Zaailingen te lang en te dun

Het wordt tijd dat ik hier eens wat meer over schrijf. Want elk jaar krijg ik meerdere mails, soms met afgrijselijke foto’s, van zaailingen die best wat kou kunnen hebben, maar toch net iets te vroeg in huis worden gezaaid. En ik heb daar niet echt iets heel duidelijk over op de website te staan. Vandaar op deze plaats, dan kan ik, of wie dan ook, altijd even verwijzen naar de uitleg, want het komt blijkbaar heel veel vaker voor dan ik dacht.

Soorten als sla, kool, andijvie, krootjes, ze zijn niet echt geschikt om in februari al in huis te zaaien. Pepers, paprika’s, aubergines, tomaten, die kunnen daar wat beter tegen, al moet je dan ook nog goed opletten waar je ze zet (licht en matig warm).

Maar sla, kool, etc., kunnen allemaal heel goed tegen kou. Niet tegen -10 in februari, dus ik snap ook wel dat mensen die soorten dan wellicht in huis willen zaaien, met een vleugje lente in het hoofd, heb ik zelf ook elke februari last van :-). Maar in februari is het nog niet heel licht, niet in hoeveelheid licht en ook niet in lichturen per dag. En in huis is het lekker warm. En zelfs achter een zonnig raam is het dan soms toch nog te donker voor die zaailingen die liever in maart buiten worden gezaaid.

En dat geeft dan dit soort resultaten. Op de bovenste foto zie je sla te vroeg in huis gezaaid:

Zaailingen sla te lang en dunHeel lang en dun en hoog, rechts zie je zelfs al wat zaailingen omvallen; de dunne, lange, slappe stengels kunnen het topje niet meer dragen, de worteltjes zijn nog veel te klein om kracht te kunnen geven. Je kunt ook zien hoe dun en doorschijnend, bijna waterig zwak de stengeltjes eruit zien. De foto vond ik op internet (niet dat het mij nooit is gebeurd maar het is wel zo lang geleden dat ik er geen foto van heb).

Want ik zaai sla al jaren vanaf eind februari in de koude kas, of vanaf de 2e week van maart buiten. En zo zien de zaailingen er dan uit:

Sla zaailing

Kort, gedrongen, bijna als een soort rozetje, de blaadjes ontwikkelen zich al dicht bij de grond. En de blaadjes zorgen ervoor dat de zaailingen vocht en voeding kan opnemen en dus verder kan groeien. Bij de lange dunne, iele zaailingen zijn er slechts 2 heel kleine blaadjes die dat dus niet kunnen.

Nog een voorbeeld, ik kreeg de foto vandaag van Coby (waarvoor mijn hartelijke dank), met dus de vraag wat er fout gaat. Dit zijn krootjes-zaailingen. In huis gezaaid (ik denk ook in een propagator, met dus nog een extra filter tegen licht, maar extra veel en lang warmte onder de kap, hoe doorzichtig die dan ook mag lijken.

Zaailingen bietjes te lang

De rode stengeltjes zijn te lang, en ook nu maar 2 blaadjes, te weinig om voeding te kunnen opnemen om te groeien. het feit dat ze lekker in voedzame potgrond staat bevordert die te snelle, lange dunne groei ook nog. Maar de grootste boosdoeners zijn echt de warmte in combinatie met te weinig licht.

Zo staan hier de krootjes-zaailingen erbij wanneer ik ze begin maart in de kas zaai:

Bietjes zaailingen

Ook hier zie je weer een rozetje van blaadjes, laag bij de grond, gezond, gedrongen groeiend.

Is er nog iets aan te doen wanneer je zaailingen zo lang en dun groeien als op de 2 foto’s? Ja, in principe wel, mits je er op tijd bij bent. Als je het in een vroeg stadium herkent kun je maatregelen nemen. En die maatregen zijn in principe vrij simpel; zet de zaailingen lichter en kouder/koeler. Niet direct naar buiten want dan is de overgang te groot. Het liefst naar een koude kas, alleen buiten is het lichter dan daar. Maar als je geen kas of platte bak hebt, dan wellicht overdag buiten zetten en ‘s avonds in een koele garage of schuur of zolder, zo mogelijk ook daar voor het raam. En na een paar dagen ‘afharden’ kunnen de zaailingen dan buiten blijven.

