Koolrabi

Eerst even dit, mocht je internationale informatie zoeken of bijvoorbeeld zaden van koolrabi in een niet-Nederlandstalige webwinkel:

  • Latijnse naam:   Brassica oleracea var. acephala var. gongylodes
  • Engelse naam:   Kohlrabi, German Turnip, German Neep
  • Duitse naam:   Kohlrabi
  • Franse naam:   Chou-rave

Ik raak zelf altijd een beetje in de war van alle benamingen rond alle koolsoorten waarvan je de knol of bol eet: er zijn witte raapjes, rapen, meiknolletjes, koolraap, knolletjes, meiknolletjes 🙂

Maar de koolrabi is echt iets heel anders. Koolrabi is vrij klein (al is er één uitzondering, zie bij de alinea ´Rassen´). Ze groeit net boven de grond en niet (zoals bij bietjes, knolselderij, etc.) er half onder, ze is dan ook eigenlijk helemaal geen knol of bol. Er zijn 2 kleuren: groenwit (foto bovenaan deze pagina) en paarsblauw (hieronder).

De smaak van koolrabi is helemaal niet zo sterk koolachtig maar juist fris, zacht en vrij neutraal. Daardoor is ze veelzijdig en kun je er heel veel lekkere gerechten mee maken: van stamppot en een gratin tot roerbakgerechten, je kunt haar stoven tot ze zacht wordt of juist knapperig rauw in plakjes of lucifertjes in een salade eten. Ze neemt gemakkelijk smaakmakers als kruiden, een saus of een dressing in zich op.

PLANT

Zoals gezegd kan koolrabi groenig wit of blauwviolet zijn (je kunt dat ook al aan het blad zien want lilapaarse koolrabi heeft grijsgroen blad met paarse nerven en groenwitte koolrabi heeft grijsgroen blad met witte nerven). Van binnen zijn ze trouwens allebei wit.

De ‘knol’ is overdekt met een mooie waslaag. En al ziet ze eruit als een knol, plantkundig gezien is ze dat niet, dat wat we oogsten/eten is eigenlijk een verdikking van de steel. Een koolrabiplant is voor koolbegrippen vrij klein, veel groter dan zo’n 25 tot 30 centimeter wordt de plant niet, de koolrabi zelf is ongeveer 6 tot 8 centimeter groot (afhankelijk van het ras).

De XXL koolrabi van het ras Superschmelz

TEELTWIJZEN

Koolrabi is enigszins gevoelig voor doorschieten. Zorg daarom voor een zo stabiel mogelijk opkweek, pas op voor grote verschillen in voeding, temperatuur en vocht. Dit helpt ook voorkomen dat de koolrabi barst (als er na een periode van droogte een week met veel regen komt kan dat nog wel eens gebeuren). En een gestage groei en op tijd oogsten helpt ook voorkomen dat de koolrabi van binnen vezelig/houtig wordt.

Een gebarsten koolrabi (met dank aan een droge en warme periode waarin we eens per week een flinke plons water geven). De lelijke plekken kun je weg snijden/schillen en dan is ze nog prima eetbaar

De herfstteelt is vaak de makkelijkste teelt – doordat na de langste dag er niet heel grote verschillen zijn in dag- en nachttemperatuur. Pas wel op voor droogte in de nazomer en als je haar als nateelt zaait/plant zul je ervoor moeten zorgen dat de planten weer nieuwe voeding krijgen. Er zijn ondertussen flink wat rassen die beter bestand zijn tegen schieten, vaak zijn dat F1-hybriden.

Je kunt het doorschieten ook helpen voorkomen door bij voorjaarsteelt op een zo licht mogelijke plaats in huis voor te zaaien (of liever nog in een kas). Voor de zomer- en herfstteelt kun je prima buiten voorzaaien. Je kunt bij de latere herfstteelt de zaailingen ook onder glas planten; zo kun je zelfs eind november nog verse koolrabi oogsten. En in 2020 ga ik eens experimenteren met de winterteelt onder glas, in de tegenwoordig steeds vaker voorkomende milde winters is het wellicht zelfs mogelijk om in de herfst in de kas te zaaien en in de winter of in het voorjaar te oogsten. Daarover hoop ik na de winter van 2020-2021 meer te kunnen vertellen.

