Aardappel

Als kind at ik bijna elke dag aardappelen maar sinds de komst van pasta, rijst, mie, risotto, couscous, quinoa, gnocchi, orzo, bulgur en al die andere lekkere zetmeelhoudende producten is het hier wel iets minder geworden. Dat neemt niet weg dat we zeker nog 2 tot 3 keer per week aardappelen eten, gewoon gekookt of gebakken, als friet of juist puree, in stamppot, maaltijdsalade, of in stoofschotels of soepen. En dat zal niet snel veranderen. De aardappel is in de keuken dan ook erg gemakkelijk en divers in gebruik.

Van de aardappelplant eet je alleen de knol; de bladeren en bloemen zijn niet eetbaar. De aardappel behoort tot de groep Nachtschadefamilie (= Solanaceae, de Latijnse naam van een aardappel is Solanum tuberosum). Dat betekent dat ze familie is van bijvoorbeeld de aubergine, paprika, peper en tomaat maar ook van de tabaksplant (Nicotiana) en Petunia. En dat is handig en belangrijk om te weten i.v.m. bijvoorbeeld vruchtwisseling, kans op ziekten, Phytophthora, etc.).

Zelf heb ik altijd geleerd dat je na het oogsten van de aardappelen deze een paar dagen moet laten rusten voor je ze kunt eten. Als je ze direct eet zou je wat maag- en darmproblemen kunnen krijgen (zelf heb ik die gok nooit gewaagd en braaf een paar dagen gewacht dus of het helemaal klopt weet ik niet, de ene persoon lijkt er ook wat gevoeliger voor dan de andere).

Leuk ook is het dat de verschillende rassen zeker wel verschillende smaken hebben; zowel de aardappelsmaak zelf als ook de structuur (meer kruimelig of juist glad), waardoor sommige rassen meer geschikt zijn voor friet en andere juist voor stamppot of salade, etc.

Op de foto hieronder zie je wat aardappelen van verschillende rassen: Escort, Roseval, Charlotte, Bleue d’Artois, Ratte en Rode Eersteling.

TEELTWIJZEN

Er zijn vroege, middelvroege, middellate en late aardappelen. Het handige daarvan is dat je door het telen van verschillende rassen uit deze groepen de oogst kunt spreiden en je over een lange periode verse aardappelen kunt eten.

Vroege rassen:

  • hebben een korte groeiperiode; 90 tot 100 dagen
  • ze bewaren ongeveer tot het nieuwe jaar (afhankelijk van het ras)

Middelvroege rassen:

  • deze poot je meestal 1 of 2 weken later dan de vroege aardappelen
  • ze hebben een iets langere groeiperiode; 100 tot 120 dagen
  • je oogst ze daardoor dus ook wat later
  • soms zijn ze langer bewaarbaar (maar dat is uiteraard ook weer afhankelijk van het ras)

Midellate rassen:

  • deze worden nog wat later gepoot
  • en dus ook nog wat later geoogst
  • ze hebben een groeiperiode van meer dan 120 dagen
  • ze zijn meestal tot in het voorjaar te bewaren

Late rassen:

  • deze hebben de langstee groeiperiode; meer dan 150 dagen
  • maar ze bewaren dan ook wel tot ver in het volgende voorjaar

Wij zelf kiezen de laatste jaren eigenlijk alleen nog maar vroege en halfvroege rassen: hoe langer de groeiperiode van een aardappelras is, des te meer kans is er voor de aardappelziekte (de pseudoschimmel Phytophthora infestans) om toe te slaan. Zeker op onze vette klei, waar veel regen in de zomer nog wel eens een probleem kan zijn.

Gelukkig zien we steeds vaker rassen die meer resistent zijn tegen Phytophthora. En het is zeker niet de enige reden waarom we vroege en middelvroege rassen kiezen: doordat we ze eerder kunnen oogsten (vaak al rond eind juli) kunnen we het leeggekomen vak nog gebruiken voor het zaaien/telen van nieuwe groenten, zoals late stamsperzieboontjes, winterkolen, maar ook venkel, rucola, pluksla, herfst- en winterandijvie, koolrabi, raapstelen, etc., etc.

Op de foto hierboven zie je de Bleue d’Artois (midden), Escort (onder), Roseval (rozerood, bovenaan), Annabel (rechts), Frieslander (linksboven) en Kestrel (met paarse vlekjes, links). Voor elke gelegenheid is er dus wel een aardappel; Annabel en Roseval zijn erg geschikt voor bakken en salades, wat gladder, Escort en Frieslander zijn wat kruimiger en daardoor lekkerder voor stamppot maar ook als gewoon gekookte aardappel bij vlees en groenten. Bleue d’Artois is ook iets kruimig en omdat ze zo mooi paars blijft erg leuk in paarse aardappelsalade, gebakken maar ook een lilapaarse aardappelpuree. Zo kun je zelf ook meerder aardappelrassen kiezen om te telen, voor meerdere bereidingswijzen.

Aardappelen kunnen in principe worden gezaaid want er komen vaak na de bloei ronde zaadbolletjes in de planten: maar aardappelen zaaien is niet erg geschikt voor hobbyisten in verband met kruisingen, ziekten, etc. (bovendien levert een aardappel zaaien in dat jaar geen oogst op, alleen pootaardappelen om het jaar erop te planten). Aardappelen worden vooral gezaaid door veredelaars. Ik heb wel eens een documentaire gezien waarin een veredelaar vertelde dat hij soms wel 2000 kruisingen maakte en zaaide en daar uiteindelijk amper een handvol nieuwe kruisingen goed genoeg waren om als nieuw ras op de markt te komen.

Een hobbyist/moestuinder laat het zaaien/veredelen dus graag over aan de veredelaar en plant pootaardappelen. Waarna je na dus de eerder genoemde periode van 90 tot wel 150 dagen een aantal aardappelen kunt oogsten. Ik heb ook wel eens gezien dat mensen geen pootaardappelen pootten, maar gewoon een doorgesneden aardappel uit de supermarkt die al aan het uitlopen was; ook die groeiden best goed en leverden ook nog wel een leuke opbrengst op. Maar ze zijn natuurlijk niet getest op ziekten en schimmels, op aantal ogen (plaatsen waarop ze uitlopen), etc.).

Zelf kopen we eigenlijk meestal pootaardappelen en dat bevalt ons het best. Maar ik heb wel eens wat Ratte-aardappeltjes gewoon in een winkel gekocht en gepoot, en dat ging best goed. Hetzelfde deed ik eens met kleine Roseval-aardappelen uit de supermarkt en dat leverde zelfs een meer dan prima opbrengst van gezonde, lekkere aardappelen op. Een beetje overmoedig deden we het jaar erop weer, dit keer met het ras Royal Gold maar dat was helaas geen succes: een kleine oogst en de planten waren zeer gevoelig voor Phytophthora. De resultaten van de teelt van consumptieaardappelen zijn dus wisselend en voor de beste kans op een goede en gezonde oogst koop je het best pootaardappelen. Maar wat let je om, als je bijvoorbeeld op vakantie aardappelen van een bijzonder, lokaal en erg leuk/lekker ras tegenkomt, toch eens te proberen om de aardappelen koel te bewaren en in het voorjaar uit te poten. Wie weet wat het wordt! Pas wel altijd extra op voor tekenen van Phytophthora, en houd je vooral aan de vruchtwisseling.

Vroege aardappelen kunnen vanaf half ongeveer maart worden gepoot; dat is een gokje, want het loof is niet goed bestand tegen vorst. Door het gebruik van vliesdoek of het poten onder glas kun je de teelt nog iets vervroegen. Hier werkt het vaak niet omdat de grond te nat is in het vroege voorjaar (en daardoor ook extra koud).

Jaren geleden heb ik eens (in een ongeduldige bui, zoals ik die wel vaker na een lange winter heb) eind februari al wat aardappelen gepoot. Na een periode van 2 weken regen waren alle poters door teveel vocht en kou rot, het was een goede les en sindsdien poten we niet meer vรณรณr de tweede week van maart, en dan ook nog kijkend naar het weerbericht en of de grond niet te nat is.

Op de foto hierboven zie je een aardappelplant zoals je die kunt herkennen wanneer ze net boven de grond komt. Zo’n 3 weken na het planten (afhankelijk van plantdiepte en het weer) speuren we elke dag het vak met aardappelen af, op zoek naar exemplaren die boven de grond komen. Af en toe is er een aardappel die nooit bovengronds komt, als je op tijd bent kun je die aardappel (vaak rot of aangevreten) dan nog vinden, uit de grond halen en vervangen door een nieuwe pootaardappel (om die reden vind ik het altijd fijn om enkele pootaardappelen achter de hand te houden).

Als je late aardappelen wilt telen poot je deze tussen half april en half mei. Poot bij voorkeur zo vroeg mogelijk binnen de periode, in verband met de eerder genoemde aardappelziekte Phytophthora. Phytophthora is trouwens een pseudo-schimmel die niet alleen bij aardappelen maar ook bij tomaten voorkomt (zoals eerder gezegd zijn ze nauw verwant). Ze verspreidt zich via vocht. Zorg daarom dus altijd dat je ernstig aangetaste planten van aardappelen en tomaten verwijdert zodat ze niet de andere planten aan kunnen steken. Of je aangetaste planten op de composthoop mag gooien zijn de meningen verdeeld; in principe kan Phytophthora niet overleven op dood materiaal maar zelf gooien we die planten toch liever niet op onze ‘gezonde’ composthoop.

Geen fraai gezicht (afgezien nog van de stank); aardappelen met Phytophthora

RASSEN

Er zijn heel wat smaak- en structuurverschillen tussen aardappelrassen. Vroege rassen vormen over het algemeen minder blad dan late rassen en kunnen dan ook iets dichter bij elkaar worden geplant. Zelf heb ik wel altijd deze oude wijsheid geleerd: ‘Zonder loof geen aardappel’. En de bovengrondse plant moet inderdaad groot genoeg zijn, gezond en sterk zijn en voldoende stengels/blad bevatten om voedingsstoffen op te kunnen nemen voor de ontwikkeling en groei van de ondergrondse aardappelen. Aan de andere kant: teveel stikstofrijke voeding zorgt voor teveel blad en weinig/kleine aardappelen. Zie daarover meer bij het kopje Bodem/Bemesting.

Hieronder zie je een stukje van de eigenschappenlijst van aardappelrassen van 2023 op de website van zaadhandel van der Wal. De lijst is op volgorde van vroege naar late rassen. De laatste jaren is vooral de resistentie tegen Phytophthora heel belangrijk want er zijn steeds vaker nieuwe rassen verkrijgbaar die een goede resistentie bieden.

Kijk hieronder bijvoorbeeld even naar het oude en geliefde ras Roseval. Ze krijgt voor vroegheid een 8 (dus een vroeg ras). En voor resistentie tegen Phytophthora een 3 voor in het loof en een 4 voor in de knol. Gelukkig is het zo’n vroeg ras dat ze vaak al geoogst kan worden als de eerste Phytophthora-aantastingen in de zomer beginnen. Bij een ander oud ras, bijvoorbeeld de middelvroege tot middellate Bildtstar zie je ook lage cijfers voor resistentie tegen Phytophthora en dat zorgt voor meer risico, omdat je deze aardappelen later kunt oogsten, wanneer Phytophthora vaak al ernstige aantastingen kan veroorzaken. Vergelijk de cijfers van de oude rassen even met nieuwere rassen waarbij in de veredeling de resistentie tegen Phytophthora heel belangrijk was/is. Zie bijvoorbeeld Vitabella, Camillo en Carolus, met een hoge resistentiecijfers in zowel loof als knol.

De volledige lijst, met dus meer middellate en late rassen kun je hier vinden: Zaadhandel van der Wal. Ook andere webwinkels waar je pootaardappelen kunt kopen zullen bij een ras aangeven wat de eigenschappen zijn m.b.t. resistentie, vroegheid, smaak, kooktype, opbrengst, etc.

Zo bestel ik de laatste jaren alleen nog rassen die een hoog cijfer voor resistentie tegen phytophthora/aardappelziekte hebben, terwijl ik op ons volkstuincomplex nog vaak van mensen hoor dat ze bijvoorbeeld Dorรฉ’s of Eigenheimers telen, omdat ze dat nu eenmaal altijd doen en het een lekkere aardappel vinden. En juist op een volkstuinencomplex zie je veel vaker phytophthora, omdat er veel planten worden geteeld die daar gevoelig voor zijn is kruisbesmetting snel veroorzaakt. Oftewel; het loont echt de moeite om je er even in te verdiepen en een ras te kiezen dat een hoge mate van resistentie heeft; het kan in de zomer een grote teleurstelling voorkomen.

En zo puzzelen wij elke winter dus weer welke aardappelrassen we willen; zoekend naar een goede opbrengst op onze kleigrond, goede resistentie tegen phytophthora, etc. Elk jaar komen er weer nieuwe rassen op de markt, en daarom kiezen we bijna elk jaar wel weer andere rassen die we eens willen proberen. En als we er plaats voor hebben kies ik ook graag nog wat aardappelen met een ‘leuk kleurtje’  voor een kleurrijke aardappelsalade, gekleurde soep of paarse puree. Elke aardappel is weer lekker bij een ander gerecht, het is leuk om bij het koken te kunnen kiezen uit je eigen assortiment :-).

Aardappel Bleue d’Artois

Mocht je eens pootaardappelen van extra bijzondere/lekkere/mooie/weinig voorkomende rassen zoeken, kijk dan bijvoorbeeld ook eens op de website van Tuinen van Weldadigheid (en ook bij zaadhandel van der Wal, en Vreeken kun je natuurlijk bijzondere rassen vinden).

Aardappelplanten kunnen ook bloeien (al doet niet elk ras dat ook echt elk jaar). Mocht je aardappelen in een siertuin willen poten, is het misschien leuk om bij je keuze op de bloemkleur te letten (geelschillige aardappelen geven vaak witte bloemen, roodschillige aardappelen geven vaak lilapaarse bloemen – uitzonderingen daargelaten). Op de foto hieronder zie je de bloei van een roodschillige aardappel, de bloei valt rond juni/juli en is mooi lilaroze. Aan de bloem kun je duidelijk zien dat de aardappel tot de nachtschadefamilie behoort (de bloem lijkt op die van een tomaat, maar dan groter en in een andere kleur).

BODEM / BEMESTING

Hoewel aardappelen op alle grondsoorten gekweekt kunnen worden hebben ze een voorkeur voor een neutrale tot iets zure grond (de ideale pH voor kleigrond is 6 en voor zandgrond is 5). De vroegste rassen doen het heel goed op zandgrond omdat die grond in het voorjaar sneller opwarmt en minder nat blijft dan kleigrond. Middelvroege en latere rassen zouden het daarom beter doen op kleigrond, omdat die voedzaam is en langer/beter vochtig blijft in de zomer.

Eerder legde ik al uit dat onze vette klei (die ondertussen door het toevoegen van compost, mest, mulchlagen, etc. toch ook al veel humus bevat) bij veel regen in het voorjaar te nat kan blijven met waterrot tot gevolg. In een natte zomer is er ook een grotere kans op Phytophthora. Bij de vroege teelt zal op zandgrond de aardappel (door de snellere opwarming) wellicht wat eerder boven de grond komen, maar ook hier op klei hebben we goede resultaten met vooral vroege en middelvroege soorten (met de opmerking dat we aardappelen al enige jaren in verhoogde bakken telen, waarin de grond dus wat minder nat is en de humusrijke grond wat makkelijker opwarmt).

Aardappelen zijn redelijk gulzige planten maar de behoefte aan kalium (voor de ontwikkeling van de knollen) is relatief hoog ten opzichte van de behoefte aan stikstof (voor bladgroei). Ik noemde het al eerder: ‘Zonder loof geen knol’. De plant zal eerst een gezonde en sterke plant moeten worden om voedingsstoffen op te kunnen nemen voor de ontwikkeling en groei van aardappelen.

En daarom bedekken we de grond in de winter met paardenmest met veel stro erin. In het voorjaar schuiven we dat opzij en voegen compost toe. We geven een kleine hoeveelheid samengestelde organische meststof wanneer we de aardappelen poten. En als de aardappelen bovengronds komen leggen we de paardenmest met stro weer terug tussen de aardappelplanten. De scherpe stoffen zijn dan allang verdwenen en het werkt als een natuurlijk soort mulchlaag (het geeft langzaam voeding af, composteert, houdt onkruidgroei tegen en zorgt ervoor dat het vocht beter verdeeld in de grond blijft en die grond niet zo snel uitdroogt. Zo kunnen de pootaardappelen in het eerste stadium groeien. Rond mei geven we vervolgens nog wat kalium (bijvoorbeeld vinassekali) voor de ontwikkeling en groei van de knollen.

Een aardappelvak: de mest opzij geschoven, de stokken en lijnen zijn voor het uitmeten van de pootafstand

In plaats van mest met stro kun je natuurlijk ook bladeren, halfrijpe compost, etc. gebruiken als mulchlaag. Zelf vinden we stro of houtsnippers minder geschikt omdat die de grond langer koud houden en voor het langzaam composteren stikstof nodig hebben waardoor de planten minder goed groeien. Bij gebrek aan mest hebben we ook wel eens worteldoek gebruikt en dat ging ook prima. En de grond bedekken hoeft natuurlijk niet, het is maar wat je zelf prettig vindt.

Teveel stikstof, door een verkeerde bemesting met een meststof met een hoog stikstofgehalte – zoals bloedmeel of kunstmest kalkamonsalpeter, chilisalpeter, etc.) kan veel loof maar weinig en kleine aardappelen geven. Daarnaast is de kans op phytophthora en aantasting door de coloradokever groter. Ik spreek uit ervaring: zo’n 15 jaar geleden hebben we na een jaar met mindere opbrengst eens de hele tuin bloedmeel gegeven; de aardappelplanten werden ruim 120 cm hoog, en – eerlijk is eerlijk – prachtig, met groot en heldergroen blad, en de planten bloeiden rijk. Helaas zagen we bij het oogsten weinig en vooral heel kleine aardappeltje – alle voeding (en dat was dus vooral stikstof) werd door de plant voor de groei van de plant gebruikt :-)).

Samengevat; het beste resultaat geeft een matige algemene basisbemesting met een kleine tot gemiddelde hoeveelheid stikstof (afhankelijk van de algemene voedingstoestand van je grond) en een wat grotere extra kalibemesting halverwege de teelt. Na aardappelen blijft er trouwens ook nog wel wat stikstof in de bodem achter, waardoor je na de aardappeloogst nog prima andere groenten als nateelt kunt zaaien zonder extra te bemesten (tenzij je late kolen wilt telen want die hebben extra veel voeding nodig).

Op een zure zandgrond is het raadzaam om wat kalk te gebruiken want bij een te lage pH kan er magnesiumgebrek optreden; bladeren worden dan geel, terwijl de nerven groen blijven. Daardoor kan de plant te vroeg afsterven waardoor er minder aardappelen geoogst kunnen worden. Geef dan bij de eerste tekenen wat extra magnesium en wat kalk (en in kalk zit vaak ook al magnesium).

Gezonde aardappelplanten van het ras Purple Rain (Vandaar de donkerpaarse kleur van de bladstelen)

STANDPLAATS

Een vruchtwisseling van minimaal 1 op 4 jaar is belangrijk om ziekten, plagen, aaltjes, Phytophthora en schimmels zoveel mogelijk te voorkomen. Aardappelen laten na de oogst een grond met een goede structuur na; na de aardappeloogst is de grond zelfs hier op onze vette klei mooi los en rul en nog zeer geschikt voor een nateelt (bijvoorbeeld voor op-het-nippertje-late stamsperzieboontjes, venkel, koolrabi, herfstandijvie, postelein, sla, etc.). Aardappelen groeien graag in de zon maar doen het ook prima in de halfschaduw.

POOTAARDAPPELEN

Als je pootaardappelen koopt wordt de afmeting in principe altijd vermeld (pootaardappelen worden gesorteerd op grootte), er worden 3 maten aangehouden;

maat 28/35 mm

Dis is de meest voorkomende en ook interessantste soort: een pootaardappel van dit formaat heeft voldoende ogen per knol (van waaruit de stengels uit gaan lopen) en een goede verhouding tussen de reserves in de knol en het aantal knollen per kilo.

maat 25/28 mm

Dit is een kleine maat. Dat betekent dat ze minder ogen heeft, en ze dus minder stengels zal maken. In ruil voor minder stengels = minder aardappelen zullen de aardappelen die je oogst vaak dan wel wat groter zijn.

maat 35/45 mm

Dit is de grote maat pootaardappelen. Deze aardappelen hebben op hun grotere oppervlak meer ogen = meer stengels = meer aardappelen. Maar dei aardappelen zullen doorgaans dan ook wel iets kleiner van formaat zijn. Omdat grote pootaardappelen meer reserves in hun XL-knol hebben kunnen ze bijvoorbeeld makkelijker na vorstschade herstellen (en dat maakt deze grote maat dan bijvoorbeeld geschikt voor de vroege teelt).

Pootaardappelen ‘spruiten’

VOORKIEMEN (SPRUITEN)

Door het pootgoed uit te spreiden in bakjes en die een paar weken lang op een koele en zo licht mogelijke (maar niet zonnige) plaats te zetten kunnen de aardappelen al wat uitlopen op de ogen. Zelf leggen we (voor vroege en middelvroege aardappelen) zo rond half tot eind februari de aardappelen in de doosjes waarin je eieren koopt; zo ligt elke pootaardappel goed gescheiden van de rest, kan er voldoende licht bij, is er weinig kans op zweten of schimmel door vocht. De ideale temperatuur daarbij is 10ยฐC. En hier is dat op zolder, voor het raam.

Als de aardappelen koel en licht liggen vormen ze korte, stevige en gedrongen uitlopers:

Als je lange witte scheuten op je aardappelen krijgt, dan hebben de bakjes met pootaardappelen te warm en/of te donker gestaan. Het nadeel van die lange waterige scheuten is dat ze de pootaardappel veel energie kosten en ze breken heel gemakkelijk bij het poten.

Als je geen goede plaats hebt om de aardappelen te laten spruiten (dus volop licht zonder zon bij 10 graden) kun je overwegen om het voorkiemen over te slaan: een goed voorgekiemde pootaardappel heeft 2 weken voorsprong op het bovenkomen van de plant en de uiteindelijke oogst maar het heeft geen invloed op de uiteindelijke grootte van de oogst. Liever geen scheuten dan te lange, dunne en waterige scheuten. Ter illustratie; ik vergat in een voorjaar eens aardappelen uit de donkere schuur te halen. Toen ik me dat realiseerde zagen de aardappelen er al zo uit:

Ik heb nog wel een paar van deze aardappelen uitgepoot maar dat was lastig omdat de scheuten vaak al afbraken bij vervoer en poten. Daarnaast waren de pootaardappelen al zo verzwakt (het uitlopen kost energie = voeding die zit opgeslagen in de pootaardappel) dat de planten minder goed uitliepen/groeiden, gevoelig waren voor kou, ziekten en plagen en uiteindelijk een duidelijk lagere opbrengst gaven.

PLANTEN

Aardappelen houden van een losse, humusrijke en luchtige grond. Kort voor de teelt maak je de grond daarom goed los, dat maakt het poten ook gelijk makkelijker. Zorg ervoor dat de pootaardappelen wat zijn afgehard (zet ze af en toe op een lichte, luchtige en en niet vochtige plaats een tijdje buiten), en bij voorkeur laat je ze dus voorkiemen.

Op de foto hierboven zie je de voorbereidingen op het aardappelen poten: met stokken en touwtjes hebben we de afstand uitgemeten. De voorgekiemde aardappelen liggen nog netjes in hun eierdoosjes. Er ligt een plank waar ik graag op sta en loop (zodat ik de kleigrond niet gelijk na het harken weer vast trap). En we hebben een aardappelpoter, een soort bollenpoter maar dan met lange armen zodat ik iets meer druk kan zetten, en de schacht is iets ook iets langer. Maar een diepe bollenpoter voldoet ook prima (net als dat je prima met een aardappelpoter bollen kunt poten :-). Bij gebrek aan aardappelpoter of bollenpoter kun je natuurlijk ook prima gewoon een schepje gebruiken en daar gaten mee graven. De aardappelen moeten ongeveer 10 tot (liever nog) 15 centimeter onder de grond komen (zie ook de informatie bij ‘Aanaarden’).

Vroege aardappelen mogen wat dichter bij elkaar dan late rassen (zie de plantafstanden in de tabel hieronder).

Na het maken van de gaten leg je de aardappelen voorzichtig en met de uitlopers naar boven gericht in de gaten (anders kunnen de zorgvuldig gekweekte scheuten weer afbreken of moeten de uitlopers van onder de aardappel erlangs groeien om bovengronds te komen), en vervolgens maken we het gat weer dicht met het kluitje dat we eerder uit de grond haalden.

POOTTABEL EN POOTAFSTAND

Aardappel tabel

In bovenstaande tabel staat bij de plantafstand van late aardappelen 30 x 30 centimeter. Dit klopt niet en moet 60 x 60 centimeter zijn. Als je liever aardappelen wilt aanaarden kun je ze in de rij iets krapper zetten en afstand tussen 2 rijen juist wat groter maken, dus voor late aardappelen wordt het dan 45 x 65 centimeter.

AANAARDEN

Wij aarden zelf al zeker 15 jaar niet meer aan; het is veel werk en wij zelf hebben ondervonden dat als je aardappelen extra diep poot (ruim 15 centimeter) je niet meer aan hoeft te aarden omdat de aardappelen dan niet meer bovengronds komen. Dan heb ik het wel over vroege aardappelen, want dat is wat we eigenlijk vooral telen. Eรฉn van de redenen om aan te aarden is dat je niet wilt dat aardappelen half boven de grond komen te liggen waardoor je groene aardappelen krijgt (die extra solanine bevatten). Bedenk daarbij dat de aardappelen die je wat dieper poot natuurlijk wel wat later boven de grond komen dan aardappelen die wat minder diep zijn gepoot. En aanaarden is voor latere aardappelrassen wel belangrijk. Dat heeft met de groeivorm te maken waarbij latere rassen meer aardappelen en dus ook boven elkaar maken.

Een andere belangrijke reden om wat minder diep te poten en dan vervolgens aan te aarden is natuurlijk het vocht; door minder diep te poten en dan aan te aarden is er minder kans op rotten in kletsnatte grond. In onze verhoogde bakken blijft het water al minder lang staan waardoor ook dat voor ons geen reden meer is om nog aan te aarden. Hetzelfde geldt voor zandgrond (dat blijft ook niet zo lang nat) maar als in je in een laag gelegen gebied op vette klei in de volle grond moestuiniert is het aanaarden zeker een goede oplossing om bijvoorbeeld waterrot te voorkomen.

Mocht je late aardappelen telen, of gewoon sowieso willen aanaarden of heb je de pootaardappelen per ongeluk te ondiep gepoot waardoor je wel zult moeten aanaarden: je aardt de planten het best aan kort na het boven komen van de planten, als ze maximaal 15 centimeter hoog zijn. Doe dit met een hak of ‘aanaarder’ (een soort V-vormig tuingereedschap). Als je dit een paar keer herhaalt ontstaan er ruggen. Er zijn trouwens nog wat meer voordelen van aanaarden:

  • het regenwater wordt, zoals al gezegd, beter afgevoerd
  • als je ze vlak voor een late nachtvorst aanaardt bescherm je de planten tegen die vorst
  • ook al eerder vermeld: het voorkomt dat aardappelen bovengronds komen te liggen en groen worden, vooral bij late aardappelen belangrijk en die geven dan ook een grotere opbrengst doordat er meer aardappelen naast maar ook boven elkaar groeien
  • de grond op de ruggen warmt wat sneller op
  • je kunt wat makkelijker onkruid verwijderen zonder knollen te beschadigen

Probeer vooral zelf wat je het prettigst vindt; dieper poten en niet aanaarden, of wat minder diep poten en wel aanaarden. Als je aardappelen aan wilt aarden kun je ze, zoals eerder aangegeven, in de rij iets dichter op elkaar zetten en de rijafstand iets vergroten (zodat je tussen de rijen de grond op kunt hopen op de aardappelen).

Een verhoogde bak met jonge aardappelplanten

VERZORGING

Aardappelen onderdrukken het onkruid goed als de planten eenmaal volwassen zijn, maar bij jonge planten moet je uiteraard nog wel wieden (als je een mulchlaag aanbrengt is er minder onkruid). Doe dit altijd ondiep en voorzichtig om geen ondergrondse wortels en aardappelen te beschadigen.

Uiteraard geef je water bij droogte. En verder zijn aardappelen makkelijk: je hoeft niets op te binden, rekken te gebruiken, uit te dunnen, etc., als ze goed kunnen groeien zorgen ze heel goed voor zichzelf en heb je er weinig werk aan. Uiteraard blijft controleren wel altijd belangrijk: houd de planten in de gaten en kijk goed naar schimmels, plagen als de coloradokever en wees natuurlijk altijd alert op de eerste mogelijke tekenen van Phytophthora.

OOGST

Om vroege aardappeltjes te kunnen oogsten kun je al met oogsten beginnen wanneer het blad nog groen is. Eigenlijk zijn de knollen dan nog niet rijp; ze zijn relatief klein en de schil beschadigt heel gemakkelijk (je hoeft ze niet te schillen, je borstelt ze onder de kraam schoon en kaal). Maar ze zijn wel heel erg lekker en meer dan de moete waard om er eens ‘een plant voor op te offeren’ ๐Ÿ™‚ !

Voor de echte en definitieve oogst wacht je normaal gesproken tot het blad van de aardappelplanten is afgestorven. Zelf wachten we daar eigenlijk nooit op; we rooien een plant wanneer het aardappelblad geel wordt (de eerste tekenen van het afsterven). We rooien gewoon een aardappelplant wanneer we het idee hebben dat ze ongeveer wel goed moet zijn. In het ergste geval heb je maar een klein maaltje aardappelen (die wel erg lekker zijn) en laat je de rest van de planten gewoon nog een 2 of 3 weken zitten.

Als je lang wacht is het verschil tussen normaal afstervend blad en Phytophthora soms lastig te zien. Let goed op de bekende verzonken bruine plekken op bladeren en stelen, bij normaal afstervend aardappelblad is dat er niet.

Je rooit de aardappelen het makkelijkst met een aardappelriek of spitvork. Steek die op een ruime afstand van de plant in de grond want er willen nog wel eens wat aardappelen wat verder van de plant groeien en voor je het weet spies je zo’n mooi aardappel (op zich ook niet heel erg, we houden die aardappelen apart en eten ze als eerste op omdat ze door ‘de wond’ minder goed bewaren). Laat geen aardappelen (ook geen kleintjes) in de grond achter; eventueel achtergebleven knolletjes lopen na de winter vaak gewoon weer uit (vaak op een plek waar je niet wilt, ze brengen de vruchtwisseling in de war en in het slechtste geval kunnen ze ook nog worden aangetast door Phytophtora). Rooi de aardappelen bij voorkeur wanneer de grond nog wat vochtig is (dan zijn ze wat makkelijker te oogsten). De laatste late aardappelen moeten uiteraard voor de vorst worden gerooid.

Sporadisch zie je bij het opensnijden van een grote aardappel een wat verkleurde barst in het midden van de aardappel (foto hieronder). Het is geen ziekte maar een teken dat de aardappel tijdens de groei van de knollen te maken heeft gehad met grote verschillen in vochtigheid. Water geven bij droogte en een goede afwatering tijdens natte perioden zijn dus heel belangrijk. Vaak zie je dit fenomeen bij grotere aardappelen want die hebben meer ‘massa’ moeten maken. Je kunt deze aardappelen nog prima eten na het wegsnijden van het donkere gedeelte. Deze aardappelen zijn wel wat minder lang houdbaar; om die reden houden wij echt grote aardappelen apart en eten die in de eerste maand na het oogsten.

Heel belangrijk is het drogen en de plaats van opslag. Ik heb de aardappelen eens gezien bij iemand die ze na het rooien een dag of 4 in een plastic mand in de kas (en daar is het rond de 45 graden) had gezet; met een hoge luchtvochtigheid en niet kunnen ademen doordat ze op elkaar lagen in een verstikkende plastic mand, De aardappelen hadden van binnen zwarte plekken kregen. Buiten op de grond laten liggen kan ook niet; de aardappelen gaan dan ademen en worden binnen een paar dagen zacht en ook groen van het licht.

Wij wassen de geoogste aardappelen altijd (dat scheelt veel en vaak vieze handen bij het schillen in de winter). Dat hoeft natuurlijk niet, onze tuinbuurman wast ze nooit maar wrijft er bij de oogst voorzichtig de grofste stukjes klei vanaf. En op zandgrond zijn aardappelen wellicht ook minder vies, maar op onze vette klei zijn ze vaak behoorlijk gronderig/modderig en vinden we het prettig om ze een beetje schoon mee te nemen voor de bewaring.

Aardappelen wassen:

Aardappelen drogen: we spreiden ze uit over de terrastegels in de tuin. Op een droge dag zijn ze vaak na 2 of 3 uur droog genoeg.

En tot slot nemen ze we zo mee naar huis: gewassen, gedroogd op de warme tegels en daarna in open kratten zodat de lucht er doorheen kan. Wij sorteren ze altijd gelijk op ras. En we hebben ook altijd nog 2 emmers (1 met krieltjes en 1 met aardappelen met een plekje, slakkenvraat, verdacht van Phytophthora of gespiest, die moeten als eerste op.

Zodra we thuis zijn gaan de kratten de schuur in: koel en donker. Een kelderkast, garage, etc., is natuurlijk ook prima.

Mocht je geen tijd of vervoer hebben om de geoogste aardappelen gelijk mee naar huis te nemen, doe ze dan na het drogen in een open krat, dek de aardappelen af met het eigen lof (om ze donker te houden, dan worden ze niet groen), en zet ze in de schaduw, tot je gelegenheid hebt de aardappelen op te halen (liefst wel binnen 1 of 2 dagen).

Wij vinden het dus zelf handig en prettig om de aardappelen gelijk na het rooien te wassen en te drogen. Om de grond eraf te wassen, maar er is nog een reden: elke aardappel hebben we op deze manier even in onze handen en kunnen we controleren op plekjes, vreemde kleur, etc. en er dus eventueel gelijk tussenuit kunnen halen.

Aardappelen wassen, drogen en selecteren

Phytophthora

Daar is het weer, het grote woord dat je hier al zo vaak las. Mijn vader noemde het ‘het kwaad’ en niet voor niets. Het is al honderden jaren oud. Het heeft bijvoorbeeld de hongersnood in Ierland in 1845 voor een groot deel veroorzaakt (waaraan uiteindelijk meer dan een miljoen mensen stierven). En nu, na al die eeuwen, krijgen veredelaars steeds meer succes met het ontwikkelen van min of meer resistente rassen. Een groot gewin, ook voor de hobbymoestuinder! Dat neemt niet weg dat je er altijd voor beducht moet zijn, voor je aardappelen en voor je tomaten. Om die reden schreef ik een aparte pagina over deze verwoestende pseudoschimmel: Phytophthora infestans (die moet ik nog wel nodig ook weer eens bijwerken). Je kunt op die pagina meer informatie vinden, en vooral foto’s van blad, stelen en planten wanneer ze zijn aangetast zodat je het in een vroeg stadium kunt herkennen.

Deze konden we dus helaas na de foto gelijk weggooien

BEWAREN

Zorg dat de aardappelen goed gedroogd zijn voor je ze weg zet. Zeker wanneer je een paar aardappelen met Phytophtora in je oogst had is het heel belangrijk je oogst nog een paar keer te controleren want aardappelen met Phytophthora kunnen gezonde aardappelen gemakkelijk aansteken. Vaak ruik je het dan al als je ruimte in komt waar de aardappelen staan opgeslagen; de geur van Phytophthora is heel herkenbaar (smerig), en als je die aangetaste aardappelen er niet zo snel mogelijk tussenuit haalt kan ze alsnog voor veel rotte aardappelen om haar heen zorgen. Wij controleren onze oogst altijd nog een paar weken lang elke week, daarna is de oogst wel ‘veilig’.

Ik krijg wel eens de vraag hoeveel opbrengst een aardappel geeft. Het is lastig om daar antwoord op te geven want dat hangt natuurlijk van heel veel factoren af, zoals het ras, de grondsoort, voeding, vocht, ziekten of plagen, aanaarden of niet, temperatuur, etc. Maar in het heel algemeen kun je stellen dat 1 pootaardappel ongeveer 750 gram aan consumptieaardappelen oplevert: soms nog geen pond en soms ruim meer dan een kilo, het is dus een gemiddelde. Twee kilo pootaardappelen kunnen dus in principe ongeveer 65 tot 70 kilo opbrengst geven. Voor ons is dat de laatste jaren meer dan genoeg voor een hele wintervoorraad.

Alleen de goed afgerijpte en droge aardappelen zijn geschikt om dicht op elkaar in kratten te bewaren, en dus op een donkere en droge plaats bij een temperatuur van het liefst 4 tot 8 graden Celsius.

Een aardappelknol leeft en ademt. Bij die ademhaling worden de reservestoffen in de aardappel verbrand tot koolzuurgas en water. Beneden de 4ยฐC is die ‘ademhaling’ zeer gering, maar boven de 8ยฐC wordt deze steeds groter. Het gevolg is het vormen van scheuten en het verschrompelen van de schil. De eetkwaliteit gaat hierdoor snel achteruit. Vandaar dat aardappelen (trouwens net als Dahlia’s, etc.) uitlopen als je ze binnenshuis legt. En daarom halen we altijd maar een klein deel van de aardappelen voor consumptie naar binnen, nooit een hele bak, want de warmte binnenshuis brengt ze heel snel tot leven.

Vorst en nattigheid is noodlottig voor de aardappelen in de opslag; het zorgt voor afsterven en rotten. Als het hier een paar graden vriest leggen we ter bescherming tegen de kou jute zakken op de kisten met aardappelen. Maar als het echt meer dan -5 wordt gaat het ook in de schuur vriezen en zullen we de aardappelen naar binnen moeten halen en de kratten op de koude maar vorstvrij zolder zetten, tot de vorstperiode voorbij is. We hebben ooit de gok genomen en een krat aardappelen in een periode met wat strengere vorst in de schuur laten staan: na de vorst, die duidelijk toch over die aardappelen was gegaan, waren de aardappelen nattig, glazig en werden zacht: niet lekker meer en we hebben ze weg moeten gooien (toch erg zonde van al dat werk in de lente en zomer van planten en oogsten tot water geven en wieden).

Vanaf januari/februari begint de kritieke periode voor de bewaaraardappelen; de knollen beginnen intensiever te ademen en scheuten te vormen. Controleer ze nu regelmatig, verwijder scheuten, en houd ze zo luchtig en koel en donker mogelijk. Wij eten vaak zelf zo rond half maart de laatste aardappelen van de oogst van de nazomer ervoor, en dan is het ook hoog tijd dat de laatste aardappelen op gaan want dan beginnen ze wat zacht te worden en wordt de eetkwaliteit snel slechter.

Tenslotte is het bewaren in het donker noodzakelijk omdat de knollen anders groen en oneetbaar worden. Er bestaan ook nog chemische kiemremmende middelen die vooral in de beroepsteelt gebruikt worden, maar ook voor de hobbytuinder te koop zijn (het wordt ook wel anti-spruitpoeder genoemd); ik heb echter geen idee wat het precies is en heb het zelf nog nooit gebruikt.

EXTRA VROEGE EN EXTRA LATE TEELT

In 2023 experimenteerde ik voor het eerst met een extra vroeg en een extra late teelt. Met heel leuk resultaat!! Ik pootte voor de extra vroege teelt eind januari wat aardappelen in potten en ook in een zak in de koude kas (maar het kan natuurlijk ook in de volle grond in de kas of in een tunnel of platte bak). Ik beschermde de planten wanneer er koude nachten werden voorspeld en uiteindelijk schoof ik de potten en zak in april naar buiten. Ik kon er begin juni heerlijke verse aardappeltjes van oogsten!

De oogst van extra vroege aardappelen in een pot in juni

Voor de extra late teelt stekte ik aardappelen van de dan nog groeiende aardappelplanten buiten (bij gebrek aan pootaardappelen). Dat ging prima. Eigenlijk net zo makkelijk als het stekken van tomatendieven (en dat is niet verwonderlijk want ik noemde al eerder dat tomaten en aardappelen nauw aan elkaar verwant zijn). Ook de stekken plantte ik in potten en in een zak. Deze bleven buiten tot het eind september kouder werd en ik ze in de kas zette. Ik kon vervolgens in november weinig maar wel heel grote aardappelen oogsten. Bij deze teelt is het natuurlijk wel extra belangrijk om er een aardappelras voor te kiezen/gebruiken dat een goede resistentie tegen phytophthora heeft (omdat je ze in juli stekt en de stekken/planten dus juist in de maanden groeien dat phytophthora gemakkelijk toeslaat). Voor zowel de extra vroege als de extra late teelt gebruikte ik ook een vroeg/middelvroeg ras; met het idee dat een laat ras meer tijd nodig heeft en ik bij de vroege teelt juist extra vroeg lekkere aardappeltjes wil en bij de extra late teelt wilt oogsten voor het gaat vriezen.

Een deel van de extra grote en extra late aardappelen in november

Over die extra vroege en extra late teelt schreef ik in 2023 een aantal blogs met mijn overwegingen, ervaringen, etc., met foto’s van het poten, standplaats, oogsten, etc. Die blogs kun je hier vinden:

  • Soms zit het mee (over de start, het vervolg en de oogst van de extra vroege aardappelen)
  • Het vervolg (over het stekken van aardappelen voor de extra late teelt)
  • Asjemenou (over de verzorging en oogst van de extra late aardappelen)

En dan nog iets: in 2024 ga ik eens proberen om aardappelen te zaaien. Dat is weer iets nieuws (voor hobbytuinders in ieder geval). Daar ben ik erg benieuwd naar!! En ik wil eindelijk ook eens aardappelen in een toren telen (door telkens een nieuwe laag op ‘indeterminate’ aardappelen aan te brengen zou er mogelijk een extra goede opbrengst kunnen zijn doordat er steeds boven elkaar nieuwe aardappelen worden gevormd. Daarover later in 2024 meer!

Tot slot nog 1 foto; mijn website heet niet voor niets ‘mooie moestuin’; dat heeft niets met mijn tuin te maken maar alles met het mooie en bijzondere dat er in een (moes)tuin valt te ontdekken en experimenteren. Je ziet hieronder een aardappelsalade (recept van Ottolenghi) met daarin 3 kleuren aardappelen (witgeel, roze en paars). Met doperwtjes van eigen tuin, en basilicum/pesto (ook uit eigen tuin). Alleen al voor die salade teel ik graag meerdere rassen/kleuren ๐Ÿ™‚

Abonneer
Laat het weten als er
guest

136 Reacties
Oudste
Nieuwste Meest gestemd
Inline feedbacks
Bekijk alle reacties
Wendy de Vos

Hoi Diana,

Mijn aardappels blijven maar zo klein ik heb ze
wel kali gegeven maar het lijkt wel of het niet helpt.
Er hebben op dat stuk vorig jaar courgettes gestaan maakt dat iets uit?

Groetjes,
Wendy

Wendy de Vos

Dank je Diana!
Ik denk dat ik niet genoeg algemene voeding heb gegeven en niet genoeg onkruid gewied.

Groetjes.
Wendy

Elly

Hallo Diana knie artikel over aardappelen had mijn Voorburg waar ik toen wonen een Russische Gravin en zij maakte van aardappelen Wodka en heb ook een keeravonden eenRussche koud buffet mee gemaakt waar het rijkelijk vloeide groetjes Elly

Han Pasado

Hallo Diana,

Zou je pootaardappelen kunnen bewaren in een wijnklimaatkast? Donker, en een constante temperatuur van ongeveer 12 graden? Wij kweken thuis aardappels op een balkon en hebben niet veel pootgoed nodig.
Groeten,
Han

k

Hallo Diana

Ik ben ook bezig om pootaardappelen te bewaren. Maar ze beginnen nu te ontspruiten. Kan ik deze nog gebruiken als pootaardappel van het voorjaar, door misschien de aardappelen nog wat kouder te zetten?

Groet, Koen

Koen

Hallo Diana

Ik ben ook bezig pootaardappelen te bewaren, maar ze beginnen nu te ontspruiten. Kan ik ze nog als pootaardappel gebruiken? En moet ik ze daarvoor wat kouder zetten?
Ik heb ze nu in de bijkeuken staan die ongeveer 9 graden is.

Groet, Koen

Koen

Hallo Diana

Bedankt voor je antwoord. Ik heb echter nog een vraag. Ik heb niet een plek die heel licht en koud is. Is het erg als die wat donkerder is (mij lijkt de temperatuur een belangrijkere factor) of als het kunstlicht is?
En de spruiten zijn wel lang geworden. Ik heb de lange met wortels eraf gedraaid en bij wijze van experiment in potten gedaan. Ik ben van plan deze โ€˜stekjesโ€™ dezelfde koude lichte behandeling te geven. Ik zal het wel melden hoe dit experiment is afgelopen.

Groet, Koen

Monique

Hey Ruud en Diana,
Ik huur elk jaar een stukje vrijetijdstuin wat ik als moestuintje gebruik. Helaas gaat het dit jaar waarschijnlijk niet door vanwege de Coronavirus.
Nu heb ik natuurlijk wel al het een en ander gezaaid en gekocht waaronder pootaardappelen. Ik kan waarschijnlijk door een deel van mijn tuin op te offeren een aantal van die pootaardappelen kwijt, maar lang niet allemaal.
Weet jij of je die pootaardappelen kan bewaren tot het volgende seizoen?

Alvast bedankt.

Groetjes,
Monique

Monique

Hey Diana,

Bedankt voor je snelle reactie.
Ik zou een moestuin van 16 m2 krijgen en nu moet ik met heel veel creativiteit het doen met 5 m2. Potten zouden dan inderdaad wel een goed idee zijn. Enig idee hoeveel aardappelen in 1 pot kunnen? Kan je ze dichter bij elkaar planten als ze in pot staan?

Groetjes,
Monique

Edwin

Weliswaar een jaar te laat, maar misschien heeft iemand anders er nog wat aan. Tony O’Neil van “Simplify Gardening” laat heel veel zien van aardappelen in containers. kortweg 30 liter container 2-4 aardappelen
https://www.youtube.com/channel/UCuy0z9uUkJGkuOT2eWDGY2g

het Home Grown Veg kanaal https://www.youtube.com/channel/UCPrZIwOWNvem_IAuGgmIWlg
gaat gewoonlijk over 10 liter potten met 1 aardappel

Sanne

Hallo Diana,

Ik heb eens gehoord dat je pootaardappelen in een zak (grote supermarkttas bv) kunt doen en telkens een laagje aarde over de groene blaadjes moet gooien. Ken je deze manier? Raad je dit aan of juist niet?
Groetjes, Sanne

Joop

Die โ€œlaagjesโ€ grond is toch in principe hetzelfde als aanaarden…!?

Mark

Hoi Diana,

Ik gebruik al jaren jouw groentezaaikalender. Groots! Met het warme weer wil ik mijn late aardappels gaan poten, maar klopt de afstand wel (30×30)? Ik zou zeggen dat 70×30 beter gaat zodat je fatsoenlijk kunt aanaarden en zo? Groet, Mark

Joop

Hoi.., mijn aardappelen (Frieslanders) staan er โ€œwelig tierendโ€ bij, maar ik zie nog geen bloemen…!? Ben ik te ongeduldig en moet ik wachten op bloemen of komen er in deze soort geen bloemen…? En moet ik ook nog meer geduld hebben om het loof af te laten sterven of is dat voor deze soort ook niet noodzakelijk…?! B.v.d. voor enig licht in dit duistere mysterie… (althans voor mij als beginnend grondwroeter..)

Joop Verbeek

Hoi Diana,

Hartstikke bedankt voor je duidelijke en snelle antwoord. Wens je een goede en overvloedige oogst…

Groet.
Joop.

Sikko

Hallo Mark,

Algemeen adviseert men 60-70 x 30-40 cm.

Zelf poot ik de late aardappelen met de afstand 70 x 40 cm.
Dat is zeer ruim maar ik heb daar de ruimte voor.

Succes

Mark

Hoi Diana, Ik bedoelde voornamelijk te zeggen dat in de tabel hierboven een pootafstand van 30×30 staat aangegeven en ik denk dus dat dat een foutje moet zijn. Veel plezier in de moestuin weer, de komende tijd!

Jannie

Ik heb een vraag.
Ik heb pootaardappels gekocht en nu heb ik er over..
Kun je die gewoon eten?
Jannie

Wijnie

Hoi Jannie,
Ja hoor, die kun je gewoon eten. Het is alleen wat meer werk om ze te schillen, maar ze zijn even eetbaar als de aardappels uit de winkel.
Groetjes Wijnie

Jos

Hallo,

Ik heb een vraag over zwarte truffelaardappelen. Ik heb die gelijk en op dezelfde manier gepoot dan mijn vroege en middelvroege aardappelen. Die staan allemaal inmiddels al boven de grond, maar van de truffelaardappelen is nog niets te zien. Is dat normaal ?

Vriendelijke groeten,

Jos

carine p

Dag Jan,
Niet vrezen en geduldig afwachten zou ik zeggen. Er zijn verschillende variรซteiten truffelaardappelen, dus het zal allicht van de soort afhangen. Ikzelf heb de vitelotte noire en begint nu stilaan te kiemen, terwijl mijn andere soorten middelvoege aardappelen reeds mooie planten zijn. Dus, geduld ๐Ÿ™‚
groetjes,
Carine

Rob Benning

Dag Diana,

Wat is de hoeveelheid kali die je aardappelen geeft, doe je dat in 1 of 2 keer?

met vriendelijke groet,

Rob

Marja van Pietersom

Hallo Diana,

Mijn zusje in Nederland zorgt er altijd voor dat all haar aardappels de grond uit komen; ik geloof zelfs dat er controle op is.
Hier in Seattle probeer ik dat ook, maar ik mis er altijd wel een paar van die hele kleintjes. Ik heb er maar aan toegegeven en probeer ze zoveel mogelijk uit te steken en bij elkaar te zetten, maar het is vechten tegen de bierkaaiโ€ฆ
Enig advise?
Bedankt, Marja.

Angelique

Hallo Diana,

Ik heb ook met opslag te maken. Weet jij misschien of je de opslag in een zak of emmer potgrond kan bewaren om het dan volgend jaar als pootaardappel te gebruiken? Groetjes, Angelique

Janneke Baas

Ik tuinier in bakken vanwege mijn leeftijd en ik heb eind mei, begin juni altijd een prachtige ‘naooogst’ van mijn aardappelplanten die opkomen vanuit opslag. Dit jaar had ik vast jonge koolplantjes ertussen gezet en peultjes en als die beginnen te groeien {en de aardappelplant ook), rooi ik de aardappels en heb een hele verdienstelijke tweede oogst. Het gooit inderdaad wel je plantschema in de war, maar ik zaai dan bietjes, worteltjes en sla op de opengevallen plekken. Het is een beetje een rommeltje, maar bij mij komt de moestuinenpolitie nooit langs…….
Overigens: bedankt voor je prachtige en uitgebreide moestuinverhalen!

Joke

hoi diana, helaas zie ik dat mijn aardappelplanten aangetast zijn door de vorst van afgelopen week (zwart/gelige blaadjes, lijkt wel verbrand). Ik las dat ze -als het goed is- hiervan wel kunnen herstellen, maar heb jij advies hoe ik de aangetaste plantjes nu het beste kan verzorgen? Zwarte blaadjes weghalen? vriendelijke groet, Joke

Marjolein

Hallo Diana,
Mijn aardappelplantjes (ras: Inova) zijn nog klein, maar het blad wordt al geel. Is dit nu een teken van droogte of zijn ze gereed om straks uit de grond gehaald te worden?
En de uien zijn ondertussen wel geworteld, maar ik kan niet zeggen dat ze snel groeien. Ook water tekort?
Ik hoor graag van je. Groet Marjolein

Stefanie

Hai Diana,

Wat fijn dat je zoveel info geeft. Daar kan ik als beginneling nog wat van leren! Ik zie staan dat als er veel loof is, er kans is op minder oogst. Mijn planten (een is een enorme reus en komt uit een aardappel, de ander is een stengel en komt uit een schil) staan in potgrond.. is het verstandig enig loof weg te knippen om meer energie naar de aardappels te laten gaan of niet? Er zitten wel al bloemetjes aan..
Ik hoor het graag, groetjes Stefanie

Stefanie

Oke, doe ik dat. Hartelijk dank voor je reactie! Volgende keer inderdaad maar echte pootaardappelen regelen

Flo

Hoi Diana,

Ik lees met heel veel plezier alle informatie op je website. Heldere informatie, op een fijne manier geschreven en met duidelijke foto’s erbij. Super leerzaam! Je bent wat moestuinen betreft echt mijn ‘go-to-girl’ ๐Ÿ™‚ Dank je wel!

Ik vroeg me iets af wat ik niet terug kan vinden op internet. Terwijl ik niet denk dat ik de enige ben die het zich afvraagt… Misschien weet jij het: wat gebeurt er met de pootaardappel die je in de grond stopt? Zit die uiteindelijk tussen de aardappelen die zijn gegroeid en die je rooit? Of ‘vergaat’ ie (net als een zaadje waaruit een plantje groeit)? En als ie tussen de nieuwe aardappelen zit, moet je hem er dan vooral tussenuit halen? Of kan het geen kwaad die ook te bewaren en/of te eten?

Ria

Dag Flo,

De nieuwe oogst aardappelen is gegroeid uit de pootaardappel die je in de grond hebt gestopt. Die pootaardappel herken je onmiddellijk hoor, die ziet er heel anders uit dan je nieuwe aardappelen, beetje verschrompeld en hij is niet meer te eten.

Flo

Hallo Ria en Diana,

Dank je wel voor jullie reacties en de informatie ๐Ÿ™‚

Ik had een foto moeten maken, bedenk ik me nu… Ja, het verschil was goed te zien, maar de pootaardappelen waren nog niet verschrompeld. Misschien komt dat door het volgende: ik heb de pot vroeg gerooid, omdat er een enorm mierennest in zat (met eitjes en al, ze dachten een puik onderkomen te hebben gevonden). Het is voor het eerst dat ik aardappelen kweek en ik heb รฉรฉn van de vier potten ‘opgeofferd’ om eens te kijken of en hoe het misschien de aardappels aantast. Voor zover ik kon zien niet. Ook de planten en wortels leken intact. Ook kon ik geen luizen zien (terwijl, waar mieren zijn, zijn luizen, zou ik denken…).

Ik had er wel twee handenvol krieltjes van, rode eersteling. Die heb ik – na veel zoeken online of het wel veilig was om zulke jonge aardappels te eten – gekookt en geprobeerd. Maar de eerste hap was zo bitter, dat ik het risico niet wilde nemen dat er en teveel aan Solanine in zit. En trouwens: ze waren door de bittere nasmaak ook echt niet lekker!

Diana, weet jij misschien meer van mierennesten (of het kwaad kan in je gewassen) en de eetbaarheid van jonge aardappelen?

Groetjes Flo

Carine p

Dag Flo,
Ik denk dat mierennesten niet zo goed zijn in de groententuin omdat je allicht kale plekken zult krijgen. Het kan zeker geen kwaad in de gewassen, maar ik tracht dit toch te verwijderen.je kan dit makkelijk doen door combinatie van bepaalde planten die een sterke geur afgeven die de mieren niet graag hebben. Ik zet bv in de groententuin o.a lavendel, rozemarijn en goudsbloem. In die omgeving zal je nooit mieren zien. Als je de lavendel snoeit, gooi het snoeisel fijn gehakt in de groententuin. Je kan ook een aftreksel maken van lavendel of lookaftreksel en dit op de mierenhoop spuiten. Het zal de mieren niet doden (het zijn heel nuttige opruimers) maar ze zoeken een andere plaats. Een andere manier om een mierennest te verwijderen is een bloempot omgedraaid erover zetten. De mierennest zal zich in de bloempot verplaatsen en nadien kan je dit verwijderen (een leuk hapje voor kippen). Nog een laatste waar mieren een hekel aan hebben is peper en ook kaneel. Strooi dit over de mierennest. Ik doe dit soms in huis als ik plots mieren zie (bv aan de ramen) en binnen de 5 minuten zijn ze weg.
Hopelijk be je hier iets mee.
Grt Carine

flo

Dag Carine,

Nog bedankt voor je reactie met lekker veel goede tips ๐Ÿ™‚ weer van alles geleerd.

Kan jij misschien ook advies geven over het eten van jonge aardappelen? Zie mijn vraag hierboven…

Groet Flo

Tineke Staal

Dag Diana,

Dank voor jouw zeer leerzame website
Welke biologische oplossing heb jij om de coloradokever te weren uit de aardappelen?
Ik ga dagelijks alle planten bij langs maar dit is een behoorlijk tijdrovend klusje.
Ik hoor graag van je.

Carine p

Dag Tineke,
Helaas ken ik ook geen methode om coloradokevers te verwijderen. Het is reeds lang geleden dat ik het nog had, maar het beste is om de paar dagen een tour te maken en de kevers manueel te verwijderen en ook te vernietigen. Zorg in elk geval voor wisselteelt, want coloradokevers overwinteren In de grond.
Kijk ook onderaan de bladeren zodat je alle eitjes meehebt.
Grt Carine

Wouter Decaluwe

Hoi, ik werk bij een Zwitserse bio-boer die ook wel wat aardappelen zet (halve ha.) Voor coloradokevers is er geen andere bio-oplossing dan inderdaad elke kever er met de hand af te plukken… Erg tijdrovend, en verklaart voor een deel de veel hogere prijs voor bio-aardappeltjes.

Johnny

Hoi Diana,

Weet jij misschien of ik iets kan doen tegen het scheuren van mijn aardappels? Ik heb vlak voor het poten (half maart) wat Culterra gegeven en wat extra kali, en begin mei nog wat extra kali. Het scheuren van de aardappels komt hoofdzakelijk voor bij mijn purple viking aardappel. Zou nu nog meer kali geven nog kunnen helpen om het ergste scheuren tegen te gaan, of is het al te laat in het seizoen? (purple viking is een vroeg ras, en ik verwacht ze eind deze maand dus over een week of drie uit de grond te kunnen halen)

baukje

hallo Diana, ik heb enkele aardappels geoogst en waren heel erg klein; pootformaat. Aardappels zijn gepoot ongeveer ruim 10 weken geleden en de bladeren zijn helemaal afgestroven. De stengel is nog wel een klein beetje in takt maar houdt ook niet over. Als ik ze nu nog niet rooi groeien fde aardappels dan nog door? dankje Baukje

baukje

Dankje wel Diana voor je hulp. Ik laat die nog blad hebben eventjes in de grond; wie weet. Ziekte heb ik niet ontdekt, wellicht de droogte. Hoewel dat betwijfel ik en ook voeding, lijkt mij niet waarschijnlijk. Misschien is het de pootaardappel geweest, die teveel was doorgeschoten voor het poten, had ze al een keer gekort. Ik heb nog wat andere rassen, minder doorgeschoten poters, oa Bildstar . Hoop dat die meer geluk geven. Groet Baukje

Wijnie

Hoi Baukje,
Ik lees in je reactie op paprika dat je niet in Nederland woont. Zou het misschien zo kunnen zijn dit ras aardappels niet zo goed tegen het klimaat kan waar je woont? Ik hoop ook voor je dat de andere soorten aardappels het beter doen.
Groetjes Wijnie

Enna

Beste Diana,
Dank voor je geweldige website. Het is een goede encyclopedie. Ook ik heb een aardappelvraag: in maart heb ik biologische Charlottes gepoot, ze hebben niet gebloeid & krijgen al geel blad. Afgelopen niet biologische Cโ€™s gepoot met goed resultaat.
Wat is je ervaring met biologisch en niet-biologisch pootgoed? Of hebben we gewoon een raar jaar?
Hartelijke groet!

Enna

Dank voor het antwoord!

Ralph Camerik

Dag Diana,

Wat ik nergens heb kunnen lezen: kan je een vroeg aardappelrassen ook nog in augustus poten? En wat zijn de consequenties? Omgekeerd geldt dat natuurlijk ook: kan je een laat ras vroeg in de grond zetten?

Alvast mijn dank.

Ralph – Hengelo

Arie van der Spek

Beste Diana,
In je verhaal lees ik dat je ook Tiamo aardappels zet. Al verschillende jaren, na een lange zoektocht van verschillende rassen, is dit echt het soort wat een bijzonder goede aardappel is. Je kunt ze al vroeg rooien, maar zijn ook behoorlijk lang te bewaren tot bijvoorbeeld februari / maart zonder dat ik ze hoef te poederen. Helaas sinds vorig jaar kan ik er niet meer aankomen. Ik heb afgelopen jaar nog wel wat nabouw kunnen poten, maar nu is het echt over. Weet je nog adressen waar deze te koop zijn? Wat zou je als alternatief aanbevelen?
Ik heb afgelopen jaar 1 rijtje Valery gehad maar deze waren bij mij nogal gevoelig voor ritnaalden. Voor de echte late oogst zet ik Desiree.

Janssens Evelien

Hoi Diana,

In april ontdekte ik jullie site toen ik info zocht over het kweken van de zoete aardappel en sindsdien heb ik al zo veel geleerd en ben ik een fan. (Trouwens onlang zaadje bij jou gekocht )
Volgend jaar wil ik eens proberen om aardappelen te kweken in speciekuipen. Nu kan ik geen eenduidige info vinden over โ€˜aanaardenโ€™ in potten of niet? De ene zegt steeds een beetje aarde bijvullen en de andere zegt de potten direct volledig vullen. Heb jij hier ervaring mee of een mening over?

Alvast bedankt!

Miranda

Als ik enkel de kiemscheutjes plant, zonder aardappel,. Komt hier dan iets van terecht?

Leonie Haas

Hoi Diana, ik ga ook beginnen met het voorkiemen van mijn aardappels. Ik heb ze gekocht bij een kweker (zaadhandelvanderwal) en bewaard in een doosje in papieren zak in de schuur. Ze zagen er tot voor de vorst prima uit. Nu na de week vorst – ik denk dat het in het houten schuurtje ook gevroren heeft – is een deel van de pootaardappelen nat en zacht… zou dat kwaad kunnen? Of zou dat weer bijtrekken als ik ze nu ga voorkiemen? Heel gek, want het doosje was verder helemaal droog dus is van binnenuit gekomen denk ik hoor graag of je hier wel eens last van hebt gehad of van gehoord hebt. Groetjes Leonie

Leonie Haas

P.s. Vergeet ik nog te vragen: mogen ze in de koude kas of simpel houten schuurtje voorkiemen of is dat te vochtig?

Leonie Haas

Dank je Diana! We gaan eens kijken wat er nog te redden is ๐Ÿ™‚

Pieter

Dag Diana,

Ik teel nu al zo’n 35 jaar mijn eigen vroege Aardappelen en elk jaar zoek ik poters uit voor het volgend jaar.
Een gerenommeerde Aardappelteler wist me te verzekeren dat dit onmogelijk was, omdat de aardappelen steeds zwakker worden door de jaren heen!
Ik zoek altijd redelijk grote poters uit en bewaar ze droog in een grote kartonnen doos, waarin ik een laag (ยฑ 5 cm dik) houtspaanders leg en dan een laag Aardappelen, zodanig dat de Aardappelen elkaar niet raken! Dit om te voorkomen, dat als er toch รฉรฉn tussen zit die Phytophtora heeft (maar nog niet zichtbaar), niet de anderen ook aansteekt.
Bovenop de laag Aardappelen weer een laag houtspaanders, enzovoort. Op de bovenste laag Aardappelen nog een laatste laag houtspaanders. Doos dicht en klaar is Kees. Bewaren op een koele plek. Ik bewaar ze op de vliering van de garage, daar is het koel en droog. Bij strenge vorst wil het daar ook nog wel eens een graadje vriezen, maar de Aardappelen in de doos zijn goed geรฏsoleerd.
In het voorjaar (halverwege maart), tegen de tijd dat de Aardappelen gepoot kunnen worden haal ik ze uit de doos en ze hebben dan al kiemen van zo’n 3 tot 5 cm.
Tijdens het poten opletten, dat de kiemen naar boven wijzen en dan bedekken met losse grond.
Het ras dat ik teel, is een erfenis van mijn vader en hij noemde ze “Vroeg op”.
Die gerenommeerde teler die ik al eerder noemde, kende ze niet!
Het is een lichtgele Aardappel, geen diepe putjes, mooi glad oppervlak, witte bloei maar niet veel bloei. Ovaalrond en redelijk kruimig bij het koken. Het zijn qua grootte ongeveer gemiddeld. Het is een heel lekkere Aardappel, maar ook heel erg gevoelig voor Phytophthora.
Dat houdt in, dat ik vaak een “noodslachting” moet toepassen. Dat wil zeggen, de Aardappelen al rooien, zodra ik Phytophthora constateer, dus vรณรณrdat ze volgroeid zijn, met als gevolg toch wel veel “kleinere” Aardappelen.
Ken jij dit ras (Vroeg op), of weet jij misschien de officiรซle naam van dit ras?
Of zou dit een oud ras kunnen zijn (toch “Vroeg op” genaamd), dat commercieel gezien niet rendabel was en daarom nergens meer te koop is?
Vriendelijke groet, Pieter

kim van gestel

Ha Diana,

Ik ben aardappelen aan het voorkiemen en twijfel of het goed gaat. Er komt meteen een soort van bladvorming ipv kiemen. Net zoals op de foto hierboven waar de voorgekiemde aardappel in de grond wordt gesopt (Boven de tabel)
Ik heb ze bedekt met jute zakken om toch iets minder licht te vangen…

Ik had in mijn hoofd dat er een meer spruitvormige stengel moest komen, ipv hele kleine blaadjes. Graag hoor ik of de procedure goed verloopt…

Groet Kim

kim van gestel

Dank Diana, hier heb ik wel wat aan!

Groet Kim

Maya

Ha Diana, ik heb wellicht een vreemde vraag, maar voor mijn gevoel weet jij รกlles ๐Ÿ˜‰
Ik werk in mijn moestuin met vruchtwisseling, en heb in het aardappelvak wat plek over tov de andere gewassen. Het leek me leuk om dit jaar eetbare bloemen te groeien dus was het aardappelvak een logische plek. Maar aardappelblad en bloem zijn natuurlijk giftig. Nu kan ik dat verschil wel zien en ik zal niet te dicht op de aardappelen zaaien. Maar ik vroeg me af; kan het ook nog op een andere manier kwaad? Bijv. als de sappen van het aardappelblad op de een of de andere manier op je oostindische kersblad terecht komen, en dat je het dan toch binnen krijgt?

Audrey

Hallo Diana,

Wat een geweldige site heb je, met superveel informatie, top!

Ik heb een vraag waar ik echt nergens een antwoord op kan vinden, ik hoop dat jij kan helpen. Vorig jaar heb ik aardappels, ik geloof Frieslanders, gepoot in een grote speciekuip. Het werden grote planten, in het najaar ging het loof afsterven, maar toen ben ik eigenlijk vergeten om ze uit de grond te halen…
De hele winter is die kuip blijven staan, en in het voorjaar kwamen de aardappelplanten tot mijn verbazing gewoon weer opnieuw de grond uit. Inmiddels zijn het weer mooie grote gezonde planten.
Kan ik ze nu nog eten? En wanneer zou ik ze dan moeten oogsten? Omdat ze in een kuip zitten kan ik niet 1 plantje proberen maar moet ik die hele kuip leeggooien.

Groet, Audrey

Elvira

Hallo Diana,
Misschien een gekke vraag, maar moet een aardappelplant gebloeid hebben om er aardappels van te kunnen oogsten? Door het koude voorjaar zijn de planten van de vroege aardappels (gepoot 2e helft maart) maar heel langzaam gegroeid, sommige zijn zelfs pas net een paar weken boven de grond, en bloei lijkt nog heel ver weg. Het is voor het eerst dat ik zulke vroege aardappels heb gepoot dus ik heb geen vergelijkingsmateriaal, maar ik heb de indruk dat er weinig schot in de zaak zit. Qua bemesting heb ik het niet anders gedaan dan ik normaal met de late aardappels doe.
Je site is trouwens geweldig, Google is compleet overbodig geworden als het om moestuinvragen gaat :-).

Elvira

Fijn, dat is goed om te weten! De planten zien er wel gezond uit, dus daar lijkt niks mis. Ik zal over een week of twee eens een riek in de grond steken om te zien of het al wat is. Dank voor je uitgebreide reactie!

Elvira

Hallo Diana,
Intussen een nieuw probleempje: het loof van de aardappelen wordt volledig opgegeten door slakken, alleen de nerven en stengels staan nog :-). Kan dit kwaad voor de groei van de aardappelen zelf? Ik heb gisteren de eerste plant opgespit: mooie knolletjes maar nog klein, formaat flinke kriel (wellicht door de kou, zoals al gezegd). Gaat dit gebrek aan loof nog een rol spelen in de verdere vorming van de aardappel? En moet ik vrezen dat de slakken een duik de grond in zullen nemen om ook de knollen op te eisen? ๐Ÿ˜‰
Groeten,
Elvira

Elvira

Dank je wel weer, Diana! Ik dacht inderdaad ook al: zonder groen vindt er geen fotosynthese meer plaats, niet heel gunstig waarschijnlijk. Ik ga de ergst aangevreten planten rooien, zeker na je informatieve blog te hebben gelezen. De mooiste planten laat ik nog even staan, maar ik hou ze goed in de smiezen.

Pearlsofpassion

Is er nog iemand die z’n aardappels niet wast maar gewoon afborstelt?
Ik teel ook in zware grond dus ik probeer te rooien als de grond niet al te nat is. Nu valt dat bij de aardappels altijd wel mee, want ik aard aan (poot ook diep, maar dan ook nog aanvaarden waardoor ze dik 15, bijna 20cm onder de grond steken).
Bij het rooien wrijf ik de meeste aarde eraf en dan spreid ik ze zo uit om te laten drogen. De aarde droogt snel mooi uit, als het een warme dag is. En als hij volledig droog is, stuift het zo mooi dat je het er met een handvegertje zo vlot af kan borstelen. Ik heb het idee dat de aardappel op die manier ook echt goed droog is, want de drogende aarde onttrekt al het vocht.
Zoals je zegt heb je dan elke aardappel al even in je handen gehad en dan sorteer ik ze ook meteen in de kisten. Op grootte en de beschadigde apart.

Ik zag voorheen trouwens een vraag ivm mieren en daar heb ik hier erg veel last van. Tis een soort die niet echt een nest lijkt te maken maar gewoon complete vierkante meters oppervlakte inneemt. En dit jaar hebben ze het op m’n bieten gemund. Als er eentje het loodje legt beginnen ze gewoon de volgende op te eten. Ik heb ze nog 3 over…
Maar ik heb ook ieder jaar aantasting aan m’n wortelen en aardbeien van de mieren en bij de aardappels heb ik ook al gehad dat ze een aantal planten naast elkaar stuk maken. Allemaal bruine gaatjes en gangen in de knollen en afgeknaagde en uitgeholde stengels waardoor de planten vroegtijdig afsterven.
Ze kunnen dus wel degelijk schade aanrichten. Gelukkig niet altijd.
Hier wordt het trouwens ieder jaar erger en dit jaar heb ik het idee dat ze echt overal zitten (gelijk waar ik wied, wordt ik aangevallen), en het ergst van al : er zijn veel minder lieveheersbeestjes dan normaal! Dus ik ben nu ook wat afweermiddeltjes aan het proberen. Tot nu toe lijkt enkel koffieprut echt goed te werken. Kaneel werkte een dag, daarna niet meer…
Volgend jaar de halve tuin maar volzetten met afrikaantjes en goudsbloemen….

ruud

Moeten de bloemen eraf als je alleen aan de oogst denkt?
Ik heb wel eens gelezen dat de bloei zoveel kracht en voeding vergt dat dit ten laste van de knolgroei kan gaan..

Janine

Hoi Diana, het is mij niet helemaal duidelijk wat ik met de groene bolletjes moet doen die aan mijn aardappelplant groeien. Heb me er even in verdiept maar knip ik ze eraf misschien? Dit is mijn 4de jaar en heb ze nog niet eerder aan mijn planten gezien, enig idee waarom dan nu wel?

Anali

Beste Diana,
Alle je pagina’s en blogs zijn geweldig geschreven! Dank u! Ik kom dagelijk op u website.
Vaak zegt u waar u de groenten bewaard. Maar voor de aardappelen lees ik het nergens. Ik heb juist een deel van onze vroeg aardappelen gerooid. In onze kelder is er momenteel rond de 20 graden celsius (in de winter rond ,16ยฐC)… Nergens in ond huid is er tussen 4 en 8ยฐC… Heb je een speciale koelkast ervoor?
Ik ben beniuwd naar uw antwoord ๐Ÿ™‚
Alvast bedankt, Anali

Wessel ten Wolde

Tussen mijn gerooide aardappels zaten een aantal aardappels met groene schil. Het vruchtvlees is ook groen. Aardappels zijn niet in kontakt geweest met licht. Zijn die te eten of zijn die ook giftig?

[…] [mooiemoestuin.nl] – Aardappel […]

Richard

Hallo Diana,

Ik heb een aardappelkelder in de tuin gemaakt. Het begint nu wel op te warmen naar 13 C. Ook mijn aardappels worden minder, ik heb het ras Carolus, lang bewaarbaar dus en in oktober geoogst. Maar ik heb nu 2 keer kiemen eraf moeten halen en binnenkort voor de derde keer. De aardappels beginnen nu ook wat zachter te worden en slechter. Hoe lang lukt het jou om aardappels te bewaren? Kan ik de bewaartijd nog rekken?

Groet, Richard

Annelies

Hoi Diana,
Ik wil je wat vragen. Dit jaar moestuin ik eigenlijk voor het eerst echt, daarvoor had ik een paar jaar hyperfocus op de siertuin. En daarvoor vond ik tuinieren maar stom.

Dit jaar dus begonnen vooral op het werk maar hier thuis vooral in potten. We hebben met de kinderen de zandbak uitgegraven en daar een moestuin van gemaakt. Een grote klus! En toen heb ik de kinderen van alles laten planten waaronder vroege en late aardappelen. Ook deed ik er wat in potten van mijn kleine tuintje.

Maar omdat ik een nieuwsgierig mens ben van de week 2 planten uitgetrokken, Die op het werk bloeide, dus ik wist dat ik krieltjes kon verwachten. Zes stuks, de kinderen vonden het fantastisch! ๐Ÿ˜€ Ik legde uit dat ze eerst moesten drogen en ze hebben een tijdje in de zon gelegen. Daarna heb ik ze binnen gelegd in een vrij donker en koel lokaal. De volgende dag hadden ze allemaal een grote zachte bruine plek. Ik heb ze weggegooid.
Toen wilde ik natuurlijk ook weten hoe het met de aardappels in potten in mijn tuintje zat, nog geen tekenen van bloei. Toch een plant uitgetrokken natuurlijk. ๐Ÿ˜€ Een perfect mini krieltje. Paar uur in de zon en de helft was bruin en zacht.

Ik heb pootgoed van een kweker besteld maar is die aardappelziekte zo heftig ja? Dat je het op meerdere plekken ver van elkaar met al je aardappels hebt? Of doe ik ( en dat hoop ik) iets verkeerd bij het drogen?
Die aardappelziekte ziet er ook wat meer zwartig uit, de plekken op de krieltjes die ik oogste zijn wat meer bruin, En sompig. :'(

Groetjes Annelies

Annelies

Goed nieuws! Inmiddels nog een paar keer een plant geoogst. (Nog steeds te vroeg maar nog steeds een nieuwsgierig mens! :D) En geen bruine plekken meer gezien. Ik heb je tip te harte genomen en niet meer op het gloeiende schoolplein in de volle zon gedroogd en veel korter dan de eerste keer.
En ja hoor, dat werkt dus.
Er zaten al een paar bij van noemenswaardig formaat. Wel hebben we (de kinderen van het werk :P) De planten veel te dicht op elkaar gepland en niet genoeg aangeaard denk ik, want de planten zijn groot, en vallen om en op elkaar enzo. Ik heb er nu maar een fietsband om gedaan om ze iets in toom te houden. Want ze liggen bovenop een ananas aardbei en vallen ook op de paprikaplant (Die al een vruchtje heeft, hoera!) Oh en verder gaan we binnenkort een flinke brocoli oogsten, Die kwam in begin voorjaar opeens op in een grote pot (vast een AH moestuintje van vorig jaar) en die heb ik toen de moestuin klaar was erin gepland, niet wetende wat het was, al gokte ik wel een koolsoort. En zonder enige verwachting verpoot ook, want verpoten van dit soort planten schijnt niet te werken meestal. En ook hebben we 4 peentjes geoogst, die had ik net als de broccoli zien opkomen in een pot. En verplaatst. Ook weer geluk hebben. ๐Ÿ˜€
Onze eigen gezaaide worteltjes zijn niet opgekomen. Waarschijnlijk door het laagje stro en overwoekert door de doorschietende radijsjes. Die alleen een soort rode verdikking in de wortel hebben. Al met al wat succesjes en wat gefaal. ๐Ÿ˜€ Al doende leert men. (En ik leer zoveel van je site, echt!) En wat ik leer kan ik dan weer aan de kinderen van de BSO leren en dat is heel tof.

Maar wat het aller tofste is de interesse van de kinderen. Dat had ik niet verwacht want ik had al wat vaker halfslachtige pogingen gedaan en alleen het zaaien en oogsten vonden ze toen interessant. Maar nu zie ik elke dag wel kinderen in het tuintje rondkijken en dingen aan hun ouders laten zien enzo. En ze willen ook graag elke dag water geven. Niet alle kinderen maar wel heel veel!

Als je het leuk vindt kan ik je wel wat foto’s mailen van onze (vooral door de kinderen!) uitgegraven zandbak en gemaakte geliefde moestuintje. <3

Annelies

PS: Ik ben zelf niet zo handig met websites en ik weet niet hoe handig jij ermee bent maar een optie om via de mail een berichtje te krijgen als er iemand gereageerd heeft op je bericht zou fijn zijn. Ik had bijna je bericht gemist en ook al eens een bericht van je over de Brugmansia. Gewoon een tip. Blijven mensen misschien sneller terugkomen al heb je nu waarschijnlijk al een dagtaak aan het lezen van alle berichten, tijd die je misschien liever in de tuin bent!

Pien

Dag Diana, de vraag van Annelies was mij uit het hart gegrepen en tot mijn verbazing blijkt dit dus al te kunnen. Maarโ€ฆโ€ฆik zie echt geen envelopje met โ€œAbonneerโ€. Ik begrijp dat dat stom klinkt maar zou je misschien een fotootje of zo kunnen en willen plaatsen? Want het lijkt mij een geweldige mogelijkheid! Ik kijk nu vaak meerdere keren per dag op de site maar had bijvoorbeeld de vraag van Annelies รจn jouw antwoord gemist. Fijne dag! Groeten, Pien

Pien

Dank je wel Diana! Ik had je in mijn enthousiasme al bedankt maar dat weer bij de verkeerde pagina gedaan! Excuses!

Yannick

Waarom groeit mijn aardappelen stengel zo groot naar boven al bijna 1m

Inge Van berkel

Hi Diana, ik heb voor het eerst geprobeerd om aardappels te laten groeien. In april in 2 grote diepe bakken ieder 3 aardappels, gewoon uit de supermarkt super kruimig, gedaan die ik van tevoren heb laten spruiten. Het plantje kwam al vlug op en diverse keren aarde opgehoogd, het zijn nu hele grote planten geworden die ik elke dag veel water geef, het teveel water vloeit af via gaatjes onderin de pot. Enig idee wanneer er misschien bloemen aan gaan komen? En sterven de planten wel af als ik elke dag water geef? Ik ben een echte leek hierin zoals je ziet. Ik ga nog geen plant eruit trekken natuurlijk om te kijken of er al aardappels zitten

Jan

Hallo vraag ik stopte 3 bintje niet bespoten uit Jumbo Belgiรซ in een emmer voor het raam binnen boven de cv.nu ben ik al 58 cm hoge sprieten met blaadjes en vraag me af of die tot aan plafond groeien en zo doende guinisbook te halen.mvg Jan

Bert Stam

Diana, allen, ik heb mijn volkstuin(en) in de Duinen van Egmond aan Zee, wij noemen deze “landjes” Al jaren telen we Frieslanders voor een vroeg ras en Agria voor het (midden)late ras op onze zandgrond maar deze worden steeds meer gevoeliger voor ziektes, nu willen we een nieuwe soort uitproberen, Hind voor een vroege aardappel en Focus of Dunastar, ik/we houden van een kruimelige Aardappel hebben jullie ervaring met deze soorten of andere tips?

Carine p

Dag Diana,
zomaar, een mooie tekst die ik per toeval vondโ€ฆ

โ€
Hรฉ, daar was die weer! Die rare aardappel die ik aan het einde van de zomer uit de grond had gehaald. Maar ondanks zijn rare vorm was het een aardappel, dus ik had hem in de kist gedaan. En nu met het koken had ik hem opeens weer in mijn handen.
โ€˜Ik ben een gelukkige pieper,โ€™ verzuchte de aardappel opeens.
โ€˜Houdt dat gevoel maar vast,โ€™ mompelde ik, โ€˜want zo meteen lig je in het kokende water.โ€™ โ€˜Nou en?โ€™, reageerde de aardappel, โ€˜Geluk is het gevoel wat je krijgt als je op de goede weg bent in je leven. Ik laat mijn geluk niet verpesten omdat er even een hobbel in de weg zit. Dat zou jij trouwens ook niet moeten doen!โ€™ adviseerde hij mij ongevraagd.
โ€˜Wat is dan jouw richting in je leven?โ€™ vroeg ik verbaasd. Volgens mij was er niet heel veel leven meer over voor deze aardappel.
De aardappel was even stil en sprak toen theatraal: โ€˜Ik ga een mens worden!โ€™
โ€˜Jij wordt geen mens, jij wordt stamppot!โ€™ re- ageerde ik iets te vlug.
Kalle Heesen is medeoprichter, boer en leidinggevende van de Plus Boerderij. Daar- naast werkt hij als jour- nalist, trainer en coach.
plusboerderij.nl
โ€˜Ja, en daarnรก wordt ik mens. Wat denk je dat ik in jou doe? Waarom zou je me รผber- haupt eten als je mijn energie niet zou willen gebruiken?
Daar zei die aardappel iets. Feitelijk had hij daar wel een punt. Ik was even stil.
โ€˜Als je toch even stil bent,โ€™ voegde de aard- appel snel toe, โ€˜ga ik nog even verder. Wist je dat ik je niet alleen fysiek voed, maar dat ik veel meer doe dan dat? Fijn hรจ? Nu weet je ook gelijk waarom het รฉcht verschil maakt of je een gangbare aardappel uit een ano- niem veld eet, of eentje die met liefde en aandacht is grootgebracht. Ook dat neem je namelijk tot je als je mij eet!โ€™
Tjee, zou dat echt waar zijn? Zou er dan ook een verband zijn tussen de toename van kistkalveren en ander dierenleed en de toe- name van het gebruik van antidepressiva? Ik begon er opeens over te twijfelen….
โ€˜Red de wereld, poot een aardappel!โ€™ riep hij strijdlustig.
โ€˜Ja, goed idee.. die paar aardappels die ik ga
poten, zullen de wereld echt reddenโ€™, scham- perde ik. โ€˜Man dat is een druppel, wat zeg ik: een spettertje op een gloeiend hete plaat!โ€™ โ€˜Wat een onzin!โ€™ riep de aardappel, โ€˜heb je wel eens gezien hoeveel licht รฉรฉn kaarsje geeft in een verder volstrekt donkere ruimte? Laat de hele wereld fastfood eten, maar geef ze รฉรฉn keer per week een met liefde geteelde groente. Je moet eens weten wat er dan allemaal zou veranderen!โ€™
Jemig, als die aardappel eens gelijk zou hebben…. Het was waar, hij voedde me nu al met veel meer dan alleen koolhydraten. Wat een vergezicht! Dat ik met mijn kleine groentetuintje รฉcht wat kan veranderen in de wereld….!
Terwijl ik me tegoed deed aan de stamppot, schoot het opeens door me heen: is die aard- appel nu bezig mens te worden, of ben ik bezig aardappel te worden โ€œ

groetjes
carine

Pien

Wat een werkelijk beeldschone tekst!!! Ik denk er echt de hele dag al over na. Ja, onze moestuin, hรฉรฉl veel werk en natuurlijk ook kosten. Maar uiteindelijk oogsten รจn eten wij vooral ook liefde en positieve energieโ€ฆ.! Ik ga je tekst uitprinten en ophangen!!! Dank voor het delen! Groeten, Pien

Carine p

Dag Diana,
dit is geen tekst van mij hoor. Heb dit per toeval ergens op internet gelezen, maar ik vind niet meer terug waar.

Joseph

Hallo Diana & Rud,

Een mooie site waar ik vandaag op terecht ben gekomen.
Weinig nieuws voor mij als biologisch boerke in het land der Franken, en anderzijds een hoop nieuws, dank U wel ,!( Merci bien)
Hier , in de Franse Ardennen, is het de gewoonte aard-appelen aan de Aarde toe te voegen op19 maart, de dag van st. Joseph.
Men maat ze 100 dagen getijen en halen ze dan naar de oppervlakte.
Op deze manier blijft men aatasting voor. Sommigen zetten ook later nog wat.
De namen van de rassen weet ik niet, de mensen zelf meestal ook niet, het zijn de patatten van vader, van grootvader.

Dank voor het delen van jullie kennis, together is always better .

Joseph

http://www.fermequatremains.com

Kevin Broekhuizen

Even aan vraag aan de kenners, ik had nog nooit eerder aardappelen gepoot en vondt de methode in emmers en zakken die ik gezien had op enkele youtube channels waaronder die van charlea dowding geweldig en ging dat dit jaar dan ook proberen. 4 weken geleden heb ik de vroege rassen gepoot in de emmers de grond in de emmers is mooi vochtig maar niet kletsnat, maar er is helemaal geen groei zichtbaar, vandaag toch maar eens wat emmers gecontroleerd maar nu zag ik dat er nog helemaal niks gebeurd was, aardappels zijn in exact dezelfde staat als 4 weken geleden, uitlopers zitten er nog aan maar geen groei, aardappels zijn niet verkleurs, geen rot of schimmel zichtbaar. Nu vraag ik mij af is het te koud geweest en stonden ze daardoor stil? Of is er iets anders aan de hand? Zijn overigens pootaatdappels met keurmerk. Alvast bedankt voor het advies ๐Ÿ™‚

Kevin Broekhuizen

Danku ๐Ÿ™‚ mijn emmers en zakken staan beiden buiten in open gebied, dus dan vermoed ik toch dat het de kou is geweest die zorgt dat ze niet uitlopen, gelukkig komt er vanaf zondag mooi weer aan, ik hoop dan met een week of 4 iets te gaan zien ๐Ÿ™‚ ook ik heb de emmers gevuld voor 1/4 toen aardappels gelegd en toen gevuld met een laag potgrond. Maar het is sinds het planten toch veel al koud geweest en bewolkt.

Sven

Hallo, ons pootgoed was reeds vroeg aangekocht en heeft heel lang moeten wachten om in de grond te gaan. Ze maakten mooie kiemen maar ook reeds knollen. Denk je dat hier nog iets nuttigs uit gaat komen of spelen we beter op zeker en kijken we nog voor pootgoed? Het was het ras ratte.

DSC_1090~2.JPG
Janette

Hallo Diana,

Eind maart heb ik voor het eerst aarappeltjes gepoot en wel van de middelvroege rassen Vita Bella en Annabelle. De planten staan er supergoed bij en ik hoop op een leuke oogst over een week of 2-3. Ik heb nog een aantal pootaardappelen over (had in mrt/apr niet genoeg plek), al wel wat verschrompeld maar met mooi korte, groene uitlopertjes. Nu vroeg ik me af of ik deze alsnog zou kunnen poten om toch nog iets van een oogst te bekomen. Of kan ik me de moeite besparen? Dank vast voor je advies!

hartelijke groeten, Janette

PS. ik volgede de link naar de site van Land en Leven, en eenmaal daar zag ik dat zij geen pootaardappelen meer verkopen. Wellicht staan ze er nu niet bij vanwege einde seizoen, รณf ze zijn met aardappelen gestopt en dan is je link dus niet meer relevant.

Meld je aan voor de nieuwsbrief