De winterkas

Nou, het woord winterkas is eigenlijk overdreven hoor. Ik heb zelf geen idee hoe dit project afloopt, misschien strandt het grotendeels bij de eerst nachtvorst. Maar dat zou ook leerzaam zijn.

Voor wie het in de afgelopen blogs heeft gemist:

De kassen staan hier in de winter altijd grotendeels leeg. Nou ja, niet leeg, vooral vol met rommel; van tonkinstokken, lege emmers, een afvalzak, gieters, wat potten met planten voor een droge overwintering, wat gereedschap, een tuinslang, dat soort dingen. Een rommeltje dus. Zoals dit:

 

Het ziet er ook echt uit als winter, koud en grijs, en alsof de vorst plotseling toesloeg en we hals over kop van alles de kas in hebben gegooid en naar huis zijn gevlucht.

Vaak heb ik in één kas nog wel wat weeuwenteelt bloemkool en spitskool staan. Maar verder alleen maar rommel of niks of onkruid. In januari word ik dan plotseling wakker, ongetwijfeld omdat we oud & nieuw en de kortste dag hebben gehad. Dat is elk jaar weer het moment dat ik op ga ruimen, en begin met zaaien, van sla en rucola tot mosterdblad en veldsla.

Maar nu wil ik het anders, ik wil dit jaar eindelijk eens een kas die ik niet alleen in de zomer optimaal benut maar ook in de winter. In mijn vorige blog liet ik zien dat dat wel wat offers kost, de meeste tomatenplanten en ondertussen ook meloen-, paprika- en peperplanten hebben we uit de kas gehaald. Er staan zo links en rechts nog wat planten waar we de komende weken nog van kunnen oogsten. Maar verder is de kas voor half september akelig kaal.

En ondertussen is één kas (van de twee die ik wil gaan vullen) klaar. Er is (nog) niks leuks aan te zien:

 

Eerst: de kas was nog zo droog (en de grond daardoor zo hard) dat we eerst een stuk of 15 gieters water in de kas hebben gegoten. Daarna heb ik een klein beetje voeding gegeven. Met de nadruk op ‘een klein beetje’. Veel voeding zorgt in combinatie met de korte, donkere dagen in de winter voor een hoger nitraatgehalte in bladgewassen. Maar alle tomaten, pepers, meloenen, aubergines, etc. hebben wel veel voeding die in de grond in de kas zat verbruikt. Ik heb, maar het is dus maar een probeersel, alleen wat koemestkorrels gegeven, en een kleine hoeveelheid patentkali (voor de wortelgewassen). Daarna hebben we de grond wat losgemaakt (niet gespit maar met schrepel – en waar het heel hard was met de grelinette).

De andere kant van de kas is zo mogelijk nog saaier:

 

We hebben in deze kas gekozen voor repen worteldoek. Omdat dat elk rijtje makkelijk en op de goede afstand van het volgende rijtje scheidt. En omdat het de grond vochtig houdt. Normaal gesproken is de grond hier in de kas in de winter altijd ‘nat zat’ maar afgelopen winter bleef die al droog en als de grondwaterstand de komende maanden niet stijgt verwachten we deze herfst/winter ook weer een droge grond.

En tot slot het belangrijkste; het zwarte doek houdt hopelijk de warmte in de grond wat langer vast. En dat is dan handig voor het kiemen en groeien van zaden en zaailingen. En het beschermt komende winter wellicht ietwat tegen de vorst (zeker als de zon overdag schijnt en de grond onder het doek opwarmt en die warmte in de nacht weer afstaat aan de lucht). Voor alle duidelijkheid, dit is niet zoals het is, dit is zoals ik hoop en denk dat het wellicht zou kunnen zijn 🙂 .

Dan nog even over de soorten die ik in deze kas heb gezaaid. Dat zijn soorten die (bewezen) goed in de herfst gezaaid kunnen worden, maar ook soorten die wel tegen kou kunnen maar waarvan nergens staat dat ze ook in de herfst gezaaid kunnen worden. Zo hoort dat in zo’n project, er zitten ook wat ‘gokjes’ in. Dus zaaide ik in deze kas veldsla, pluksla (Australische gele) en snijsla (Witte |Dunsel), spinazie (scherpzaad), rucola, mosterdblad, Parijse worteltjes, kervel (Brusselse Winter), winterpostelein, tuinkers, stengelui, hon tsai tai, radijs en winterrammenas.

