Japanse Wijnbes

De Latijnse naam voor de Japanse Wijnbes is Rubus phoenicolasius. Daaraan kun je al direct zien dat ze familie is van de Braam (en de Braam – en de Japanse Wijnbes dus ook – is dan weer familie van de roos). Door die beide familieleden kun je al wat eigenschappen van deze plant inschatten: ze heeft dezelfde wat wilde groei als de braam (moet dus ook geleid en opgebonden worden).

Het is een grote struik met ook het enige nadeel van de roos: stekels. Geen grote stekels, maar dat is juist het venijnige; de stekels zijn klein en zitten in zeer grote getale rond de stengels. Ze zijn wel makkelijk te zien; bloedrood van kleur (hoe toepasselijk 🙂

Maar laat je hierdoor dan weer niet afschrikken want ze heeft ook een aantal voordelen; een vrij lange oogstduur, mooi heldergroen blad en rode stengels. En tot slot de kleine helderrode glanzende vruchtjes die echt heel erg lekker zijn. De opbrengst is niet heel groot en de vruchtjes zijn maar klein (ongeveer 1 centimeter) maar heerlijk zoet, met een klein fris zuurtje, een beetje plakkerig wanneer je er wat meer bij elkaar legt. Snoepjes dus. Ik heb de vruchtjes nog nooit bij een groenteboer of zo gezien. En ik ken niet de smaak van andere mensen, maar ik vind ze zelf o-zo lekker, heb er met gemak al die ongemakken voor over 🙂 En ze heeft trouwens nog een voordeel; ze is redelijk ongevoelig voor ziekten en ook plaagdieren vinden haar om de 1 of andere (vreemde) reden niet lekker. Dus je hoeft niet (zoals nog wel eens het geval is bij bramen en frambozen) bang te zijn voor rupsjes of wurmpjes in de vruchten.

Door alle bovenstaande eigenschappen zul je wel wat rekening moeten houden met teeltomstandigheden, maar dan is ze zeker een aanwinst voor elke moestuin!

Plant

De Japanse wijnbes is afkomstig uit Azie (dat laat de naam ook wel zien). Ze is vast en winterhard. Ze lijkt qua groei wel wat op een braam: maakt vanuit de grond lange uitlopers. Bind die uitlopers dus vooral op: handig want dan houd je een beetje orde in de struik, en ook handig omdat je dan de minste last hebt van de stekels; als alle takken los van elkaar zijn opgebonden kun je gemakkelijk de vruchtjes oogsten zonder je te prikken.

De Japanse Wijnbes (in het Engels Wineberry genoemd) bloeit in mei en juni aan 1-jarig hout. Elke bloem heeft zowel mannelijke als vrouwelijke eigenschappen en de de bloemen worden bestoven door insecten. Je hoeft dus niet meerder planten te hebben om vruchten te kunnen oogsten, als je wilt is 1 plant voldoende. De oogst valt in juli-augustus. De oogst is gespreid, je kunt (als je 1 plant hebt) dus niet veel besjes tegelijk oogsten, maar vaker kleinere porties. Zelf hebben we maar een paar keer wijnbessen mee naar huis genomen; bijna elk jaar gaat de struik leeg aan het eten van rijpe besjes op de volkstuin zelf. Elke keer tussendoor een handje plukken en opsnoepen 🙂

Standplaats

De Japanse Wijnbes houdt van een niet te natte grond. Op onze vette klei hebben we eerst een flink gat gegraven en dat gevuld met zelfgemaakte rijpe compost. De Japanse Wijnbes voelt zich er duidelijk prettig in. Ze houdt van een neutrale grond (niet te zuur niet te kalkrijk). Ze schijnt wel wat halfschaduw te kunnen hebben maar hier staat ze in de volle zon en daar doet ze het prima. Ze heeft hier een plaats langs de rand van onze volkstuin. Zo kunnen we haar mooi horizontaal leiden, hebben we weinig last van de stekels, krijgt ze veel volle zon en kunnen we gemakkelijk plukken.

Zelf hebben we midden in de Randstad geen last van dieren als konijnen, hazen, herten, etc. Maar ik kan me voorstellen dat een haag van Japanse Wijnbes (door de stekels) dat soort dieren misschien ook nog wel voor een deel uit je tuin zou kunnen weren. Ook vogels zouden de besjes erg lekker vinden maar zelf hebben we dat nog nooit gemerkt (maar dat zou ook kunnen komen omdat er op een volkstuin altijd nog wel heel veel andere lekkere hapjes zijn).

De Japanse Wijnbes stelt niet heel veel eisen aan bemesting. Zelf mulchen we de grond eronder met oude stalmest met wat stro (handig want dat houdt ook onkruid tegen, onkruid is lastig te wieden onder de stekelige plant). En dan krijgt de plant elk jaar wat koemestkorrels en verder niet. Op echt zure grond zou je natuurlijk jaarlijks wat kalk kunnen geven.

