Aardpeer

Eerst even dit, mocht je internationale informatie/knolletjes/tips/foto’s/filmpjes over/van aardperen zoeken:

  • Synoniemen:     Topinamboer
  • Latijnse naam:     Helianthus tuberosus
  • Engelse naam:     Jerusalem Artichoke
  • Duitse naam:     Topinambur
  • Franse naam:     Topinambour, Truffe du Canada

Uit de Latijnse naam Helianthus tuberosus kun je al gelijk 2 handige eigenschappen afleiden:

  1. Ze is familie van de zonnebloem (Helianthus annuus), ze kan net zo hoog worden (ruim 2 meter hoog) en afhankelijk van het ras en de omstandigheden kan ze  zonnebloemachtige gele bloemen maken.
  2. Het woord ‘tuberosus’ in de Latijnse naam betekent dat ze knollen vormt. En daar gaat het bij aardperen om; je eet de knollen, je kunt ze koken, bakken, frituren, stoven, noem maar op. Ik heb ook wel eens gehoord dat je jonge blaadjes die aan de jonge planten komen kunt eten. Ik heb wel eens een blaadje  zo van de plant geproefd, maar dat smaakt een beetje bitter en grassig, ik vond het niet lekker, geef mij maar gewone sla of andijvie 🙂

Maar de aardperen (de knollen dus) hebben een lekkere, zachte smaak, een beetje nootachtig wordt ze wel eens genoemd. Zelf vind ik het wat artisjokachtig, en met een klein zoetje (dat sterker wordt als je de knollen oogst na vorst – zoals ook boerenkool lekkerder is na vorst, het heeft te maken met zetmelen in planten die na een koude periode worden omgezet in suikers).

Er is wel één belangrijk puntje waar je bij het eten van aardperen beter rekening mee kunt houden, ze is heel gezond en er wordt haar een prebiotische werking toe geschreven, maar dat betekent ook dat ze wat op de darmen kan werken. Sommige mensen hebben nergens last van, bij sommige mensen wekt het een beetje tot veel gas op, sommige mensen krijgen er zelfs diarree van. Als je het voor het eerst eet (uit eigen tuin, want uit de supermarkt schijnt het effect minder te zijn), is het handig om er niet gelijk heel erg veel van te eten. En maak ze voor die eerste keer goed gaar, dat helpt ook al. En gebruik er kruiden als salie en venkelzaad bij, ook dat helpt.

Ik heb er eens een tuindagboek over geschreven, en later nog eens mijn persoonlijke bevindingen, lees die vooral even, en zeker ook de reacties, dan zie je dat het niets ernstigs is, maar het is handig om er even rekening mee te houden (iemand schrijft in reactie op mijn tuindagboek dat het niet handig is om na het eten van aardperen nog naar yoga-les te gaan, dat vat het wel goed samen :-)).

Aardperen worden gerekend tot de ‘vergeten groenten’, maar juist omdat ze zo gezond is zie je haar steeds vaker in supermarkten, en kom je er ook meer en meer lekkere recepten  van tegen, van soepen en salades, van gratins tot risotto’s.

TEELTWIJZEN

Aardperen zaai je niet, je vermeerdert haar door het poten van de knollen. De knollen zijn winterhard, en ze kunnen flink woekeren. Dat woekeren is niet zo erg als je elk jaar heel veel aardperen wilt oogsten. Maar wil je haar een beetje binnen de perken houden, dan kan ik je van harte aanraden haar gewoon in een grote speciekuip te telen. De planten zijn heel sterk en overleven gemakkelijk in de kuip. In de winter kun je dan de kuip leeg storten, de knollen oogsten en gelijk ook weer knollen terug poten. Want de knollen bewaren niet heel goed boven de grond (een week of 2 tot hooguit 3 in een koude schuur). Laat vooral knollen in de grond zitten, daar rusten ze de hele winter in en lopen weer uit als de dagen langer worden en de temperatuur stijgt.

