Courgettes en pompoenen in de mest

Onze tuinbouwvereniging krijgt elke winter paardenmest van een nabijgelegen manege. Daar zijn we erg blij mee. Wij dekken er kale stukken grond mee af, er zijn mensen die het onderspitten, sommige tuinburen gooien het in de compostbak, etc.. Deze paardenmest (met veel stro erin) bevat een klein beetje stikstof, fosfor en kali (NPK) en vooral veel sporenelementen/mineralen.

Het zal in geen enkel boek aangeraden worden maar wij planten onze courgettes en pompoenen al zeker 15 jaar in mei/juni in paardenmest. Voor wie geen mest heeft: dat is niet erg, het kan zeker ook zonder hoor, in dat geval zorg je voor een goede standplaats in zon of halfschaduw, een luchtige grond en voldoende vocht en voeding. We gebruiken trouwens geen verse paardenmest (want daar zit nog heel veel urine/ammoniak in). De mest wordt rond februari/maart bezorgd, en dan kruien we het naar de tuin:

Op de tuin maken we er vervolgens gelijk een heuveltje van, in een rij. De daaropvolgende weken gaat de mest in combinatie met het stro composteren. In maart/april kun je er nog niets in planten; het is te vroeg voor courgettes en pompoenen. En het composteren zorgt er ook voor dat de temperatuur in de hoop tot wel ruim 60 graden stijgt. Je kunt er dus ook niet anders in zaaien of planten maar het is wel handig om bijvoorbeeld bakken met zaaisels of zaailingen op de heuvel te zetten, die krijgen dan mooi een beetje van die warmte mee :-).

Als je de heuvel na die eerste temperatuurstijging zou omzetten zou je een 2e piek krijgen maar dat is nu niet wat wij willen. Ondertussen is de ergste scherpte van urine/ammoniak ook uit de mest (want die ammoniak is gebruikt voor de start van het composteren, plus een gedeelte is vervlogen en via regen uitgespoeld). De hoop ziet er ondertussen van buiten dan een beetje dor en verdroogd uit, maar van binnen is het net wat warmer, en heel vochtig zonder kletsnat te zijn.

Dan over het planten van de courgette- en pompoenplanten: dat doe je liever niet middenin de mest. Ik trek goede waterdichte handschoenen aan en maak op een meter afstand van elkaar (en voor pompoenen nog wat meer) gaten van ongeveer 30 centimeter breed en diep. Daar stort ik wat grond in, voor een goede start/groei van de zaailingen. Meestal gebruik ik potgrond maar als ik dat niet heb gebruik ik zelfgemaakte compost of gewoon wat grond uit de tuin. En daar planten we dan de zaailingen in.

Een rij ziet er dan zo uit:

Het ziet er bijna een beetje sneu uit. Maar in juli ziet het er vervolgens zo uit:

De voordelen op een rij:

  • de mest levert, zoals al eerder gezegd, wat voeding en vooral veel mineralen/sporenelementen
  • het houdt onkruid tegen
  • het houdt vocht vast en gaat verdamping tegen waardoor we zelfs in een droge zomer niet vaak water hoeven te geven
  • het is in de mestheuvel iets warmer dan de volle grond waardoor de planten wat sneller en beter groeien
  • het zorgt voor een rijk bodemleven; in de zomer zien we in en rond de heuvel heel veel wormen, spinnetjes, pissebedden, duizendpoten, etc. in (en dat is wat zichtbaar is, het moet er ook nog krioelen van minuscule organismen). Oh ja, ik geef eerlijk toe: slakken vinden het ook een fijne schuilplaats.
  • de pompoenen liggen in de herfst op de droge bovenlaag te groeien/rijpen
  • tegen de tijd dat de pompoenen worden geoogst is de berg voor 90% gecomposteerd en die compost kun je gebruiken om tuin en bakken mee op te hogen of potten meet te vullen.
De pompoenen rijpen op het stro maar je ziet links dat er al een deel is gecomposteerd

