Dubbel

Wat is het toch een bijzonder tuinjaar. Een leerzaam jaar, en dat maakt het uiteindelijk toch op een vreemde manier ook een leuk jaar. Want sommige dingen in de tuin (zoals weersomstandigheden, ziekten en plagen) zijn nu nog niet ‘normaal’ maar gaan wellicht in de toekomst wel vaker voorkomen. En daar zullen we nu eenmaal mee om moeten gaan, dan kunnen we maar beter proberen een klein beetje te begrijpen waarom sommige soorten zoveel later zijn dan normaal, andere soorten helemaal niet groeien en weer andere soorten het geweldig goed doen. Zodat we er in andere jaren wellicht een klein beetje op in kunnen spelen.

Het is 27 augustus maar het najaar is al duidelijk begonnen. In onze hoofden is ook alles een beetje door elkaar geschud. Ruud zegt al een paar dagen dat hij op gaat ruimen. En daarmee bedoelt hij niet dat hij wat rondslingerende potjes op wil gaan stapelen, hij wil gaan wieden, planten eruit halen en de grond aanharken: als een soort ultravroeg winterklaar maken. Het klinkt bijna dreigend. Zelf roep ik al een paar dagen juist dat ik nodig moet zaaien, verspenen en uitplanten. Op een zonnig dag voelen we dat het nog zomer is, maar op een bewolkte dag lijkt het wel herfst. Het voelt een beetje alsof we van een leuke lente nu langzaam de herfst in glijden.

Waar ergens in dit jaar hebben we de zomer gemist? Die is bij ons altijd onlosmakelijk verbonden met overdadig groen en tassen vol met oogst. Ik sleep in mijn tuintas al sinds mei zonnebrandcrème mee maar het flesje is nog niet open geweest. De vriezer zit vol met groenten maar ik weet eigenlijk niet met wat. Hou me ten goede, ik klaag niet want we hebben blijkbaar genoeg kunnen oogsten. Maar op een wat ongewone manier hebben we links en rechts van alles uit de tuin bij elkaar geschraapt. Geen enkele lenteui maar wel reuzenuien. Geen worteltjes maar wel knolvenkel. Geen rodekool maar wel spitskool.

Er komen nu kleine kolven in de slecht groeiende maisplanten, maar de planten zijn al bijna uitgebloeid en kunnen de jonge kolven dus niet of nauwelijks bevruchten. Dat is wel echt heel vreemd. Ik hoor verhalen over tomatenplanten zonder bloemtrosjes. Ook heel bijzonder; dat een bloemtros geen tomaten oplevert kan ik wel verklaren (ziekte, slechte bevruchting, etc.), maar een tomatenplant die gewoon bloemtrossen overslaat is toch heel raar? Ook bijzonder: we kunnen nu nog steeds blauwe bessen oogsten terwijl het blad al een paar weken richting herfstkleur gaat. Van blauwe bessen aan een roodbladige struik raak ik ook in de war :-).

Bijzonder is ook dat ik niet echt meer bang ben voor Phytophthora. Het was altijd onze allergrootste vijand in de tuin, we schoten bij de kleinste aantasting in paniek en rukten die planten dezelfde dag gelijk uit de grond. Dit jaar heb ik in eigen tuin en die van anderen gezien hoe verwoestend ze kan zijn, zeker in de buitenteelt. Maar in de kas kunnen we ondanks Phytophthora toch nog steeds tomaten oogsten. Terwijl ik in de kas van de buren een ravage van te dicht op elkaar groeiende en instortende aangetaste planten zie die maar niet worden opgeruimd. Heel leerzaam! Hier loop ik 3 keer per week een rondje in elke kas en knip elk nieuwe aangetast blad weg. Sommige planten zijn al geruimd, sommige planten zijn gewoon gezond (onder andere met dank aan een ruime plantafstand doordat er bijvoorbeeld een paprikaplant tussen 2 tomatenplanten staan). En sommige planten houd ik dus met wat kunst en vliegwerk op de been. Het knipschaartje gebruik ik alleen voor de aangetaste planten, ik knip de bladeren voorzichtig af en doe die in altijd dezelfde emmer en breng die gelijk na mijn rondje weg (ver weg van mijn eigen composthoop). En tot slot was ik mijn handen goed. En met dit pappen en nathouden oogsten we dus nog steeds tomaten uit de kas. Ondertussen zie ik in de buitenteelt bij tuinbuurvrouw Laura (die nog steeds met een baking soda-wateroplossing vernevelt) dat er nog 3 planten leven en ze daar ook tomaten van oogst. Ik heb enorm veel ontzag voor Phytophthora, maar doordat ik er nu meer van begrijp zie ik ook wat ik zelf kan doen, dat ik niet direct planten uit de grond hoef te trekken bij de eerste aantasting, hoe ik het snel kan ontdekken en hoe ik er wellicht toch nog iets van kan maken.

