijn, dan zou ik de gevlekten niet in de buurt van de ongevlekte aardappels bewaren, en de gevlekten het eerst gebruiken. Na het oogsten van aardappels heb ik altijd een ‘bak ellende’ met aardappels die zijn aangevreten, die zijn aangeprikt met de spitvork, met vlekjes die ik niet herken, of die anderszins niet gaaf zijn. Die bewaar ik apart zodat eventuele ziektes niet kunnen overlopen naar de gave aardappels. En die gaan het eerst in de pan.
Hopelijk heb je iets aan dit antwoord,
Groetjes, Carola

Irma

Hey een vraagje,
Persoonlijk heb ik dit jaar Phytophthora in mijn aardappels zitten.
Na het uitzoeken bleek ik ongeveer 1/3 te hebben wat is aangetast.
Is het mogelijk om het aangetaste deel weg te snijden en de rest van de aardappel op te eten?
Hoor het graag van u/jullie!

Carola

Hallo Irma,
Hier dezelfde ervaring als Diana: aardappels met phytophtora stinken zo dat ik er niet aan begin. Ik heb het overigens maar twee keer meegemaakt bij gekregen en niet gekeurde pootaardappels die gevoelig waren voor phyto.
Hier eten we sindsdien het jaar rond aardappels uit eigen tuin van rassen die vrijwel resistent zijn tegen phyto, maar in de keuken snijd ik wel eens plekjes uit de aardappels waarvan ik denk: huh? Toch phytophtora? En als de pieper van binnen mooi geel is dan gaat die toch de pan in, zonder dat we weten of het phyto was of niet.
Maar jemig Irma: 1/3 aangetast. Hopelijk heb je genoeg aan de resterende 2/3 en hopelijk blijft dat deel goed. Bewaar ze apart van elkaar. En sterkte ermee,
Groetjes, Carola

Kees Bot

Hallo Diana
Als VTV kopen we de laatste jaren phytophtora vrije rassen van de firma Jalving uit Wezup. Ze hebben inmiddels meerdere variëteiten en wij hebben er goede ervaringen mee; ofwel geen phytophtora in de door ons geteelde aardappelen met een prima opbrengst. Een aanrader. Zie ook http://www.aardappelspeciaal.nl

Yvonne

Al een paar jaar koop ik bij Jalving de Alouette rode aardappel. Prima en geen last van de P. Ik woon in zuid Limburg maar ik neem graag de moeite om daar naar toe te rijden. Laat ze ook wel eens versturen, altijd prima verzorgd door de dames en heren Jalving.
Groet, Yvonne

Marco

Hallo Diana, ik ben zojuist terug van een paar dagen vakantie. Tot mijn schrik zag ik op het blad van de Frieslanders donkerbruine plekken. Ik ben er niet zeker van of ze zijn aangetast door Phytophthora. Ik heb gegoogled op andere aardappelkwaaltjes. Het zou ook zomaar alternaria alternata of alternaria solani kunnen zijn. Het lijkt allemaal erg op elkaar. Helaas kan ik geen foto uploaden. Dan had ik het jou of andere lezers kunnen laten zien. Kan jij vertellen hoe ik verschijnselen van Phytophtora kan onderscheiden van de alternaria varianten?

Henk de gepensioneerde tuinman

Hier tuinopa, sinds 2018 met pensioen. Dit was ook mijn eerste tuinjaar. Zeer arme grond, was een paardenbak, volgestouwd met van alles: paardenmest, blad, takjes, stalmest, as, eierschalen, koffiedik, zeg maar alles wat puur natuur is. In de winter een laag gecomposteerde mest en daarover een dunne laag verse stalmest met wat stro en hennepresten. Vraag me niet waarom, puur initiatief en ik hoopte dat dit zou werken. Alles met de portemonnee dicht.
En of het werkte. Super oogsten, op aardbeien en tomaten na.
Nu heb ik dit jaar poters van vorig jaar gebruikt en wil dat volgend jaar weer doen. Van verschillende kanten hoor ik dat de opbrengst dan jaar na jaar afneemt.
Mijn streven is de hele winter te kunnen eten van puur voedsel, zonder enige vorm van niet natuurlijke groeistimuli en bestrijdingsmiddelen.
De rassen die er nu in staan zijn 2019-nakomelingen van de Frieslander, Bildtstar (gekocht bij Welkoop) en een onbekend supermarktras.
Klopt het dat eigen poters een steeds lagere opbrengst geven?

Henry van Raaij

Als je jaar na jaar je eigen pootaardappelen teelt kan de opbrengst elk jaar minder worden. Aardappel planten kunnen besmet raken met diverse aardappelvirussen (bv aardappelvirus Y, aardappelvirus A). Deze virussen worden overgebracht door bladluizen. Met hun snuit zuigen ze sap uit aardappelbladeren. Als ze dit doen bij een met virus besmette plant en ze gaan vervolgens naar een gezonde plant dan brengen zij het virus over. Met virus besmette planten groeien mInder goed, blIJven kleiner, en geven minder opbengst en kleinere knollen. De knollen van een besmette plant bevatten ook vïrus. Plant je deze knollen het jaar erop, dan zal daar een plant uit voortkomen die ook het virus bevat. Bij elk jaar van vermedering van eigen pootgoed is er kans op besmetting. Na een aantal jaren kan het percentage besmette planten behoorlijk zijn opgelopen.
Bij de teelt van gecertificeerd pootgoed wordt er gecontroleerd op aanwezigheid van virussen. Geinfecteerde planten worden verwijderd. Ook worden pootaardappelen eerder gerooid, dan zijn de knollen kleiner en is er minder kans dat de plant besmet raakt.

