Preivlieg en preimineervlieg

Naar aanleiding van een blog dat ik eens schreef over de plotselinge en hevige aanval van de preimineervlieg in onze tuin (bij de sjalotten, rode en gele uien en later ook bij de zomer-/herfstprei en de winterprei) kwamen zoveel reacties, tips, vragen, opmerkingen, etc. dat ik heb bedacht dat het wellicht handig is om de tekst uit het blog hier te plaatsen, zodat de vragen, tips en oplossingen in de reacties onderaan deze pagina bij elkaar staan en zo misschien mensen kunnen helpen in de strijd tegen de preivlieg en/of preimineervlieg. Een groot deel van de reacties staat nu op mijn naam (en dat klopt natuurlijk niet, maar ik ben degene die het heeft gekopieerd geplakt, ik heb geprobeerd om de juiste namen bij de juiste reacties te vermelden. En wellicht komen daaronder weer nieuwe reacties.

Het blog over de preimineervlieg, geplaatst in de vroege zomer van 2019:

Ik hou niet van het schrijven over ziekten en plagen. Ik hou ook niet van het letten op ziekten en plagen. Ik heb er ook niet zo veel verstand van. En er zijn zo enorm veel ziekten, schimmels en plaagdieren, ik heb er weinig behoefte aan om me in te verdiepen, ik focus me liever op de leuke kanten van tuinieren. Wij tuinieren graag met het motto: “Het doet het of het doet het niet in onze tuin, en als het niet wil groeien of bloeien, ziek wordt, of dood gaat, dan halen we het eruit en zaaien/planten we wat anders”.

Nou is dat misschien wel wat overdreven, er zijn wel wat ziekten en plagen die ik (her)ken, zoals bonenluis, aardappelziekte (phytophthora), wortelvlieg, pruimenmot, en nog een paar van die vervelende zaken (waar ik al of niet dan nog wat aan kan proberen te doen). En als iets het niet doet in onze tuin, of dood gaat of ziek wordt, probeer ik natuurlijk wel te bedenken wat er mis zou kunnen zijn. Om te bedenken of het onze eigen schuld is en we iets niet goed hebben gedaan. En om herhaling of erger te voorkomen.

En nu is er dus een nieuw plaagdier in onze tuin, en voel ik me genoodzaakt te bedenken wat het is en of en wat ik er aan kan doen. Met dank aan Carine, die na een eerder blog al aangaf dat zij veel last heeft van dat plaagdier, de preimineervlieg. We kennen al wel de uienvlieg maar dit is een nieuwe in het assortiment vraatzuchtige larven 🙂

Hoe het begon: onze uien zien er een beetje raar uit. Daar let ik niet altijd even goed op, gewoon te druk met wieden, zaaien, uitplanten, water geven, etc., je kent dat wel. Maar zo zagen de uien er in een vak uit:

 

Ik dacht eerst dat ik iets teveel voeding had gegeven. En het is natuurlijk ook vreemd weer, eerst warm, toen nat toen koud, toen weer warm en toen weer droog en koud. Daarom dacht ik nog niet heel erg over na over het feit dat de uien niet mooi rechtop staan maar een beetje krullerig groeien en vooral liggen. Het blad is wel mooi groen (en dat is gelijk het grote verschil met aantasting door de bekendere uienvlieg, daarbij wordt het blad gelijk al bruin, lelijk en zacht). Er wordt bij deze uien vooralsnog veel blad gemaakt zonder dat er ook ontwikkeling in de ui (de bol) zit. Ik dacht vooral dat ik eens water moest geven (maar het is hier kurkdroog, we moeten hier alles water geven).

Tot ik de tip van Carine kreeg. En tot onze tuinbuurman over hetzelfde euvel in de uien klaagde. En vervolgens ook nog een andere tuinbuurman. En tot ik de uien in een ander vak in onze tuin bekeek. Want die zagen er wel ‘normaal’ uit:

 

En dus haalden we gisteren eens zo’n kronkelige ui uit de grond (dat doet altijd een beetje zeer, met zoveel plezier en zorg uitgezocht, gekocht en geplant). Zo kun je wat duidelijker zien hoe frisgroen en toch vreemd kronkelig het blad is, en dat er nog weinig ‘bol’ is:

 

En dus pelden we laag voor laag van de onderontwikkelde bol. En jawel, we hebben voor het eerst van ons leven preimineervliegen in onze uien. Op de foto hieronder zie je zo’n afgepelde ui. Ze gaat nooit meer oogstbaar worden, er zijn verschillende gangen in ‘geknaagd’. En als je goed kijkt zie je links een oranjerode ‘pop’.