Zoals gezegd, wij telen pompoenen en courgettes al heel lang op deze manier. En wij niet alleen. Ik heb ook geen idee meer wie deze manier van telen op het tuinbouwcomplex ooit als eerste probeerde, ik geloof dat wij het van een tuinbuurman afkeken, maar hij zag het ook weer bij iemand anders, etc. En zo gaat het voort: al ruim 15 jaar zien flink wat mensen het op het complex bij anderen en doen het vervolgens ook op die manier. Omdat de planten goed groeien en de opbrengst in principe nooit tegenvalt (al hangt dat natuurlijk ook altijd af van het ras en het weer). Wij geven zelf geen voeding, de mest is genoeg. Maar daar moet ik dan wel bij zeggen dat onze vette klei van zichzelf al voedzaam is.

Kijk, wij zijn niet de enigen: buurman Stefan

En buurman Peter heeft zelfs een grote hoop met flink wat planten gemaakt (die er nog niet perse heel goed uitzien maar dat heeft in dit geval te maken met de kou, de enorme hoeveelheid regen en de windracht 7):

Dan nog even: onder moestuinders is de term ‘de 3 gezusters’ welbekend. Het staat voor de combinatieteelt van stokbonen, pompoenen en mais (waarbij de bonen in de maisplanten kunnen klimmen en de pompoen met het grote blad de grond bedekt en vochtig houdt, etc.). Het is hier niet mijn favoriete teeltwijze, simpelweg omdat ik hier bonen in de zon teel maar mais en pompoenen beide wel wat schaduw verdragen. En ik heb pompoenen ook wel eens laten klimmen (dit jaar laat ik ze weer eens kruipen). Ik houd dus meer van 2 gezusters dan van 3 🙂 . Gelukkig; mais heeft ook een voorliefde voor zo’n heuvel van paardenmest van enkele maanden oud (al mag die heuvel dan niet te hoog zijn want anders kunnen de planten makkelijker omwaaien in een zomerstorm):

Van links naar rechts pompoenplanten aan een klimrek, courgetteplanten en tot slot maisplanten in een dikke laag mest met veel stro

We hebben hetzelfde ook geprobeerd bij koolgewassen en ook die hebben er geen probleem mee, al hebben we daar niet zo zeer een heuvel van mest gemaakt maar de mest eerst buiten 2 maanden op een hoop laten liggen en vervolgens in een dikke laag rond en tussen alle koolplanten verdeeld.

Een waarschuwing: je kunt er best eens mee experimenteren, bijvoorbeeld rond wat oudere fruitbomen en -struiken, rabarber en zelfs aardappelen maar gebruik het nooit bij uien, wortelen, knoflook, bonen, asperges, etc.. Wat algemener en makkelijker te onthouden: niet geschikt voor peulgewassen en wortelgewassen.

Tot slot nog een kleine tip voor een lekker recept dat ik vorige week maakte: voorjaarssalade van groene asperges en doperwtjes. Met de laatste doperwtjes van vorig jaar uit de vriezer. Maar met groene asperges uit eigen tuin, van de klauwen die we vorig jaar in maart hebben geplant; wat een feest is het om die te oogsten! En de eerste doperwtjes laten nog een paar weken op zich wachten, maar de planten gaan nu wel bloeien. Als dan aan het eind van deze week ook nog warmer, droger en zonniger wordt gaan we eindelijk de lente vieren!

Abonneer
Laat het weten als er
guest

36 Reacties
Oudste
Nieuwste Meest gestemd
Inline feedbacks
Bekijk alle reacties
BN van Schaick

Dag Diana,
Op ons complex kunnen we wel aan mest van de kinderboerderij komen werkt dat net zoals op paardenmest. Nu heb ik mijn courgettes op twee jaar oude mest staan.
Groet Bart

Karin

Hoi Diana,
Is de mest vers als die aangeleverd wordt? Want op de tweede foto waar je (of Ruud) de kruiwagen leegkiept lijkt het alsof het al wat oudere, rijpe mest is.

