Een kas – aanschaf

Ik moet oppassen dat dit niet één lange lofzang voor een kas wordt. Want ik ben zelf toch zo ontzettend blij met onze kassen, ik zou echt niet meer zonder willen.

Mocht je de aanschaf van een kas overwegen, dan hoop ik dat je hieronder wat tips kunt vinden: wat is er, wat is duur of goedkoop, wat zijn de verschillen, de voor- en nadelen van materialen, etc. En daarna natuurlijk ook nog; wat kun je met een kas, wat kan er wel of niet in, en in welke seizoenen.

Op de foto bovenaan deze pagina zie je onze tweede kas, gezien op de kopse kant, ingang.

Ik wil nog even melden dat mijn eigen ervaring zich beperkt tot de koude kas, er is geen mogelijkheid tot verwarming van onze kassen. Mocht je Tropische planten in een warme kas willen gaan houden kun je wellicht beter kijken op andere websites, met ervaringen van mensen met verwarmde kassen en serres.

WAT IS EEN KAS

Een kas is een bouwsel waarbij voor-, achter- en zijkanten en het dak zijn gemaakt van een materiaal dat licht doorlaat.

In een schuur valt niks te telen, veel te donker en te klam. En alleen een dak kan al best leuk en handig zijn maar wind, regen en koele lucht hebben dan nog steeds vrij spel (maar dus wel een heel goede tijdelijke optie wanneer je geen tijd, geld of plaats voor een kas hebt).

Een kas is dus een bouwsel van licht materiaal dat de ruimte volledig afsluit. Een kas moet trouwens wel een deur hebben (je moet toch naar binnen kunnen) en bij voorkeur ook 1 of liever nog 2 ramen (afhankelijk van het formaat). Maar daarover later meer.

Er zijn ook nog wel wel wat termen met betrekking tot kassen die handig zijn om te verduidelijken:

Platte bak: dit is geen kas maar heeft wel een groot deel van dezelfde voordelen. Het is een lager bouwsel, zonder deur, maar met 4 zijden en een dak in de vorm van ramen die je op kunt tillen om zo bij de planten te kunnen komen. Later nog meer over het nut ervan, de standaard maten en de mogelijkheden. Het nadeel is dat ze laag is.

Plat glas: is een andere benaming voor een platte bak

Koude kas: is hetzelfde als een onverwarmde kas. In de koude kas worden geen verwarmingselementen gebruikt om de kas in de winter van warmte te voorzien.

Gematigde kas: in deze kas wordt er wel verwarmd, er zijn meerdere mogelijkheden om de kas van warmte te voorzien, in de gematigde kas wordt de kas zo verwarmd dat de temperatuur boven 0 graden blijft.

Warme kas: dit is een kas die meer wordt verwarmd; ze is geschikt voor winterteelt of voor de overwintering van Tropische planten. Bedenk dat licht minstens zo belangrijk is als warmte. In de winter kun je nog zo hard stoken, als de dagen kort en donker zijn en je wilt in de verwarmde kas zaaien is de kans groot dat je zwakke stakerige iele planten opkweekt. Niet voor niets is de hemel boven het Westland verlicht in de nacht, om met lampen het tekort aan licht zoveel mogelijk te vervangen.

Serre: is een ander woord voor kas. Nederlanders gebruiken het woord kas, Belgen gebruiken het woord Serre. Nederlanders gebruiken het woord Serre voor een aanbouw aan het huis, bij voorkeur met veel glas. Om het ingewikkeld te maken :-)). Voor alle duidelijkheid: ik gebruik in dit hele hoofdstuk het woord kas en daarmee bedoel ik dan de koude en dus onverwarmde kas.

Warenhuis: een ouderwets woord voor een kas. Mijn vader noemde een kas altijd een warenhuis. Ik vind het eigenlijk ook wel een mooi woord voor een kas. Maar je hoort de term nog maar zelden.

WAAROM EEN KAS?