 

Nog zo’n akelige foto, dit keer in een witte/gele ui (ze maakt dus geen onderscheid in kleur of ras):

 

En dus zocht ik wat meer informatie op internet. Ze is een relatief nieuwe exoot, komt vanuit Oost-Europa. En ze heeft 2 belaagmomenten per jaar. Het ene moment is in maart/april, dan worden de eitjes in de jonge uien- en sjalottenplanten gelegd. De larven die er worden geboren voeden zich met de uien (waardoor die zo kronkelig groeien, en de ui zelf ontwikkelt zich niet en er zitten bruine gangen in).

Het tweede belaagmoment is in de nazomer en herfst, en dan zorgt ze vooral bij prei voor ongeveer dezelfde problemen (slechte groei en bruine gangen waardoor de prei oneetbaar wordt).

Preventief zou het kunnen helpen om hooi hoog tussen de planten te draperen (waardoor de vliegjes minder goed bij de prei- en uienplanten kunnen komen om eitjes te leggen). En je kunt de planten natuurlijk afdekken. Maar omdat de vliegjes slechts enkele millimeters groot zijn zul je dat met het allerfijnste insectengaas moeten doen (< 0,7 millimeter maaswijdte).

Bestrijden zou eventueel kunnen met het biologische middel Pyrethrum. En dat hebben we in huis maar telkens wanneer ik het etiket lees (met opmerkingen dat het een breedspectrum middel is dat dus ook andere dieren doodt, maar ook dat het in verband wordt gebracht met kanker, etc.) gaat het weer met dezelfde vaart terug de kast in. En dan schijnt er nog een middel te zijn dat Spinosad heet en dat ook biologisch is maar veel gerichter werkt (maar wel ook bijvoorbeeld bijen doodt).

En voor nu helpt dat al niet meer. Nu zitten de larfjes al binnenin de ui te smullen, en beide middelen werken alleen wanneer de larfjes nog dichtbij het oppervlak zitten. Voor nu vrees ik dat er niet veel anders opzit dan ui voor ui goed te bekijken en de exemplaren die zijn aangetast uit de grond te halen. En die uien moeten worden weggegooid om te voorkomen dat zo de larven in de uien in de composthoop overleven, verpoppen, uitvliegen en zich zo  vermenigvuldigen (met meer kans op aantasting in de prei komende herfst).

Of en wat we later preventief en eventueel als bestrijding bij de prei willen gaan gebruiken durf ik nu nog niet te zeggen. Bij voorkeur laten we het gaan zoals het gaat. De zomerprei hebben we juist vorige week uitgeplant, en de winterprei is al zo groot dat we ook die binnenkort uit kunnen planten.

Het is bijzonder om te melden dat de knofloken die naast de uien staan nergens last van lijken te hebben, ze zijn mooi dik, kaarsrecht, het blad begint al iets bruin te worden (maar dat is juist het teken dat de bol aan het groeien is en de planten binnen enkele weken afsterven en de bollen kunnen worden geoogst).

 

Maar de sjalotten willen ook niet echt goed groeien. En na die nog eens goed te hebben bekeken, vrezen we ook voor die oogst het ergste:

 

Bij deze zijn we weer een ervaring rijker en een illusie armer. En nu? Niet getreurd, we gaan alles wat er ziek uitziet uithalen en vernietigen. En, dat verschilt niet van de eerste alinea in dit blog: we bekijken het in zoverre positief dat ik gelijk knolvenkel ga zaaien, en nog wat bietjes, en ik krijg alsnog plaats voor de quinoa die ik zaaide, en voor de ‘flowersprouts’.

En nu ik deze nieuwe belager heb gezien kan ik haar een volgende keer makkelijker herkennen, en dan zijn we misschien op tijd om er nog iets aan te doen.

Carine, nogmaals dank voor de tip! En dank ook voor de link waar je meer informatie over de preimineervlieg kunt vinden: Sjef’s Tuintips . En mocht je nog wat meer informatie zoeken, de Engelse naam is Allium Leaf Miner.