Aardperen oogst

PLANTEN, OOGSTEN EN PLANTAFSTAND:

In principe kun je aardperen poten wanneer je wilt. Omdat ze niet goed bovengronds bewaarbaar zijn, maar prima winterhard zijn, kun je de knollen direct na aankoop poten, ze zullen pas uit gaan lopen wanneer de lente begint. Bij de eigen teelt; knollen die je niet oogst voor consumptie laat je gewoon in de grond zitten, tot ze weer uitlopen in de lente. Maar je mag ze ook verzetten hoor, graaf ze op en poot ze op een ander plekje (mits ze uiteraard ze nog niet uitlopen).

RASSEN

Alle aardperen zijn een Helianthus-species (soort). Misschien leuk om te vermelden dat aardperen ook wel topinamboer worden genoemd. En in het Engels heten ze Jerusalem Artichokes, als je op die naam googelt vind je nog veel meer recepten dan wanneer je in het Nederlands zoekt. Zie voor een flink aantal leuke recepten ook onderaan deze pagina.

Er bestaat een klein aantal rassen. De verschillen in de rassen ligt vooral in de vorm (meer rond of meer grillig van vorm), grootte en opbrengst. Supermarktaardperen zijn vaak meer ovaalrond van vorm, aardperen die je via zaadhandels, etc. koopt zijn vaak langer en grilliger van vorm. Er zijn ook wel verschillen in kleur; van meer beigebruin tot oudroze en paars met crème. In smaak zouden er niet veel verschillen zijn.

Op de foto hieronder zie je een speciekuip met aardperen in de winter. De dode takken kun je gewoon laten staan (of wat inkorten als je dat handiger vindt), en je kunt de aardperen vervolgens oogsten wanneer je wilt, gedurende de hele winter.

Aardpeer winter pot

BODEM EN BEMESTING

Zoals gezegd kun je aardperen in de vollegrond telen, dan kunnen ze flink woekeren maar als je ze vaak eet zul je daar geen bezwaar tegen hebben en blij zijn met alle nieuwe planten die ze maakt. Wil je haar wat meer gecontroleerd telen dan is de teelt in grote potten of kuipen heel handig.

In de vollegrond groeien aardperen altijd en overal, maar voor een goede knolontwikkeling houden ze natuurlijk van een humusrijke grond waar voldoende vocht, lucht en voeding in zit. De planten kunnen ruim 2 meter hoog worden en je wilt mooie grote knollen oogsten – een algemene organische voeding is prima, maar zorg voor wat extra stikstof voor voldoende stengels en blad en groei, en wat extra kali voor de ontwikkeling en groei van de knollen.

Als je de knollen in een pot wilt telen; zorg dan voor een grote pot (een grote speciekuip is zeer geschikt), vul die tot iets meer dan de helft met goede tuingrond, leg er voor 1 speciekuip ongeveer 5 knollen in, goed verdeeld over de gehele omvang pot. En dek dit tot bovenaan af met potgrond, of een mengsel van potgrond, compost en tuingrond. Bedenk bij de teelt in potten dat je wel regelmatig water zult moeten geven. En natuurlijk voeding – kies ook hier weer een voeding die iets meer stikstof en kali bevat, en lees goed de gebruiksaanwijzing op de verpakking (er zijn meststoffen die je eens per 2 weken moet geven, er zijn meststoffen die je eens per 2 maanden moet geven, etc., volg vooral de gebruiksaanwijzing).

Aardperen rij

Op de foto de aardperen in de zomer, in dit geval in de volle grond. Je ziet dat het grote, stevige, sterke planten worden.

STANDPLAATS

Aardperen staan graag in de volle zon, maar in de halfschaduw doen ze het ook nog prima hoor. Heel officieel hoort ze natuurlijk op het perceel van de wortelgewassen, ze hebben ongeveer dezelfde behoeften aan kali. Maar omdat ze een winterharde en dus voortlevende knol is die na de oogst ook nog wat knollen achterlaat die dan opslag geven (nieuwe planten), is het wel zo handig er een plekje voor te zoeken waar ze altijd mag blijven. Je ziet ze in de vollegrond wel als afscheiding langs tuinen, ze staan daar niet in de weg, en omdat het hoge planten worden kun je op die manier profijt hebben van de beschutting die ze geeft in de tuin. Plant de knollen uiteraard aan die kant van de tuin waar je weinig of geen last hebt van de schaduw die de hoge planten kunnen geven, maar gebruik ze aan de andere kant van de tuin om de zon juist op te vangen en vast te houden binnen je tuin.