Is het toch net iets te ver, dan kun je nog een noodgreep toepassen; de zaailingen heel voorzichtig (want de steeltjes breken heel snel en gemakkelijk en de zaailingen hebben maar heel weinig worteltjes) verspenen en dan diep oppotten in een nieuw potje. En daarmee bedoel ik dat je zeker een derde deel van het steeltje dan onder de grond houdt. Of de zaailingen dat overleven is niet helemaal zeker, maar ik kan me een aantal keren herinneren dat ik het probeerde en het toch werkte (uiteraard in combinatie met direct lichter en koeler zetten).

Als je het niet op tijd ziet, krijg je dit (ook weer een foto van internet ‘geript’):

Zaailingen gaan dood na te lang en dun

Je ziet nu dat op een gegeven moment de dunne, witte, waterige steeltjes de 2 of 3 blaadjes niet meer kunnen dragen en om gaan vallen. En dan is de stengel ook nog ‘geknakt’ en is de zaailing ten dode opgeschreven. Op de foto zie je ook dat een aantal zaailingen al dood en verschrompeld zijn. De kans dat lichter en koeler zetten nu nog helpt is eigenlijk nihil.

En dus zijn de tips:

  • zaai soorten die best wat kou kunnen verdragen niet te vroeg binnenshuis, kijk achterop het zakje zaden en zaai volgens de richtlijnen (of kijk naar de bekende zaaitabellen). Beter in maart buiten zaaien, dan in huis in februari een mislukking
  • als je het toch wilt proberen of geen andere mogelijkheid hebt, zaai dan op de meest koele plaats in huis, direct voor een raam op het westen of zuiden (dan heb ik het uiteraard niet of warmte minnende pepers, tomaten, etc., maar over sla, andijvie, koolsoorten, krootjes, uien, prei, knolselderij, koolrabi – al die soorten die het bij een graad of 10 al prima naar hun zin hebben en kunnen kiemen).
  • Houd zaailingen in de gaten, zodra je ziet dat ze iets te lang en dun worden kun je nog prima ingrijpen en een betere standplaats zoeken. Hoe langer je wacht, des te lastiger wordt het om de zaailingen nog te redden.

Nou, ik geloof dat dit het wel is :-). Ik heb het in dit verhaal alleen over de bekende groenten gehad. Maar bedenk dat hetzelfde kan gebeuren bij bijvoorbeeld Calendula die je in februari in huis zaait (terwijl ze liever tussen half maart en eind april in een koude kas of buiten wordt gezaaid). Ook voor eenjarigen geldt dat er soorten zijn die veel tijd en warmte nodig hebben, maar ook soorten die best wat kou kunnen verdragen, sneller kiemen en liever wat later en dus lichter worden gezaaid.

Tot slot dan nog 1 heel sneue foto die ik op internet vond:

Zaailing echt te lang bijna dood

Ach, iemand die zo z’n best doet om zo’n lange, dunne zaailing te redden door er een stokje schuin onder te steken verdient het eigenlijk wel om er een mooie plant aan over te houden. Maar ik vrees dat deze zaailing het niet heeft gered. Je ziet dat het stengeltje al zo slap is dat het knakt. Ook dieper oppotten is voor deze zaailing waarschijnlijk te laat (maar zonder het knikje zou ik het wellicht toch nog proberen, als het om een soort gaat waar ik geen zaden meer van heb en die ik echt heel graag zou willen behouden.

Dit is trouwens een zaailing van een peper, ook daarmee kan het dus fout gaan. Pepers, paprika’s, tomaten, etc. hebben meer warmte nodig maar er moet altijd een goede balans zijn tussen de hoeveelheid licht en hoeveelheid warmte.

Ik hoop dat iemand iets heeft aan de informatie en foto’s op deze pagina!

 

Abonneer
Laat het weten als er
guest

35 Reacties
Oudste
Nieuwste Meest gestemd
Inline feedbacks
Bekijk alle reacties
coby

Hoi Diana ,
Hardstikke top dat je het al geschreven heb 🙂
Heb het gelijk uitgeprint en in me map gedaan .
Dank je wel

Groetjes coby

Marthy

Hoi Diana,
Mijn vraag heeft niets met zaailingen te maken maar ik hoop dat ik hem toch mag stellen.
Ik ben deze keer de hele winter niet in de Franse moestuin geweest dus heb ook geen mest op het land gestrooid. Over twee weken gaan we er heen en ik neem aan dat het dan te laat is, mijn man zal ook wel willen beginnen met spitten. Zijn koemestkorrels een goed alternatief en hoe dien ik het dan toe en in welke hoeveelheid?
Meestal gaan we in oktober weg uit Frankrijk. Is dat dan te vroeg om mest uit te strooien op de moestuin?
Hoop op antwoord,
Groet, Marthy.