Mocht iemand aanvullingen, verbeteringen, tips, ervaringen, etc. hierover hebben, dan hoor ik het heel graag! Want elke dag dat we naar de tuin gaan vertellen weer andere tuinburen ons dat ook hun uien- en sjalottenoogst grotendeels is verwoest. Dus dit is niet alleen voor ons tuincomplex het eerste jaar met de preimineervlieg maar het is ook gelijk behoorlijk ernstig. Is het toeval, komt het door de zachte winter, kan het ras of de herkomst van de plantuien er ook mee te maken hebben, is het de droogte, of heeft het feit dat het al vroeg in de lente zo warm was voor een eerste en gelijk extra grote explosie van dit kleine vliegje gezorgd?

De pop van een preivlieg of preimineervlieg? Ze lijken zoveel op elkaar dat ik het verschil niet kan zien.

 

Abonneer
Laat het weten als er
guest

51 Reacties
Oudste
Nieuwste Meest gestemd
Inline feedbacks
Bekijk alle reacties
m. Burggraaff

Hoi yvonne, lees over gebruik rabarber blad aftreksel tegen mineervlieg dat zou goed kunnen. Rabarber aftreksel helpt ook tegen witte vlieg. En een stukje stengel meegeplant met koolplanten tegen knolvoet, maar ik zou het niet op een insektenbeet smeren het sap uit het blad is n.l. heel giftig. Beter met weegbree sap. Groet v Greet.

Car8ne p

Dank je Carola, het is me duidelijk.
Groetjes carine

Carola

Hallo Diana en iedereen die de PMV wil bestrijden,
In de eerste plaats: thanks lady Di voor het aanmaken van dit specifieke topic!
Afgelopen week heb ik het vlies weggehaald van circa 100 winterpreien. Het vlies lag in een tunneltje over de rijen preitjes sinds het moment van uitplanten, 3 juli. Beslist geen sieraad in de tuin. Maar goed omgeven met zomerbloemen. Toch mooi. Maar wel effectief. Dit seizoen oogst ik de schoonste en blankste preien die ik ooit had.
En als ik dan lees dat jij al je preien hebt moeten wegdoen vanwege de besmettelijke PMV, na de ellende met de uien, en met het diverse beleid van alle hobbytuinders om je heen, dan zou ik niet afgaan op huismiddeltjes die je aangereikt worden. Ik kies voor vlies.

Verder begrijp ik niet zo goed wat je bedoelt met de opmerking: “Misschien is het een idee als ik de tekst van het blog in een pagina kopieer en die onder de pagina van de prei hang”. Mijn onbegrip, maar het komt vast goed,
Lieve groet, Carola

,

Carine p

Dag Diana,
Ben even gaan kijken naar het vliegengaas betreffende de mineervlieg. Idd een goede oplossing voor kleine hoeveelheid. Bij de beschrijving van het vliegengaas staat ook tegen bescherming van de aardvlo, maar dit kan ik niet geloven. Ik heb heel veel last van de aardvlo, meer dan de mineervlieg. Zij leggen hun eitjes in de grond en overwinteren ook in de grond. Dit gewoon even ter info. Groetjes carine

Wijnie

Hoi Diana,
Is het een idee als de belangrijkste reacties over het verschil tussen preivlieg en preimineervlieg uit de blog Website van 2 weken terug hier ook bij worden gezet? Of wilde je aan de hand van die reacties nog een blog schrijven?
Ik vind het een goed idee om hiervan een eigen pagina te maken! Zo blijft de info vindbaar.
Groetjes Wijnie

Lieke Vullings

Reactie op Wim

Ja, de afleidingstruc, het kan weken (maar je houdt ze mogelijk ook in stand).
Onze tuin is gecombineerde moes-en siertuin, met daarin de nodige sieruien.
En ja hoor, het groene loof vertoont altijd dezelfde schade (als op ui (sjalot, bieslook en Chinese bieslook). Op Daslook nauwelijks.
Verder hebben alle sieruien er last van in het blad (onder de grond niet gekeken).
Ja, wie weet is het een afleiding, maar ik denk eerder aan “ruimte bieden voor veel beestjes”.

Bij de uien en bieslook zijn we begonnen met bestrijding via aaltjes en ga dat nog herhalen bij sieruien.
Het zal wel een paar jaar nodig zijn (denk ik).

