Gastblog Annelies
Voor de tweede keer een gastblog, van Annelies, die de uitdaging heeft om te moestuinieren in een schaduwrijke omgeving. Leuk en leerzaam, dankjewel voor je blog Annelies!! Mocht je ook eens een gastblog willen schrijven, bijvoorbeeld omdat je op een balkon moestuiniert, aan zee, in het buitenland, wel of geen vruchtwisseling hanteert, op droge zandgrond, met bijvoorbeeld een visuele of andersoortige beperking, in groepsverband, biodynamisch, met heel veel plukbloemen, of gewoon omdat je heel blij met je moestuin bent (en dat zijn we uiteindelijk toch allemaal!): onderaan dit blog vind je nog even hoe je dat kunt doen.
Moestuin in het bos
Hoe doe je dat eigenlijk, moestuinieren in de schaduw van vijftig jaar oude eikenbomen? Ik ben het nog altijd aan het uitvogelen – met uitgebreide dank aan het fantastische naslagwerk dat Diana met haar website heeft opgebouwd. Mijn naam is Annelies, en ik woon sinds vijf jaar op de grens tussen Vlaanderen en Nederland, en net zozeer op de grens tussen dorp en bos. Heerlijk, om ‘s morgens gewoon de voordeur uit te stappen en een halfuurtje te joggen in de aardse geur van humus, mos en dauw, met de wind in je haren en het ontwaaklied van de vogels op de achtergrond. Extra heerlijk, omdat dat slechts zelden lukt met drie fantastische kleine mensjes in huis die heel graag heel veel aandacht krijgen.
En we hebben dus ook een moestuin, een goeie 50m² achteraan in de tuin, waar op het zuidwesten een gat in de kruinlaag zorgt voor toch een drie à vier uur rechtstreekse zon per dag in het groeiseizoen. In het tussenseizoen is het zelfs iets meer, zolang de bomen niet in blad staan. De bodem is droge zandgrond, niet bepaald voedzaam als je denkt aan moestuinieren. Daarom heb ik verhoogde bakken gemaakt voor de zonnigste kant van de moestuin, gevuld met zwarte grond en elke winter aangevuld met compost. De kwaliteit is nog niet optimaal, maar ik merk jaar na jaar wel verbetering in de opbrengst en dat geeft hoop!
Ik heb zes bakken, waar ik elk jaar doorschuif met groepen gewassen: aardappelen – peulvruchten – koolgewassen – bladgewassen – vruchtgewassen – wortelgewassen. Het is niet ideaal, want ik eet héél graag verse boontjes en ik hou niet echt van sla. Ik vind het altijd prachtig hoor, die kleurrijke salades met een dressing en een bloemetje en een vrolijk zomers briesje dat zo van de foto spat, maar op de een of andere manier kom ik er zelden toe om het op tafel te zetten (en als ik dat wel doe krijg ik drie pruillipjes cadeau). Dus ik zou liever méér van het een (vooral dat) en minder van het ander telen. Maar het groeperen is wel gewoon gemakkelijk, voor het bemesten, en om te onthouden wat waar hoort te staan. En de kids vinden het geweldig om de naambordjes op te hangen, en weg te halen, en te wisselen, enzovoort.
Eigenlijk heb ik twee problemen, waarschijnlijk elke moestuinierder wel eens last van heeft: te weinig tijd en te veel ambitite. Mijn tijdsgebrek is chronisch (en sterk gelinkt aan de leeftijd van mijn kinderen, dus ik geloof uitvoerig dat het later beter wordt), en dat maakt dat ik heel gefragmenteerd in de moestuin bezig ben. Elk halfuurtje is gewonnen, dus wordt alles automatisch in korte taakjes opgesplitst. Frambozen plukken, twee rijtjes koolrabi zaaien, traantjes troosten, tomatenblad weghalen, poep afvegen, spinazie oogsten, laarsjes aandoen… Ik moet ervan genieten want later ga ik het missen, dat weet ik zeker.
De ambitie is net zozeer chronisch, al volgt het meer een cyclus. Elke zomer denk ik: volgend jaar toch maar wat minder soorten, Er kunnen echt maar twaalf tomaten staan, en die prei moet meer ruimte krijgen. Elke winter, als ik de planning opmaak en door mijn voorraad zaden snuffel, kan ik het niet laten om toch enkele rassen extra te selecteren – ik doe dit nog maar vijf jaar en er valt nog zoveel te ontdekken! Elk voorjaar, als het lichter wordt maar je nog niet overrompeld bent, kan het geen kwaad wat extra voor te zaaien, want er is nog ruimte op het schap en die zaadjes zijn volgend jaar niet meer bruikbaar. En de selder, tja die verkopen ze enkel per zes dus dan zetten we ze toch maar weer met zes op een rij, ’t is toch zonde om zo’n klein plantje weg te gooien. Dus ja… de tijd zal het leren, of net niet.