Je vervroegt het seizoen. In de kas kun je al in de winter van groenten genieten die buiten niet zouden overleven zoals andijvie, sla, rucola, radijs, etc. En in het voorjaar kun je er soorten uit oogsten als (weeuwenteelt) spitskool, bloemkool, worteltjes, mosterdblad, etc., terwijl dit buiten nog niet mogelijk is.
Omdat de kas wat eerder en sneller opwarmt in het voorjaar kun je er dus ook iets vroeger in (voor)zaaien. En het is een tussenstation: zaailingen die je in huis hebt gezaaid moeten worden afgehard (ideaal om in een kas te doen). Maar wat je in de kas zaait hoeft ook niet meer te worden afgehard voor je de zaailingen buiten uitplant, omdat het er in de avond en nacht bijna net zo koud is als buiten.
Je kunt in de kas ‘voortrekken’, dus niet alleen maar voorzaaien maar ook bijvoorbeeld Canna’s, Dahlia’s, Fuchsia’s, etc. oppotten (rond eind maart) of stekken in opkweken, zodat het al leuke planten zijn wanneer je ze eind april of begin mei buiten kunt uitplanten.
Je versterkt de zomer. In een kas kan het ´s zomers op een zonnige dag gemakkelijk 45 graden worden (en 50 graden is op echt zomerse dagen geen uitzondering). En dat betekent dat je er dus andere groenten (of bloemen/planten) in kunt laten groeien dan dat buiten zou kunnen, denk aan paprika’s, pepers, aubergines, okra, bittermeloen, tomaten, kangkung, komkommers, citroengras, etc.
Je kunt het seizoen verlengen. Zelfs in september/oktober kun je uit de kas nog tomaten, komkommers of pepers plukken, planten die het buiten dan vaak al gaan begeven.
In de winter kun je er beschermd tegen weer en wind koudekiemers zaaien.
In de winter kun je er matig winterharde kuipplanten overwinteren

De kas in de zomer, vol rijpende tomaten

Een kas geeft je dus veel meer mogelijkheden per seizoen. En misschien nog wel het allerbelangrijkst: een kas geeft mij een vrij en rijk gevoel. Het is een soort luxe die tuinliefhebbers met een kas vast herkennen. Op een zonnige maar koude februaridag met een oostenwind kracht 5 is het heerlijk in de kas. De deur dicht houden en zonder enige bijverwarming is het in de kas heerlijk om te zaaien of op te ruimen, met temperaturen die op kunnen lopen tot boven de 20 graden. Het lijkt een beetje op mensen die je in het voorjaarszonnetje op een terras achter glas ziet zitten, maar dan helemaal van jezelf 🙂 Een ander voorbeeld is wanneer het de hele dag regent en je met gekletter op het raam toch de hele dag in de kas kunt zaaien, planten, stekken, of wat dan ook. Luxe dus.

Weer of geen weer, in de kas is altijd wel wat te doen

DE AANSCHAF VAN EEN KAS:

Er zijn heel veel aanbieders van kassen. In heel veel prijsklassen. Maar een kas is nooit goedkoop. De verschillende materialen, het merk, en het uiterlijk bepalen de prijs. En dus kun je vooral eerst bepalen wat je wilt; qua formaat, wat wil je erin gaan doen/telen, etc.. Wij zouden wellicht een wat kleinere maar luxere/duurdere kas hebben gekozen voor bij ons ons huis (om er ook met een krantje en kop thee in te zitten en er natuurlijk vanuit huis naar te kijken) dan dat we nu hebben gedaan voor op het volkstuinencomplex (stevig, groot en hoog, voor een flinke opbrengst).

Op de foto hieronder zie je het bouwen van onze 3e kas (in een wel erg regenachtige week in februari 2004:

Arme Ruud, juist in die week troffen we heel veel regen, hij heeft de kas samen met een goede kennis (die vroeger kassenbouwer was) gezet, van tweedehands materialen. Op de foto is de kas klaar en staat Ruud het ijzeren frame te verven. Maar je ziet wat een ravage er is achtergebleven; vooral modder en stenen. Maar je kunt ook zien hoe de kas op de fundering van poeren met daartussen stoepranden staat.

Let op de volgende zaken als je een kas wilt aanschaffen:

Hoe groot is je tuin? Leuk om een enorm gevaarte te kopen en er dan achter te komen dat het zo’n beetje je hele tuin qua ruimte inneemt. Meet je tuin eens op en meet het stuk tuin op waar je de kas op wilt plaatsen. En houd er dan vervolgens rekening mee dat er een pad naartoe moet lopen en dat de kas rondom bereikbaar moet zijn (om schoon te maken, eventuele reparaties uit te voeren, etc.).

Waar ga je de kas voor gebruiken? In een mooie achtertuin wil je misschien een mooie statige kas van glas met hout en een stenen ondermuur waar je planten in kunt houden, maar waar je misschien ook nog in wilt zitten in koude maar zonnige tijden. Wees gewaarschuwd, dat zijn vaak wel de duurste kassen maar ook een genot om naar te kijken, zowel van binnenuit als van buitenaf of vanuit huis. Of wil je er alleen in zaaien en stekken (dan heb je meestal aan een klein kasje genoeg). Wil je er groenten in gaan kweken in alle seizoenen (dan heb je meer ruimte en licht nodig. Bedenk wat je er mee wilt gaan doen voor je gaat zoeken naar bepaalde formaten of materialen of prijsklassen.

