Zaaien, verspenen en planten

Wat is dit toch altijd een drukke tijd! Vanaf volgende maand komen er allerlei klusjes bij, zoals wieden, water geven, opbinden, etc.. En ook dan is er nog heel veel te zaaien en uit te planten (denk aan bonen, komkommers, courgettes, maïs, etc.). Maar juist omdat er straks ook nog zoveel andere dingen in de tuin te doen zijn probeer ik nu te zaaien wat al gezaaid kan worden, en te verspenen en uit te planten wat groot genoeg is.

Ik heb als voorbeeld de Papaver rhoeas. Misschien een slecht voorbeeld omdat ze lastig te verplanten is (ze heeft een penwortel, daar ben ik na 28 jaar tuinieren deze maand achtergekomen 🙂 ).

Maar misschien is het juist een goed voorbeeld, want op deze manier zaai ik papavers al jaren, en dat gaat hier altijd goed, penwortel of niet.

Papavers kunnen heel goed tegen kou. En dus zaaide ik deze Papaver rhoeas Falling in Love eind januari al. Niet dat dat nou zo nodig is hoor; ik zaaide tegelijkertijd ook een Papaver somniferum maar dat waren oude zaden en die kiemden niet meer. En dus zaaide ik vorige week nieuwe Papaverzaden van een ander ras, en die kiemden binnen een week. Over een maand is de kans groot dat het verschil tussen de vroeg gezaaide en laat gezaaide papavers amper nog te zien is,: hoe hoger de temperatuur; des te sneller kiemen de zaden en des te sneller groeien de zaailingen.

Maar zo gaat dat, ik wil in het vroege voorjaar gewoon heel graag zaaien, en dat kan met papavers 🙂

 

Op de foto zie je links de zaailingen op 16 februari. Ik had ze gezaaid in een tray met grote vakjes van 4 x 4 centimeter. De zaden zijn heel klein en ik probeer maximaal 5 tot 10 zaden per vakje te zaaien (want meestal kiemen niet alle zaden). Ik verspeen graag zaailingen wanneer ze nog jong/klein zijn. Door het hele plugje met grond en zaailing(en) met miniworteltjes over te zetten naar een 9-centimeterpotje is er voor de zaailingen de minste kans op beschadigingen.

Bij de meeste bloemen verspeen ik niet per zaailing. Ik vind dat teveel gedoe, daarmee beschadig ik juist zaailingen/worteltjes. De zaailingen binnen zo’n plugje mogen zelf uitvechten wie de sterkste is. Uitzonderingen op die regel zijn bijvoorbeeld Lathyrus en Oost-Indische kers, maar dat zijn dan ook vrij grote zaden en die zaai ik gewoon 1 zaadje per vakje of potje.

Hetzelfde geldt eigenlijk voor groenten en kruiden. Bij soorten waarvan ik losse blaadjes eet zaai ik ook wat meer zaden per vakje, zoals rucola, mosterdblad, peterselie. Soorten waarvan er maar 1 plant op ruime afstand van andere planten mag staan zaai ik 1 zaadje per vakje (denk aan tomaten, koolsoorten, maïs en courgette).

Rechts op de foto zie je hoe die verspeende zaailingen er vandaag bij staan: groot genoeg om uit te planten. De meeste zaailingen in het plugje hebben het overleefd en het is nu een mooi vol bosje zaailingen dat we in één plantgat uitplanten. Ik kijk ook altijd nog even naar de onderkant van de potjes; als uit de afwateringsgaten worteltjes groeien zijn de zaailingen goed geworteld. En dat is minstens zo belangrijk als wat je boven de grond ziet.

De foto hieronder laat zien hoe het vervolgens is gegaan. De grond is fijngemaakt, luchtig, gevoed en aangeharkt. En dan is het een kwestie van een plantgat graven, de zaailing voorzichtig uit het potje halen en het kluitje met zaailingen planten.

Op de foto zie je  links de inhoud van het potje papaverzaailingen. Gezond, en een goed dooraderd wortelgestel. En rechts op de foto zie je dan hoe ze in de grond is geplant, diep genoeg en de grond wat aangeduwd. Direct water geven en ‘Klaar is Kees’.

 

Over 2 tot 3 weken hopen we de tomatenzaailingen in de kas uit te kunnen planten (maar dan moeten ze wel eerst nog even groeien). In ieder geval gaat het best goed met ze, ondanks de toch af en toe behoorlijk koude nachten.

 

Tomaten moeten op een vrij grote afstand van elkaar staan en om die reden zaai ik één zaadje per vakje en verspeen ik de plugjes naar ook één plantje per pot.

En zo staan er meerdere van dit soort bakken in de kassen, allemaal met potjes verspeende zaailingen. Van peterselie en kool, goudsbloemen en selderij tot lavendel en komkommerkruid. Soms alleen, soms met meer in een potje, afhankelijk van de soort.