Wat ik wel goed geregeld heb, is de schaduwkant van de moestuin. Afgeschermd door een hoge haag van de buren staan bij mij de vaste planten: rabarber, bessen, appels, aardbeien (ja, dat werkt dus ook in halfschaduw, al is de opbrengst een stuk minder, en later), en sinds dit jaar ook aardpeer. Dit is de makkelijke kant, want behalve wat mesten en wieden heb ik er geen werk aan (zei ik al dat ik weinig tijd had?), en toch elk jaar een leuke opbrengst. Er is ook een bloemenperk, met bollen en eenjarigen en best wel wat ‘onkruid’ dat er asiel heeft gekregen.
En dan is er nog de serre; serre nummer twee want de eerste was na tien dagen jammerlijk gesneuveld. We hebben hem pas in maart dit jaar kunnen heropbouwen, dus naast al het zaai- en plantwerk heb ik in het voorjaar best wat tijd gestoken in het afwerken van de binneninrichting. Het was in alle opzichten een leerzaam moestuinseizoen. De tomaten deden het, ondanks het trieste natte voorjaar, best goed. Er zat phytophtora in de serre maar ik heb het goed onder controle kunnen houden (dankjewel voor de tips Diana!). Ik verlangde al lang om eens aubergine en meloen te proberen, maar dat verhaal is toch niet helemaal uitgedraaid zoals ik had gehoopt. De meloen was een zielig hoopje verschrompelde takken, met een vruchtje ter grootte van een ei dat ik aan de kippen gedoneerd heb. De aubergine heeft wel vruchten gemaakt, maar ze rijpten zo tergend langzaam dat ik eind oktober een deel in de soep heb verwerkt en de rest ook maar bij de kippen heb gegooid. Ik ben nog in dubio of ik ze volgend jaar nog een kans geef, met hoop op meer zon, of dat ik het voorlopig op tomaten en paprika’s hou (voorlopig neig ik meer naar dat tweede, maar ja, die voorjaarsambities…)
En dan half juli…..
Tja, het blijft een schaduwrijke moestuin, en ondanks de mislukkingen – die er nu eenmaal bijhoren – blijft het leuk om nieuwe dingen te ontdekken. Tien jaar geleden ben ik gestart met vier tomatenplantjes in pot op een balkon. Wat ik nu heb is al oneindig veel beter. Ik neus soms wel eens (een tikkeltje jaloers) in de zonovergoten, ruim dubbel zo grote moestuin van mijn schoonmama. Maar toch zou ik voor geen geld willen ruilen. En als die kleine handjes gretig het gewiede onkruid bijeen graaien en het met een kruiwagentje en een loeiende vuilniswagensirene naar de kippenren rijden – dan is het leven toch perfect?
groetjes, Annelies
Tot slot nog even een woord van Diana 😁. Nogmaals; erg leuk om zo de tuin van iemand anders te zien! Mocht je ook eens een gastblog over je moestuin willen schrijven, dan kun je je verhaal mailen naar [email protected]
Er zijn een klein aantal ‘regels’:
- het blog moet over je eigen tuin/moestuin gaan en/of over het verwerken van je eigen oogst. Een beetje zorg als het om spelling/grammatica gaat is fijn. Maar als je daar niet goed in bent wil ik je van harte helpen (ik ben er ook geen held in en ga zeker niks herschrijven maar ik wil mensen die om die reden twijfelen met alle plezier helpen).
- je kunt maximaal 12 foto’s plaatsen, 1 daarvan moet horizontaal gemaakt zijn om bovenaan het blog te plaatsen
- Foto’s wil ik graag in vol formaat (zo komen ze in het juiste formaat in het blog te staan, je kunt ze bijvoorbeeld sturen via wetransfer).
- uiteraard mag je een link naar je eigen website of blogpagina plaatsen. Met één kanttekening: het doel van het gastblog is om hobbytuinders de gelegenheid te geven iets te vertellen over hun manier van tuinieren, het is niet bedoeld voor een korte commerciële reclame.