Karin

Goed, dank je wel! De mest van de kinderboerderij die bij onze tuinvereniging wordt geleverd ziet er heel anders uit namelijk. Nu snap ik ook wel dat de geiten en de konijnen hele andere mest produceren maar dit ziet er tien keer beter uit dan wat er bij ons ligt .. ook na twee weken of twee maanden. Ik ga uitzoeken hoe ik aan paardenmest kan komen voor de komende winter want de opbrengst van mijn courgette- en pompoenplanten was afgelopen jaren minimaal terwijl ik mooie planten neerzet.

Noa

Hoi Diana,

Ik heb een probleem. Ik heb mijn aardbeienplant in de volle zon gezet en uur later hangt alles slap. Op de verpakking stond dat ze in de volle zon konden staan. Vanochtend had ik een beetje water gegeven en net een halve liter, omdat ze zo slap hangen. Wat kan ik nog doen om ze te redden

Noa

De aardbeien heb ik nu binnen staan. Ze hangen minder slap. Hoeveel ml water zou ik ze ongeveer moeten geven? In de pot heb ik 4 plantjes staan.

Gisteren heb ik mijn paprika plantjes in de avond verspeend alleen hangen ze nu al slap. Ik heb ze genoegwater gegeven en een beetje mest. Gat is goed diep gegraven net zo lang als de plat zelf. Misschien dieper zelfs.

Bedankt voor tips

Noa

Update

Hoi Diana

De paprika plantjes hangen niet meer slap, maar ze groeien heel langzaam. Om de dag geef ik ze water zodat ze niet lui worden. Alleen met de aardbeienplant gaat het minder. Ze hangt een beetje slap en geeft ze weinig aardbeien. De gene die groeien rotten heel snel. Ik probeer ze nu ook om de dag water te geven ook al staat er elke dag.

Groetjes Noa

Robert

Beste Diana
Gelukkig heb ik zelf paardenmest. Mijn compost is bij mij een mengeling van paardenmest en allerlei groenafval uit de moestuin. Deze gebruik ik voor mijn tomaten, paprika’s, courgettes en pompoenen.
Met mijn pompoenen heb ik problemen. Van de 4 zaden zijn er slechts 2 gekiemd.
Vorige week heb ik de twee plantjes buiten gezet en … helaas heb ik vandaag eentje naar de duvel geholpen.
Is het nog tijd om te zaaien ?
Vriendelijke groet
Robert

Robert

Goede avond Diana
Vandaag pompoenen opnieuw gezaaid. Benieuwd of het lukken gaat.
Nog iets over mijn compost met paardenmest.
Ik vul plastiek potten van 20 liter en vul die met mijn compost. Daarin plant ik mijn tomaten.
Dit geeft mij het voordeel dat ik in het voorjaar wat kan verhuizen met mijn potten als de spinazie, sla, … nog een deel van de koude kas opeisen. En mijn planten vinden dit heerlijk. (een tip die ik kreeg van een landgenoot van jou)
Groetjes
Robert

Stefaan Vervaele

ik gebruik gewoon compost ( ezelmest, groenafval en bladeren)
die worden in lagen gelegd in het voorjaar en die blijf er 2 jaar liggen rijpen
het 2 jaar zetten we er wel pompoenen op
altijd zeer goede resultaten gehad

Geert Bults

Ik gebruik brandnetel gier puur biologisch in de moestuin of te wel vegan.

Kevin Broekhuizen

Deze methode wekt zoveel intresse op bij mij, echt geniaal bedacht door de persoon die daar mee begonnen is op jullie volkstuincomplex. En nu ben ik benieuwd wat hier nog meer mee mogelijk is, ik heb ook rijen gemaakt van paardenmest alleen dan met vlas i.p.v. stro, deze was 6 maanden gerijpt voordat het gestort werd bij mij en ligt nu al 7 tot 8 maanden in mijn tuin in rije dus is nu zo 12-14 maanden oud, heeft een hele mooie kleur, ruikt ook wel aards maar is zeker nog niet volledig gecomposteert zit bom vol wormen en ander bodem leven, nu heb ik 5 rije gemaakt bij 4 rije wil ik de methode doen met gaten vullen met potgrond en bij 1 rije direct planten in de heuvel en dan ben ik heel benieuwd of dit werkt 😉