In de andere winterkas komen deze repen niet. En daar komen ook geen rijtjes met zaaisels. Ik heb in de afgelopen weken al van alles voorgezaaid wat ik hier de komende week in ga planten. En een deel daarvan is al verspeend en kan zo nog even in lekkere, voedzame verse potgrond groeien tot ik plaats heb gemaakt. Want in deze kas staan nog wel flink wat tomaten, pepers, etc. En er moet ook eerst nog wel wat rommel worden opgeruimd.

 

De soorten die ik voor in deze kas heb (voor)gezaaid zijn bietjes en knolvenkel (die laatste is wel de grootste gok), weeuwenteelt bloemkool (Snowball A), spitskool, savooikool, tatsoi, paksoi, baby choy, wintersla (zoals Frisby en Hivert de Tremont), winterandijvie, palmkool en boerenkool. Veel kool dus, maar die kunnen dan ook vaak ook heel goed tegen kou. En in deze kas wil ik het liefst ook nog wat bloemen zaaien/planten die wat kou kunnen verdragen en misschien wel tot in december kunnen bloeien (of anders vroeg in het volgende voorjaar), zoals viooltjes, goudsbloemen en Oost-Indische kers. Oh ja, en ik wil volgende week ook nog wat tuinbonen en doperwten zaaien.

En ik verwacht dus ook niet dat we al deze groenten de komende weken of maanden kunnen oogsten. Er zitten soorten tussen (zoals de worteltjes, bietjes, weeuwenteelt bloemkolen, tuinbonen en erwtjes) die als zaailingen/jonge planten in de kas overwinteren en in het vroege voorjaar in de dan snel opwarmende kas verder gaan groeien en we dus in de loop van het voorjaar pas kunnen oogsten.

Eigenlijk verwacht ik niks, ik wil het maar gewoon gaan zien en ervaren en hoop op een leuke en leerzame ‘winterkas’ 🙂

p.s. 1:   ik hoop in de komende herfst, winter en lente zo af en toe te laten zien hoe het er in de 2 kassen uitziet, en te beschrijven wat wel of niet goed gaat, en of/wat we wanneer kunnen oogsten, etc. Daarom plaats ik dit blog in de categorie ‘Blog 2019’ maar heb ik ook een nieuwe categorie aangemaakt met de naam ‘Winterkas’, misschien handig voor wie de blogs die hierover gaan later nog eens terug willen lezen.

p.s. 2:   dit is misschien helemaal niet leuk om te lezen voor mensen zonder kas. Maar misschien kun je een met een tunneltje of platte bak ook wat leuke soorten uitzoeken om te zaaien. En zelfs buiten kun je nu nog wel wat zaaien. Er is voor de buitenteelt minder keus maar denk bijvoorbeeld aan winterpostelein, veldsla, tuinkers, spinazie, mosterdblad en rucola.

Tot slot van dit winterachtige blog een zomerse foto. Afgelopen winter vond ik eindelijk weer eens zaden van deze geweldige plant die ik jaren geleden al eens teelde. Ik heb de zaden direct gekocht, afgelopen voorjaar gezaaid en me verheugd op wat er zou gaan komen. Iedereen kent wel Salvia splendens, vroeger werd ze ook wel Sint Jansvuur genoemd, lage perkplanten in een felrode kleur (ik vond ze niet erg mooi).

Dit is dezelfde Salvia splendens maar dan ‘Giant Form’:

 

Ruim 1.30 meter hoog, ze bloeit al sinds half juli en wordt met de dag mooier! Vooruit dan, nog een foto, dan kun je wat beter zien hoe groot ze is en hoe rijk ze bloeit:

 

Ze is eigenlijk een vaste plant maar niet winterhard. Ze kan als kuipplant worden overwinterd maar is, zoals je ziet, ook prima als eenjarige te telen. Vanaf nu wil ik nooit meer een jaar zonder Salvia splendens Giant Form!

Abonneer
Laat het weten als er
guest

40 Reacties
Oudste
Nieuwste Meest gestemd
Inline feedbacks
Bekijk alle reacties
Liesbeth bons

Fijn, deze extra informatie. Ik heb nu tot mijn verrassing een grote kas en een grot platte bak met ramen ter beschikking en geen idee, wat je in de winter doet met zoiets.

