Tuinmelde

Deze winterharde eenjarige plant heet officieel Atriplex hortensis, ze wordt ook wel gewoon ‘melde’ genoemd. Gerijpte en gevallen zaden kunnen een niet te strenge winter overleven waardoor ze het jaar erop weer ergens in de tuin kiemen (handig want je kunt haar als jonge zaailing gemakkelijk herkennen én verplanten naar een plekje waar ze de rest van het seizoen kan blijven staan).

Ze is erg gevoelig voor de lengte van dagen – wanneer de dagen het langst zijn (rond juni/juli) schiet ze snel door maar dan heb je ondertussen al wel veel lekkere blaadjes kunnen oogsten (en ook tijdens de bloei kun je nog blaadjes plukken zonder al te veel kwaliteitsverlies hoor).

Je kunt tuinmelde gebruiken in alle gerechten waarin je ook spinazie of snijbiet gebruikt. Ze heeft een heel zachte, bijna vettige structuur (als “botersla”) en het jonge blad is lekker in salades, het wat grotere blad kun je stoven.

Verschillende bladkleuren in tuinmelde

PLANT

Tuinmelde maakt laag bij de grond al lekkere blaadjes. Er zijn nog wel wat verschillende soorten gekweekt: groene blaadjes maar ook geelgroene, rode, paarse……..allemaal even lekker (zie de foto hierboven voor wat van de beschikbare kleurtjes; van geelgroen en groen en donkergroen tot groenpaars en bietjespaars). Rond de langste dag gaat ze doorschieten, ze kan dan uiteindelijk wel ruim 150 centimeter hoog worden voor ze gaat bloeien. De energie van de plant gaat dan vooral naar de bloei en de vorming van zaden, maar zelfs dan zijn de blaadjes nog steeds eetbaar (gestoofd). En zeker de geelgroen en bietjespaars gekleurde vorm is ook nog erg decoratief in de tuin.

Paarse melde in de tuin, samen met Cosmos, Tomatillo, snijbiet en op de achtergrond een rek met doperwten/peulen

BODEM / BEMESTING

Tuinmelde behoort tot de groep van de bladgewassen en stelt daardoor prijs op een goede bemesting. Ze moet relatief veel blad maken en daarvoor is stikstof nodig. Naast een goede basisbemesting (spit of werk wat oude stalmest en/of compost onder in de winter), is een extra gift van wat bloedmeel of een andere organische en stikstofrijke meststof wenselijk. Pas uiteraard op voor overbemesting, houd je altijd aan de aanwijzingen op de verpakking.

Paarse tuinmelde, samen met venkel, kool, tomatillo, boomspinazie, roze Cosmos, Oranje Lathyrus en oranje Venidium

ZAAITABEL

Melde tabel

OPKWEKEN

Tuinmelde kan zowel koud als warm gezaaid worden. Zaai haar in maart bij kamertemperatuur voor, ze kiemt dan binnen 1 tot 2 weken. Eind maart of begin april kan ze ook ter plaatse worden gezaaid, de kiemduur is dan uiteraard wat langer (2 tot 3 weken),  afhankelijk van de grond- en luchttemperatuur. Zelf zaaide ik vorig jaar in zaaitrays in de koude kas, half maart, dat ging ook prima. De pluggen plantte ik half april uit en de planten groeien toen snel en gezond.

Tuinmelde zaailing kiemt in het voorjaar in de tuin
Tuinmelde zaailing kiemt in het voorjaar in de tuin

Eigenlijk zaai ik haar alleen nog als ik 1 of meer nette rijtjes van veel oogstbare blaadjes wil. Daarnaast zaait ze zich hier erg goed uit (zonder hinderlijk te zijn). De zaailingen zijn gemakkelijk te herkennen en ook makkelijk te verplanten. Ik vind het ook leuk om de fel geelgroene en bietjespaarse planten op een verloren plekje te laten groeien, om te eten maar ook gewoon voor het mooi.

PLANTEN

Plant de planten uit vanaf het moment dat ze groot genoeg zijn, op ongeveer een afstand van elkaar van 20 centimeter. Geef zeker in het begin regelmatig wat water want bladgroenten bestaan voor een groot gedeelte uit water en hebben dus ook relatief veel nodig, als de zaailingen genoeg wortels hebben kunnen ze dat vocht uit wat diepere lagen uit de grond halen, maar ik heb wel jonge meldeplantjes dood zien gaan door droogte.