Wij plantten 7 aardpeerknollen in 1 grote speciekuip. Uiteraard heb ik na de foto een laagje potgrond over de aardperen gedaan, maar je kunt hier de plantafstand inschatten.

En bij de teelt in kuipen is er vast een mooi plekje in de tuin waar ze niet in de weg staan, en waar hoge planten, wellicht ook nog met gele zonnebloemen in de zomer een leuke afscheiding zijn, of ook weer de zon kunnen ‘vangen’ voor planten die ervoor of ernaast staan. En je kunt ze door hun hoogste natuurlijk gebruiken als windvangers achter planten die snel om kunnen waaien.

En uiteindelijk was dit een deel van de opbrengst, uiteindelijk werd het bijna 2 emmers aardperen. Dit waren bij de supermarkt gekochte en geplante paarsige vrij ronde knollen

OPKWEKEN

Plant aardperen dus vooral direct na de oogst. Je kunt ze kopen bij goed gesorteerde zaadhandels, via internet, maar natuurlijk ook gewoon in de supermarkt (al zullen die wellicht niet vrij van bestrijdingsmiddelen zijn, maar dat zullen niet-biologisch gecertificeerde aardperen van een webwinkel of zaadhandel wellicht ook niet zijn).

De beste tijd voor het planten van aardperen is natuurlijk in februari/maart, vlak voor de planten in de lente weer uit gaan lopen. Maar mocht je de aardperen in de herfst al kopen of krijgen, dat is dat zeker geen probleem, de knollen zullen in de grond in rust blijven tot het voorjaar. Zelfs het poten in de zomer kan, alleen zal er weinig of geen oogst zijn, maar dan kunnen de planten en knollen nog wel goed groeien en groot en sterk de winter in gaan en een extra goede oogst het jaar erop geven.

TEELTZORGEN

Er zijn niet veel teeltzorgen bij de teelt van aardperen. Zorg voor voldoende voeding en vocht, zeker bij de teelt in potten en kuipen heeft dat wel wat meer aandacht nodig.

Als planten heel hoog worden zullen de stengels niet snel breken maar ze kunnen wel wat omwaaien na bijvoorbeeld een zomerstorm. Zet eventueel stokken bij de stengels waarbij dat is gebeurd zodat ze verticaal blijven groeien en geen hinder zijn voor andere planten die ervoor of ernaast staan.

De aardperen in de speciekuip in de zomermaanden

OOGST EN BEWAREN

Je oogst aardperen wanneer je ze wilt eten. Niet te vroeg natuurlijk (in maart geplante knollen zullen in juli nog geen goede opbrengst geven). Maar in het najaar, winter of voorjaar geplante aardperen kun je oogsten vanaf ongeveer oktober. Maar hoe langer je wacht, des te beter groeien de knollen nog, en als er een vorstperiode komt wordt de smaak alleen maar beter (zoeter).

En zoals eerder gezegd, de knollen bewaren heel slecht boven de grond, dus oogst wat je wilt eten en laat de rest in de grond, of plant ze gelijk weer uit, of ‘kuil ze in’ (leg ze naast elkaar in een gat dat je graaft in de tuin, wel goed markeren waar ze liggen). Of bewaar ze in een koude schuur in een bak tussen 2 lagen grond/zand-mengsel.

Wij haalden in 2015 van bij een zaadhandel gekochte knollen uit 1 speciekuip waar we 6 of 7 knollen hadden gepoot een opbrengst van ruim 2 emmers (van 10-liter) knollen.