Sanne

Ik ben zó blij dat ik dit artikel lees! Afgelopen najaar/winter heb ik nog 3 extra verhoogde bakken gemaakt en geplaatst van 240×120, waardoor ik dacht dat ik wel voldoende ruimte had om alles te planten wat ik wil. Maar nu heb ik best wat pompoenen en courgettes voorgezaaid, waarvan ik eigenlijk niet weet waar ik die nog kwijt kan. En laat mij nu net een forse bult halfverteerde stalmest hebben liggen, daar kan ik lekker wat plantjes in kwijt. Nu enkel nog een plaatsje zoeken waar ik een bult mest leer kan leggen. Mijn man ziet me vast alweer aankomen met mijn nieuwe ideeën, haha! Toch nog een vraagje: hoeveel mest reken jij ongeveer per plant? Oftewel, hoe hoog en hoe breed is de stapel mest? Alvast dank voor je reactie

Kevin Broekhuizen

Wat een super methode zeg heel erg blij dat ik afgelopen najaar begonnen ben met het maken van de mesthopen voor mijn courget / mais en pompoen planten, door de natte voorjaar en daarna gevolgd door veel droogte hadden veel mensen op het tuincomplex veel moeite met het telen van deze groentes, maar waar er eerst veel grappen gemaakt werden over de nieuwe jonge met zijn poep tuin zijn enkele mensen nu toch wel onder de indruk sinds mijn mais veld er prachtig bij staat, de pluimen zijn al in bloei en aan de maiskolven zie je de draden zitten dus die kunnen mooi bestoven worden, heb al 15 courgettes geoogst en ook de pompoenen gaan als een tierelier niks anders als lof voor deze methode, en dan komt nog het mooiste over enkele maanden als alles geoogst is is de mest ondertussen bijna 1,5 jaar oud en kan dus mooi gebruikt worden in de tuin, in mijn geval op de plaats waar mij tunneltent staat met tomaten, dan hebben die volgendjaar weer een betere structuur 🙂 bijgevoegd een foto van mijn mais veldje, in werkelijkheid is die iets breeder en langer maar moest de foto verkleinen zodat hij maar 2 mb was en toegevoegd kon worden =]

20230619_125656.jpg
Con

zoete aardappels kan je ook heel goed planten op de mesthoop

Pien W

Ik lees hier enthousiaste verhalen over het gebruik van dierlijke mest al dan niet vermengd met stro. Maar ik wil een kritische noot plaatsen. Op al die royaal toegevoegde mest doen de planten het uiteraard geweldig. Het groeit en bloeit als een tierelier. Maar…planten gebruiken alleen wat ze nodig hebben en de rest gaat via de regen (hoera, gisteren eindelijk een echte hoosbui!) linea recta het grondwater in met alle gevolgen (stikstof, nitraten en hoe die enge dingen ook mogen heten) voor het milieu. Beetje kort door de bocht maar toch: Boeren die op de meest schrale grond voedselgewassen zetten en die grond bemesten met meer dan 10 liter mest (één emmer) per vierkante meter krijgen om deze reden een boete! Moestuiniers hebben al lang geen schrale grond (meer) maar blijven bemesten met hele dikke lagen tegelijk.
Ik heb zelf genoten van de film Onder het maaiveld maar lees inmiddels over deze film naast lof ook veel kritische kanttekeningen op internet, hoogleraren die hun zorg uitspreken over de hoeveelheden gebruikte mest door moestuiniers. Het maakt de planten juist zwakker en daardoor meer vatbaar voor plaagdieren. Het grondwater vervuilt etc. Dus na enige aarzeling…doen wij dit wel goed? Waarom niet terug naar de ouderwetse grote composthoop van eigen groenafval, wat grof spul (takjes etc.) er bij, eventueel wat kalk, rustig wegzetten met hooguit een beetje stalmest/stro, regelmatig omzetten en gewoon een paar maanden rustig wachten. Lekker jaarrond blijven mulchen, een groenbemester laten groeien en onderspitten. Niet de plant voeden maar de bodem. Ik wou het maar even kwijt! Gr.Pien