Planten en rassen

Voor zover ik weet zijn er geen apart rassen, de struik wordt wortelecht (niet geënt dus) verkocht onder de naam Japanse Wijnbes. Koop haar in de winter of in het voorjaar in haar rustperiode (als je haar in pot koopt, dan kun je haar eigenlijk het hele jaar behalve de heetste en droogste zomermaanden kopen en planten). Ze stekt heel gemakkelijk en aangezien de planten lange uitlopers en takken maakt zal geen tuinbuurman het vervelend vinden als je een stek vraagt. Doe dat dan in het voorjaar. Neem een tak waarbij je de onderkant schuin afsnijdt boven een knop. Stek haar in zeer zanderige grond en laat haar in pot tot ze goed geworteld is. Plant haar dan uit op een geschikte plaats en top de stek op zo’n 40 centimeter (dat bevordert de groei van nieuwe uitlopers).

Japanse Wijnbes stekels cu

Op de foto rechts zie je de rood gekleurde stekels op de takken, dat ziet er dan wel weer wat gevaarlijker uit dan het in het echt is (omdat ik op de stekels heb ingezoomd met mijn fototoestel).

De plantafstand tussen 2 planten is 1 tot 1,5 meter (afhankelijk og je haar al dichte haag wilt gebruiken of als leivorm voor de oogst). Ook bij het planten van gekochte planten top je de plant om groei van uitlopers te stimuleren.

Zet bij het planten gelijk stokken. De uitlopers reiken tot ongeveer een totale breedte van 2,5 meter tot 3 meter. Span gelijk draden om later de takken aan te kunnen aanbinden.

Snoeien en leiden

Denk bij het snoeien en leiden van de Japanse Wijnbes maar aan haar zusje, de Braam. Ook de Winbes maakt lange takken, die je aan zult moeten binden om te zorgen dat er een beetje organisatie in je plant blijft. Bovendien neemt ze dan minder ruimte in beslag, droogt ze sneller op na regen en kan de zon goed de vruchten laten rijpen. Bovendien heb je zo het minst last van de stekels.

Span bij het planten draden aan de stokken op zo’n 50 centimeter hoogte. En dan elk 30 centimeter daarboven weer, de laatste
draad span je op zo’n 1,50 meter hoogte. Bind de jonge takken in een soort waaiervorm (eerst omhoog en dan
zijwaarts, ongeveer evenveel takken naar links als naar rechts) aan de draden vast. Hieraan komt de bloei en de oogst. Ondertussen heb je de takken van vorig jaar al weggesnoeid.

Japanse Wijnbessen bloeien net als Bramen op het hout dat de vorige zomer en herfst is gegroeid. Het wegsnoeien van de oude takken (waar dus in dat jaar de trossen met besjes aan zaten, tot op de grond) kun je het best na de oogst doen want dan heeft de plant nog tijd om te herstellen voor de winter begint. Als je zo elk jaar de takken die vruchtjes hebben gedragen wegsnoeit (zo dicht
mogelijk bij de grond) en de nieuwe takken opbindt voor de oogst van het komend jaar kan er eigenlijk nooit iets mis gaan. Zo gemakkelijk is het eigenlijk 🙂

Overige teelttips

Allereerst natuurlijk het aanbinden van de takken, maar dat heb je hierboven al kunnen lezen. Zorg verder rond de struiken voor een mulchlaag (dat hoeft natuurlijk niet maar het houdt onkruid tegen en geeft langzaam wat voeding af, zorgt voor humus en dus een betere structuur en luchtige grond). Verwijder eventuele opslag van wortelende takken rond de planten.

Oogst en bewaren

De vruchtjes van de Japanse wijnbes blijven wat langer goed dan die van bijvoorbeeld bramen en frambozen. Dat neemt niet weg dat de vers geplukte vruchtjes het lekkerst zijn. Ik heb nog nooit jam gemaakt van Japanse wijnbes maar wel eens likeur en dat was niet vies maar ook zeker niet bijzonder. Het lekkere zachte, bijna plakkerige zoete en frisse kwam niet terug in de likeur. Zelf eten we de besjes gewoon het liefst terwijl we bij de plant staan en oogsten. En als we veel besjes kunnen oogsten gaan ze mee naar huis en eten we er van wanneer we willen. Of we gebruiken het bij een ijsje of zo.

Pluk de besjes uiteraard rijp, en niet eerder. Als de besjes rijp worden kleuren ze van oranje via donker oranje naar fel rood. Bij oranje zijn de besjes eigenlijk nog niet zoet genoeg, wacht tot ze goed rood zijn en probeer ze dan tussen duim en vinger te plukken; als ze goed rijp zijn laten ze heel gemakkelijk los (ook weer een beetje zoals bij bramen).