Ik heb misschien makkelijk praten, met ruim voldoende tomatenplanten in de kassen. Maar ik dacht 6 weken geleden echt dat we helemaal niets meer zouden kunnen oogsten terwijl we nu nog steeds elke dag wel een paar tomaten eten en zelfs ook nog wat tomatensaus hebben ingemaakt.

Een aardig voorbeeld is misschien deze Barry’s Crazy Cherry. We hebben er al meerdere keren wat cherrytomaten van kunnen oogsten. Maar ik moet ook elke week wel 1 of of meerdere aangetaste bladeren wegknippen. Ze heeft nauwelijks nog blad. En nu zit de aardappelziekte ook in de bovenste bloemtros:

Maar de hoofdstam is eigenlijk nog goed. En dus knipte ik na het maken van de foto de hele bloemtros tot aan de stam weg maar mag de plant nog even blijven staan. Ook links zie je nog een ondertussen bijna volledig gestripte cherrytomatenplant waar we nog steeds tomaatjes van kunnen oogsten. En onderaan de Barry’s Crazy Cherry-plant waar ik de bloemtros vanaf knipte zien we dit:

Er lijkt niks mis mee! Ook al heeft de plant dus wel degelijk Phytophthora, in blad en dus de bovenste bloemtros. Hoe lang we er nog tomaatjes van kunnen oogsten zien we wel. Elk tomaatje is er één, en mooi meegenomen.

Ondertussen denken we wel aan de toekomst. Want we denken niet dat we tot eind september tomaten kunnen oogsten, ook vandaag moesten er weer wat planten uit. Die leegte (letterlijk en figuurlijk) kunnen we direct opvullen, met voorgezaaide kolen, knolvenkel, snijbiet, rucola, mosterdblad, etc. Zodat we komende herfst en winter toch ook nog uit eigen tuin kunnen oogsten.

Zaailingen die al klaar staan om in de kas uitgeplant te worden, van palmkool en bietjes tot rucola, knolvenkel en mosterdblad

Een raar jaar dus, ik ben benieuwd hoe de rest van dit jaar wordt; wel of geen natte herfst, warm of koud, een strenge winter of juist niet….. het is allemaal van invloed op de oogst van alles wat we in de afgelopen weken nog hebben gezaaid en uitgeplant. En wat we nog gaan zaaien want ik heb op de gok nog maar een zakje zaden van Parijse worteltjes in mijn tuintas gestopt en wil ook nog rijtjes pluksla, kervel, spinazie en radijs zaaien. En vandaag heb ik ook de weeuwenteelt bloemkolen voorgezaaid. We gaan dus gewoon door :-).

De courgetteplanten die ik in mei zaaide gaven een matige opbrengst en de planten beginnen het ondertussen te begeven, maar de courgetteplanten die ik eind juni nog snel zaaide geven nu al meer opbrengst dan die van de eerste zaai, en ze zien er ook nog eens prachtig gezond en groeikrachtig uit. Ik durf zelfs nog te hopen op wat late bieten en boontjes die ik in juli nog zaaide. Ik zaaide tegelijkertijd op de gok nog wat zonnebloemen (wat oudere zaden die wellicht niet eens meer zouden kiemen). En kijk, in juli gezaaid, snel gegroeid in de warme vochtige grond, ondertussen 1.50 meter hoog, en nu gaan ze bloeien:

De paprika’s doen het heel slecht maar de pepers doen het geweldig. Ik heb al meer dan 50 pepers kunnen oogsten, zelfs van late rassen die nu dus extra vroeg zijn (en extra heet, heb ik het idee). De rozen bloeien slecht, de Salvia’s bloeien uitbundig. De paksoi schiet door, de Chinese kool niet. We oogsten nu meer aardbeien van 6 doordragende planten dan in juni/juli van alle 20 eenmaal-dragende aardbeiplanten bij elkaar.

Vooralsnog kan ik er nog geen trui van breien, ik hoop toch ergens in de komende weken of maanden dit tuinjaar een klein beetje te kunnen begrijpen :-)!

Tot slot nog een mededeling: Ik heb beloofd om even reclame te maken voor het Tomatenfestival in Arboretum Kalmthout in België van 3 tot en met 5 september. Kijk voor meer informatie even Hier.

Dan ook maar even een foto van wat rassen waar we hier in ieder geval nog wat tomaten van konden, of soms zelfs nu nog van kunnen oogsten.

Abonneer
Laat het weten als er
guest

38 Reacties
Oudste
Nieuwste Meest gestemd
Inline feedbacks
Bekijk alle reacties
Liesbeth

Wat een verschil. Ik werk op rivierklei en ik heb een enorme tomatenoogst, prachtige mais, komkommers en courgettes. Maar geen boontjes, wortels, pastinaak of knolvenkel.
Een paar eenzame bietjes en geen enkele slakrop. Maar de pompoenen worden weer enorm.

Yvonne

Weer een leuke blog om te lezen! Gelukkig iets minder herkenbaar voor mij… Al heb ik nu ook de phytrophtra in m’n tomaten in de kas… Nu het er eenmaal inzit gaat het super hard! Ik ga iedere dag de kas in, en iedere keer pluk ik weer een hele lading aan bladeren weg die aangetast zijn… En nou zag ik vd week dat bij een aantal planten de stam ook aan de beurt is, maar nog geen tijd gehad om ze weg te halen…
Maar buiten (zandgrond) gaat het super! Ik oogst nog steeds hele ladingen courgettes en komkommers, mega grote pompoenen, vroeg in de zomer mooie bloemkolen kunnen oogsten, de worteltjes, sla en prei staan er prima bij en dit jaar ook echt hele mooie rode kolen! Dus ik mag zeker niet klagen, ondanks mijn tijdsgebrek en gewoon weinig tijd voor m’n moestuin dit jaar!

Elisabeth

Dag Diana, weer zo mooi om lezen. Dank je wel !
Een vraagje : hoe heet het tomaten ras op je foto, helemaal bovenaan in het midden ? Dat lijkt me toch een heel speciaal !

Groetjes en hopelijk voor jou en ons allemaal toch nog een beetje zomer in september

Arthur

Dat is de Summer of Love https://www.vertiloom.com/nl/summer-of-love-zaden.html
(Die vraag werd eerder ook al gesteld)

Elisabeth

Oh, dank je wel.
Ze komen precies uit een andere wereld

Jeanne heijmans

O wat fijn dat je nog goed hebt kunnen oogsten,zeker van de tomaten.hier was het niks met de tomaten,veel te veel regen.iets waar we in Frankrijk jaren geen last van hebben gehad.nu is het rond de 27 graden.maar de zomer was niks.
Toch veel boontjes geweckt,rode kool,wortels, bloemkool en Nieuw-Zeelandse spinazie in de vriezer.we gaan gewoon door,hopelijk volgend jaar een beter jaar voor tomaten en komkommers.fijn weekend.