Aardperen wassen

We hebben de knollen gelijk met water gespoeld, weer 7 mooie knollen terug gepoot, en de rest binnen 3 weken opgegeten (in de koude schuur bewaard).

Abonneer
Laat het weten als er
guest

47 Reacties
Oudste
Nieuwste Meest gestemd
Inline feedbacks
Bekijk alle reacties
hatice jans erdogan

Hoi Diana,

Ik heb vijf jaar geleden supermarktaardpeer geplant, maar er komt geen bloemen aan.

Deze zomer is erg warm geweest maar ik zie nog steeds geen bloemen aan.
Weet u misschien waarom bloeien ze niet.

Ze staan in de volle grond (moestuin scheiding in zandgrond).Dat stukje bemesten wij niet `s winters daar lopen onze ganzen rond.Er zijn veel woelmuizen ze eten knollen op.

Alvast bedank voor je reactie.

Eline

Hallo Hatice
Sommige aardperen bloeien niet. Ik heb een hoekje staan van een soort die ook niet bloeit. Weet niet welke soort dit is.
Groet Eline

Hatice

Hallo Ruud &Diana,

Hartelik bedankt voor jullie gedetailleerde uitleg. Ik wens jullie fijn weekend.
Groetjes,
Hatice

Eline

Hoi Diana,
Als je de aardperen in een speciekuip oid plant, maak je dan wel of geen gaatjes in de bak voor de afwatering?
Groet, Eline

Marc

Hoi Diana, bij mij bloeien ze wel. Ik zal nog eens zoeken naar wel soort dit is. Nu komen er grote en kleine knollen aan. Mijn vraag is welke poot ik terug? Zijn dit de kleintjes zoals bij aardappels? Maakt het als sommige gescheurd zijn? Ik hoor graag van je. En bedankt voor je mooie site! Gr Marc

Carine p

Dag Diana,
Misschien even aan toevoegen dat de aardpeer “wreed gemakkelijk” is. Zelfs een stukje dat in de grond blijft zitten, zorgt voor een nieuwe plant. Als ik de keukenafval waaronder geschilde aardperen, in de tuin gooi, komen daar nieuwe planten van. Ik rooi ook de aardperen wat ik wil gebruiken en al derest blijft zitten. Na zo’n ongeveer 8 jaar haal ik alles eens uit de grond want de niet gerooide aardperen beginnen te verhogen en krijgen dan groene plekken.
Groetjes Carine

May

Hallo Diana,
Wij hadden heel veel aardpeer nog niet gerooid. Ik heb dat nu gedaan, om er 10 weer terug te planten. Nou kas ik ergens dat je aardpeer tot in maart kunt oogsten/eten. Worden ze daarna minder lekker omdat ze uit gaan lopen? of zelfs giftig.
Dank voorantwoord,
Groet, May

Marcel Schol

Ik las ergens dat mensen de jonge scheuten van aardperen welken in het voorjaar beginnnen uit te lopen , bereiden om op te eten , gelijk asperges. Hiertoe worden omgekeerde bloempotten over de scheuten geplaatst, zodat deze geen bladgroen ontwikkelen en minder bitter smaken. Dat betekend dat de planten niet giftig zouden zijn. Ik wil dit even delen.

carine p

Dag May,
Aardpeer is een wintergroente. Vanaf maart/april begint die terug te schieten. De smaak gaat enorm achteruit. Hetgeen je niet gerooid hebt, mag je gerust laten zitten. Volgend seizoen wat meer aardpeer. Let wel op, dit vermeerdert heel snel en moet je wel wat bijhouden.
grt
Carine

Srv

Ik denk er aan om toch eens aardperen te kweken, ook omdat ik een artikel las over het gebruik van hun gebleekte scheuten.
https://www.detuinoptafel.com/gebleekte-aardpeerscheuten/
Ik vroeg me af of je dit al eens hebt geprobeerd en wat de ervaring was?

Arno

Hallo Diana,

Ik heb een maand geleden mijn aardpeer gepoot in een speciekuip, maar er staat nog steeds geen loof boven?? Is dit normaal of heb ik iets verkeerd gedaan?

