Tomaten stekken
Ik kreeg naar aanleiding van mijn tuindagboek van 11 mei wat vragen over het stekken van tomaten. En dus op deze plaats even een kort verhaaltje over het stekken van tomaten (want het is echt heel gemakkelijk).
Voor de buitenteelt kun je wel tot en met de hele maand mei stekken. Handig omdat het toch zomaar eens kan gebeuren dat een zaailing dood gaat en je dan een lege plaats of pot hebt die je graag nog zou willen gebruiken voor een goede tomaat. Of wanneer je een dure plant hebt gekocht in de winkel en je er eigenlijk nog wel 1 of 2 bij had gewild.
Voor de teelt in de kas heb je nog wat meer tijd (omdat je daar nog wel tot zo rond oktober kunt oogsten kun je dus ook nog later stekken), zo tot de 2e week van juni (hangt natuurlijk ook een beetje af van de tomaat die je stekt, een vroege cherrytomaat of een late grote vleestomaat)
Afijn. Voor het stekken neemt men een gezonde plant :- ). Zie de eerste foto, een stamtomaat, in dit geval de Turks Muts, een vleestomaat. Toevallig met aardappelblad. Raak daardoor niet in de war, ze is een gewone tomaat, er bestaan nu eenmaal rassen met wat verschillen in bladvorm.
Dit is een stamtomaat, netjes opgebonden en gediefd maar voor het stekken van de tomaat 1 dief laten zitten, onderin de plant.
Op de tweede foto zie je de dief van dichtbij, in de oksel van de plant. gezond en stevig. En al een centimeter of 10 lang en dat is prima.
Bedenk dat kleine diefjes van korter dan 4 centimeter lastiger stekken, simpelweg omdat het diefje nog niet zo sterk en stevig is. Maar mocht je eens per ongeluk zo’n klein diefje afbreken dat je had willen stekken, dan toch gewoon proberen want dat is me zeker ook al een paar keer toch prima gelukt (het grootste probleem met die kleine korte stekjes dat je het stekje minder diep in de potgrond kunt duwen).
Op deze foto heb ik de stek geplukt. Met een bakje water in de hand, de dief gelijk in het water gezet.
Ook al heb je alles al klaar staan om te stekken, dan nog kan ik je adviseren de dief direct bij het plukken in het water te zetten. Want op het moment dat je haar plukt gaat ze dood.
En ook al duurt het bijvoorbeeld maar 2 minuten voor je haar in de grond kunt zetten, dat is eigenlijk 2 minuten teveel (het is misschien een heel vreemde vergelijking maar probeer maar eens 2 minuten je adem in te houden en daarna de trap op te lopen, ik weet zeker dat je makkelijker de trap oploopt als je gewoon 2 minuten door had mogen ademen 🙂 ). Ik bedoel er in ieder geval mee aan te geven dat elke seconde minder stress voor de dief/aanstaande stek helpt aan een makkelijker herstel. En dat geldt trouwens natuurlijk niet alleen voor tomaten, dat geldt voor alle stekken (en ook voor het plukken van bloemen voor in een vaas!). Als je dus iets plukt, voor stek, ent of plukbloem, neem gewoon een bakje of emmertje water mee naar de plant waar je de afgeknipte stengel direct in kunt zetten.
Zorg dat je van tevoren al een potje hebt gevuld met een mengsel van 5 delen potgrond en 1 deel grof zand en/of vermiculiet, dat je al goed nat hebt gemaakt. Prik er met een stokje of je vinger een gaatje in tot ruim de helft van het potjes diep. Want je wilt de stek graag vrij diep in de grond steken. De stek zelf haal je natuurlijk zo laat mogelijk uit het water. Snijd met een scherp mesje de onderkant van de stengel schuin af. Want op deze manier heb je meer oppervlak dat worteltjes kan maken dan wanneer je de stengel recht af zou snijden.
Mocht je stekpoeder hebben, dan is dat handig en doop je de stek nu in de stekpoeder, blaas het teveel aan poeder eraf en steek de stek in de grond. Zonder stekpoeder gaat het ook nog steeds best goed, maar stekpoeder (een potje kost nog geen 10 euro en je doet er jaren mee) zorgt er voor dat schimmels minder kans krijgen en de stekken door de toegevoegde planthormonen sneller worteltjes maken.
