Bijzonder
Ik heb sinds september 1991 een moestuin en soms denken mensen dat ik ondertussen alles wel weet, heb gezien en geprobeerd. Ik antwoord dan dat ik nog geen 5% weet en nog een tweede leven nodig heb om alles te zien en te proberen. En dat is ook echt zo.
Dit is een voorbeeld van iets nieuws, in alle opzichten. Ik schreef er in het voorjaar ook al over: dat ik vorig jaar middenin de zomer in een tuincentrum in een hoekje een biologische passiflora zag, voor een dusdanig lage prijs dat ik die echt niet kon laten staan (ik weet het niet meer precies maar het zal €2,95 of €3,95 of zoiets zijn geweest). Op het kaartje: Passiflora edulis Suntropics. En ‘edulis’ betekent in de plantenwereld ‘eetbaar’. Niet te weerstaan!!
Ik heb in die maanden goed voor de plant gezorgd, in de koude kas gezet, een wat ruimere pot gegeven, verse potgrond en regelmatig water. In oktober heb ik de plant mee naar huis genomen en bij gebrek aan beter op een behoorlijk donkere, koude en klamme zolder overwinterd. Ze kreeg wat last van luis (cadeautje van buurvrouw Coleus) maar bleek verder verbazingwekkend sterk en gezond de winter door te komen. En zo bracht ik de plant in april naar de koude kas en plantte haar in een speciekuip in de kas.
Ik heb geluk, mijn buurman Antonio is een slecht Engels sprekende Spanjaard maar met handen en voeten komen we een eind. Hij zag de plant die ik naar de kas bracht en riep gelijk: “Maracuja”! Met de al genoemde handen en voeten begreep ik dat hij bij zijn vorige of tweede woning in Spanje ook een passiflora heeft. En zo kreeg ik de tip dat ze van een iets zure grond houdt; niet heel erg maar een klein beetje turf door de potgrond vindt ze fijn. En Antonio waarschuwde ook gelijk: “Dé ket rielie rielie bik”. Ik wees met mijn handen een meter of 2 aan. “No, no, no, much more, triple times”. Oké, een grote plant dus. En ik kreeg ook nog de tip dat passiflora slecht worden bevrucht, zelfs ook in Spanje in de buitenteelt, laat staan in een Nederlandse kas en dat je de bloemen het best met de hand kunt bestuiven.
En zo begon ik aan dit leuke experiment. Uiteraard heb ik de groeikracht toch nog onderschat, nog voor augustus tuimelden de stengels over andere planten, de tafel en een stoel in de kas. Ik liet het maar gaan, er was geen tijd of ruimte om het nog goed op te kunnen binden. En ik heb de bloemen zoveel mogelijk met de hand bestoven, ze blijkt vooral in juni te bloeien met daarna nog af en toe een bloem. Ik geef eerlijk toe; de bloemen zijn zo ingewikkeld dat ik ook maar een beetje moest gokken wat stamper en meeldraden waren, gewoon lukraak met een kwastje meerdere keren elke bloem ‘bepoederen’ leek me het best.
En dat werkte! Uiteindelijk zag ik steeds meer groene ovaalronde bolletjes verschijnen die vervolgens ook nog groeiden. En toen kwam de zomerdrukte in de tuin; water geven, tomaten opbinden, oogsten, wieden… je kent het wel. En zo vergat ik de passiflora enigszins; ik gaf de plant uiteraard vocht en voeding maar ik heb niet meer op de vruchten gelet want ze groeiden niet maar bleven hangen zoals ze waren, ik ging er ook vanuit dat de oogst heel laat zou vallen, hopelijk nog net op tijd voor de winter zou beginnen.
Maar in de 2e week van september gaf ik de plant weer water en zag min of meer bij toeval een vrucht tussen het blad in de pot liggen; helemaal glad, licht paarsbruin van kleur en uit zichzelf afgevallen. En ik vond er nog één, en nog één, maar die had rimpels. En van de passiflora die ik in de winkels zie weet ik dat rimpels goed is 🙂
Ik hoorde dat het klopt: de vruchten vallen vaak halfrijp al af en je laat ze vervolgens in huis op een bord bij kamertemperatuur narijpen. En dat ging ook prima, binnen 5 tot 10 dagen rijpten de gladde gevallen vruchten ook tot ze rimpelig waren.