Mieke

Jeanne een vraag je hoe weck jij jouw bontjes?
ik heb het na jaren weer eens geprobeerd, 3 min gekoookt, daarna in pot met kokendwater met beetje zout daarna 120 min geweckt op 100 gr.
maar helaas potten wel dicht maar een wit laagje onder in, dus die kan ik weer weggooien. (tuin alleen bemest met compost en 1 keertje wat verdunde netelgier gegeven, verder geen enkele meststof

Jo van tartwijk

Hoi Diana,
Met veel genoegen lees ik je blog.Zoals ik merk dit jaar weer een ervaring rijker.Wij kunnen dit jaar niet tuinieren, daar we vanwege Corona niet kunnen en willen reizen naar ons eiland, waar ik mijn tuin heb.Wel jammer, maar wachten af en zien wel wanneer we weer kunnen vliegen”veiligheid boven alles””Geniet van alles wat jullie ondernemen
En veel genoegen en succes.Groetjes Jo

Johan

Hi Diana, je schrijft dat je tomaten ruim geplant zijn in de kas. Wat is de plantafstand? Bij mij is de suikermaais nog nooit zo overdadig geweest. Grote volle kolven. Ik zit ook op grijze rivierklei. Heb deze tuin het eerste jaar. Grond is zeer moeilijk te bewerken. Is uit een bouwput gekomen. Werd zo hard als steen door de zon. Heb de toplaag met scherpe mest bedekt om grond vochtig te houden. Bij stokbonen gewoon potgrond gedaan. In regentijd veel rottende planten. Planten werden helemaal bruin, terwijl ze al 1 m hoog stonden. Zal wel door slechte afwatering komen. Grond was 15 cm door spitmachine bewerkt. Daaronder
natuurlijkmassieve niet water doordringende laag. Moest vaak over zaaien. Nu gaat goede kant op. Alleen laat bonen jaar.

Thieu Gielen

Dag Diana
Veel tomaten in de kas; weinig groene courgettes, wel veel gele; haast geen sla dank zij mijn ‘vriendjes’ de naaktslakken; weinig pompoentjes, de butternut doet het helemaal niet goed; flink wat boontjes; mooie aardappelen. Ik tuinier, of probeer dat toch, op zandgrond en lees hier dat in mijn tuin de oogsten toch flink verschillen van andere, ook op zandgrond. Het is gewoon een erg vreemd tuinjaar. Of we daar nu al conclusies uit moeten trekken? Geen idee. Wie weet kankeren we volgend jaar weer over te grote hitte en watertekorten.
Mooie blog overigens. Ik verheug me elke vrijdag op een nieuwe tekst van je.

Maaike

Hoi Diana, ik ben sinds een paar maanden fan van je leuke en leerzame verhalen. En ik heb inmiddels ook die praktische agenda gekocht. Ik ben stiekem ook al weer aan het plannen maken voor volgend seizoen, wat een rot tijd was het voor mijn moestuin zeg. Erwten en peultjes deden het goed, maar boontjes niet. Geen worteltjes, geen kroten, geen courgettes wat ik ook probeer… sinds begin dit jaar heb ik een echte glazen kas en die staat vol met tomaten. Die doen het redelijk volgens mij. Maar hoe weet ik nu of tomaten rijp zijn? Bij de ‘gewone rode’ natuurlijk zo rood mogelijk, maar hoe zit dat bij de bijzondere kleuren..?

Pearlsofpassion

Als je zachtjes in een tomaat duwt en je kan er een putje in duwen maar het veert nog terug, is er rijp. Als het putje blijft is ze overrijp.
Normaal zou een rijpe tomaat ook eenvoudig loslaten als je op het verdikte deel van het steeltje duwt. Maar ervaring leert mij dat dat niet altijd zo is.

Maaike

Nou, dank je wel. Klinkt eigenlijk best logisch..

Thérèse Zwaard

ja hier ook tomaten zonder bloemen in de kas en als er bloemen zijn worden ze niet bestoven hoewel het gonst van de hommeltjes, bijen en zweefvliegen. Nu in totaal 1×2 tomaten van een oud ras van Red de Zaden (Matina geloof ik) en van jouw tomatenzaden 2 planten die elk een paar groene tomaten leveren en elk 1 rode. 1 plant Wherokowhai is in pot buiten terechtgekomen en doet het daar wonderwel goed zonder Phytophthora maar groeit niet hard omdat ik hem vergeet eten te geven. Vorige week de ellendig prikkende kruisbesstruik gerooid en daar de nog wachtende rode pronkbonen gepoot, ze waren heel blij en schoten als een speer langs de stokken omhoog. Ook al worden het geen bonen, de bloemen zijn ook prachtig. Warm rood, oranje in geel in mijn tuin daar word ik blij van.