Con

Hoi Pien interessant ben benieuwd naar de reacties?
van mijn oude buurtjes heb ik geleerd langzaam langzaam komt men tot succes.
Wij wonen op het platteland en het doet mij in mijn ziel pijn hoe de boeren hun land bewerken met mest en gif.
Onze tuin is gif en mest vrij
Ok niet alles geeft een goede opbrengst maar we zijn gelukkig wat de natuur ons geschenkt

Andrea

Hi Diana en Ruud,

Ik kwam hier terecht toen ik info zocht over pompoenen.
Ik was van plan om zaden te winnen uit een pompoen uit de winkel, maar ik lees dat dat geen goed idee is. Je loopt het risico schijnbaar dat er een dodelijke variant uit groeit.

Kunnen jullie daar iets zinvols over zeggen ?

Groet Andea

Pien W

Dag Andrea! Diana heeft een fantastische pagina geschreven over pompoenen. Via menu naar groenten/vruchtgewassen/pompoen. Jouw vraag wordt daar ook beantwoord! Groeten, Pien

Andrea

Hi Pien,

Bedankt voor je verwijzing naar het menu. Weer iets geleerd. Ik zocht altijd met het vergrootglas.
Ik heb gekeken op de pagina over de pompoen waar jij naar verwees, maar vond daar geen duidelijk antwoord.

Als jij het snel kunt vinden of zelfs weet, wil je het hier dan posten ?

Gr. Andrea

Pien W

Hoi Andrea! Wat goed dat je in ieder geval gezocht had en met dat vergrootglas iets had gevonden! Diana heeft eigenlijk veel te veel info op deze site, je ziet soms door de bomen het bos niet meer. Maar pagina’s die specifiek over de betreffende groente oid gaan beginnen altijd met “Eerst even dit…”.
en dan staat er onderaan ook iets in de zin van zaadteelt etc. En in dat stukje (vlak boven de foto van heerlijke soep) zie je dat er over kruisen (en daardoor mogelijke giftigheid) van die zaden een extra blog is geschreven. “Kruisen”. Nou….je hebt misschien wel meer te doen dan deze digitale speurtocht dus ik ga op eigen titel een pragmatsch antwoord geven:geen zaden oogsten van pompoenen, komkommers en courgettes. Ja, het gaat vaak heus wel goed. En nee, je zult er niet snel aan doodgaan. Maar …de planten komen niet altijd soortecht terug (kruisen maar ook bijvoorbeeld gedoe met F1 zaden) zodat er smaakverschillen voorkomen. Zaden zijn niet duur en lonen wat mij betreft dus in elk opzicht absoluut de moeite!! Succes!! Groeten, Pien

NB: Diana…vraagje:zou het een idee zijn de “eerst even dit pagina’s” standaard als eerste te plaatsen? Pfff….alsof je op dit moment niet genoeg aan je hoofd hebt…!

Carinep

Dag Pien,
Heerlijk een artikel lezen tijdens de sieste…. Eigen zaden oogsten van curcubitace … pompoenzaden oogsten doe ik al jaaaaaren, heb daar niet veel problemen mee, ik ga wel telkens even de bitterheid testen maar ik heb in heel mijn leven nog nooit een bittere pompoen gehad….
Cougettenzaden hou ik niet bij. Toen ik dat destijds wel deed, had ik kruisingen die een mengeling waren van een wit/geel/groen courgette en ook wat dikker. Het was me dus snel duidelijk.
Komkommersoorten die wat “speciaal” zijn, hou ik ook bij, tot hiertoe zonder problemen (weliswaar in een omgeving uitsluitend van die bepaalde variëteit). Frequente variëteiten koop ik gewoon aan, gezien de kostprijs niet hoog is.
En nu maar wachten tot die ellendige regen stopt….
groetjes
carine

Andrea

Hi Pien en Carine,
Ik waag de gok en probeer er plantjes van te kweken.
Lukt me dat dan proef ik eerst ook maar even of de pompoen wat bitter smaakt.
Gaat dat goed, dan bewaar ik volgend jaar weer zaadjes van een pompoen uit de supermarkt.
Het is ook gewoon een leuk experimentje.