Koolrabi’s van het ras Quickstar F1 in de nazomer

RASSEN

Er zijn witte (eigenlijk bleekgroene) en lilapaarse rassen. De lilapaarse rassen zouden volgens kenners lekkerder zijn en een betere opbrengst geven. Zelf merk ik daar niet veel van maar dat heeft ongetwijfeld ook te maken met het ras en de omstandigheden als grondsoort, standplaats, voeding, vocht, etc. De teelt van de lilapaarse rassen duurde vroeger wat langer, om die reden werden de groenwitte rassen vaak voor voorjaars- en zomerteelt gebruikt en de lilapaarse rassen juist voor nazomer- en herfstteelt. De laatste jaren zijn er zoveel nieuwe rassen bijgekomen dat dat nu niet meer standaard is en je vooral goed de beschrijving op het zakje zaden moet lezen. Je kunt daarop ook vinden of een ras snel doorschiet, langzaam of snel groeit, en of ze meer of minder bestendig is tegen barsten en ‘vezelig’/ ‘houtig’ worden.

Bekende rassen zijn:

  • Lanro (wit, wordt niet snel houtig/vezelig)
  • Blaro (paarsblauw, niet gevoelig voor barsten)
  • Delikatess witte (groenwit, groeit snel, oogst jong voor de houtig worden)
  • Delikatess blauwe (lilapaars, oogst jong voor ze houtig wordt)
  • Azur Star (lilapaars, een extra vroeg ras)
  • Quickstar F1 (groenwit, wordt niet snel houtig, kan ook goed tegen kou en daarom geschikt voor extra vroege en extra late teelt)
  • Superschmelz: dit is een reuzenkoolrabi, heeft meer tijd en ruimte nodig, kan goed tegen kou en schiet niet snel door. De koolrabi’s kunnen wel ruim 1 kilo zwaar worden en een doorsnede krijgen van ruim 15 tot 20 centimeter. Wij zaaien dit ras vaak en gebruiken het graag om er bijvoorbeeld groentespaghetti van te maken of voor een gratin of in blokjes in curry of andere stoofschotels. Andere XXL-koolrabirassen zijn ‘Giant White’ en Kossak F1
Koolrabi Superschmelz

STANDPLAATS

Koolrabi kun je op alle normale, niet al te zware of te zure tuingronden telen. bedenk dat ze niet heel groot wordt en mede daardoor ook maar een klein en oppervlakkig wortelgestel maakt. En dat betekent dus dat je extra goed moet letten op voldoende voeding en vocht. Zorg dat de grond goed los is gemaakt en verluchtigd is met bijvoorbeeld wat rijpe compost. Strooi op wat zuurdere gronden vooral wat kalk voor je gaat planten.

ZAAITABEL EN PLANTAFSTAND:

Koolrabi tabel

OPKWEKEN

Ik zaai koolrabi zelf graag voor in een tray, 1 zaadje per vakje, en na het kiemen verspeen ik de zaailingen naar potjes (7 centimeter) zodat ze eerst nog wat kunnen groeien voor we ze in de tuin planten. Koolzaden kiemen ook bij water lagere temperaturen vaak al binnen 1 tot 2 weken. Wij zaaien haar in de lente in de koude kas voor, koel maar tegelijkertijd beschermd tegen vogelvraat. In de zomer (voor herfstteelt) zaaien we vaak buiten voor Als je haar in huis wilt voorzaaien kies dan een koele en vooral zo licht mogelijke plaats zodat de zaailingen gedrongen zijn en niet te lang en dun worden.

Als de zaailingen uitgeplant kunnen worden (dan zijn ze ongeveer zo groot als op onderstaande foto van toevallig eens gekochte zaailingen), zorg dan voor een plekje waar de zaailingen voldoende zon krijgen en geef de eerste 2 tot 3 weken regelmatig water. En bescherm de planten tegen vogelvraat als dat nodig is (hier is dat zeker nodig, duiven, kauwen, etc. zijn verzot op jonge malse koolblaadjes).

VERZORGING

Zoals al eerder genoemd is het bij de relatief kleine koolrabi belangrijk om, zeker in het begin, regelmatig water te geven. Als de planten regelmatig te droog staan kan dat leiden tot vezelige en taaie koolrabi’s. Als ze dan vervolgens een flinke plens water krijgen kunnen de koolrabi’s dat niet goed opnemen en dan zie je dat ze kunnen scheuren of splijten. Geef in droge periodes dus liever regelmatig een beetje water dan af en toe een hele gieter.

Bij alle kolen is het beschermen tegen vogels belangrijk. Wij gebruiken er een blauw net voor dat we hermetische afsluiten zodat vogels er niet in verstrikt kunnen raken. Als de zaailingen eenmaal wat groter zijn worden ze minder aantrekkelijk voor vogels, maar dat hangt ook altijd af van wat er verder voor voedsel voor ze te vinden is, hoeveel vogels er in de tuin zijn, etc., wanneer je moet beschermen en wanneer die bescherming weg kan worden gehaald hangt dus af van de tuin en de vogels.