Wij zijn van nature geen passievrucht-eters. We eten graag aardbeien, bessen, bramen, appels, peren, etc. van eigen tuin, af en toe aangevuld met een banaan of sinaasappel uit de winkel. Wat ik me er van kan herinneren is dat ze sappig zijn, met zwarte pitjes erin, en lekker friszoet van smaak. Die omschrijving doet mijn zelf geoogste passivruchten tekort; de geur stuift letterlijk je neus in als je na het opensnijden met een theelepeltje een schepje uit de passievrucht neemt. De smaak is exotisch, zoet, fris, zurig, sappig. Het is ook zo voorbij; met 4 of 5 theelepeltjes sap met pitjes is de vrucht leeg. Kleine korte smaakbommetjes dus.
En echt heel leuk om eens mee te hebben gemaakt!! Maar nu dan? Ik had in het voorjaar al tegen de plant gezegd dat ze niet meer mee naar huis zou kunnen, ze staat nu in een te grote pot die niet meer te versjouwen is. Ze moet in de kas blijven en het is aan haar om te kijken of ze de winter kan overleven. Officieel zie ik -2 graden bij de winterhardheid staan, maar ik weet dat dat ook te maken heeft met de leeftijd van de plant, grondsoort, gezondheid, etc. Ze gaat dus (ik denk in de speciekuip maar daar denk ik nog even over na) in de kas overwinteren en ik ga de plant zeker zoveel mogelijk helpen, door de kuip met stro, mest, jute etc. af te dekken, misschien emmers water naast de plant zetten als het vriest maar de zon schijnt, heel weinig water geven, etc. En ik heb voor alle zekerheid een paar stekken genomen, maar die zijn nog niet geworteld en ik weet ook niet of het lukt, ze gaan dit weekend mee naar huis. Want de zomer is nu echt voorbij, het wordt koud, de kachel kan aan en we gaan in de tuin nu vooral opruimen.
Maar zelfs als er volgend jaar geen passflora meer in de kas staat ben ik blij met deze ervaring!! In totaal oogstte ik ongeveer 35 tot 40 vruchten, ik heb ze zelfs nog in inmaak gebruikt. Als je me 32 jaar geleden, bij de start van mijn eerste moestuin, zou hebben verteld dat ik in 2023 jam zou maken van vijgen en passievruchten uit eigen tuin, dan zou ik in lachen zijn uitgebarsten 🙂
Oh ja, ook nog eens echt een heel erg lekkere jam.
Tot slot nog 1 foto, want het is de tijd van de Salvia’s. De meeste Salvia’s zijn geweldig in juli, augustus en september. Maar in oktober (zeker als het weer een beetje meezit) stelen ze hier in de tuin de show met hun vrolijke kleuren. De weinige hommels en bijen die nog rondvliegen zijn er ook blij mee! Dit is Salvia Pink Amistad.
Ik heb in mijn tuin een passiebloem in de volle grond staan die komt prima de winter door, sterker nog dat kreng zaait uit de (niet lekkere vruchten) als een malle uit….
Wauw, dat is indrukwekkend! Mocht je toch nog van plan te zijn om een keer wat zaden te verkopen dan houd ik me ten zeerste aanbevolen! Hier ook alleen maar een mooi bloeiende, maar niet eetbare variant (en de plant uit de zaden van de supermarkt was -natuurlijk- niet winterhard genoeg).
Dag Diana , dank je wel voor je passiflora verhaal! Ik heb er ook een in volle grond, al vele jaren, tegen een muur en ietwat beschut. Heel veel bloemen maar nooit vruchtjes. Ben dus blij te lezen dat ik wel degelijk de natuur een handje kan helpen!
Zo was het ook met mijn aubergine plant in de serre : één aubergine geoogst ! Tot ik een maand gelezen ergens las dat je de bloemen ook zelf moet bevruchten met een andere rijpe bloem. Ik gebruikte een wattenstaafje. En sindsdien zie ik aubergines verschijnen: net nu het kouder wordt 😏
maar volgend jaar komt er weer een seizoen🙂
Inderdaad , hoe rimpeliger een maracuja er uit ziet, hoe beter en zoeter die is.