Petra

Hoi Diana,

In mijn kas staan nog alle tomaten-en paprikaplanten en ik zal dan ook nog wel enkele weken kunnen oogsten. In het voorjaar heb ik in deze kas ook twee (kleine) verhoogde bakken gemaakt en zal hier nog het een en ander in gaan zaaien en ben dus (alweer) heel blij met dit blog.
En die Salvia….. geweldig ! Ik heb sowieso al een zwak voor Salvia’s, heb veel verschillende, behalve de ‘ouderwetse ‘ lage splendens, die vond ik, net als jij, niet echt bijzonder.
Maar de Giant Form staat nu dus zeker op mijn lijst voor volgend jaar !
Groeten,
Petra

Carine p

Dag Diana,
Veel succes gewenst met het winterprobeersel. Ik zaai normalerwijze mijn tuinbonen altijd in november buiten en sedert dit jaar heb ik ook een ‘tunel’, Ik dacht eveneens om te experimenteren met het zaaien van erwten en sluimerwten omdat dit telkens te snel door de zon verbrand rond mei/juni. Alleen stelde ik mij de vraag qua bevruchting? Ik heb nog niet opgezocht, maar dit zijn geen zelfbestuivers dacht ik?
Groetjes

Carine p

Hey Diana,
Tuinbonen geeft bij mij nooit problemen omdat ik dit buiten rond November zaai. Maar ik heb de laatste jaren veel problemen met sluimerwten en erwten. Dit groeit wel allemaal goed maar soms is April/mei al zo warm dat de bladeren verdorren en planten afsterven. Oogst is de laatste 2 jaren bedenkelijk (2 hete voorjaren). Vandaar dat ik overweeg om dit eveneens in het najaar ipv vroege voorjaar buiten of in de tunnel te zaaien. Experimenteren….
Groetjes Carine

Ria

Diana, wat een prachtige Salvia splendens! Hier word ik erg hebberig van, die wil ik ook. Ik heb even rondgekeken op internet. Vreeken verkoopt dergelijke zaden en Kwekerij Foltz in Groningen verkoopt planten. Dus er is hoop voor me, misschien staan ze volgend jaar ook in mijn tuin te pronken.
Ben erg benieuwd naar je winterkassen.

Groetjes,
Ria

Pien

Hoi Diana, ik volg je al jaren en geniet van ongeveer alles wat je schrijft. Nog sterker: door jou hebben wij een moestuin en wij worden hoe langer hoe fanatieker. Dank, dank, dank! Ik snap al je werk en zie soms vragen waarvan zelfs ik denk: zoek dat nou lekker even zelf op internet op. Nou….zo’n inleiding, je snapt het vast al: hier komt mijn wellicht heel domme vraag!
Wat is toch die weeuwenteelt? Internet: manier om vroeg te oogsten etc. En toch, in je laatste blog beschrijf je wat je allemaal gaat zaaien en dan komt het weer: weeuwenteelt bloemkool.
Waarom niet gewoon “bloemkool”? Als je nu zaait is het toch logisch dat je pas over een paar maanden kunt oogsten? Absoluut geen haast maar als je eens tijd over hebt (haha!!) wil je daar dan eens aandacht aan besteden?

Pien

Nou, dat was toch op mijn wenken bediend! Wat een geweldig leuk en leerzaam stuk heb je geschreven. Dank je wel!

Piet Bevers

Pien,
Weeuwenteelt gaat over die groenten die bij lage temperatuur ontkiemen en doorgroeien.
Bij vorst staat de groei bijna stil. Het voordeel ,in het vroege voorjaar heb je groenten uit de kas.
groeten Piet Bevers

wil fransen

Waar laten jullie straks “de rommel”. Wat een spannend experiment een winterkas te geginnen en dan zonder extra verwarming? Ik moest meteen denken aan Dhr. Doevendans, expert in het uitzoeken van” oorzaak en gevolg” in de natuur. Heb zelf alleen een bloementuin, maar volg alle reacties die jullie krijgen van lezersvrienden en vriedinnen. Hoe jullie in vredesnaam de vriezers leeg krijgen is me een raadsel zeker als je straks ook nog vers kunt oogsten. Veel succes allemaal met de experimenten. Ik kijk over mijn winterborders uit en geniet van de vogeltjes die er rondstruinen: het gevolg van alles rustug laten afsterven en dan in febr. Weer wakker worden.