 

En dan zijn er nog de zaden die je eigenlijk beter ter plaatse kunt zaaien, omdat ze niet van verspenen/verplanten houden of omdat ze vrij dicht op elkaar groeien. Voorbeelden daarvan zijn worteltjes, schorseneren, pastinaken, dille, raapjes, radijs, postelein, spinazie, rammenas en witlof. En lenteui, op de foto hieronder zie je dat de eerste zaailingen in een rijtje kiemen (3 weken geleden gezaaid).

 

Tot slot is er dan nog een groep planten die je nooit meer hoeft te zaaien, omdat ze zich rijkelijk uitzaaien. Polygonum orientale is daar een voorbeeld van. Sinds afgelopen weekend komen ze massaal op in de tuin:

 

Makkelijk te herkennen! Ik heb al wat plukjes met zaailingen zo links en rechts in de tuin uitgeplant. de rest zal worden ondergeschoffeld (ja, wel een beetje zonde maar ik heb nu eenmaal geen plaats voor 10.000 Polygonumplanten 🙂 ).

Verschillende soorten kiemen en groeien dus op verschillende manieren en kunnen op meerdere manieren worden gezaaid, verspeend (of niet) en uitgeplant. Je eigen voorkeur en ervaring is daarbij zeker ook belangrijk.

Ik ben blij wanneer het gros van deze zaailingen over 1 tot 3 weken is uitgeplant: dan komt er ruimte in de kas en klaart het in mijn hoofd ook weer wat op, want ik kan bijna niet meer bijhouden wat is gezaaid, wat is gekiemd, wat is verspeend en wat is uitgeplant (en waar).

En dan nog even over de zaaiagenda die Laura en ik hebben gemaakt. Zonder arrogant te willen klinken durf ik te zeggen dat ik mijn voorjaarsplanning altijd wel redelijk op orde heb en niets vergeet te zaaien. Maar ik heb de agenda wel altijd bij me, standaard in mijn tuintas. Ik kijk er even in om bijvoorbeeld een plantafstand te controleren, of om even lekker in te bladeren, of om er zelf wat aantekeningen in te maken.

Maar nu wordt ze voor mij persoonlijk pas echt leuk en handig en belangrijk. Want nu begint het; ik heb nog wat plekjes vrij in de tuin. En wat kan ik daar dan nog zaaien of planten?

 

Met de agenda naast me bedenk ik dat ik nog wel wat Oost-Indische kers kan zaaien. En waterkers: leuk en wat is het eigenlijk lang geleden dat ik die zaaide! En ik was toch bijna dille vergeten te zaaien. Ik weet dat ik de agenda juist vanaf nu tot in de herfst vaak open zal slaan, om te kijken wat ik kan zaaien op open plekjes maar ook op plaatsen die de komende maanden na het oogsten leeg komen. Oftewel; wat kan ik wanneer en waar nog zaaien.

Voor wie de agenda nog niet kent, ik heb er hier meer over geschreven, en ze kan via de webwinkel van Laura besteld (= ook via de gele banner bovenaan dit blog).

En Laura staat aanstaande zondag met onze zaaiagenda op de Lentefair in de tuin van het Duurzaamheidscentrum De Papaver in Delft. Ik ben voor de organisatoren, bezoekers en Laura blij dat het een mooie lentedag belooft te worden! De toegang is gratis . Voor meer informatie: Duurzame Lentefair

Dan kan ik nog even melden welke pagina’s ik heb bijgewerkt binnen de database van eenjarigen, met meer informatie, en meer en grotere foto’s:

En de pagina over de teelt van Kweeperen is ondertussen ook klaar.

Tot slot dan nog even een foto van de Papaver rhoeas Falling in Love waarover ik in het eerste deel van dit blog schreef. Deze foto is van 2014 en de zaden bleken dus na 5 jaar nog prima kiemkrachtig te zijn. Ik hoop dat ze dit jaar net zo mooi en rijk bloeit als 5 jaar geleden!

Abonneer
Laat het weten als er
guest

32 Reacties
Oudste
Nieuwste Meest gestemd
Inline feedbacks
Bekijk alle reacties
Belia

Dit is een drukke tijd. Dat zaaien, en vlak daarvoor de grond nog eens extra verzorgen. Een moestuinier hoeft beslist niet naar de sportschool.
Afgelopen maandag had ik spierpijn en ik herinnerde me vorig jaar dat ik in deze tijd ook spierpijn had.
Jouw beschrijving herken ik.