Groet Andrea

Pien W

Leuk Carine! Elk jaar “eigen” pompoenen, gaaf! Ik denk dat je ooit bent begonnen met een heel zaadvast ras? Ik heb zelf ooit komkommers geteeld van eigen zaden. En proefde heel verwachtingsvol een eerste komkommer. De bitterheid die ik toen proefde…ik word er nog wel eens van wakker. Duurde zeker een half uur voor ik die smaak kwijt raakte. Sinds die tijd is het voor mij helder, ik koop zaden. Verschillende soorten en die ruil/deel ik met vier tuinvriendinnen. Leuk om die variëteiten te proberen hoewel ik dat vooral doe vanwege veel en leuk om te zien. Vooral veel courgettes vanwege het toprecept “pittig zoetzuur”. Volgens mij ooit van jou? Dit jaar ga ik voor het eerst witlof zaaien. Na die grijze smurrie van vroeger heb ik zeker 30 jaar geen witlof gegeten. Jij schreef op deze site dat wij die ook niet moeten koken maar in boter moeten smoren. Sinds die tijd eten wij zomer en winter zeker 1 keer in de twee weken witlof met ham en kaas. Maar die gekochte witlof is mijn zelfvoorzienende eer te na dus…ben benieuwd!!! Sterkte met de regen!! Groet, Pien

Carinep

Dag Pien,
Inderdaad ik koop ook dikwijls pompoen zaad (heb nog nooit pompoenzaden uit een supermarkt pompoen bijgehouden), omdat dit meestal niet duur is. Soms hou ik er zelf wat bij van soorten die niet zo courant zijn, ik hou bv erg van sweet dumpling en sucrine du berry omdat deze erg zoet zijn voor het maken van pompoen pannenkoeken en pompoen taart. Komkommer zaden hou ik ook maar weinig bij, behalve de niet courante soorten. Ik heb nog steeds de Red Hmong van Diana 😉. Het bittere van komkommers heb ik vooral in de zomer maar dit heeft enkel te maken met de hoeveelheid water. Ik kan soms niet volgen met water geven en dan heb ik steevast bittere einden. Heb gisternamiddag mijn courgetten gezaaid, gekocht zaad, idd ook veel voor de opgelegde courgetten. Ik vind dit zelf ook een succes recept die ik van een Franse mevrouw gekregen heb. Ook ga ik dit jaar opnieuw witloof zaaien. De laatste jaren was dit geen succes omwille van het doorschieten, reeds in de zomer. Ik ga dit jaar pas in juni zaaien, hoop dat dit beter lukt. En ja hoor, witloof kook je niet. Bah, ik vind dit afschuwelijk. Gewoon stoven in goede boter met peper,zout en beetje nootmuskaat. Als je dit doet met grondwitloof, is dit overheerlijk. Alle witloof dat ik hier kan vinden, zit vol met water (watercultuur). Dit is echt niet te vergelijken met grondwitloof. En, als je het mij vraagt, geen witloof met hesp en kaassaus 😂. De goede smaak van witloof ben je grotendeels kwijt. Gewoon gestoofd witloof serveren met gestoomde aardappelen en stukje vlees, njam njam, maar dit is natuurlijk persoonlijk. Ik heb een hekel aan bechamel en kaassaus, alle geluk dat smaken verschillen hé. Het doet me denken aan de bloemkool die mijn moeder maakte met kaassaus 🤣.
Moet dringend verder werken, er is zoveeeeel te doen
Groetjes
Carine

Leonore Fonds

Witlof van eigen oogst? Niet koken maar als salade, met een klein gesneden appeltje en daarop een zachtgekookt eitje, met een dressing van olijfolie, appelazijn, mosterd en een mespuntje kokosbloesemsuiker. Heerlijk! 😋
Leonore

Meld je aan voor de nieuwsbrief

Naar de reacties