Dank je wel en veel succes nog !
Wat een leuk verhaal! Ik heb een “gewone” passiebloem in de volle grond staan en ook die geeft vruchten, oranje, wel eetbaar maar lang zo lekker niet en ik heb dit voorjaar ook een Ëdulis gekocht! Er zijn 2 vruchten aangekomen, de eerste er veel te snel afgehaald en nog lang niet rijp dus de tweede nog 2 maanden extra laten rijpen en die was heerlijk! Ik had begrepen dat hij niet onder de +5 graden kon dus hij verhuist binnenkort naar een slaapkamer, ingekort tot 30 cm. Hoop er volgend jaar ook zoveel als jij te krijgen!
Hoi Hella,
Ik heb jaren geleden ook een ‘gewone’ passiflora gehad, ongeveer 4 of 5 jaar en toen was ze ineens na een winter weg (ongetwijfeld hebben de wortels het begeven in de koude en kletsnatte kleigrond). Ze gaf hier ook vruchten, mooi mar volledig smaakloos.
Voor passiflora edulis-planten worden temperaturen van -2 tot +7 graden genoemd, en die breedte heeft dan te maken met de andere factoren: zoals heel veel kuipplanten kunnen ze wat meer kou verdragen in droge dan in natte grond, als ze in de nazomer nog veel stikstofrijke voeding krijgen kunnen ze minder goed tegen kou, wat extra kali in de vroege herfst zorgt juist voor wat meer koudebestendigheid. Ik ga er vanuit dat mijn plant bovengronds volledig zal afsterven, en dan hoop ik dat de wortels in de grond vorstvrij blijven en ik haar dus zo, met bescherming kan overwinteren. Zo heb ik zelfs wel eens een Brugmansia in de koude kas overwinterd (de stam tot 10 centimeter boven de grond afgezaagd en de hele pot op een verhoging en onder een dikke laag lichtvochtige mest met stro gezet – in het voorjaar ‘opgegraven’ en ze liep zowaar weer uit 🙂 ).
Maar het is inderdaad niet echt aan te raden hoor, vooral een noodgreep en wat het wordt zullen de pas rond maart/april kunnen zien. Ik ga vanmiddag de nog niet gewortelde stekken even ophalen en in huis zetten (en heel hard duimen dat ze willen wortelen). En ik heb ook nog wat zaden geoogst, als uiterste back-up 🙂
groetjes,
Diana
Er zijn vele soorten passiflora, sommige meer winterhard dan andere. Kijk eens bij passifloratuin. Hij heeft veel soorten, ook meerdere eetbare soorten..
Hoi Roley,
Dankjewel voor de tip! Ja, ik keek vorig jaar ook al op de website (toen ik deze net had gekocht) en moest me al enorm beheersen, wat een prachtige variëteiten!
groetjes,
Diana
Ik heb een niet-eetbare staan. In de winter een dakpan schuin tegen onderkant stam zetten en de stam zo hoog mogelijk wikkelen in noppenplastiek en dan nog wat hooi rond de plant leggen, zo lukt het mij al jaren om de plant te overwinteren
Hallo Diana,
Wat een leuke blog weer dit keer, hopelijk overleefd deze passie flora
de winter in de buitenkas. Ik vind het zo gaaf dat je door de bloemen zelf te bestuiven vruchten hebt gekregen dat het mij op een idee bracht. Dus dit is mijn probeersel!
Ik heb geen kas en heb de Madame Jeanette en 1paarse blok paprika naar binnen gehaald, ze blijven bloeien en ík heb ze zelf bestoven om te kijke of het lukte om vruchten te krijgen. En ja tot mijn grote vreugde hangen er nu 4 Madame Jeanette’s en 1paprika herkenbaar aan en meerdere die in ontwikkeling zijn. En ze bloeien maar door. Dit is zo leuk om te zien en te doen, ben benieuwd of ze af zullen rijpen.
Weer heel erg bedank voor jouw ontzettend leuke blog. Groetjes
Hallo Margriet,
Ja, paprika’s en vooral pepers in huis houden en met de hand bestuiven lukt soms best goed (hier niet maar onze zolder is dan ook te koud, klam en donker).