In ieder geval steek je de stek in het voorgemaakte gaatje in de grond in het potje, de helft daarvan gaat dus onder de grond. En geef gelijk water (dat heb je in het bakje of emmertje toch nog naast je staan). Liever te nat dan te droog. Het teveel aan vocht loopt toch via de afwateringsgaatjes weg. En het water geven heeft niet direct als doel om vocht te geven maar het water zorgt ervoor dat de grond zich goed om het stekje heen sluit.
Op de foto zie je al dat ondanks de goede zorgen de stek het best zwaar heeft, het blad en de stengels gaan hangen.
Het is nu belangrijk een goed plekje voor haar te zoeken. En een goed plekje is een koel plekje, dus niet in de kas en niet in de zon. Zonder warmte kan de stek makkelijker overleven omdat er geen/minder verdamping van vocht is. En dus staat de stek hier achter het 1000-litervat. Je ziet aan de groene aanslag al dat er weinig tot geen zon komt 🙂 .
En dan is het alleen nog maar belangrijk om haar de tijd te geven, en te zorgen dat ze water krijgt wanneer dat nodig is, laat het potje niet uitdrogen.
Ik heb bovenstaande foto’s gemaakt op 16 mei 2014, de dag dat ik heb gestekt. En hieronder zie je de stek dan op 28 mei 2014, 12 dagen later.
Ze staat weer fris overeind, het blad lijkt zelfs al iets gegroeid. Ze staat nog steeds buiten in de schaduw, en daar mag ze de komende warme en zonnige dagen nog blijven. Maar na het weekend mag ze de kas in. En over een week of 2 is ze dan waarschijnlijk groot en gezond genoeg (met genoeg wortels, dat is het belangrijkst) om uitgeplant te mogen worden.
Ow dit is leuk om te zien en ook eens een keer te proberen.
Dank je wel Diana , ook dit ga ik uitprinten en in de map doen 😉
Altijd handig .
Groetjes coby
Hallo Coby,
Leuk! Eergisteren heb ik verveinesiroop gemaakt (dus van citroenverbena), anders, maar net zo lekker 🙂
groetjes, Diana
Kan je ook een tomaat stekken zodat je die volgend seizoen kan laten uitgroeien tot een mooie plant? Of kan ik de zaten van de tomaat zelf gebruiken? Zo ja…hoe?
Dit is natuurlijk ook leuk om te doen.
Hoi Remco,
Persoonlijk zou ik nu geen dieven nemen om te overwinteren. Tomaten groeien heel snel, ook bij lagere temperaturen, maar ze kunnen niet tegen vorst. Je zult haar dus in huis moeten houden (in een kas vriest het ‘s winters ook), maar het wordt dan een heel grote, onstabiele plant vanwege lichtgebrek, als ze al overleeft.
Weet je of je hybride tomaten hebt? Daarvan is de kans groot dat de planten uit zaden niet soortecht terugkomen (wat overigens wel leuke variatie in planten op kan leveren merk ik nu bij mijn pepers), maar anders kun je heel goed zaden winnen en volgend jaar zelf zaaien. Kijk even op de pagina over Tomaat: onderaan staat hoe je zaad kunt winnen, aan het begin info over zaaien en opkeek. Succes!
Groetjes Wijnie
Hallo Diana, ik ben erg benieuwd naar je strobalen experiment. Omdat wij op ons volkstuincomplex ERG veel last van slakken hebben een ware ramp lijkt mijn permacultuur strobak wel een broeinest van slakken het is elke dag bierbekers vol weggooien . Er gaan hele kratjes door
Groetjes Simone
Hallo Simone,
Ik ben helaas niet erg enthousiast over de teelt in strobalen, het groeit hier gewoon niet goed genoeg in vergelijking met de teelt in potten, grond of verhoogde bak. Maar ik hou nog even vol en maak elke keer foto’s, zo hoop ik over een maand of 2 tot 3 een echt oordeel te kunnen geven. Voor nu zijn bijvoorbeeld de aardbeienplanten in de strobalen nog niet half zo groot als de aardbeienplanten in volle grond en verhoogde bak. Allemaal dezelfde planten van stekken in dezelfde maand. Opvallend is dat de aardbeien het in de volle grond het best doen; grote planten die al rijpe aardbeien geven. In de verhoogde bak gaat het ook goed, iets later want de aardbeien beginnen nu pas te groeien en zijn nog niet aan rijpen toe. Ze maken wel bijzonder veel uitlopers, nu al. Wellicht doordat de bak warmer en droger is? Het is in ieder geval een leuk experiment en ik kom er later in een tuindagboek zeker nog eens op terug.