Abonneer
Laat het weten als er
guest

32 Reacties
Oudste
Nieuwste Meest gestemd
Inline feedbacks
Bekijk alle reacties
Banens

Bij ons staat de wijnbes al 11 jaar in de tuin en ieder jaar oogsten we er veel van, ze zijn werkelijk verrukkelijk. Wij hebben nooit echt vakkundig gesnoeid en toch groeien en bloeien ze zeer goed, nu weten we in ieder geval hoe ze gesnoeid moeten worden.

Pien

Ik heb de Japanse wijnbes nu voor het tweede jaar en ze zijn inderdaad verrukkelijk! Vorig jaar heb ik ze ingevroren. Net zoals de frambozen : op een schaal en als ze bevroren zijn alsnog in een diepvrieszak. Hele jaar door genot!

Rob

Ik maak er elk jaar jam en gelei van, en het is een favoriet bij de familie. De jam is erg lekker.

Dittie Zoet

Ja heerlijk die besjes. Maar dit jaar heb ik er voor jet eerst wat wormpjes in gevonden en na wat gegoogel blijkt dat het komt van de Susuki’s fruitvlieg.
De wormpjes zijn dus de larfjes, ienimini. De aangetaste besjes ijn duidelijk herkenbaar want er zit water of vocht in.

Roos

Ha Dittie.
Ik heb ook wurmpjes in de wijnbes. Enig idee wat ik eraan kan doen?
We vinden de bessen heerlijk maar die witte s bewegende sliertjes makt het minder aantrekkelijk.
De vogels genieten er overigens wel van. Merels springen naar de onderste takken en een gaai pakt de bovenkant vanaf de schutting.

Jeanré v. Mossel

Ik heb ook een Japanse wijnbes, en hij is dit jaar uitbundig ,weelderig en vol met besjes.
Alleen ik kan ze niet plukken zoals het hoort 1 voor 1 ik heb helaas een ernstige ziekte waardoor ik niet lang kan staan bukken of reiken, dan moet ik steeds een hele lange pauze nemen, kortom doodvermoeiend!.
ik heb het als volgt opgelost: ik pluk het hele trosje en zoek het dan aan tafel uit.
hopelijk is het niet schadelijk wat ik doe, maar omdat ie toch tot de grond gesnoeid moet, [doe ik niet zelf] dacht ik dat het zo wel kan.
vriendelijke groet,
Jeanré

Ria

Hallo Jeanré,
Fijn dat je op deze manier toch kunt genieten van de Japanse wijnbes. Volgens mij kan het plukken van het hele trosje helemaal geen kwaad, maar je hebt natuurlijk wel iets minder besjes, want ze zijn niet allemaal tegelijk rijp aan een tros.
Geniet er maar van en veel sterkte,
Ria

Tineke

hallo Diana, ik heb een vraag over het snoeien van stekjes van de wijnbes , hoe kan ik dat het beste doen, alvast bedankt. Groetjes Tineke

Tineke

Dankjewel voor je antwoord en zal het proberen. Groetjes Tineke

Anna

Ik heb dit voorjaar twee planten van Japanse wijnbes neergezet. Eentje in de achtertuin, waar hij helaas iets te weinig zon krijgt, vrees ik. Op dit moment heeft hij nog geen bloemen. Die in de voortuin wel, die staat tegen een zonnige muur, maar helaas is het blad daarvan omgekruld en aan de binnenkant verdord. Ik heb het plantgat opgevuld met compostaarde en aan de voet gemuldd, maar dieper in het gat zit zand. Ik zal het gat in het najaar misschien wat groter maken en meer opvullen met (biologische) compost (uit de winkel). Of zou er een andere oorzaak zijn van het verdorren van het blad?

Sandra

Ik heb al jaren de Japanse wijnbes. Heerlijk zijn de vruchtjes. Mijn plant staat in gewone zandgrond en in de zon. Dat gaat goed. Hij maakt niet echt heel veel scheuten. Daardoor heb ik steeds maar enkele takken, en dus ook weinig besjes.
Ik heb nog nooit vogels erop af zien gaan. Gelukkig maar.
Ik ga nu een stek planten die afgesneden is van de moeder plant….Ik hoop dat het lukt.

Lobke

Hallo Diana,

Bedankt voor je duidelijke beschrijving. Ik wil een stuk afscheiding van de tuin maken, liefst van eetbare planten. Ik heb een paar bessenstruiken/ stekken, waaronder een Japanse wijnbes stek. Hij geeft goed blad (nog geen bloemen gezien). Mijn vraag is of de Japanse wijnbes voor de tuinafscheiding geschikt is. Ik wil de inkijk vanaf het looppas beperken. Hoeft niet super dicht te zijn, maar wel liefst daarrond wat groen tot ongeveer 1,70 hoogte.

Groetjes,
Lobke

Vincent

Hi Diana, aangezien je niet van spelfouten houdt: in de laatste alinea staat ‘geplakte’ ipv ‘geplukte’ (althans ik denk dat je dat bedoelt!?)
Dank voor je informatieve pagina, echt geweldig om te zien dat je al deze info met zoveel toewijding aan anderen doorgeeft. Hulde!

Sanne

Hallo,
Kun je een scheut van de wijbes plant poten? En wanneer kun je dat het beste doen?
Groetjes Sanne

Sanne

Planten bedoelde ik…

Karin Krabbendam

Hoi Diana,

Bij vragen bezoek ik altijd eerst jouw site, zo leuk. Ik heb ook een volkstuin, met oa een wijnbes. Bij de bramen had ik flink last van de bramengalmijt en nu bij de wijnbes zie ik een gelijk beeld: enkele partikeltjes worden bleek of droog en smaken minder. Dus….iets eerder dan anders alle dragende stengels afgeknipt en ik voer ze af. Ook wat de bodem gevallen is. Bij de wijnbes nog maar een beetjeb laat, maar zo begon het bij de braam ook.
Ook ga ik zorgen voor meer lucht en licht, beter opbinden.

Nu mijn vraag: bij de braam snoei ik de zijtakken van de jonge scheuten terug op ongeveer 2 knopen. Dan krijg ik minder bramen maar wel lekkerder. En dit jaar snoei ik ook alle te dunne jonge scheuten weg: die geven kleinere bramen. Zo hoop ik minder maar betere vruchten te krijgen.

Kan dit ook bij de wijnbes? Ik ga het bij een paar takken die toch al wat in de weg zitten, proberen. Maar ben ook benieuwd naar jouw antwoord. Alvast bedankt!

Erik Asbreuk

We hebben al jaren struiken van de Japanse wijnbes in de tuin. Elk jaar genieten we in juli/augustus van de heerlijke bessen.
Dit jaar zitten er een paar vreemde struiken tussen. Ze zijn anders van kleur; deels rood zoals het hoort meer per bes ook oranje en geel. Ze lijken veel later rijp te worden of worden niet rood gerijpt.
Het lijkt een beetje op de twee foto’s op deze pagina. Op onze bessen kan ik geen beestjes ontdekken. Ik heb er wel een foto van gemaakt maar kan deze helaas niet posten.
Mijn vraag is eigenlijk of er iets bijzonders aan de hand is.

Ria Koomen

Hai Diana..wat een leuke site..ik ben heel wat te weten gekomen over de wijnbes…ik had er nog nooit van gehoord en gelezen…maar ook niet geproefd..maar hoor dat hij heel lekker is.
Ik heb nu een uitloop stekje gekregen zodoende mijn zoektocht op deze site beland.
Ik ga hem vandaag planten en maak dankbaar gebruik van jouw advies..
Met een vriendelijke groet..Ria Koomen

Liesbeth

OMG wat weet jij veel en wat is het fijn dat je al die kennis zo ruimhartig deelt. Ben dit jaar begonnen met moestuinieren en nu bezig met fruit planten en ik heb zoveel plezier van je informatie! Ik heb ook je mooie boek gekocht, waarvoor dank! Zuhal tipte mij jou, ik geloof dat je haar kent? Ben superblij met mijn nieuwe hobby 🙂

Geert De Craemer

Hallo Diana,

Gisteren was ik in een tuincentrum en daar verkocht men Japanse wijnbes. Ik kende het niet, dacht eerst eventjes op internet info opzoeken en zo ben ik op je site terecht gekomen. Wow, je hebt me gisteren voor het slapengaan veel interessante lectuur bezorgd. Je mag drie keer raden wat ik dit weekend ga doen. Ik zal er eentje gaan kopen. Ik ben zeer benieuwd naar de smaak. Ik zal ook enkele grote potten kopen en daar m’n wijnbes, mijn loganbes en doornloze braam zetten. Ik heb een grote kattenren en ik kan ze dan daar plaatsen en leiden langs de wanden. Zo hebben m’n katten in de zomer ook een natuurlijke schaduw en laten de vogels m’n fruitbessen met rust.
Nog veel tuinplezier en succes met je site
Geert

Sophie

Hoi Diana,

Wat heb je een ontzettend fijne leerzame site!
ik wil een japanse wijnbes planten bij mijn braamstruik, denk je dat die combinatie geen problemen zal geven?

Groetjes!

Meld je aan voor de nieuwsbrief