Wil je nieuw of tweedehands? Daar vind je vaak grote prijsverschillen. Pas op dat je geen bouwval koopt. En dat de kas nog verplaatsbaar is (sommige kassen staan al zo lang dat je ze eigenlijk niet meer kunt verplaatsen zonder ze flink te beschadigen). En een tweedehands kas moet je zelf plaatsen, een nieuwe kun je zelf plaatsen of laten plaatsen (en ook daar zit weer prijsverschil in). Mocht je handig zijn en overwegen zelf een tweedehands kas te kopen en zelf te plaatsen kijk dan of je een kas kunt kopen die je ook zelf moet afbreken. Veel werk, zou je zeggen, en dat is ook zo, maar wat je zelf afbreekt bouw je ook makkelijker weer op. Tijdens het afbreken kun je notities maken van bijzonderheden. En bewaar altijd alles, van schroefjes tot schijnbaar onnodige latjes. Ook heel handig: nummer de ruiten die je uit de oude kas haalt (zodat je de ruiten er later weer op dezelfde plaats in kunt zetten; er zijn altijd minimale verschillen, de ruit rechtsvoor kan bijvoorbeeld misschien niet passen op de plaats van linksvoor).

Mocht je zelf een tweedehands kas willen zetten, kijk dan eens op veilingsites als marktplaats, speurders, etc. Houd ook kranten in de gaten, als ergens een tuinbouwcomplex afgebroken gaat worden zijn er altijd mensen die hun kas willen verkopen. Of informeer eens bij tuinbouwverenigingen, zij weten vaak wel wie er met een tuin gaat stoppen en er zo een kasje te koop komt.

Onderschat het zelf bouwen van een kas niet!! Ik vind het nogal een ingewikkelde materie. Onze 3 kassen (en 2 mini’s die we hebben gehad) zijn allemaal zelf en met hulp van vrienden gebouwd vanuit tweedehands materiaal. Een enorme berg ijzer, aluminium en glas en schroeven, bouten en moeren op een hoop. Alleen een kas bouwen is niet raadzaam, zorg voor hulp en waag je er alleen aan als je handig bent en na gedegen vooronderzoek. Een kleine kas is redelijk gemakkelijk te plaatsen maar bedenk voor een grote/hoge e kas bijvoorbeeld hoe je de ruiten op het dak geplaatst krijgt, hoe je een dakgoot moet maken, hoe een deur schuift, etc..

Bedenk dat een tweedehands kas altijd nog iets duurder wordt dan de originele prijs. Je hebt altijd wat gesneuvelde ruiten, vaak moeten er wat nieuwe schroeven worden aangeschaft, materiaal voor de afvoer van regenwater, etc.. Een nieuwe kas koop je in principe helemaal kant-en-klaar, op wellicht zand en stenen voor de ondergrond na. Vaak biedt een kassenbouwer (zeker voor wat grotere formaten) ook een prijs inclusief plaatsing aan.

Op deze foto zie je dezelfde kas als op de vorige waar Ruud op een donkere februaridag in aan het verven was, maar dan een weekje later. Mooi weer, de ergste rotzooi opgeruimd. Er moet nog een pad voor de deur worden gelegd. Maar wat een kas hè! Ruim 6 meter lang, 3 meter breed en hoog. En licht, en mooi geplaatst, recht en strak en een plekje in de zon. Als ik de foto zie brengt dat niet alleen goede herinneringen terug maar word ik er ook gelijk weer verliefd op; wat een rijk bezit!

PLAATSING VAN DE KAS

Bedenk dat als eerste. Een kas is leuk en erg nuttig, maar heb je er plaats voor, en zo ja, welk formaat kun je dan plaatsen? En vervolgens bedenk je: wat is de beste plaats voor de kas?

In de zon natuurlijk, zo veel mogelijk dan. Onze kassen staan alle drie met de kopse kant op het zuidwesten waardoor (gemiddeld over de gehele dag genomen) er vanaf 3 kanten ruim voldoende zon op de kassen valt. En dan met de nadruk op het zuiden in de middag. In de zomer staat de zon hoog en pakt de kas al snel de zon op, maar bij laagstaande zon in de andere seizoenen wil je juist extra gebruik maken van het licht.

Plaats de kas niet of zo min mogelijk in de schaduw. Het kan wel hoor, en is juist wel geschikt voor bepaalde planten die weinig zon willen zoals komkommers, Fuchsia’s, etc. Maar bedenk dat de kas niet erg hard opwarmt, door het gemis aan zonnestralen en dus het gemis aan warmte, en uiteindelijk zul je dat gaan zien in de groei van planten.

Niet dat planten minder goed groeien, ze doen er gewoon iets langer over. Om een voorbeeld te geven: onze tuinbuurman heeft zijn kas ongeveer 20 meter achter de onze staan, en in de kas is er in de zomer vanaf ongeveer 14 uur schaduw. Onze kas staat pas vanaf ongeveer 19 uur in de schaduw. En wij kunnen gemiddeld zo’n anderhalf tot 2 weken eerder dan onze buurman de eerste tomaten oogsten. Het heeft dus invloed, maar het is zeker niet onoverkomelijk.