En bedenk dat je pepers en paprika’s ook onrijp kunt oogsten, de smaak is wat frisser en kruidiger en de pepers zijn wat minder heet maar prima bruikbaar.
groetjes,
Diana
Dank je voor de tip Diana
Hier in België, staat er in de buurt een verwaarloosde passievrucht tussen de stoeptegels. Er wordt niets aan gedaan, groeit overal naartoe, maar elk jaar zie ik er toch vruchten aan. De winterhardheid zal dus wel meevallen, samen met dat bestuiven als de plant groot genoeg is.
Dat ga ik zeker ook proberen. Ik heb jarenlang een gewone gehad in de volle grond, daar kwamen veel oranje vruchten aan. Maar helaas, één keer was de winter te koud of te nat voor hem. Helemaal verdwenen.
Hallo Wout,
Ja, je hebt het dan vast over de Passiflora caerulea, die kan zeker vorst verdragen en wordt ook als vaste plant aangeboden. Hier ben ik de plant in de winter eens verloren, want ze kan vorst verdragen maar niet in combinatie met kletsnatte grond. De vruchten van de caerulea zijn eetbaar maar hebben geen enkele smaak. De Passiflora edulis kan minder kou verdragen, nauwelijks vorst.
De bloemen lijken in dit geval wel op elkaar maar ze zijn toch echt heel verschillend in eisen en eetbaarheid 🙂
groetjes,
Diana
Passiflora caerulea:
Passiflora edulis:
zou u het receptje van de vijgen passievruchten jam willen delen?
Hallo Henny,
Ja hoor. Ik moet het recept nog op de website zetten, bij deze even de korte versie:
Het recept komt uit het Duitstalige boek ‘Die Marmeladen bibel’
Ingrediënten:
800 gram vijgen (schoon gewogen)
200 cc passievruchtensap/gelei (en dat zijn dan ongeveer 10 passievruchten)
900 gram kristalsuiker
het sap ven een halve citroen
Recept:
Dag 1:
Snijd de vijgen (al dan niet met of zonder de schil, naar eigen smaak) in kleine stukjes en weeg 800 gram af. Halveer de passievruchten en lepel er de gelei met het sap en de pitjes uit. Meet het en meng 200 cc met de stukjes vijgen en schep er de suiker en het citroensap door. Laat 1 uur afgedekt rusten (de pectine kan dan al zijn eerste werk doen). Giet het mengsel na het rusten in een pan en zet op het vuur. Breng aan de kook en laat al roerend 2 minuten koken. Zet het vuur uit, laat afkoelen, giet terug in de schaal en laat afgedekt een nacht rusten (wederom voor de pectine).
Dag 2:
Giet het mengsel weer in een pan, zet op het vuur en breng aan de kook. Laat 10 minuten op hoog vuur koken terwijl je blijft roeren. Maak ondertussen de potten schoon en steriliseer ze zoals je gewend bent. Doe het testje met het schoteltje in de vriezer zodat je kunt zien of de jam de gewenste dikte heeft. En vul dan de potten zoals je gewend bent.
Wij vinden het echt een heel erg lekkere jam, ik ben benieuwd wat je er van vindt!!
groetjes,
Diana
dank je wel… hier wel vijgenboom, maar vruchtenblijken nu niet meer te rijpen, helaas. Passieflora nog niet de eetbare versie in tuin gehad, maar … je kunt passievruchten en vijgen nu in de winkels vinden. Passievrucht kun je zelfs in diepvries vinden…
Hey Diana ,
Had ook ooit een passieflora in de serre , die overgroeide ook alles ,wel degene met gele vruchtjes , niet lekker.
Van mijn roze Amistad ,stekken genomen en die zijn al mooi aan de groei in de serre .
Heb juist gezien dat mijn dahlia’s en Thitonia omgewaaid zijn van de door de windvlagen van gisteravond 😔 spijtig want ze stonden nog prachtig ,zelfs de chrisantendraad was van de paaltjes gewaaid .
T is herfst ,dus nog wat opruimen hier en het seizoen is achter de rug .