Lili

Hallo Diana,
Wat mooi dat je ondanks alles toch je vriezer vol met groenten hebt kunnen maken. Ik vind het toch bijzonder hoe volhardend en optimistisch bent. Petje af. Met zo veel tegenslagen zou ik misschien toch een beetje moedeloos worden.
Ik ga niet klagen, dit moestuinjaar was voor mij heel goed. Een voorbeeld: zelfs met zulk regenachtig en niet echt warm weer zijn de meloenen en watermeloenen in de buitenteelt heel goed geslaagd en ook in grote aantallen. Ik ben wel verbaasd over want de vorige droge en warme jaren leverden minder meloenen en watermeloenen op. De regen en de manier waarop ik ze teel zullen toch de reden zijn.
De tomaten in de kas en buiten hadden Phytophthora al een hele poos, maar ze blijven wel leven en ook tomaten geven, dankzij het afknippen van aangetaste delen. Ach, eerst schrik je heel erg dat je zo vroeg (voor mij dan)
de ziekte in de tomaten krijgt, maar ook daar wen je aan. Zolang ze de ziekte niet in de stam krijgen, gaat het nog. De Sweet Beverley die geen multiflora bleek te zijn was toch heel lekker en gaf veel vruchten. Hoe is met jouw Sweet Beverley tomaat gegaan, ik ben benieuwd.
Groetjes,
Lili

Lili

Hallo Diana,
Wat raar dat je twee verschillende planten had uit hetzelfde zaad. Blijkbaar niet helemaal betrouwbaar. Wat ik had leverden wel dezelfde soort planten, niet multiflora, maar de tomaatjes waren ook peervormig met een mooie geel-oranje kleur en lekker zoet en ook een zuurtje, qua smaak heel goed dus. Als jouw peervormige tomaten ook lekker zoet zijn, wil ik ze wel graag hebben. Als je wat zaad oogst van jouw peervormige tomaat, wil ik ze ruilen met iets anders.
Groetjes,
Lili

Lili

Hallo Diana,
Geen tijd voor de foto gehad of gewoon vergeten? Het geeft niks.
Trouwens mijn zaden kwamen ook van Deaflora, daarover heb ik eerder een reactie geplaatst.
Groetjes,
Lili

Lili

Hallo Diana,
Bedankt voor de foto. Het lijkt inderdaad te kloppen. Dus als je zaden van deze plant oogst, wil ik ze graag hebben en ruilen met iets anders. Ik hoor nog van jou als je dat wilt.
Groetjes,
Lili

Marlies Deckers

Mijn tuin werd in juli heel erg overstroomd, ik zit precies in een bocht van de Geul,, het water stond 24 uur lang tot een halve meter hoog en stroomde met grote kracht door de tuin.
Ik was pessimistisch over de grond omdat de Geul door Plombiere en Kelmis stroomt, waar nog veel lood en zink in de hellingen zit. Grond opgestuurd naar Bodemkundige Dienst België, in Nederland is die overheidsdienst ws weg gesaneerd en er zijn alleen particuliere bureaus die bodemonderzoek doen.
Ik kreeg na 3 weken een uitgebreide analyse en tot mijn grote verbazing en blijdschap was de grond schoon en veilig! Raadsel. Ik ben in februari overgestapt op permacultuur en heb lavagruis gebruikt bij de opzet en lavameel bij het planten en zaaien. Misschien heeft dat een ontgiftende werking gehad. Lava wordt ook gebruikt bij het behandeling van grond die is verontreinigd met zware metalen, die door de lava gebonden worden.
Wie weet? Ik was ook verbaasd hoeveel er nog overeind stond in de tuin. Alleen in de kas bijna alle tomaten dood door zuurstofgebrek, de rest doet het prima. Het zou pijn hebben gedaan alles te moeten opruimen, vooral de meerjarigen zoals aardbeien, asperges, rabarber. En de zoete aardappelen die er voor het eerst staan en het fantastisch doen. Dus ik ben meteen begonnen met ordenen, nieuwe houtsnippers leggen, mulchen, planten en zaaien. Heerlijk!