Zorg dat de tuin en de kas ‘in harmonie’ staan. Als je de kas verkeerd plaatst staat de kas voor een deel in de schaduw en de rest van de tuin ook. Omdat onze kas met de kop op het zuidwesten staat vangt de kas veel zon. Maar daarnaast profiteert de tuin er ook van: voor de kas (op het zuiden dus) zaaien en planten we elk jaar planten die van warmte houden. Door de volle zon, de weerkaatsing van het licht en de warmte van de kas (die ook nog eens wind tegenhoudt) hebben we voor de kas een microklimaat gecreëerd waar soorten als Salvia microphylla, rozemarijn, tomaten, pepers in pot, oleander, etc., etc. zich erg thuis voelen. Extra zon, extra warmte en beschut tegen de wind; zo profiteer je dubbelop van de plaatsing van de kas.

Een rij met eenjarige planten voor de kas. Dit keer niks exotisch maar door de extra warmte en de beschutte plek hebben deze eenjarige planten gebloeid van mei tot ver in de herfst.

Plaats de kas niet direct achter andere bouwsels. Op onze tuinbouwvereniging zien we nog wel eens dat 2 kassen die te dicht achter elkaar staan te veel ‘draaiwind’ vangen waardoor ramen eerder ‘kapot waaien’. Een kas staat graag een beetje beschut maar laat wat ruimte tussen 2 kassen (of tussen kas en schuur of tussen kas en huis). Wij hebben hier in zuidwest Nederland, 18 kilometer van de zee (waar het altijd harder waait) daar wellicht wat meer last van dan op plaatsen meer in het binnenland.

Vergeet bij de plaatsing niet dat er een pad naar de ingang moet lopen. Een pad (of in ieder geval een stukje grond) naast en voor de kas zorgt ervoor dat je van buiten dichtbij de kas kunt staan, om de kas schoon te maken, repareren, etc. En vergeet ook niet een plekje ter reserveren voor de opvang van regenwater. Bij een heel klein kasje is dit niet perse nodig maar bij een grotere kas wel: in de eerste plaats: regenwater is gratis en dichtbij je kas dus makkelijk in gebruik. Maar het is ook gewoon noodzakelijk: probeer maar eens uit te rekenen wat er van een kas afstroomt bij een flinke plensbui. Als er hier op een kletsnatte dag 20 millimeter regen valt zijn onze 200-litervaten vol naast de kassen vol! Bedenk dat dat regenwater zonder opvang in je (al kletsnatte) tuin zou liggen. Een opvangsysteem voor water zou ik bijna ‘noodzakelijk’ kunnen noemen bij een kas die groter is dan 10 vierkante meter. Mooi is het niet, maar nodig wel. En het neemt dus nog wel een plekje in wat je moet incalculeren bij het opmeten en plaatsen van de kas.

Tot slot en wellicht overbodig: beter een goede buur dan een verre vriend. Zorg dat de mensen om je heen geen last (zoals schaduw, wateroverlast, etc.) hebben van je kas.

MATERIALEN

Er zijn heel veel kassen verkrijgbaar in heel veel formaten, vormen en materialen. De voor- en nadelen van de verschillende materialen:

IJzer:

Voordelen: oerdegelijk, niet duur, duurzaam
Nadelen: zwaar, kan roesten

Aluminium:

Voordelen: ook degelijk, maar iets minder dan ijzer, duurder, roest niet.
Nadelen; lichter, iets minder sterk dan ijzer

Hout:

Voordelen: mooi, houdt warmte vast.
Nadelen: minder licht in de kas, heeft meer onderhoud nodig, duur

Glas:

Voordelen: laat het meeste licht door, geeft het beste resultaat (kijk naar de professionele kassen) en geeft een ‘droge’ warmte.
Nadelen: duur, breekbaar, lastig zelf te snijden/plaatsen

Perspex:

Voordelen: goedkoper dan glas, makkelijker bewerkbaar dan glas.
Nadelen: verkleurt, laat minder licht door, minder duurzaam

Plastic:

Voordelen: goedkoper, makkelijker te plaatsen
Nadelen; kan scheuren, minder duurzaam, geeft een vochtige warmte

Tot slot nog even: hardhout is nog duurder maar gaat wel veel langer mee. Plastic is er in verschillende materialen en het is een verhaal apart; Gewoon plastic is geen optie, bedenk dat een kas over langere perioden in de zomer ruim 45 graden warm kan zijn. Door zon, wind en regen zal gewoon plastic binnen een jaar al scheuren, verkleuren en verpulveren. Er zijn speciale plastic folies te koop voor kassen, die uiteraard duurder zijn, maar een aantal van die soorten (bijvoorbeeld de gepantserde PVC soorten) kunnen wel tot 10 jaar meegaan (daarentegen kan glas wel tientallen jaren meegaan). Er zijn veel nieuwe ontwikkelingen in de maak van plastic dat geschikt is voor kassen, etc. Onderaan deze pagina vind je links naar websites van bedrijven die kwalitatief goede folies leveren voor kassen.