Leuk experiment. Een vriendin van mij houdt de plant gewoon buiten. Tegen een zuidwal opgebonden. Ik zag ook dat Engelsen hun uitheemse laten gedijen op de plek waar ze staan en niet naar binnen halen. Soms wat bescherming ertegen aan. En een microklimaat creëren. Het is ook wel erg veel werk om alles in en uit te graven en in de kas te verzorgen. Ik zelf heb geen exoten meer om die reden. Misschien is het de kunst om hem op een natuurlijk zure afgeschermde plek te zetten? Veel succes.
Haai
Berichtje uit Latijns-Amerika.
Wat ze hier doen, is de passievrucht (of z’n grote broer: de Maracuyá) in de blender met wat water of melk en suiker. Dan flink blenderen, dan komt de meeste smaak vrij. Dat schraap je vervolgens door n vrij fijne zeef. Dan blijft er een heerlijk gele sap over. Die je natuurlijk als bijv ijsblokjes kan invriezen, of je kunt er sorbet-ijs van maken, of met meer suiker: een hemelse siroop. Maar ik steek dr liefst gewoon een rietje in. Mmmmm.
Hoop dat je stekken aanslaan en je volgend jaar weer kunt oogsten!
Groetjes hoor
Beste Diana, je hebt het bij Palmkool en Boerenkool over witte vlieg. Wat bij ons goed werkt is de aanplant van palmkool en boerenkool vergezeld doen gaan van de aanplant van 1 of 2 planten Zegekruid/Nicandra op 10 planten boerenkool en/of palmkool. (ik heb er ook altijd eentje in de kas staan). Witte vlieg schijnt er een hekel aan te hebben. In ieder geval hebben wij geen witte vlieg. De Nicandra sterft in het najaar af en je palm- en boerenkool blijven de winterlang staan. Zonder wolken witte vlieg!
Hallo Wil,
Dankjewel voor de tip, dat ga ik zeker eens proberen!!
groetjes,
Diana
Deze planten zijn extreem giftig.
De vliegen zeugen aan de stengel en gaan daar dood aan.
Im Kübel und im Freiland schmückt die Giftbeere ihre Umgebung. Viele Gärtner schätzen die Blaue Lampionblume, weil die Pflanze gern von Schadinsekten wie der Weißen Fliege befallen wird. Saugen diese an der Blauen Lampionblume, sterben sie durch die giftigen Alkaloide und können keine anderen Pflanzen mehr befallen. Eine Pflanze soll einen Bereich von sechs Quadratmetern schädlingsfrei halten. Als Schädlingsbekämpfer kann man Nicandra beispielsweise im Nutzgarten zum Schutz von Gurken, Tomaten und Paprika, aber auch bei gefährdeten Zierpflanzen einsetzen. Selbst Mäuse soll die Einjährige abschrecken.
Hallo Con,
Klopt!
Ik heb de Duitse tekst even door de googel-vertaling gegooid:
“In de pot en buiten siert Nicandra de omgeving. Veel tuinders waarderen de blauwe lantaarnbloem omdat de plant vaak wordt aangevallen door insectenplagen zoals witte vlieg. Als ze aan de blauwe lantaarnbloem zuigen, sterven ze aan de giftige alkaloïden en kunnen ze geen andere planten meer aanvallen. Een plant moet een oppervlakte van zes vierkante meter vrij houden van ongedierte. Als ongediertebestrijder kan Nicandra in de moestuin worden gebruikt ter bescherming van bijvoorbeeld komkommers, tomaten en paprika’s, maar ook op bedreigde sierplanten. Er wordt zelfs gezegd dat de eenjarige muizen afschrikt”.
Er bestaan heel veel giftige planten, ik las laatst iets over iemand die Nicotiana-planten buiten bij de ingang van de kas plantte ter voorkoming van plaagdieren in de kas.
De grote vraag is altijd: wil je plaagdieren afschrikken, dood maken, vangen, verjagen, het ze moeilijker maken om toe te slaan, etc. In mijn eerste moestuinjaren hebben we nog wel eens een mollenklem gezet. Toen ik zo’n dood diertje in de klem zag zitten was dat confronterend en dacht ik “Was dat het nou waard, een dode mol die vast binnenkort wordt vervangen door een andere mol die het territorium opeist, in ruil voor een plant die daarna beter groeit?”