Wat een uitdaging om met zo weinig direct zonlicht een moestuin te beginnen maar heel knap wat je allemaal doet Annelies 😃 met drie kleintjes nog wel! De aubergines en meloen werden bij mij ook niets het afgelopen jaar. Hoe gaan de aardappelen? Ik wil volgend jaar graag aardappelen maar dat kan alleen bij ons op een plek in de tuin in halfschaduw. Gr. Lilianne
Aardappelen lukt vrij aardig. Ik neem altijd vroege/middelvroege rassen, ik poot ze in maart en oogst ergens in de zomer. Dit jaar had ik zo’n 8kg van een kleine 3m2 oppervlakte. En het had meer kunnen zijn, want ik heb ze een paar weken te vroeg geoogst omdat de planten ziek waren (ook phytophtora) en ik niet wilde dat de hele oogst aangetast werd.
Wat een geweldig leuk verhaal Annelies! Wat knap hoe je dat allemaal voor elkaar krijgt want die bomen zullen niet alleen voor veel schaduw zorgen maar ook voor droogte. Maar ik vind je tuin (èn de foto’s) echt prachtig!! Vol, weelderig en kleur! En leuk voor de kids, beetje meehelpen, lekker van eten. Ik zie de drukte voor mij en deel jouw idee van een perfect leven! Dank je wel! Groet, Pien
Wat leuk om dit te mogen lezen! Weer een verborgen pareltje. Het plezier van het moestuinieren spat er ook hier weer van af. Ook voor de kindjes een geweldig feest om zo mee te mogen maken.
Veel succes ermee, groet Helen
Dag Annelies,
Erg leuk om jou blog te lezen, daar ik zelf ook altijd heb moeten leven (werken) met een moestuin met veel schaduw. Woon in het mooie Twente.🙂 Ik zou mij over die wissel cultuur maar niet zo druk maken en fijn planten wat jij lekker vind en waar het goed gedijd. Ik doe dit zelf al meer dan 45 jaar, en heb daar nooit hinder van ondervonden. Een tip die ik je kan geven, is ook op de site van Charles Dowding te kijken (No dig) hoe hier mee om te gaan. Het maakt het je een stuk makkelijker, en zeker, zoals in jou geval als je moet dealen met de tijd die hebt, om van onze mooie hobby te genieten.
Groet,
Martien
Mijn moestuinjuf heeft me eens verteld dat, omdat 6 vakken in een moestuin van 50 m2 best klein zijn, je je niet heel druk hoeft te maken over wisselteelt. Je hebt in essentie al een mengvorm die ziekten en plagen verward 😉 Smokkel gewoon wat favorieten tussen de sla of elimineer het slavak en plant dat in wat in hoekjes van andere vakken. Sommige sla vind wat extra stikstof zelfs lekker (hallo andijvie). Ik heb zelf bv een vak aardpeer in het schema. Behoeft geen bemesting dus zou bij jou prima passen in het wel mest geen mest schema van wisselteelt. Dat hou ik ook nog vrij strak aan. Alle vakken krijgen afwisselend mestcompost/ plantaardige compost. Aardappelen heb ik zelden dus geen probleem. De kool schuif ik wel resoluut naar een vers vak. De overige gewassen zijn een stuk minder spannend qua ziektes/plagen/uitputting. Ik begin het jaar ‘netjes’ voor het overzicht maar ga geen leuke planten weggooien of mij ontzeggen als er ergens nog een plekkie is in een ‘fout’ vak. Eén verdwaalde koolplant tussen de mais kan geen kwaad 😉
Net als jij ben ik een pietsie te ambitieus en chronisch tijdgebrekkig (lukt helaas ook zonder kinderen) dus ik zoek naar tijdbesparende gewassen. Deze winter ga ik 2 bedden met vaste/ meerjarige groenten ver/aanleggen. Asperges (echt fantastisch leuk, lekker en mooi) en blad/bladkruiden. Daar komt ook bv meerjarige kool bij maar omdat de variatie groot is en alles door elkaar staat is dat geen probleem. Aardbeien, vlinderbloemigen, sla, etc kan ook weer prima bij de asperges als bodembedekking. Bezoek eens een permatuin voor ‘companionplanting’ ideeën. Een beetje spelen kan geen kwaad 😊
Omdat ik het niet kan laten nog een laatste tip: kijk uit met groot blad makende/ vochtminnende planten in de kas bij je tomaten, hoe verleidelijk ook (denk komkommers, meloenen, courgette). Net als jij heb ik een vrij kleine kas. In een warme, droge zomer kan ‘t wel maar in een zomer als dit jaar wordt de luchtvochtigheid te groot. De phytophtora is dan niet meer te houden. Ieder jaar moet ik deze ambitie weer beteugelen 😂