VERSCHILLENDE SOORTEN KASSEN

En dan tot slot een aantal kasjes in verschillende vormen en maten (en prijsklassen):

Deze kas is de duurste. Erg mooi voor in een grote achtertuin. Je kunt al direct aan de gebruikte materialen zien waarom deze kas prijzig is: hout in combinatie met glas en een gemetseld muurtje. Erg mooi, zeer geschikt om in te verwarmen (en er dan in de winter lekker in te gaan zitten, bij je kuipplanten). Minder economisch in gebruik. Het gemetselde muurtje is mooi en houdt ook nog warmte vast, maar laat geen licht door. Daardoor is het lastiger om bijvoorbeeld sla en andijvie in de kas te telen want het gebrek aan licht belemmert de groei van gezonde planten. Ook het hout houdt warmte vast, maar het geeft een donker geheel, hetgeen op de foto duidelijk te zien is. Dus: duur, mooi afgewerkt, luxe, behaaglijk, leuk voor kuipplanten, prima voor zaaien en stekken (mits de kas in de zon staat), minder geschikt voor intensief gebruik en bladgewassen. Prijzen voor dit soort kassen kunnen al snel fors oplopen, zeker in dit formaat (wat dan ook wel erg groot is). Prijzen vanaf € 4.000 tot € 8.000 zijn niet ongewoon voor een kas van deze kwaliteit. Als je er interesse in hebt googel dan eens op Engelse kas of Victoriaanse kas, zo worden dit soort kassen vaak genoemd.

Deze kas vangt duidelijk veel meer licht dan de vorige. Lang niet zo mooi, maar ik vind haar meer dan mooi genoeg. Vooral door het heldere glas en het minimale gebruik van andere materialen; geen dikke houten staanders of stenen muurtjes. Bij deze kas draait alles om het zo economische mogelijk gebruiken van de mogelijkheden. Veel licht, aan alle kanten, dus alle kanten goed bruikbaar. Een schuifdeur is altijd fijn (bij een deur die gewoon naar buiten opengaat moet je rekening houden niets naast de deur te planten/zetten, hier kun je links en rechts van de kas bijvoorbeeld nog planten of potten of een opvang voor regenwater zetten. Duurzaam door het gebruik van aluminium en glas (en ijzer op de hoeken?). Al heel veel goedkoper dan de vorige kas, maar je bent voor een nieuwe kas van dit formaat altijd nog wel ruim € 1.000 kwijt (afhankelijk van aanbieder en in- of exclusief plaatsing). De kas gaat jaren en waarschijnlijk ook wel tientallen jaren mee. Zeer geschikt voor intensief gebruik, je kunt er in zaaien, stekken, planten, opkweken, groenten als tomaten, paprika’s, etc. in telen, etc.. Mooie kas!

Deze kas is niet van glas maar ook niet van plastic. Ik zie ze niet zo veel meer, meer een paar jaar geleden waren kassen met perspex nog erg ‘i'”. Voordeel; het is wat goedkoper, nadeel; het is niet zo sterk als glas. In perspex zijn er nog wel wat verschillende diktes (in glas trouwens ook!). Verkleuring van perspex kan optreden bij een paar mooie zomers (en dan wordt het echt een viezig, nog maar half doorzichtig bruinig grijs). Er zit ook weer een schuifdeur in, handig. De ombouw lijkt van aluminium, maar dan wat dunner en minder stevig dan de vorige kas. Je dus zien dat het geheel minder licht vangt. Geschikt voor intensief gebruik. Geen idee wat de prijs van een nieuw kasje van deze kwaliteit is, zal iets goedkoper zijn dan een glazen kas, maar dan zou ik zelf voor € 200 of € 300 meer toch liever voorgaande kas.

Dit is een muurkas. Goed gebouwd, gebruik makend van zowel de zon als de warmte van het huis erachter. De meeste muurkassen plaats je, zoals deze, tegen een dichte muur en er is dan een deur aan de zijkant van de kas (die deur zie je hier ook – links). Een nuttige kas, ongetwijfeld warm in de zomer, neemt niet veel ruimte is, maar daardoor ook wel wat minder ruimte in de kas natuurlijk. Prijzen zullen waarschijnlijk iets goedkoper zijn dan een gewone glazen kas. Altijd jammer van een muurkas is dat je aan 1 kant geen licht hebt.