Machteld

Hallo Diana, ik zal je stukjes over de winterkas met veel interesse volgen. Zelf ben ik ook voor de eerste keer van plan de kas in de winter goed te gebruiken. Ik heb er o.a. knolvenkel in gezaaid.

Margriet Stuivenberg

Hallo Diana& Ruud;
Heel veel succes met jullie winterkas, ik ben heel benieuwd naar het resultaat,
Ik heb nog fijn een paar knolselderij platen gezet op de plek van de tomaten in de volle grond, in mijn achtertuin op het zuiden evenals nog bietjes en andijvie uit laten planten dit keer door mijn man. Hopelijk blijft het nog even warm genoeg.
Maar jullie en heel veel mede tuinders heel veel succes met de winterkassen.

Margriet Stuivenberg

Hallo Diana,
Wat de Knolselderij betreft; we hebben hier een tuincentrum in de buurt die de opgekweekte plantjes heel voordelig verkoopt, zeker als je maar een klein aantal nodig hebt. Ik heb bij huis nl. maar twee bedden van elk 4,5m lang 1m breed , in de voortuin mooi ruim kruiden bed, voor mooi en gebruik. Verder op de volkstuin hebben we samen 135 m2, voor ons tweeën is dit ruimvoldoende. Maar het houdt wel in dat het stukje bij huis heel intensief gebruikt word. Verder heb ik thuis klein muurkasje maar daar ben ik nog niet over uit of ik ook een winterkas probeer dit jaar of dat ik weer doe als vorig jaar en in januari – februari ; tuinbonen ,erwten ,kapucijners binnen voor zaai en na opkomst bijna gelijk in muurkas zet, dit beviel nl goed.
Ik vind het heel leuk om ook alle reacties van anderen te lezen en heel leerzaam ook al tuinieren we zelf al heel lang. Je leert altijd heel veel bij. Groetjes
Margriet

Yvonne

Wat heerlijk, zo veel groente(plantjes/zaaisels) nog in de kas! Ik heb vorig jaar (bewust of per ongeluk?) knolvenkel in de kas gehad in de winter en al heel vroeg had ik heerlijke venkel gerechten. Dat ging supergoed! Zeker voor herhaling vatbaar. Goeie tip met die repen worteldoek voor extra warmte. Klinkt me heel logisch in de oren. Even zoeken waar ik ook alweer een voorraad had liggen…

Margriet

hallo Diana,
zou je kunnen zeggen waar je het zaad van Salvia splendens Giant Form vandaan hebt? Ik begrijp dat Vreeken het verkoopt, maar daar heb ik slechte ervaringen mee qua levering. En na jouw winterkasverhaal, ga ik maar eens knolvenkel zaaien onder een tunneltje, wie weet!

Petra

Hoi Diana, Margriet en alle andere geïnteresseerde,

Wat jammer Margriet dat je slechte ervaringen hebt met Vreeken, want die verkopen idd de ‘Yvonne’s Giant’ . Heb hier zelf al vaker zaden besteld en dat is steeds goed gegaan.
En, zoals Ria al eerder schreef kun je bij tuingoed Foltz in Meeden deze Salvia als plant kopen en dan mss binnen overwinteren ?!
De laatste twee weekenden van september is bij Foltz een najaarsplantenmarkt !
Ik weet niet waar je woont, voor mij is het helaas te ver.
Succes!
Petra

Conny Dijkstra

Vraagje, wij hebben een glazen fidde aan ons huis. Zou ik deze ook kunnen gebruiken voor weeuwenteelt?

Conny 6

Beste Diana, grappig hé, veel mensen kennen het niet. Het is eigenlijk een grote glazenkolim die op de tweede verdieping van het huis begint en bij het dak op de derde verdieping eindigt. Zit enkel glas in en 2 x ventilate panelen die je open of dicht kan zetten. In de zomer open en een parasol erin anders is het er bloed heet. In de winter zijn de ramen dicht, het blijft daar enkel glas. Jammer dat ik geen foto door kan sturen. Ik lees in jouw boek wat ik natuurlijk ook heb zoveel over weeuwenteelt dag ik dacht ga het vragen. Super bedankt voor je antwoord!!! Groetjes Conny