Soms kan een plastic kraai ook helpen (hoewel mijn ervaring is dat ze er de eerste paar keer van schrikken maar daarna slim genoeg zijn om te bedenken dat deze nep is, je kunt dat zien aan alle half opgevreten bladeren 🙂
Maar soms helpt het en groeit er een mooie koolrabi

OOGST EN BEWAREN

Als wij koolrabi’s oogsten trekken we de hele plant uit de grond. We knippen het blad eraf want dan blijft de koolrabi zelf wat langer hard/stevig. Het blad is trouwens ook eetbaar, je kunt het stoven als bladkool of er bijvoorbeeld stamppot van maken (als er een wat dikkere nerf in zit kun je die beter wegsnijden). De koolrabi snijden we na de oogst van de stronk; de stronk gooien we weg (op de grote algemene verenigingscomposthoop) want die verteert zo langzaam dat we die liever niet op onze eigen composthoop gooien.

Laat de koolrabi’s niet te groot en te dik worden want dan worden ze vezelig en droog (het ras Superschmelz is de uitzondering). Een normale diameter bij de oogst is 6 tot 9 centimeter.

Je kunt geoogste koolrabi’s (zonder loof) nog wel een paar dagen in de koelkast bewaren. Zelfs de knollen die gescheurd of gespleten zijn kun je nog prima eten hoor, mits je de lelijke plekken wegsnijdt.

Koolrabi geoogst

ZAADTEELT

Koolrabi is tweejarig. Kruisen is bij alle koolsoorten een probleem, zeker rassen onder elkaar maar soms ook soorten onderling. Voor zaadteelt zaai je in juni, overwinter je de planten vorstvrij en plant ze weer uit in april van het volgende jaar. Al snel zullen de planten gaan bloeien en vervolgens in het zaad schieten. Houd per knol 3 bloeistengels aan en oogst de zaden als die bruin en droog zijn. Al met al vind ik dit teveel gedoe en risico m.b.t. kruisen, ik heb daarom zelf nog nooit zaden van koolrabi geoogst.

Tot slot; kijk ook even in het menu op de receptenpagina, daar vind je bijvoorbeeld het recept van deze o zo simpele maar lekkere vegetarische ‘carpaccio’ van rauwe koolrabi:

Abonneer
Laat het weten als er
guest

37 Reacties
Oudste
Nieuwste Meest gestemd
Inline feedbacks
Bekijk alle reacties
R.Bachiri

Halli ,ik heb heel lang gezocht voor hoe kreecht de koolraabi de zaaden?dat is mijn vraag .
alvast bedankt
R.Bachiri

Ria

R. Bachiri,

De koolrabi in bloei laten komen, als het uitgebloeid is gaan de zaden komen.

Ria

Alie

Hallo Diana,
Is de koolrabi geschikt voor de moestuinbak?

Desiree Wetzels

Hoi Diana,
Is het nodig om blad te verwijderen zolang de koolrabi groeit? Er komen best veel nieuwe bladeren aan en ik kan me zo voorstellen dat de energie naar de bladeren gaat en niet naar de knol.

Met vriendelijke groet,
Desiree

Jeannette

Hoelang duurt het eer de stengel gaat verdikken tot knol?

Yolanda

Hoi Diana,
Ik heb pas geleden een bak vol koolrabi zaailingen gekregen. Nu staan ze bij ons in de grond sinds een week en zijn vol in de bloei geschoten. Moet ik de stengels met bloemen wegknippen of laten zitten? Ik heb geen plannen om het zaad te bewaren.
Bedankt alvast voor je advies!

Liesbeth

Hallo Diana,
Wat een leuke website heb je!
Ik heb voor het eerst koolrabi geplant (eind april). Sommige zijn helaas gebarsten en heel aantal heeft al ontzettend grote bladeren die naar opzij staan (en niet omhoog zoals op jouw foto’s overal lijkt). Hoe kan dat? Of zijn ze niet meer goed?
Bedankt!

Mieke

Mooie site! Bezoek je regelmatig.
Op een andere site over voeding las ik dat de bladeren zelfs meer voedingsstoffen bevatten dan de koolrabi zelf. Wellicht zonde dat je die weggooit. Als ik die van mij ga oogsten ga ik ook de bladeren eens proberen te eten en ik ga die carpaccio eens maken. Lijkt me heerlijk.