De eerste echte plastic kas. Zo te zien van gewapend plastic (te zien aan het half doorzichtige plastic). Het geraamte lijkt van hout. Dit is een nuttige kas die je redelijk intensief kunt gebruiken. Doordat de kas niet helemaal doorzichtig is zul je de kas in de zomermaanden intensiever gebruiken dan in de wintermaanden (wanneer er toch al minder licht is). Het hout is wel iets waar je wat meer onderhoud aan zult hebben. Het gewapende plastic gaat zeker 10 jaar mee (heb ik gezien bij buren op onze tuinbouwvereniging). Handig dat er 2 ramen in zitten. Vaak zit er in plastic kasjes maar 1 raam en dat is eigenlijk te weinig. Voor bepaalde planten dan. Een goede plastic kas wordt ‘bloedheet’ in de zomer met een zeer hoge luchtvochtigheid. Soms zie ik in de zomer bij buren met een plastic kas de druppels condens langs de kas lopen. Zeer geschikt voor planten dus uit warme vochtige gebieden zoals pepers, paprika’s, en tomaten ook nog wel. Ik zie de mooiste peperplanten altijd in plastic kassen. Komkommers, druiven en meloenen hebben het soms zwaar in deze kassen; door de hoge luchtvochtigheid is er meer kans op bijvoorbeeld meeldauw. Deze kas is goedkoper en je hebt er toch toch jaren heel veel plezier van.

Een tunnelkas. Het ‘geraamte’ bestaat uit niet veel meer dan metalen of kunststof buizen die in een boog staan en gesteund worden door wat dwarsliggers. Het geheel is overspannen met plastic. De kwaliteit van plastic kan heel verschillend zijn, let daar goed op bij aankoop. Plastic is wel gemakkelijk te vervangen. Onderaan deze pagina, bij de links naar kassenwebsites, vind je ook wat links naar websites van bedrijven die gespecialiseerd zijn in het maken van sterke folies voor kassen. Prima kas, iets minder warm dan een glazen kas, en iets minder vochtig dan een kas van gewapend folie, maar een prima kas voor intensief gebruik, vaak goed geprijsd, makkelijk te repareren. De prijs is lastig in te schatten en hangt vooral af van de kwaliteit van de folie.

Dit is een goedkope kas. Dit is ook een tunnelkas maar het plastic is duidelijk minder van kwaliteit. Geen deur meer maar een oprolschermpje. Het geraamte stelt ook niet veel voor, meer dan 3 buizen zonder horizontale versterking is het niet. Veranker haar met pennen maar goed in de grond want ze ziet eruit alsof ze bij windkracht 7 wegwaait. Maar ze is toch leuk. En je kunt er best veel planten in kwijt. Blijft het enige probleem de kwaliteit van het plastic. Deze kassen zie je nu wel steeds vaker, je kunt ze soms kopen bij Lidl, via internet, etc., voor een prijs onder de € 100. Ik hoop dat het systeem zo gemaakt is dat je in de herfst het zaakje oppakt, oprolt en binnen zet tot maart. En dan gaat het plastic vast ook wat langer mee. En dan kun je er wellicht een paar zomers van genieten, mits goed gebruikt en netjes opgeruimd in de winter.

Dit is het goedkoopste segment. Normaal niks mis mee, lijkt veel op voorgaande, behalve de vorm dan. Maar dit lijkt toch meer op een tent. Waarom moet de folie zo ondoorzichtig zijn? Ziet er ook weer uit alsof je het in de herfst oppakt en opbergt. Ook weer goed vastzetten aan de grond voor hij wegwaait. Maar genoeg lucht, best wat ruimte, hoewel de vorige daar toch wat handiger in was. Vooral handig om in te zaaien en te stekken…..maar waarom dan toch die ondoorzichtige folie? Het lijkt nu bijna meer op een schuurtje. Ik zou zeggen; intensief gebruiken zolang het meegaat. De prijs zal niet heel veel verschillen van voorgaande kas, en in dat geval zou ik voor voorgaande kiezen, doordat die meer licht krijgt en een wat betere opbouw heeft.

ONZE KASSEN

En dan tot slot onze eigen kassen. In beeld en met uitleg wat er in de loop der jaren is veranderd of verbeterd.