Ze heeft het liefst een zonnig plekje maar in de halfschaduw doet ze het ook best goed. Pas de eerste weken extra op voor slakken, zij lijken de jonge blaadjes extra smakelijk te vinden.

TEELTZORGEN

Pluk regelmatig de verse en jonge blaadjes zodat de planten weer nieuwe blaadjes kunnen maken. Als de plant eenmaal gaat doorschieten kun je haar verwijderen maar natuurlijk ook gewoon laten staan. Zet er dan wel een stok bij waaraan je de hoofdstam mee kan aanbinden zodat ze niet omvalt. Ook dan kun je nog bladeren blijven oogsten om te stoven.

Een mengsel van geelgroene, groene, roodpaarse en bietjespaarse rassen

OOGST / BEWAREN

De blaadjes van tuinmelde blijven helaas niet heel lang bewaarbaar, zoals ook de blaadjes van sla, andijvie, etc. uit eigen moestuin snel verleppen. Pluk ze daarom zo kort mogelijk voor de maaltijd, en bewaar ze zo koel en donker mogelijk tot de bereiding. Je kunt de blaadjes, als je ze een kwartiertje in wat ijskoud water legt, wat opfrissen. Voor bewaring op lange termijn kun je de blaadjes blancheren en invriezen, het lijkt dan wat op ingevroren snijbiet……..niet zo lekker als vers maar gestoofd toch nog prima eetbaar.

Overhangende bloeipluim van paarse melde in de moestuin in de late zomer

ZAADTEELT

Tuinmelde wordt door de wind bestoven en kruist niet met andere planten, uiteraard wel met andere rassen/kleuren van melde. Laat voor zaadteelt slechts 1 kleur in bloei komen (of oogst een vrolijke kleurenmix). Rond oktober rijpen de zaden, ze zitten erg vast in de platte papierachtige hoesjes. Laat ze heel goed drogen en dan kun je, door het kaf met zaden tussen 2 handen te wrijven, de zaden uit de hoesjes oogsten doordat het kaf verpulvert en de zaden zwaarder zijn. Maar zelf begin ik daar niet meer aan; je kunt de zaden ook prima met hoesje en al zaaien, mijn ervaring is dat de zaden net zo goed kiemen als ze nog in de hoesjes zitten. Voor bewaring moeten die hoesjes plus zaden natuurlijk wel volledig droog zijn. De zaden zijn 4 tot 5 jaar kiemkrachtig.

Zaden van de donkerpaarsrode melde rijpen aan de plant
Abonneer
Laat het weten als er
guest

18 Reacties
Oudste
Nieuwste Meest gestemd
Inline feedbacks
Bekijk alle reacties
Anoniem

Heel erg dank voor deze informatie

Xena

Heel mooie en handige uitleg! Bedankt!

Dymph

“Een gemakkelijk op te kweken plant”, lees ik zowat overal…
maar bij ons worden de (nog relatief kleine) plantjes belaagd. Ben er nog niet uit of het een slak is of andere, maar na de eerste felle regenbuien waren de plantjes gereduceerd tot een triestig hoopje. Hoop dat ze nog te redden zijn.

Dymph

Hallo Diana, Bedankt voor de tip. Het plantje is er gelukkig nog doorgekomen (zelfs met half aangevreten hoofdstengel). Het is nu omringd door stukjes eischaal. Ik weet niet hoe jullie het doen om zulke mooie, forse groenten te kweken. Hier lijkt het een eeuwig gevecht tegen slakken. Stel me dan ook de vraag of het wel normaal is om van je groententuin een burcht te maken dmv slakkenkorrels, kopertape, enz. Hier worden echt veel planten belaagd, bonen, courgettebladeren, aardbeien, paksoi, andijvie. Schrijnend ! Groetjes, Dymph