Henk

Goedemorgen Diana,

Was altijd flink in de weer met zaadjes winnen van tomaten in t najaar.
In kleine glazen bakjes die eerst moeten gaan gisten en dan ook nog gaan stinken.
Dan pas de zaadjes bewaren.
Maar nu heb ik een paar weken geleden kleine over heerlijke zoete tomaatjes gekocht.
(Ze heten Petit Sweet) .
Een daarvan doorgesneden, zaad op keukenpapier gelegd en 2 daagjes laten drogen en
er toen voorzichtig afgekrabbeld.
En ja ik moet eerlijk zeggen dat het gewoon prachtige plantjes zijn geworden .
Dus ja ik vraag me af of dat hele gedoe met gisten wel nodig is.
Wat denk jij ervan ?

katrien

Ik doe dit al jaren zo en heb altijd prima plantjes ! Als de zaadjes goed droog zijn, bewaar ik de stukjes keukenpapier in een blikken doos en jaren blijven ze goed. Natuurlijk altijd op het keukenpapier de soort en het jaartal schrijven. Bij het planten scheur ik dan gewoon klein stukje keukenpapier af met daarop een zaadje en steek dit mooi in de grond.

Mieke

Super efficiënt en handig!

Mieke

Waarschiinlijk kiemde deze zaadjes omdat je ze direct gezaaid had na het oogsten.
In het najaar is het gisten bedoelt om het buitenste vliesje los te laten, zodat ze goed en schoon kunnen drogen om vervolgens in te pakken en te bewaren.
Groetjes Mieke

Leon van de Kerkhof

Hallo Henk,
een variant op jouw methode is het in plakjes snijden van de betreffende tomaat, deze plakjes op potgrond leggen en daarna beetje bedekken met wat potgrond of een mengsel van potgrond met brekerzand. Ik paste deze methode vorig jaar toe met snoeptomaatjes en het resultaat is prima.

groet Leon.

Carine p

Dag Henk,
Ik zet mijn zaden ook in een potje water en laat deze zo’n 2 à 3 dagen staan. Daarna in een mini zeefje zodat ik wat kan spoelen en wrijven en zo heb ik ook propere zaden. Het is makkelijker nadat de zaadjes zijn gedroogd om deze van het papier of karton te krijgen. Niet gespoelde zaden plakken zich vast aan het papier.
Groetjes Carine

Mieke

Hoi Diana,
Met dit heerlijke weer krijg ik altijd een licht haast gevoel, opschieten om alles te zaaien en ik kijk de zaden tot ontkieming! Geduld is niet mijn sterkste kant.
Jullie hebben de tomaten al in de kas staan! Ik dacht altijd dat dat nog niet kon met de temperaturen snachts, maar dat gaat dus prima? (Zolang het niet vriest?)
Ik sleep ze braaf elke ochtend van binnen (waar ze te weinig licht krijgen) naar de kas , en ‘s avonds voor ‘t donker weer terug.
Ik zou ze dus in de kas kunnen laten? Weet jij hoe ik ze het beste dan kan laten wennen?

En nog een kort vraagje, al jaren lukt het mij niet meer om zelf lente ui tot ontkieming te krijgen. Ik heb geen idee wat ik fout doe, heb jou pagina over lente ui zorgvuldig gelezen, en ook andere info opgezocht.. hoor je dit vaker?
Wellicht andere mensen hier met hetzelfde probleem?

Tuinse dit weekend! Groetjes, Mieke

Wijnie

Hoi Mieke,

Diana heeft op 14 maart een blog geschreven over de tomaten in de kas onder de naam ‘geheimpje’.
Je haast en ongeduld is zo herkenbaar! Ik kijk de kiemen ook echt uit de grond :). Dit jaar heb ik voor het eerst zaaiuien en bosuien, dus daar kan ik je niets over zeggen nog… Hoewel er van de zaaiuien maar 7 het doen, maar dat was gekregen overjarig zaad. Bosuien moeten nog kiemen (en daarna gered worden van slakken). Succes met je tuin.
Groetjes Wijnie

Carola

Hallo Mieke, over je lente-ui
Als aanvulling op de informatie die Diana al geeft: lente-uien zijn net als alle andere alliums donkerkiemers. Je zaait ze dus het best in het donker. Mijn manier is om ze al rond de jaarwisseling voor te zaaien (met oud zaad – om het nieuwe seizoen te vieren). En daarna vaker met vers zaad om de oogst te spreiden. Dat doe ik in lage schaaltjes of doppen van de pindakaaspot, in een laagje wit zand van nog geen halve centimeter. Vochtig maken. Zaad er op. Insproeien met de plantenspuit, en donker wegzetten. Hier is dat de keukenkast. Niet te warm. Dagelijks met water bijsproeien, maar niet zeiknat. Als de kiempjes verschijnen dan plant je de zaadjes over. In Januari-februari doe ik dat in zaaitrays. Een klontje zand met ontkiemd zaad in een potje aarde en met de plantenspuit inwateren. Halflicht wegzetten. Als de plantjes met hun wortels door de bodem van de potjes komen, zet ik ze in de volle grond. Nu in april zaai ik het voorgekiemde goed direct in de volle grond. Inwateren met de een fijne broes, afdekken met een dun laagje potgrond. Nog eens de gieter er over. Het is tuinieren met een theelepeltje maar ik heb zelfs succes met overjarig zaad. Donker laten kiemen is het advies. Succes met je volgende zaaisels!