Kas 1:

Dit is onze eerste eigen kas, geplaatst rond 1987 (ja, dat is lang geleden, de jaren vliegen voorbij 🙂 ). Ze ziet er nog prima uit. De gangbare maat was toen 3.50 meter breed en 4.50 meter lang. Duidelijk nog met een ouderwetse deur van hout, die naar buiten open gaat. De deur is een paar geleden opgeknapt, wat hout vernieuwd, scharnieren vernieuwd en geverfd. Maar dus kan er links van de kas niets geplaatst of geplant worden omdat de deur daar open draait. De nokhoogte (in het midden) is ongeveer 2.80 meter en de goothoogte (de zijkanten) ongeveer 2.10 meter. Handig want je kunt dus ook aan de zijkanten hoge planten kwijt (zoals stamtomaten of komkommers aan een klimrek). Sommige kassen hebben een hoge nok maar lopen zeer schuin af naar de goot waardoor je aan de kanten alleen lagere planten kunt zetten.

Deze kas is gemaakt van gegalvaniseerd ijzer (het geraamte) en is afgewerkt (de verticale delen) met aluminium, waarin glas geplaatst is. Alles is uiteindelijk afgewerkt met witte plastic strips die op maat worden gezaagd en op de aluminium profielen wordt gezet. Deze kas gaat met goed onderhoud nog vele jaren mee. Op de foto is de kas net gekalkt met temperzon, om de felle zon een beetje tegen te houden.

Kas 2

Dit is onze tweede kas, rond 1999 gebouwd (zie ook de foto bovenaan deze pagina voor de kopse kant). De nokhoogte ligt bij deze kas ruim 30 tot 40 centimeter hoger dan bij de eerste kas. En ook de goothoogte is hoger (ongeveer 210 centimeter). De reden daarvoor is dat er dan meer glas aan de bovenkant van de kas is waardoor de kas meer licht/zon vangt. Voor professionele kwekers is dit natuurlijk heel belangrijk. En onze kas is gemaakt van tweedehands materiaal vanuit de professionele teelt. En wij zijn er blij mee 🙂 .

Deze tweede kas heeft ook een geraamte van gegalvaniseerd ijzer en verticale delen van aluminium. De deur is in dit geval geen draaideur van hout meer maar een schuifdeur van aluminium. En ten opzichte van kas heeft de grotere ramen (ook weer meer licht). De manier van de ramen openen is nog hetzelfde als in de oude kas, verticale ramen die via een katrol aan de zijkant aan een beugel meer of minder open kan worden gezet. De hard plastic profielen van de vorige kas zijn hier al vervangen door buigbare strips die je op rol kunt kopen. Zwart houdt warmte vast, vandaar waarschijnlijk de keuze voor deze kleur. En dan de maat: hoger dus, zowel de nok als de goot, en deze kas is 3.50 meter breed maar 5.50 meter lang en dat maakt hem een stuk groter dan de eerste kas.

Kas 3

Dit is onze derde kas. Nog weer hoger (nokhoogte ruim 3 meter, goothoogte ruim 2.30 meter. Het dak is niet schuiner geworden maar door de totale hoogte vangt deze kas nog meer licht.

De deur is ook weer een schuifdeur van hetzelfde type van de tweede kas. Er zijn dezelfde profielen gebruikt op hetzelfde materiaal (geraamte van gegalvaniseerd ijzer en afgewerkt met aluminium).

Behalve dat de kas duidelijk nog hoger is zijn er nog 2 veranderingen: de maat is nog steeds 3.50 breed maar de lengte is ruim 6 meter. En het tweede verschil zijn de ramen:

Op deze foto kun je het redelijk duidelijk zien: in deze kas liggen de 2 ramen horizontaal op het dak (dus overdwars, met de lengte van de kas mee). Daardoor kun je makkelijker en meer luchten zonder de ramen heel ver open te zetten. En dat betekent minder kans dat bij storm de wind onder het raam slaat en schade aanricht. Deze kas is in de winter van 2003-2004 geplaatst.

Zo kun je aan de 3 verschillende kassen zien wat er in de loop der jaren zoal aan kassen is veranderd/verbeterd. En ongetwijfeld zijn er in de afgelopen jaren weer vernieuwingen op kasgebied ontwikkeld, er wordt door de professionele teelt altijd gekeken of er via vormen, materialen, etc. nog meer licht, en dus nog meer opbrengst mogelijk is, of zaken die het telen in kassen gemakkelijker of duurzamer maken.

We hebben naast de 3 kassen ook nog 2 kleine kasjes gehad (die hebben we weg gedaan toen we wat kleiner gingen tuinieren).

Dus deze kasjes hebben we nu niet meer maar misschien is het toch leuk of interessant om er nog iets over te vertellen.

De eerste van de 2 mini’s hebben we tweedehands gekocht, zelf afgebroken, met een aanhanger naar de volkstuin vervoerd en daar weer opgebouwd.