Hoe ouder ik word, des te meer slaat de meter bij mij naar het laten leven van de dieren om ons heen. Dat begon bij mollen die mochten blijven, toen muizen, ratten, vogels die meer aardbeien eten dan wij omdat ik geen net meer gebruik, etc.. Ondertussen ben ik zover dat ik een wesp uit het water vis die lijkt te gaan verdrinken, probeer ik een vlieg in huis naar buiten te jagen in plaats van dood te slaan en doe zelfs het raam open voor een mug die me die nacht nog prikte. Ik word langzaam maar heel zeker steeds meer een watje 🙂
groetjes,
Diana
Ik heb dit gepost omdat deze planten in alle delen hoog giftig zijn, ook de vruchten. Vooral met kinderen moet opgepast worden.
Het doden van dieren ondersteun ik ook niet. Elk dier heeft zijn nut, al is het maar voedsel voor een ander dier. Wij hadden dit jaar duidelijk minder insecten in de tuin. Ik heb grote vakken lavendel om de insecten aan te lokken. Normaal zit het daar bomvol, maar dit jaar niet. We hadden ook minder vogels.
Dag Con,
wel, ik stel me de vraag wat het nut is van de stinkwants?? Ik probeer ook rekening te houden met het leven van allerhande beestjes, maar deze wantsen (de bruingemarmerde schildwants) is gewoonweg een ramp. Zij vreten aan de planten in de fruit en moestuin (dit jaar geen enkele broccoli door deze hatelijke beestjes) en vanaf september zitten ze met duizenden, jawel met duizenden rond de ramen om toch maar lekker warm te willen overwinteren. Telkens je een raam opendoet, vallen deze ‘hatelijke’ beestjes op de grond. De koude kast zit vol en graag lusten ze de laatste aubergines, tomaten, paprika’s…. Echt, een pest. Om je een idee gegeven, ik heb een volledige emmer vol op 1 week tijd.
Welk ander dier eet de stink wantsen? Brrr ik raad het jou niet aan.
grt
carine
Die Stinkwanze ernährt sich hauptsächlich von den Säften der Eichen – und Erlenblätter und nur manchmal auch von Früchten und toten Insekten. Sollte sie aber nichts anderes finden, vertilgt sie auch lebendige Raupen und Insekten, was sie zu einem Nützling macht! Die Feuerwanze: Ein Helfer in der Medizinforschung!29.08.2019
Ein natürlicher Feind der Marmorierten Baumwanze ist die Samuraiwespe – ein aus Ostasien stammendes, zwei Millimeter kleines Tier, das seine Eier in den Gelegen der Wanzen platziert. Die Brut der Schlupfwespenart frisst den Wanzennachwuchs dann auf.21.06.2023
Ik begrijp jou ergenis. Wij hadden dit jaar extreem last van sprinkhanen die ongeveer 15cm waren en alles weggeten hebben. Zelf ons zonnescherm hebben ze gegeten. Ons huis was groen. Onmogelijk om buiten te zijn.
Elk jaar hebben we een korte periode last van sprinkhanen maar die zijn klein zo 5cm maar deze grote beesten hadden we nog nooit. Ze schijnen een delicatesse te zijn!
Natuurlijke vijanden verdwijnen door steeds meer chemie in de natuur. We hadden dit jaar nauwelijks wespen een nuttig dier in de natuur. Deze ontwikkeling is niet goed.
Haha, heerlijk, hier ook zo, ik word heerlijk wattig zo langzamerhand. Alles is leven, dus alles moet gered. Alleen voor muggen maak ik nog een uitzondering, maar misschien verandert dat ook nog wel, als ik tijd van leven heb.
Hoi Diana,
Wat ik een lekkere combi vind is stukjes mango en banaan gemengd met passievrucht. Gewoon zo of evt. met muesli erdoor. Heerlijk!
Hoop doet leven. Ik heb het afgelopen jaar twee maracuja plantjes gekocht. Echt heel groot zijn ze niet gegroeid. Momenteel overwinterd er één in de frisse hal, en één in de kas. Die laatste is zeker deels afgestorven, maar wellicht dat mijn warm water emmer acties effect hebben gehad en dat de wortels intact blijven. Iig hoop ik dus in Oktober een succesje te kunnen hebben met maracuja, net als jij. Hoop doet leven. Groeten, Thomas G.