Annemiek van Moorst

Hi Diana en Ruud, wil dit jullie niet onthouden. Had dit ook al eerder gelezen bij echte tomatenkenners :
Spores of late blight Phytopthora infestans need living tissue to survive in or on. As with the tomato plant bottom right, whose leaves are dark colour.
Blight spores do not survive in soil or compost, and most likely overwinter in a few blight-affected potatoes buried in soil.
Tomato debris does not survive winter as live tissue.
Therefore:
1 You can safely grow tomatoes in ground where your plants may have suffered blight this summer. There is no need to empty greenhouse soil, though it’s often claimed you need to.
2 You can put blighted material on the compost heap (more on making compost in this video) – including heaps which are not getting hot. Tomato stems, leaves and fruits soon decompose, even in cold heaps, whereupon the blight spores die also.
I follow my own advice (!) and suffer no more blight than anyone else, plus I save a LOT of time and worry, by simply throwing blight-damaged plant material on the compost heap. I gain compost too.
Plus, not worrying about it is wonderful.

Noa

Hoi,

Helaas hebben mijn tomatenplanten het niet gered door het weer en zijn ze ook erg ziek en verrot geworden. Wat kan ik volgend jaar planten op de plek?

Groetjes Noa

Caroline

Dag Diana en Ruud, het was idd een rare zomer, afhankelijk van type grond en micro klimaat zijn de resultaten bij ons op Brabantse zand grond weer net iets anders: reuze courgettes, erwten en sugersnaps van mei tot eind juli, een zeer tegen gevallen aardappel oogst door vervroegd rooien als gevolg van schimmel, en een plaag van konijnen en eekhoorns die onze pompoenen oogst volledig heeft opgegeten. Voor het eerst dit jaar in de kas ook augurken en komkommers geplant, ik weet niet of het door het weer weer komt maar ik oogst al sinds juni. De tomaten waren een ramp. Verder viel me op dat het stekken van de hortensia’s dit jaar zo vlot ging, binnen 2 weken hadden ze al mooi wortels ipv normaal 4. Daar aan tegen willen de lavendel stekken maar niet aanslaan!

Carina

In mijn moestuin ook een heel raar jaar. Ik heb altijd tomaten in de kas en buiten. Die van buiten hebben de natte weken niet overleefd. Die van binnen gingen heel raar doen: elke bloemtros groeide uit tot een enorme tak! En de bloemtrossen brachten bijna geen vrucht voort. Dus daar waar ik anders kilo’s tomaten oogst, heb ik amper een pond… Mijn moetuinbuurman maakte precies hetzelfde mee met een heel andere tomatensoort. Maar m’n pompoenen, bieten, mais, witlof, pastinaak, bloemkool, kousenband en kidneybonen hebben het juist weer gigantisch goed gedaan. Ik ben maar gaan uitdelen, zoveel oogst had en heb ik. Ook hadden we extreem veel aalbessen dit voorjaar.

Nel van Rens

Ik heb veel tomaten hangen in de kas maar ik krijg ze maar niet rood. Tot nu toe een paar handen vol kunnen plukken. Tot wanneer zouden ze kunnen blijven hangen, en wanneer kan ik ze beter oogsten om ze binnen door te laten rijpen? En ga je dit jaar nog zaden verkopen van tomaten, pepers en paprika’s, of heb je te weinig kunnen oogsten.
Groetjes Nel

Jonas

Beste Diana,
Hoe is het afgelopen met het appelazijn en baking soda tegen phytophtora experiment? Ik heb het nog gezocht via de zoekfunctie maar niet kunnen vinden, staat het misschien ergens tussen de regels?
Groetjes

Meld je aan voor de nieuwsbrief

Naar de reacties