Carola

Tineke

Nog een aanvulling op alliumzaden: Ik heb in het Nieuwe Moestuinieren boek van Groenmoes gelezen dat je preizaden 24 uur kan laten weken in water en ik heb dit gedaan bij zaaiuien, verschillende soorten prei (ook zaad van 3 jaar geleden) en bieslook en bijna allemaal kiemde ze dan binnen 3-4 dagen! Dat verkort dus de kiemperiode van 2-3 weken enorm 😉

Anoniem

Vraagje aan Tineke: doe je dit natte voorkiemen van alliums in het licht, het donker, of er tussen? Ik leer graag van de ervaringen van anderen!

Doe doe, Carola

Tineke

Hoi Diana, bij mij komen de tomatenplantjes net boven de grond ,leuk om te zien mij vraag is heb jij ze in de koude kas staan? Is het voor die van mij daar niet te koud voor ze staan in de keuken voor het raam. bij jou staat alles er mooi voor, succes met de tuin, groetjes Tineke.

Esther

Ha Diana,

Ik miste je al (vaag in mijn achterhoofd want ik was ook druk) en toen bleek ik van alles gemist te hebben. Mail kwam bij reclame terecht. Maar hoe krijg ik die mail goed op mijn ipad. Geen idee, maar nou komt-ie gelukkig weer gewoon aan. Wat leuk de foto’s van de zaailingen. Ik zat ook al te kijken naar een aparte zaailing. En ik hoopte het, maar als ik jouw foto zie is het inderdaad polygonum orientale. Ik was vergeten te zaaien. Dus ben blij met de opkomer. En ik hoop er nog meer tegen te komen.
En jouw idee over een database met zaailingen. Ik vind het geweldig.
Zaailingen zien er vaak heel anders uit dan wanneer de echte blaadjes worden gevormd. En als je dat weet, wordt het ook makkelijker om te weten wat je wel en niet weghaalt.
Fijn hoor die foto’s.
Groetjes, Esther

Sietske

Hoi Diana,
Ik vroeg me af: waar koop jij die handige onderbakken, waar zo te zien de potjes precies in passen? En waar koop jij stevige zaaitrays die jaren mee kunnen? Ik zie wel van die slappe te koop staan, maar die gaan zo kort mee, dat vind ik dan weer zonde.

Groetjes, Sietske

Job Nijssen

Ik gebruik wasmachinelekbakken, daarin passen 7×7 rijen met 9cm potjes, overal te koop.
Groeten,
Job.

Jenneke

Mocht je ooit in Frankrijk op vakantie gaan, dan kun je bij Gamm Vert ook stevige trays kopen. Elke tray heeft 54 vakjes.

Marlies

Hoi Diana, ik zag je blog over de brugmansia op de pokon site. Hoe oud is de brugmansia op de onderste foto? Dan weet ik een klein beetje wat ik kan verwachten qua groeikracht in mijn kleine stekje.
Groetjes, Marlies

Carine P

Dag tuinliefhebbers,
Een kort vraagje over bewaartomaten. Ik heb oa de soort grappoli de iverno gezaaid, een rode cherrytomaat. Blijkbaar moet je deze op het einde van het seizoen onderste boven hangen en rijpt deze tomatensoort rustig verder. Ik vraag me af of je de hele plant onderste boven hangt of trossen. Heeft iemand hier ervaring mee ?
Groetjes
Carine

Corrie

Hoi Diana, ik heb op mijn volkstuin al een jaar of vijf asperges, dit jaar zijn er asperges bij die binnenin gespleten zijn. Als ik ze afschilderen dan bestaat de binnenkant uit twee delen. Nooit gehad. Heb jij hier een verklaring voor?

Corrie

Corrie

Dank je wel, ik ga het zeker lezen.
Groetjes Corrie

Therese Godthelp

Beste Diana,

Komt er dit jaar weer een zaai agenda? Ik heb er (en nog steeds) enorm van genoten. Misschien heb je er al melding van gemaakt, en dat ik dit gemist heb.

Hartelijke groet,
Therese

Ria

Therese, je hebt dus al een zaaiagenda. Die is niet voor een bepaald jaar, maar die kun je vele jaren gebruiken.

Groeten,
Ria

Meld je aan voor de nieuwsbrief

Naar de reacties