Aorta

Vroeger:

Ik verhuisde in de zomer van 1991 naar Spijkenisse. In in dat najaar huurde ik samen met een vriendin voor het eerst een volkstuintje (op hetzelfde complex als waar we nu ook moestuinieren, alleen een andere tuin). We hebben er heel veel plezier gehad en heel veel fouten gemaakt, maar dat is een ander verhaal.

In het volgende voorjaar stonden we eens te praten met onze buren, een Surinaamse en een Spaanse meneer. Zij hadden allebei een vreemde plant in hun tuin, het bleek een courgette te zijn. Je kunt het je nu niet meer voorstellen maar een courgette was in die tijd een heel nieuwerwetse groente, wat leuk dat je die blijkbaar ook in eigen tuin kon telen! Onze nieuwsgierigheid zorgde ervoor dat we van beide mannen een plant kregen. Met een spade werden de jonge planten (ongeveer 40 centimeter in doorsnede) uit de grond gestoken, verplant en ruim water gegeven. Toch gingen beide planten dood. Jaren later heb ik nog wel eens een jonge pompoenplant verplant, omdat ik de plantafstand verkeerd had ingeschat. Ook die plant ging dood. Het was mij wel duidelijk; pompoenen en courgettes kun je, als ze eenmaal wat groter zijn, niet (of in ieder geval niet gemakkelijk) meer verplanten.

Een paar jaar geleden:

Ik schreef voor het tijdschrift Groei & Bloei eens een ‘tip’; dat courgettes- en pompoenplanten niet verplant kunnen worden omdat ze een penwortelachtige wortel maakten. Ik kreeg enkele weken later een mailtje van Groei & Bloei, of ik antwoord zou willen geven op een een reactie. Uiteraard! Het was een mailtje van een heel boze meneer, die dat klinkklare onzin vond, en schreef dat het gerenommeerde tuintijdschrift enorm in zijn achting was gedaald, sinds hobbyisten zonder enig verstand van tuinieren in het blad schreven. Ik heb zijn mail netjes beantwoord, me verontschuldigd voor een wellicht verkeerd gebruikte term maar dat ik was overtuigd van het idee dat courgette- en pompoenplanten niet te verplanten zijn omdat ze een lange wortel maken. Ik heb er zelfs nog een plant voor gerooid, en toen zag ik wel dat er een ondiep wortelsysteem was en daarnaast een lange dikke vertakte wortel, maar die brak in de vette klei af toen ik die eruit wilde trekken. En ik vond nog wel wat informatie op internet waarvan ik hem de links mailde. Ik hoop en denk dat ik de boze meneer heb kunnen overtuigen, ik heb in ieder geval nooit meer iets van hem gehoord.

Nu:

Ik zaaide vorige week courgettes en pompoenen, in vermiculiet, dat vind ik heel prettig (en ik hergebruik het vervolgens voor maïs en/of bonen). Er is één ‘maar’ en dat is dat het wel belangrijk is om niet teveel water te geven, omdat het water niet weg kan in zo’n afgesloten bak zonder afvoergaatjes. Voor wie er meer over wil weten, ik heb er op deze pagina meer over geschreven: Zaaien in vermiculiet

En deze week kiemden de eerste zaden:

En dus kon ik gaan verspenen (want grote zaden maken zaailingen met snel groeiende wortels, ik wilde niet te lang wachten). Vanuit vermiculiet gaat dat heel gemakkelijk, je trekt de hele zaailing aan de 2 kiemblaadjes uit het losse vermiculiet.

En nu pas viel het me op, die ene lange wortel tussen alle korte worteltjes:

Voor de duidelijkheid maakte ik nog een foto, met één hand dus het is misschien geen mooie foto maar wel een duidelijke:

Ik moest gelijk weer denken aan de mislukkingen met het verplanten van courgettes en pompoenen en de ‘discussie’ met de boze meneer, en zocht maar weer eens op internet. En zo vond ik deze Engelstalige website over wortelsystemen van groenten: Soil & Health Library. En daar vond ik deze tekening:

En in de tekst vond ik dit over een volwassen pompoenplant:

“The taproot system had reached a maximum depth of approximately 6 feet. Although ample rains had moistened the surface soil, the deeper soil was now quite dry and very hard. Depth of penetration (6 feet) had been increased about 2 feet over that of the previous examination. In general the branches were slightly more numerous, somewhat longer, and better rebranched.