Conny Dijkstra

Beste Ruud en Diana, ik heb foto’s doorgestuurd per mail. Groetjes Conny

Conny Dijkstra

Beste Diana, super bedankt voor je leuke reactie. We gaan het gewoon proberen dit jaar. Groetjes Conny

Pieta Bremer

Dag Diana,
Als ik het me goed herinner is de weeuwenteelt het opkweken van plantjes door weduwen. Die hadden daar vroeger tijd voor in de herfst, ze hadden zo een aardige bijverdienste door die te verkopen in het voorjaar. Dan had je mooie plantjes met een voorsprong op de in het voorjaar gezaaide exemplaren.
Als najaarsgewas zijn radijzen ook geschikt. Ik zaai ze altijd begin september. Bij een mooie herfst heb je nog een aardige oogst.
Ik heb nog een vraagje voor jou; hoe is het afgelopen met jouw esparcette planten?
Bij mij in de tuin hebben ze het goed gedaan als tussengewas bij de kolen, ze hinderden de groei niet van de koolplanten doordat ze niet uitstoelen. Wellicht is de stikstof bindende eigenschap zelfs gunstig voor de koolplanten. Ik had ook wat in potten gezaaid, maar die zijn niet tot bloei gekomen. In de volle grond wel, en de bloemetjes werden vnl. bezocht door kleine hommelsoorten. In de volkstuin zijn echter wel veel van de zaden die er aan kwamen verdwenen, geen idee wie ze gepakt of opgegeten ( vogels ?)kan hebben.

Nancy

Hoi Diana ,

Heb je al eens de Salvia Amistad gehad? Als blauwfan kan ik me niet voorstellen van niet. Hier was het vorig jaar een enkele spriet en is nu een struik van 80 cm hoog vol met bloemaren. De Salvia zorgen hier samen met herfstanemone , caryopteris en de rusische salvia voor nog heel veel kleur. Hier is de tomaten oogst beduidend minder dan vorig jaar en de bewaarbonen doen het ronduit slecht. Komt mede omdat ik laat gezaaid had en ook weinig getikt en water gegeven heb door tijd gebrek. Volgend jaar beter.
Leuk die winterprobeersels ga het fijn allemaal volgen deze winter.

Nancy

Misschien moet ik dat ook maar gaan doen . Prachtige plant vind ik het. Want ik laat hem in de volle grond met een winterjas aan.

Petra

Hoi Nancy,

Als blauwfan zou ik je ook de Salvia Black & Bloom adviseren. Lijkt veel op de Amistad, maar is blauwer van kleur. Ik heb ze allebei en ga ze in de volle grond zetten en in de winter afdekken. Maar heb ze evenals Diana als een soort van back-up al gestekt. Dit gaat trouwens erg makkelijk.
Succes,
Petra

Yvonne

Hej Diana,

Vraag me af hoe je die weeuwenteelt dan de winter laat overleven? Vriezen die niet kapot dan? Overigens woon ik in midden Zweden, ter hoogte van Stockholm maar dan naar het westen toe. Wordt hier (meestal) erg koud, alhoewel de periode van nachtvorst steeds meer opschuift. Ik heb nog wat andijvie staan (nog klein) en prei, hopelijk kan dat nog even staan maar de temp. gaat nu toch wel naar het minpunt snachts, dat is voor sommige planten de nekslag zoals courgette, helaas. En heb gisteren de twee mooiste paprikaplanten uitgegegraven met nog groene paprikas eraan, die staan nu in huis bij te kleuren. Verder heb ik hier wat tl lampen hangen en heb nog wat sla en pak choi gezaaid, gewoon voor in huis. Zal wel zien wat het wordt. Leuke blog heb je overigens.

groeten uit Zweden, Yvonne

anna ravensbergen

Hoi Diana, leuk om je blog te lezen. Ik was al op zoek naar informatie over in de winter groentes kweken in Nederland dus je blog hierover kwam als geroepen.

Ik werd geinspireerd om mijn kas ook in de winter te gaan vullen door Eliot Coleman. Hij is de schrijver van het boek The Winter Harvest Handbook en een icoon voor Amerikaanse bio groentekwekers. Voor een introductie op zijn ideeen is dit een heel tof filmpje om te kijken: https://www.youtube.com/watch?v=Xm6khNRIGhE&t=456s.

Leuk om deze winter samen op te kweken, ik hou je blog in de gaten!

Meld je aan voor de nieuwsbrief

Naar de reacties