Philip

Dag Diana,

Door een kookprogramma op de televisie ben ik verder gaan zoeken over de aardpeer.
Dankzij u website heb ik de poging aangegaan om deze proberen te kweken is specie bakken.
De aardperen die ik heb aangeschaft komen uit de supermarkt. 2 verschillende soorten, de soortnaam weet ik echter niet.
Het resultaat is prachtig. Je ziet de planten echt groeien.
Nu nog wachten op de oogst… De aardperen zijn een 45 dagen geleden geplant. Wanneer zouden we het beste kunnen oogsten?

Bedankt voor de informatie.

Philip

Philip

Hey Diana,

Bedankt voor de snelle reactie.

Ben juist de hoogte eens gaan meten en momenteel zijn ze 95 cm hoog.

Het gaat dus de goede kant op 🙂

Hebt u ook enige ervaring met het opkweken van mierikswortel?

Groeten,

Philip

hk

Hallo Diane,

Ik heb jarenlange ervaring met mierikswortel in mijn volkstuin destijds. Volgens mij heeft het veel weg van de aardpeer, de bladeren gaan alleen niet de hoogte in maar de breedte. Hij woekert wel, dus liever in een speciekuip kweken, anders is de ramp van ondergrondse verspreiding niet te overzien……

Chiel en Johanna Tolenaars

Beste mensen,

Een paar jaar geleden hebben wij aardperen ontvangen via de Letskring , ze bloeien bij ons als kleine zonnebloemen en werden wel drie meter hoog. we hebben ze geoogst en gegeten soms maak ik er puree van gemengd met aardappelen, onze zoon die in een restaurant werkt maakt ze ook klaar als mousse , echt heerlijk, wel koken in de schil.
Veel succes met jullie planten!

Wilfried & Corry

Hallo allemaal,
we hebben zo’n 3 jaren de aardpeer in onze moestuin in de volle grond staan en het is al een grote bos. Omdat de stengels en de bladeren erg vol en groot zijn, vroegen wij ons af of we het blad of misschien het blad én de stengels kunnen gebruiken als mulch. Hierdoor zal de bodem minder snel uitdrogen en hopelijk zorgt de mulch ook voor voeding van de bodem. Of vermeerdert de aardpeer zich ook via de stengels? Indien het geschikt is als mulch, kunnen we de stengels met het blad eraan tussen de planten leggen of is het beter het geheel in stukken te knippen of is het beter alleen het blad te gebruiken als mulch? P.S. onze aardpeer is van het soort dat niet bloeit. Ik hoor graag!

taeymans robert

zeer aangenaam om te lezen
reacties van andere tuiniers en van u zijn altijd welkom
het word allemaal zeer duidelijk uitgelegd en beantwoord

Lieve Simons

Beste mevrouw, dit jaar hebben wij ook aardperen in volle grond staan, het eerste jaar in metselkuip gezet, niets uitgekomen, alles gewoon op het gras uitgekipperd en dit jaar 2 meter hoge planten, zonder bloemen, ik hoop dat er iets gaan aanhangen. Nu mijn vraag : aardperen kunnen woekeren, toch niet zoals bamboe zeker ? Dus hoe kunnen ze achteraf verwijderd worden ? Ik hoor het graag van u.

Hélène

Is het normaal dat er paars water vanaf komt, als je de aardperen kookt?

Carine p

Dag Hélène,
Probeer eens de aardpeer kort te stomen ipv te koken. U zal een veel lekkerder resultaat hebben en nog beter is de aardpeer in de oven te garen met wat olijfolie en grof zeezout, afhankelijk wat u met de goddelijke aardpeer wilt doen.
Grt carine

Eliane

Mijn eerste oogst aardperen heb ik gescoord op een tip van iemand om de schillen van te eten aardperen in te graven (in de winter), had meteen eind van dat jaar al heerlijke aardpeertjes die ik rauw erg lekker vindt met beetje peper en zout in plakjes.
2e jaar de kleine knolletje weer ingegraven en het seizoen erop inderdaad 2 grote emmers aardperen!
Ben er gek op

Jonas

Wij doen dit al sinds 20 jaar. De aardperen eten en de schillen in een pot met grond. Werkt bij ons gegarandeerd. Toevallig was ik dit jaar de schillen in een plastic zak vergeten, enkele maanden in de keuken.. en het liep daarin al uit!