Ze maakt dus breed uitwaaierende ondiepe wortels maar ook die lange wortel, en de kleinste haarvaatjes van die lange wortel kan dus wel 180 centimeter diep in de grond zitten? En dat 1 één tuinjaar, hoe sterk, en bijzonder! En het verklaart de dood van verplante pompoenen en courgettes, want die lange wortel is dikker dan de meer oppervlakkige wortels. Ik moest denken aan een aorta, een wortel die letterlijk van levensbelang is voor de plant. Het verklaart wellicht ook het feit dat de paar keer dat ik courgettes en pompoenen in potten teelde, dat niet heel goed afliep. Het lukte wel, en ik kon ook wel wat oogsten, maar de planten kregen al vroeg last van meeldauw en de opbrengst was kleiner dan bij de teelt in de volle grond. Niet heel vreemd want ik gebruikte er een grote pot in diameter voor terwijl ik nu begrijp dat het handiger zou zijn geweest om vooral een hoge/diepe pot te gebruiken zodat die hoofdwortel ruimte heeft om te groeien.

Afijn, toch grappig om, 29 jaar na dato, erachter te komen wat er toen mis ging met de verplantte courgettes.

En zo staan ze er nu bij, de zaailingen opgepot, en zo mogen ze nog een week of 2 in de kas groeien voor ze buiten kunnen worden uitgeplant

Abonneer
Laat het weten als er
guest

19 Reacties
Oudste
Nieuwste Meest gestemd
Inline feedbacks
Bekijk alle reacties
Lotte

Dat verklaart ook waarom mijn courgette, patisson en pompoen het niet zo best deden afgelopen jaar. Alles in pot.
Nu dit jaar gaan ze allemaal in de volle grond.
Hopen op een overvloed van ‘vruchten’.

Ria

Diana, wat een interessant verhaal. Ik wist dat ook helemaal niet, maar ik heb courgette en pompoen altijd in de volle grond gekweekt dus dan word je niet zo met je neus op de feiten gedrukt. Toch is die lange penwortel me nooit opgevallen bij het rooien van de planten, maar ik zal dit jaar eens beter op gaan letten.
Ik zaai altijd voor in potjes (P11) met luchtige potgrond en de jonge plantjes worden dan t.z.t. vanuit het potje zo in de volle grond gezet, dus dan zie ik ook geen wortels.

Groetjes,
Ria

Wijnie

Hoi Diana,
Zeker leuk om na 29 jaar alsnog te weten wat er nu mis ging. Ik heb zelf ook een jaar courgette in pot geteeld, maar ik had dezelfde ervaring als jou. Een enkele vrucht en ziekelijke planten. Nu begrijp ik waarom. Dankjewel voor deze uitleg!
Groetjes Wijnie

Carine p

Top om weten! Ik wist ook niet dat courgette en pompoen een penwortel hadden, heb ik ook nog nooit verplant. Wel artichok en kardoen waar de penwortels heel duidelijk zijn en daarvoor gebruik ik een speciaal lange schup zodat ik toch alles mee heb. Dan nog is het niet makkelijk, maar het lukt merendeel.
Grt carine

Lies

Een leerrijk weetje, Diana/Ruud!

Petra

Hoi Diana,
Interessant blog, nooit geweten, want ik zaai de courgette en pompoen ook altijd voor in grotere potjes met potgrond en in mei gaan ze dan de volle grond in.
Alweer iets geleerd.
Dankjewel !
Groeten,
Petra

José Geurtse

ook ik doe vanuit het potje de courgette zo in de grond en heb altijd succes, ze zijn nu ook 13 cm groot en ik ga ze volgende week in de tuin zetten. Ga nu extra op de wortel letten. Hier staat momenteel alles in huis, omdat ik iets in mijn kas had wat sla en bietjes zo gauw het boven kwam alles op was gegeten. Wat het was weet ik nog niet heb alles vernieuwd zand dan. Kijken wat het nu wordt.

mime

Nooit geweten!!! Verklaard inderdaad waarom het nooit lukt in potten. Dank voor de weetjes.

Steven

Beste Diana
Had in 2019 een courgette uit cambodja een klimvariant met witte bloemen.
Bij het rooien ontdekte ik een wortel van anderhalve meter die duim dik was. Dit bewijst jouw gelijk.

Marc Dufraing

Deze info is inderdaad onmiddellijk heel bruikbaar geweest. Ik ‘zaai’ mijn pompoenen altijd onmiddellijk in potjes en dan wel 2 zaden tegelijk (wel in een afzonderlijk gaatje) Dit om toch maar zeker te zijn dat er eentje uitkomt. Dan is het bij opkomst kiezen voor het ‘sterkste’ plantje en het andere afknippen of alsnog proberen te splitsen. Dit laatste lukt niet altijd maar met bovengaande info heb ik gisteren geprobeerd om extra aandacht te hebben voor die lange wortel. Ik heb de planten uit te potjes geschud en de grond gescheurd en er waren inderdaad lange wortels te zien. De potjes met twee mooie plantjes heb ik dus nu ontdubbeld en gaan we de volgende dagen goed opvolgen om te kijken wat er gebeurt.

Ted Hoeks

Pas op met schoffelen bij de courgetten, ze wortelen diep maar ook
aan de oppervlakte, het onkruid kan je beter met de hand verwijderen, en geef de courgetten de ruimte.
gr Ted

Judith

Wat een interessant verhaal zeg.

Bij deze wil ik je nog vertellen hoe ontzettend blij ik met jouw agenda ben. Aan de hand van deze agenda vandaag wat zakjes zaden bij elkaar gezocht. Zo makkelijk om direct te zien of ik de zaden nog even buiten, toch nog binnen of in de kas kan zetten.
Nu maar wachten tot de koriander, selderij, dille, mais, pompoen en bloemkool zijn koppetje boven de aarde duwen.
Dank je wel!

Bertie

bij wat je schrijft over een lange penwortel bij courgettes moest ik onmiddellijk denken aan de rabarberstruiken die ik kwijt wilde dit voorjaar: bij twee van de drie kwam er een wortel van zeker een meter lang mee, die dichtbij de plant ongeveer de doorsnee van een tennisbal (zeker!) had.
Omdat ik ze ad kant had gelegd, heeft onze dochter ze toch maar weer op een andere plaats geplant, maar daarbij de dikke wortel doorgesneden.
Tot nu toe “leven” ze nog, maar ik ben benieuwd wat ervan zal gaan worden…..

Ria

Ik denk dat het wel zal lukken. Ik heb ook wel eens gewoon met een scherpe schep een stukken van een rabarberplant gestoken, elders in de tuin uitgeplant en ook stukken weggegeven. Dat ging altijd heel goed. Rabarber is heel sterk.

Ria

Simone

Ik weet niet of het volgende met de wortels te maken heeft maar ik wil het toch vertellen .
Elk jaar kweek ik knolvenkel en elk jaar mislukt het er wordt geen vlezige knol gevormd . Afgelopen herfst liet ik ze staan want ze gingen bloeien leuk voor de insecten en voor zaad daarna zaten de wortels te vast om ze er uit te spitten (mijn leeftijd speelt mee) . Ik dacht die vergaan wel in de grond . Maar nu tot mijn verbazing ontwikkelen zich aan elke achter gebleven stengel stok 3 tot 4 mooie witte knolvenkels ! Wat een mooie gift van de natuur.

Simone

Raj

Hoi Ruud en diana,
Mijn naam is Raj.
Ik heb een vraagje kennen jullie iemand if ergens in de buurt van Maassluis of Vlaardingen of Schiedam en o. Geving waar ik een tuin kan huren.
Zit al een hele tijd rond te bellen en te i formeren maar zonder resultaat.
Ik hoor het heel graag of jullie iemand voor mij kan vinden.
Met vriendelijk groet.
Raj

Meld je aan voor de nieuwsbrief

Naar de reacties