Op deze foto zie je het kasje zoals het in delen op de volkstuin aankwam. Er is zoveel mogelijk aan elkaar gelaten (bijvoorbeeld de hele achterkant, die gemaakt is van aluminium). Er zit in dit geval een zeer stevig onderbouw bij van beton; een soort van stoepranden met daaraan vast gelijk de poeren (dat zijn de hoekstukken waar de kas op rust, niet noodzakelijk bij kleine kasjes, onmisbaar bij grotere kassen want daar rust de hele kas op en zo blijft die kas ook waterpas – waardoor er later geen ruiten barsten omdat een deel van de kas verzakt).

In dit geval dus een zeer stevige onderbouw. En uiteindelijk moet alles wel precies passen, dus wordt er nauwkeurig uitgemeten en uitgegraven. Zorg dat deze onderbouw precies past (als die niet precies past zul je later de kas niet goed op de onderbouw krijgen en ontstaan er ruimtes of gaat het juist wrikken).

Op de foto zie je dat eerst de gleuven zijn gegraven voor de onderbouw, die precies pas in de gleuven zijn gezet, en dan past de bovenbouw er dus goed op. Op de foto zijn voor-, achter, en zijkanten al aan elkaar gezet en staat ze al vast op de onderbouw (met een boor een gaatje boren door het aluminium in het beton van de onderbouw, plug erin, schroef met ringetje erin – en zo zet je de bovenbouw op zo’n 8 plaatsen rondom vast aan de onderbouw – flinke storm die hem los krijgt). Het dak moet er nog op.

En op deze laatste foto zie je het kasje klaar, dak erop en glas erin. De ramen zitten vast met clips, dat soort materiaal kun je vinden bij onder andere Welkoop en Intratuin. Hier zie je ook hoe belangrijk het nummeren van ruiten zijn, want de vierde ruit zou niet op de plaats van ruit 1 hebben gepast, het scheelt je later heel veel passen en meten = tijd als je de ruiten nummert en zo op dezelfde plaats weer in de kas kunt zetten.

Het andere kasje dat we een paar jaar hebben gehad was nog een maatje kleiner.

Dit kleinste kasje is net als het kasje hierboven 1.93 meter breed en 2.43 meter lang, maar dit kasje is duidelijk lager. Je zou denken dat dat niets uitmaakt want dan moet je maar even bukken als je erin stapt, maar bedenk ook dat de planten die je erin zet niet zo hoog kunnen worden; geen punt bij pepers, etc., maar je moet er wel rekening mee houden als je er stamtomaten of een hoge komkommerplant in wilt zetten.

Bij dit kasje zat geen onderbouw. Bij zo’n klein kasje heb je geen poeren nodig, je kunt nog zien dat in dit geval de kas is uitgemeten, er vervolgens stoepranden op maat voor de helft in de grond zijn ingegraven, en daarop het kasje is vastgemaakt (ook weer met een boor door het aluminium in de stoeprand boren, plug, schroef en ringetje erin en zo staat ze op 8 plaatsen rondom vast aan deze ‘onderbouw’).

En op de laatste foto is ook dit kasje klaar (foto vanaf de andere kant gemaakt). Je ziet de bovenbouw nog steeds op de stoepranden staan.

En heb je nu eigenlijk wel iets aan zo’n klein kasje zoals deze twee?

Het is maar wat en hoeveel je wilt telen. Ik zou mijn grote kassen niet meer willen missen en ze waren en zijn de belangrijkste kassen die we hebben. Maar ik heb toch ook jarenlang heel veel plezier gehad van deze twee kleine kasjes hoor. Om je misschien een beetje een idee te geven wat er in zo’n kasje past kan ik wel even het rijtje noemen dat ik in een oude planning terugvond: de soorten die in deze kleine kas pasten:

2 struiktomaten Bush Beefsteak
3 paprikaplanten Mini Bell Red
1 aubergineplant Fengyuan
2 stamtomaten Gardener’s Delight (in het hoogste gedeelte van de kas)
een rij Basilicum Mrs. Burns Lemon
3 watermeloenplanten White Wonder (aan een klimrek)

En zo zie je dat ook in een klein kasje toch heel veel te planten (en dus te oogsten) valt.

Tot slot nog even over onze kassen; zoals al eerder gezegd hebben we deze zelf met hulp van vrienden gebouwd, met tweedehands materialen. Alle drie de kassen hebben daardoor nog niet een derde van een nieuwe geplaatste kas gekost. Maar het is alleen een optie als je daar de kennis en kunde voor hebt (hadden wij ook niet maar we waren goede hulp voor de kennis die zelf in de kassenbouw had gewerkt).

Ik hoop dat deze pagina je wellicht een beetje op weg kan helpen als je zelf twijfelt over de aanschaf van een kas. Op de pagina Kas in gebruik kun je nog meer lezen over een kas. Waar moet je op letten, welk onderhoud is er, etc.

Hieronder volgen nog een aantal links naar websites van bedrijven die kassen plaatsen, kassen verkopen, of materialen maken en verkopen als plastic/folie: