Rammenas

Eerst even dit, mocht je internationale informatie/zaden/tips/foto’s zoeken over/van zommer- en/of winterrammenas:

• Synoniemen:     Ramenas, Rettich, Daikon
• Latijnse naam:     Raphanus sativus subsp. niger (en voor de witte zomerrammenas: Raphanus sativus subsp. niger var. albus)
• Engelse naam:     Mooli, Oriental radish, Daikon, Winter Radish
• Duitse naam:     Rettich en Winterrettich
• Franse naam:     Radis blanc (zomerrammenas) en Radis noir (winterrammenas)

Een Rammenas behoort tot dezelfde plantengroep als radijs (Raphanus sativus). De zomerrammenas is vaak wit of rozerood met wit vruchtvlees, de winterrammenas is zwart met een vrij dikke schil. Ook hierbij is het vruchtvlees wit. De pittige peperachtige smaak komt van de mosterdolie in de wortel. Ze wordt net als radijs rauw gegeten. Ze lijkt ook wel wat op een ´uit de kluiten gewassen radijs´ 🙂

PLANT

Rammenas is eenjarig, de plant wordt ongeveer 30 tot 45 centimeter hoog, afhankelijk van het ras. De rammenas zelf is een heel dikke penwortel die langwerpig of halfrond kan zijn (zoals ook worteltjes, winterpeen, pastinaken, etc. dat zijn).

Er zijn dus 2 soorten:

Zomerrammenas:

wit van kleur (maar sinds enige jaren zijn er ook roze, bruine en rode rassen, het vlees onder de schil is echter altijd wit). Zie foto bovenaan deze pagina.

• geschikt voor de zomerteelt
• de planten en wortels groeien snel
• ze zijn wel extra gevoelig voor ‘voosheid’ (let op die term als je zaden koopt want verschillende rassen zijn er meer of minder vatbaar voor)
• ze heeft een pikantere smaak dan radijs maar niet zo pikant als winterrammenas
• de lengte van de wortel is 20 tot wel meer dan 30 centimeter
• slecht bewaarbaar, oogst de wortel 1 of hooguit 2 dagen voor gebruik

Winterrammenas:

• zwart van kleur (het vlees onder de vrij dikke schil is wit), ze kan langwerpig of tennisbalrond van vorm zijn
• ze groeit trager
• ze is minder gevoelig voor voosheid
• geschikt voor de late herfst- en winterteelt
• zwaarder dan witte rammenas
• beter bewaarbaar
• scherper van smaak dan zomerrammenas/rettich

TEELTWIJZEN

Met zomerrammenas waren we jaren geleden gestopt. Zomerrammenas groeit hier normaal gesproken niet goed, onze kleigrond is te hard, te vet en te rijk. Dat resulteert in stompe, gevorkte, korte dikke vruchten die vaak harig zijn, snel voos worden, en trouwens ook snel worden aangevreten door slakjes en aardvlooien. Sinds we een dubbele verhoogde bak hebben (60 centimeter hoog, gevuld met compost, vermiculiet, grof brekerzand en wat tuingrond) gaat het veel beter: de wortels groeien snel en makkelijk door de luchtige en losse grond.

Rammenas wil dus graag een luchtige grond maar die moet ook vochtvasthoudend zijn. Als je geen verhoogde bak hebt kun je dus zowel op klei- als zandgrond het beste de grond verbeteren door een flinke hoeveelheid oude stalmest en compost onder te spitten. Extra bemesting is niet nodig, en dat is best lastig op het landje waar ook de koolsoorten staan. Meestal zaai ik een rijtje rammenas langs het pad, daar groeit ze het best.

Op onze vette klei kiezen we als winterrammenas vaak de ronde vorm, die groeit daar wat makkelijker dan de langwerpige vorm. Op zandgrond krijg je vaak wel mooie, lange, rechte rammenassen (zoals de worteltjes daar ook langwerpig zijn zonder allemaal vertakkingen 🙂 ).

Rammenas houdt van een zonnige standplaats.

ZAAITABEL: ZAAIEN / OOGSTEN / PLANTAFSTAND

OPKWEEK / VERZORGING

Rammenas zaai je nooit voor, maar altijd ter plaatse in rijen (want de penwortel kan niet worden verplant).

Zorg dat de grond goed diep losgemaakt is zodat de wortel mooi recht naar beneden kan groeien. Houd de grond tijdens de teelt voortdurend los.

Geef water tijdens droge perioden; warmte en droogte veroorzaken voosheid en taaiheid. Daar heb je met de winterrammenas minder last van, en alleen al daarom al zaaien we liever winterrammenas dan zomerrammenas (ook omdat er door de harde, dikkere zwarte schil minder vraat is door slakken en aardvlooien). En winterrammenas vinden we gewoon lekkerder (pittiger, knapperiger) dan de zomerrammenas, maar dat is onze mening.

OOGST / BEWAREN

Laat zomerrammenas niet te oud worden, ze wordt dan voos. Steek ze met een spitvork los en trek ze aan het loof uit de grond. Verwijder het loof gelijk, dan zijn de rammenassen wat langer houdbaar (het loof onttrekt anders vocht uit de rammenas zelf).

Oogst ze vooral zo kort mogelijk voor de maaltijd. Zelf gooi ik de rammenassen bij thuiskomst altijd in een bakje met ijskoud water – dat blijven ze lekker stevig en knapperig.

Winterrammenas groeit veel langzamer dan zomerramenas en is later oogstbaar. Oogst ze zoals zomerrammenas. Ik heb wel eens gelezen dat je als je winterrammenas in een bak met vochtig zand bewaart in een koele kelder, je er tot het voorjaar van kunt eten, aar dat heb ik zelf nog nooit geprobeerd.