De slakken lijken geen enkele moeite te hebben met stro, ook hier kruipen ze gewoon de strobaal op om sla op te vreten. Aan de andere kant, op de grond vreten ze ook alle sla op. Voor de slakken maakt het dus niet veel uit :-).
groetjes,
Diana
Hoi Simone en Diana,
Ik heb het stro onder mijn aardbeien vandaag verwijderd. Het is door de regen door en door nat geworden en blijkt een perfecte schuilplek voor de slakken. Lekker wachten tot mijn aardbeien rijp zijn! Ik laat mijn aardbeien gewoon weer op de zandgrond rijpen. Nooit opvallend veel rottende aardbeien gehad. Dan maar geen “straw” berries. Groetjes,
Oscar
Hallo Oscar,
Wat grappig om te horen dat op verschillende gronden er verschillende ervaringen zijn met stro. Het stro dat hier onder de aardbeien ligt doet juist heel goed zijn werk, door de grote hoeveelheid regen is de tuin hier nog wel een paar dagen kletsnat, als ik er geen stro onder had gehad hadden de aardbeien al liggen rotten op de kletsnatte kleigrond. En hier worden ook wel een paar aardbeien door slakken aangetast, en ook door pissebedden. Maar zeker nog geen 5% van de oogst, dus voor ons werkt het heel goed.
groetjes,
Diana
Dief je ook cherry/kerstomaatjes?
Groet,
Edda
Hallo Edda,
Het soort tomaatje heeft niets te maken met het soort tomatenplant hoor. Dus het is zeker niet zo dat kleine tomaten aan kleine planten groeien en grote tomaten aan grote planten. Aan grote stamtomaten (die moeten worden gediefd en opgebonden) kunnen kleine cherrytomaten groeien, en aan lage struiktomaten kunnen vleestomaten groeien. Google even op het ras cherrytomaten dat je hebt en dan vind je vanzelf informatie over de vorm; stamtomaat (in het Engels ‘indeterminate’, dieven en opbinden), struiktomaat (in het Engels ‘determinate,’niet dieven, wel opbinden), kleine struik of dwergstruik (niet dieven of opbinden en zeer geschikt voor de teelt in potten).
groetjes,
Diana
Dag Diana,
Ook bij ons is de proef met strobalen niet erg succesvol,ik heb het geprobeerd met pootaardappelen,sla-en andijvieplanten maar het groeit nauwelijks.
Alleen inktzwammen doen het goed en de graankorrels in het stro ontkiemen.
Bij ons liggen 2 strobalen naast elkaar,nu heb ik in het midden een flink gat gemaakt,grond er in en een courgetteplant geplant,maar daar heb je in feite geen strobalen voor nodig
Groeten Johan
Hallo Johan,
Ik herken het helemaal, ik heb geen aardappelen geprobeerd maar wat Tropaeolum, tomaten, sla, andijvie, aardbeien, oregano, chilipeper. Het groeit nauwelijks, zelfs nu niet, terwijl ik er een maand geleden van ellende maar voeding bij heb gegooid. En inderdaad wel enorm veel opslag van paddenstoelen en tarwegras. Ik hou het nog heel even vol, maar Ruud is er al klaar mee en heeft al gedreigd met het afbreken van de strobalen :-). Nou ja, als we het niet proberen weten we het niet. Het is trouwens wel heel vreemd dat een tuinvriendin die op hetzelfde tuincomplex ook een aantal strobalen heeft staan daar wel tevreden over is. En bij haar groeien de kropjes sla wel, en ook de aardappelen, en wat kruiden. Niet enorm maar wel heel veel beter dan bij mij. Dus ik ben erg benieuwd hoe het bij mij en bij haar verder gaat….
groetjes,
Diana
Geweldige site en enorm veel informatie ! Ik heb sinds kort een mooie grote moestuin maar met al deze informatie heb ik straks ruimte te kort !