Noortje

ik heb een keer gewoon een stamppot gemaakt van de bladeren. net als boerenkool . lekker!.

Tanja

Goedemorgen Diane, ik heb mijn koolrabi eind april in mijn moestuin bakken gezaaid. Maar nu zie ik dat ik heel veel blad heb maar er komen nog geen knollen aan. Is dit normaal? Groetjes Tanja

Tanja

Dank je wel Diana. Ik vermoed dat het aan het zaad zal liggen.

Marlies Deckers

Hallo Diana,
Zowel bij mijzelf als bij collega tuinders zijn de nodige planten nadat ze begonnen te groeien plotseling verwelkt en bij onderzoek bleek de wortel weggevreten. Een beest met een sterke voorkeur voor kool en knolgewassen, in een deel van de tuin. In een kluit ontdekte ik een eng beest dat na zoeken op internet een engerling bleek. Wat doet die zijn naaam eer aan! Een akelig, krachtig gravend en vretend beest. Ik heb er nu vier keer een gevonden en gemold. Het blijkt de larve van de junikever, nooit van gehoord, maar ze leven 2 jaar! Ik vond maar een middel om te bestrijden, aaltjes. Nog niet gekocht. Weet jij nog van andere middelen en hoe je die gebruikt?
Dank en groet, Marlies

noortje

Ik probeer veel met bladeren die je eigenlijk weg gooit van de gewassen in de groentetuin. wat ook heel lekker en gezond is het loof van de radiis. ook fijn snijden en net als rauwe andijvie een stamppot van maken. gezond Jaaaaaaaaa!

Tan Holdrinet

Hoi, ik heb een tip die voor mijn koolrabi steeds heel goed werkt tegen aanvreten van het steeltje net onder de knol.
Je knipt een vierkant van een fietsbinnenband 10 / 10 cm en knipt deze half door om een gaatje in het midden eruit te knippen en deze leg je om het steeltje op de aarde. Goede ervaringen mee.

Ik ben trouwens erg blij met jouw site Diane.

Ed Galjaard

Hoi Diana,
Ik heb meerdere koolrabi knollen die aan de onderkant zijn aangevreten. Soms flinke gaten in de knol. Ik heb er een keer een paar mieren op gezien maar kan me haast niet voorstellen dat die zulke grote gaten kunnen vreten. Heb jij hier ervaring mee? Groet Ed

Ed Galjaard

Ha Diana,
Dank voor je reactie. Ik heb er zelf nooit een gezien maar er schijnen woelmmuizen op ons tuincomplex te zitten. Dat lijkt me dan meer aannemelijk dan mieren. Ik zal ook andere tuinders eens vragen naar hun ervaringen.
Groet Ed

Melanie Bucher

Wij hebben ook koolrabi en ze groeien heel goed. Ik heb nu de eerste geoogst en opengesneden en van binnen zitten er dikke vezels waardoor deze niet te genieten zijn.
Zij hebben geen droge periode doorgemaakt dit jaar en ik kan het niet verstaan dat zij vezelig zijn. Aan wat kan dit liggen ? Zij worden gekweekt in grote plantbakken.
Bedankt voor een antwoord
met vriendelijke groeten Melanie

Peter

Ik heb de bovenkant van een koolrabi uit de supermarkt in een plantenbak gestopt en die heeft het best naar zijn zin…
Maar ik heb geen idee of hij nu nog een knol kan vormen, of alleen kan gaan bloeien.
Weet jij dit?

20220623_201101_HDR~2.jpg
Peter

Dank voor je reactie!
De plant mag gewoon gaan bloeien, misschien houd ik er nog wat zaad voor volgend jaar aan over…
En complimenten voor jullie website, als ik een vraag heb is dit altijd de eerste plek waar ik kijk.

Peter

De plant is merkwaardig verder gegroeid. Nu lijkt het of hij nieuwe koolrabi’s vormt zoals spruitjes groeien…

20221008_182014_HDR_copy_1324x2353.jpg
Peter

Detail

20221008_182043_copy_1922x1922.jpg
Astrid

Alle honderd koolrabiplanten van een kennis zijn aangetast door iets wat ik zelf nog nooit eerder heb gezien. Bij jou zie ik ook wel eens wat lichtbruine plekken op sommige koolrabi’s maar bij hem is het wel heel erg. Enig idee wat dit is?

Astrid

Ik krijg de foto’s niet meegestuurd Diana. Kan wel via mijn emailadres wat ik opgegeven heb. Als je die moeite wil nemen maak je me blij.

Meld je aan voor de nieuwsbrief