Carine p

Dag Dymph,
Slakken…. ik kan me helemaal inleven. Wij hebben hier ook ongelofelijk veel last van slakken, zodat ik soms niet weet waar ik de potjes moet zetten om de plantjes te beschermen. Helaas gebruik ik vergif bij het plantgoed in de potjes, anders blijft er niks over. Kattenbrokken om de slakken te vangen, lukt niet omdat er 2 honden aanwezig zijn. Wat bij mij het meest efficiënte werkt, is s’avonds als het donker is, en vooral bij vochtig weer, met een lamp buiten op stap gaan. Op 15 minuten tijd heb ik dan meer dan 100 slakken. Zo ga ik s’avonds laat op stap…. leuk is iets anders, maar het werkt. Daarnaast leg ik ook bv. dakpannen waaronder ze zich verschuilen en dan kan je ze maar oprapen. Een sla laten uitschieten zodat ze zich goed kunnen verschuilen en nadien met tientallen er uithalen. Idem onder rabarber bladeren, in de zurkel bladeren etc.
Succes en groetjes
Carine

Wijnie

Hoi Carine,
Misschien kun je paneermeel proberen als je honden dat niet lusten. Dat heeft -zover ik weet, niet naast elkaar getest- dezelfde werking als kattenbrokjes. Regelmatig vangen en ergens anders uitzetten blijft hier ook het beste werken, maar ik zal direct eerlijk toegeven dat het hier gelukkig (nog) geen plaag is.
Succes Dymph en Carine! Ik hoop dat jullie alsnog een mooie oogst krijgen.
Groetjes Wijnie

Dymph

Bedankt iedereen. Oor de steun, en tips, voor mijn verstoord en GEstoord probleem 😉 Het is vaak dwijlen met de kraan open, hoor. Ik houd het hart vast wanneer er een fikse regenbui is geweest. Tegenwoordig camperen ze in de kostbare vrouwelijke courgettebloemen (naaktslakken). Ja, idd., het voorjaar is de periode bij uitstek, maar dan moet je echt al specifieke vallen uitzetten, want veel groentelekkers valt er nog
niet zo te snacken dan 🙂 De omgekeerde borden ga ik ook nog s proberen (is tot nu toe altijd wel een succes gebleken). Moedig, hoor, Carine, die nachtelijke vangtochten van jou !! Mijn respect heb je alvast :-). Gewoon een pechjaar hier, vrees ik, tenzij ik er echt een plantenburcht van maak… ook niet zo handig.

Dymph

Hoi Diana,
Aangezien ik geen ervaring heb met melde: wat valt onder een “jong” meldeblaadje? Het grootste blad aan het grootste plantje is momenteel zo,n 11 cm lang. Is dit al groot en eerder om te stoven, of komt dat nog in aanmerking voor een slaatje?

Het valt me op dat plant op jouw foto wel mooi laag en bossig bij te grond blijft. Hier is het eerder rechtop, maar met mooie zijwaartse vertakkingen.
Groetjes,

Liana

Hoi Diana,
Mijn rode melde is doorgeschoten en heeft al veel zaaddozen. Een gedeelte hiervan wil ik straks oogsten. Maar kun je de zaaddozen ook eten/door smoothie doen? Ik hoor het graag.

Vr

Beste Diana
Leuke site heb je.(Het is nu half mei 2021)

Mijn vraag is.
Wat kun je allemaal naast tuinmelde en bladmostert kweken?
Het punt is namelijk dat m.n tuin melde en de paarse bladmostert( 2 soorten)van vorig jaar nu overal is uitgezaaid..
Er staat ook deels rode pluksla.

Nu wil ik er graag kris kras andere dingen tussen zetten….maar wat kan wel en wat absoluut niet.

Eke

Hoi Diana,

bij het oogsten van de zaden van onze melde voel me op dat er 2 typen zaden lijken te zijn, welke beide aan de zelfde plant hangen. Er zijn de wat grotere in het ‘papieren’ hoesje, en kleine zwarte, het lijken net maanzaadkorrels. Deze zitten niet in een hoesje.

Weet jij toevallig wat dit is?

MVG, Eke

Linda

Dat is interessant; in het zakje met meldezaad wat ik dit jaar gezaaid heb zaten ook die twee verschillende soorten zaden, inderdaad net maanzaad wat erbij zat.

Meld je aan voor de nieuwsbrief