Wordt vervolgd

Jo Gulikers

Beste Diana,
Ook mijn uien zijn ten prooi gevallen aan de preimineervlieg. Ik heb alle uien vandaag moeten weggooien. Mijn vraag is nu welke groente ik het de komende tijd het beste op het stuk grond kan planten/zaaien waar de uien gestaan hebben.
Alvast bedankt voor de reactie.
Hartelijke (tuin)groeten van Jo

Jan Dijkstra

Hoi Diana,
Prima die nieuwsbrief had ik veel eerder moeten doen.

Vraagje de preimineervlieg. ik heb nu honderden hele hele kleine zwarte beestjes
op de sjalot. Niet op de plant ui.
Moet ik nu alles eruit trekken, en besmet het mijn andijvie?
Alvast bedankt
Jan Dijkstra

Jan Dijkstra

Hoi Diana,
Ik vergat nog te vermelden dat die beestjes alleen zitten op het groene loof.
Klopt dat of heb ik een andere plaag.
groetjes
kan ik ook foto’s insturen?

Wijnie

Ha medemoestuinders
Bij deze wil ik laten weten hoe mijn experiment met goudsbloemen tussen de prei afgelopen is. Helaas kan ik geen uitslag melden. Mijn prei is (ik denk al op het zaaibed) aangetast door de preivlieg. Alle prei in mijn tuin had er last van, zowel de afgedekte als onbedekte preien. Bovendien werd de goudsbloem al direct na het uitplanten aangetast door meeldauw, waardoor ze op 1 na allemaal dood gingen. Volgend jaar een nieuwe poging dus.
Maar door deze ervaring weet ik nu (denk ik) wel wat het verschil is tussen preivlieg en preimineervlieg, want de beestjes die ik dit jaar in mijn prei had gedroegen zich duidelijk anders dan de beestjes van vorig jaar.
Vorig jaar had ik de preimineervlieg: de larven eten zich vanaf het blad een weg naar de schacht. Bij mij was het toen dat ze zich een weg aten tot bijna bij de wortels (mijn prei staat ongeveer 25 cm diep in de grond) en daarna aten ze zich weer een weg naar boven. De aantasting was in november. Ik vond toen ook heel veel bruine poppen in de prei terug. De planten lijken er zelf niet zo erg onder te lijden.
Dit jaar was het volgens mij de preivlieg en zag ik de aantasting in augustus. Ik weet niet goed waar de eitjes gelegd waren, maar volgens mij op het jongere blad. De larven eten voornamelijk van het jonge groen. Hierdoor ging bij mij het jonge groen ‘rotten’: het werd heel vies zacht en stonk. De groei van de prei stopt daarmee dus. Na verloop van tijd gaat heel de plant (bovengronds) dood. De larven eten zich een weg tot de overgang van groen naar wit blad, daar boren ze zich een weg naar buiten de prei (en ontpoppen zich in de grond naar in aanneem). Ongeveer de helft van de prei heb ik geoogst, daarbij bleek dat het bovengrondse groene deel vol gangen zat en snotterig vies jong blad had, maar het ondergrondse deel was helemaal gaaf en gewoon eetbaar. De andere helft van de prei heb ik tot op grondhoogte afgeknipt, in de hoop dat ik daarmee de larven verwijderd had en de prei weer zou gaan groeien. Bij 2/3 van de planten bleek dit te werken. De rest (vooral de dunnere preien) gingen alsnog dood. De prei heeft door de aantasting wel een poos geen groei gehad, waardoor ze nog steeds vrij dun zijn.
Mijn conclusie is dus dat de preimineervlieg gangen maakt door heel de prei, ook het witte deel, en verpoppen in de prei. De aantasting is laat in het jaar. De preivlieg maakt alleen gangen in het groene deel van de prei en verpopt niet in de prei. De aantasting begint al in de zomer. Aantasting met de preivlieg zou voorkomen kunnen worden door om en om prei-wortels te zetten, dat had ik dit jaar niet gedaan.
Groetjes Wijnie

eddy van deun

wanneer mag je netten verwijderen van prei en wortelen

Annewilke

Ik heb ook alles wat aangetast is eruit moeten halen, maar hoe weet ik dat de grond ‘schoon’ is…? En wat kan ik er wel in doen dat de preimineervlieg niet wil eten.

Meld je aan voor de nieuwsbrief