Dankjewel!
Kom je terug van een paar weken vakantie en ga je de tuin weer bekijken zie je tot grote verbazing dat alle zaaddozen van mijn donkerblauwe en paarse akeleien zijn gejat, zo te zien zorgvuldig met schaar eraf geknipt Deze kleuren had ik enige jaren geleden uit Luxemburg geïmporteerd. .Dit moet door een kenner gedaan zijn denk ik. U bent gewaarschuwd tuinmensen !
Veel tuinplezier wens ik jullie.
opi Bernard
Hallo Bernard,
Dat is erg jammer voor je, en niet aardig van de persoon die wat zaden wil hebben. Het lijkt mij een heel kleine moeite om netjes te vragen of je wat zaden mag hebben (en misschien wat leuks ervoor in de plaats aan te bieden).
En ik denk juist niet dat het geen kenner is. Want een kenner zou weten dat Akeleien zo makkelijk en over grote afstanden kruist dat de kans op precies dezelfde bloemkleur alleen maar te garanderen is wanneer er geen andere kleuren Akeleien binnen 500 vierkante meter staat. Bovendien weet een kenner ook dat je aan 1 zaaddoos genoeg hebt om minimaal 30 planten over te houden. Dus heeft het geen nut om alles (is bij elkaar misschien wel 1000 zaden) te willen hebben. Gelukkig is het wel een vaste plant, als je haar laat staan zal ze normaal gesproken zeker de winter overleven en volgend jaar gewoon weer bloeien en nieuwe zaden geven.
groetjes,
Diana
Wat leuk, jouw site, was helemaal verbaasd te lezen en hoe de families in elkaar zitten en hoe het kruisen gaat. Voor het eerst zitten we nu met de neus op onze tuin (na 10 jaar volkstuin) en nu ik zaad het benomen van bloemen en mijn man van zijn groente, vallen ons dingen op. Mijn cosmea’s die bont gekleurd waren, lijken minder sterk en krijgen een donkere kleur. De rechte boontjes worden na zaad van zaad krom. De anthiriums donkerrood, zelf uitgezaaid, worden ook anders van kleur, maar verzwakten ook. We hadden op vakantie zaad gepakt (gestolen…) van een blauwe grasplant, en van in de grassen die zijn uitgekomen, zie je ook kleurverschillen, enz.
Bovendien, complimenten voor je mooie foto’s. Welk fototoestel gebruik je? Vriendelijke groet, tuinliefhebber uit het zuiden.
Sonja
Hallo Sonja,
Het is altijd puzzelen welke planten ik wel of niet wil vermeerderen; ik heb bonen die in de 6e generatie nog steeds identiek aan de 1e generatie (en dus even mooi, lekker, gezond zijn en goed opbrengen). Maar er zijn knofloken die elk jaar wat kleiner worden en waarvan ik komend najaar weer eens nieuwe ga kopen. Niet alleen zaden kunnen kleine veranderingen geven in een nieuwe generatie, ook de tuin kan natuurlijk anders zijn (bemesting, het weer, temperatuur, regen/vocht, etc..
Dankjewel, ik maak de normale formaat foto’s met een Fuji Finepix HS30EXR, de langwerpige foto’s maak ik met mijn telefoon :-).
groetjes,
Diana
Toen het kouder werd heb ik takken van de tomatenplant die vol met groene tomaatjes zat afgeknipt en in een grote vaas gezet. Alle tomaatjes werden groter en helemaal rood. We hebben er van gesmuld. Tot onze verbazing zijn deze takken gaan wortelen. Ik heb ze in de aarde gezet. Of het wat wordt weten we niet!
Hallo,
Zelf merk ik met het stekken van dieven in het voorjaar altijd al dat ze heel makkelijk wortelt, hoe groeikrachtig moet ze wel niet zijn in bijvoorbeeld Zuid-Amerika 🙂
Ik ben benieuwd hoe het afloopt en hoop dat je het hier nog eens wilt laten weten!
groetjes,
Diana