Richard

Ik teel vaak sevilla. Is resistent en ben ik tevreden over. Dit jaar teel ik Alouette, Twinner, Sevilla, carolus en Levante. Allen resistent. Ik ben benieuwd naar de resultaten. Nog geen aardappelziekte waargenomen. Twinner heb ik al wat van geoogst en de smaak was goed.

Groet, Richard

Anouk

Hi Diana, dank voor dit uitgebreide artikel! Ik kan online niet duidelijk iets vinden over het volgende, wellicht weet jij raad. Ik heb dit voorjaar voor het eerst een kas opgezet van 5m2 en er oa tomaten en paprika’s in gezet. Omdat ik nog een beginneling ben heb ik helaas teveel water over de planten zelf gegeven ipv aan de voet… En nu is er phytophthora ontstaan (krulling en bruine verkleuring blad op de tomatenplanten, als je blad eraf haalde kwam er zo’n bruin laagje ‘stof’ vanaf). Heb al het zieke blad weggehaald, de tomatenvruchten en onderste bladeren lijken verder nog goed, dus even afwachten. De paprika planten zien wat treuriger (met vruchtrot) dus die ga ik er helemaal halen denk ik. Wat raadt jij aan voor volgend jaar, even helemaal geen tomaten en paprika’s telen in de kas? Heb net dit jaar de grond vervangen ook.. Bedankt alvast voor je antwoord!
Groetjes Anouk

Anouk

Hi Diana, super fijn dat je zo snel en uitgebreid reageert! Dank voor je kennis en tips. Ik ga ermee aan de slag en hoop dat het inderdaad toch meevalt met mijn planten 🙂 Zal later in het jaar nog proberen een update te geven. En dank voor de foto mail optie! Groetjes, Anouk

Harrie van Son

Ik heb ook twee kassen (10 m2) met tomaten, paprika in de ene en komkommer en meloen in de andere.
Sinds vorig jaar gebruik ik, zodra ik ook maar iets zie dat op schimmel lijkt, een mengsel van water en melk (60-40). Dat werkt echt fantastisch.
Vorige week nog werden enkele komkommerbladeren geel (meeldauw of valse meeldauw) . Met een plantenspui heb ik de ‘melk’ er op gesproten en nu, 6 dagen later, zijn ze weer fris groen. Ik herhaal het dan een week later nog eens.
Het blad hoeft maar netaan nat te zijn en alleen de bovenkant bespuiten is voldoende.
Let wel dat je volle melk gebruikt. Aanbrengen als er weinig of geen zon is.
Ik hoop dat iemand er iets aan heeft.

Sipke

Hallo Diana,
Wij hebben jaren geleden eens gehoord van een aardappelhandelaar die van een biologische aardappelboer had gehoord dat een probaat middel tegen phytophthora is koeienmelk, 1 op 10 verdunnen met water. Waarschijnlijk melk direct van de koe. Dit middel preventief toedienen. Zelf hebben we dit nog nooit uitgeprobeerd op onze aardappelen, maar wel een keer op de tomaten, die daar goed op reageerden. We hebben dit aan verschillende tuinvrienden doorgegeven waarvan er één erg enthousiast was.
Misschien het proberen eens waard?

Rosanne

Dag Diana,

Weet jij of phytophthora ook bij aubergine kan voorkomen? Ik heb een tomatenplant dichtbij aubergines staan en deze beginnen allemaal bruin te worden. Best alles weghalen? Mijn andere Tomaten staan gelukkig niet al te dichtbij, fingers crossed!

Leon Silvert

Beste Diana ,
Super verslag , heel duidelijk .
Toch een vraagje .
Als mijn tomaten planten weg zijnuit mijn serre / kas , moet ik die danontsmetten , en met wat en hoe ?
Mvg
Bedankt , graag een seintje .
Groetjes uit België.

Bart van Schaick

Bart
Op mijn tomaten en paprika’s in de kas verstuif in Lavameel. In dat gesteentemeel zitten bepaalde stoffen die de bladeren versterken tot nu toe heb ik geen last van schimmelziekten

Dirk

Hey Bart,
Op welke manier verstuiven jij lavameel en om de hoeveel dagen
Grt. Dirk

Margreet Schenk

Kan je de aardappelen die door de ziekte bruine vlekken vanbinnen hebben gewoon eten als je de aangetaste plekken wegsnijdt?

Carine p

Dag Hero,
Idd, koper poeder helpt goed tegen phytophtora, dit is ook het principe van het spuiten van bouillie bordelaise. Koperheeft echter negatieve effecten op het bodemleven. Alles hangt er dus vanaf wat je belangrijk vindt.
Grt
Carine

Meld je aan voor de nieuwsbrief