Rini

Hoi, ik heb ze voor het eerst staan en zag vanochtend dat er een paar stengels gebroken waren, kan dat kwaad?

Marcel Schol

HalloDiana,
Complimenten voor uw informatieve, interactieve website over de aardpeer.

Uit hobby bewerk ik als vrijwilliger een stuk moestuin bij een buurthuis.
De tuin is laatste jaren weinig intensief gebruikt en door het jaar heen laat ik er veel wilde bloemen groeien en bloeien. Onder andere Klaproos, goudsbloem, gulden roedes, Zegenkruid en Helianthus Tuberosus alias de Aardpeer. Meeste planten groeien spontaan terug uit zaden of knollen van voorgaande seizoenen.
Omdat de Aardpeer zich behoorlijk uitbreid heb ik er enkele kratten vol van geöogst, de rode wat grotere rondere knollen.
Soms raak ik deze makkelijk kwijt, echter nu lijkt er ditmaal nog weinig vraag naar te zijn, ik plaatste het op Facebook en Marktplaats. Zou ik via uw website deze aardperen (gratis af te halen) kunnen aanbieden voor liefhebbers?
Planten welken kort op elkaar staan op schrale grond worden ruim een meter hoog welken niet bloeien gaan, groeien weinig kleinere knollen. Planten welken solo staan of ruim en in kleine groepjes (op composthoop) kunnen tot 3 meter hoog met vele tot vuist grote knollen per plant groeien en bloeien met vele gele bloemen.

Groet, Marcel.

Marcel Schol

Hallo Diana,

Ik kom uit Apeldoorn-West, de wijk Orden.

Met vriendelijke groet, Marcel.

Marcel Schol

Hallo Diana, dat is goed indien u mensen doorverwijst, ik oogste recent enkele tientallen kilo’s aardpeer en mogelijk kan ik nog eenzelfde hoeveelheid oogsten binnenkort. Soms loopt het storm en ben ik zo door de aardperen heen, dit maal komt de balangstelling traag op gang. Ik eet er zelf maar weinig van. Vind het jammer wanneer de knollen verloren gaan, omdat deze voor consumptie beperkt houdbaar zijn. Met vriendelijke groet, Marcel.

Stefan

Dag Diana,

Hoe groot zijn de speciekuipen , 40. 60. of 90 liter kuipen?

Vele groetjes

Stefan

Stefan

Dag Diana en Ruud,

Welke grootte van speciekuip is ideaal? 40, 60 of 90 liter?

Het is de eerste keer dat ik ze ga planten en ik weet dus niet hoeveel plaats ze nodig hebben om mooie knollen te vormen.

Groetjes

Stefan

Liesbet Denayer

Dag Diana
Een aardpeer-vraagje: vorig jaar voor het heb ik deze voor het eerst geplant, prachtige oogst gehad en bewust wat aardpeertjes laten zitten voor dit jaar. Maar blijkbaar ben ik niet streng genoeg geweest, dus véél nieuwe plantjes. Ik ga wat moeten uitdunnen. Ik vroeg me hierbij af: kan je deze op dit moment nog uit de grond halen en ergens anders planten? Ik zou ze bv willen uitdelen aan vrienden en familie. Ik vermoed dat dit niet kan, aangezien ik er nergens info over vindt, maar ik wou het toch maar eens navragen 🙂

Anne

Beste Diana, veel nuttige informatie over de aardpeer. Dit jaar voor het eerst gepoot met een prima resultaat. Een opmerking: ik woon al meer dan 15 jaar in (zuid-west) Duitsland maar erdbirne kennen we hier echt niet. Hier wordt de naam Topinambur gebruikt.

Meld je aan voor de nieuwsbrief