Christa

hoi Diana,
Ook ik heb een vraag die niets met zaailingen te maken heeft 🙂
Overal lees ik dat bonen en erwten slechte buren zijn. Toch zijn het allebei peulvruchten en vlinderbloemigen, dacht ik. Heb jij ervaring met het naast elkaar telen van bonen en erwten? Wat kan er eigenlijk mis gaan? Ik wil in één vak peulen & kapucijners (tot begin juli) en stam droogbonen (vanaf half mei) zetten. Wat vind jij, gewoon maar proberen?
Alvast bedankt! Christa

Agnita

hallo
Ik teel al jaren met succes capucijners en stoksnijbonen (pronkers bv) in dezelfde bak, geen probleem
De erwten zijn deze week de grond in gegaan, eind april komen de bonen ernaast. Gaat altijd goed.

Anja

Hoi Diana,

Erg fijn deze informatie! Ik beheer op Facebook een groep over moestuinieren, en ik zie bijna dagelijks dit soort foto’s voorbij komen, met allerlei vragen in de trant van ‘help, hoe red ik mijn zaailingen?’. Nou verwijs ik sowieso al best vaak mensen door naar jouw website (bijvoorbeeld voor de Deno-methode en je zaaikalender) maar ik heb er nu weer een reden bij :-).

Groetjes,
Anja

Saskia

Hoi Diana,

Ook als ik in mijn kas voorzaai, komt het bij mij vaak voor dat de zaailingen te snel groeien (dus lang en slap worden)
Zet jij je kas nu al open? Vooral op een zonnige “winterdag” kan het al snel over de 20 graden worden in de kas.

Groeten, Saskia.

meatfreak

Mooie duidelijke uitleg, bedankt Diana!

Marco

Ha Diana, erg bruikbaar je info, ik zaai zelf altijd tomaten, komkommer, bieten, sla en bonen binnen voor met wisselend resultaat. ik ga nu kijken om het e.e.a. in maart in mn broeibak te zaaien in trays. Ben benieuwd. Heb jij een lijstje van wat je beter binnen en buiten kan zaaien in februari/maart?

Gr. Marco

Leo Liekens

Oeps mijn andijvie al binnen gezaaid 🙂 deze week.
Vorig jaar ook gedaan en ging prima met Nummer 5 , het schema wat ik gebruik is uit Velt eerst binnen zaaien en eind maart in de koude kas zetten voor de lenteteelt. Werkt prima kiemtemperatuur van andijvie is 15-20 C en hierbij kiemen schijnt later doorschieten tegen te gaan.
Het fileren en erge iele plantjes is mij vroeger ook gebeurt en ik teel nu het meeste op het balkon in kasjes voor.

Charlot

Dag Diana,

Ik heb een vraag i.v.m. mijn kruiden. Vorig jaar heb ik deze zelf gezaaid, dat ging heel goed. Dit jaar ben ik er dus terug mee aan de slag gegaan. De dragon van vorig jaar heb ik niet opnieuw gezaaid omdat dit een meerjarige is en ik zag dat hij goed aan het opkomen was. Ondertussen is hij ook al aardig gegroeid maar er is iets heel vreemds: toen ik een blaadje proefde smaakte hij helemaal niet naar dragon maar echt gewoon naar gras! Ik begrijp er niets van…heb jij al zoiets gehoord? De plant ziet er gewoon uit als dragon (zit nog in dezelfde pot als vorig jaar) en is al zo’n 25 cm groot.

Groetjes Charlot

Barto

Waarschijnlijk heb je Russische Dragon gezaaid, die smaakt nergens naar. Franse Dragon, die wel de Dragonsmaak heeft, kun je in ons klimaat alleen maar vermeerderen door stekken of scheuren.

Eddy

Hello Diana,
Naar mijn ervaring is stalmest (van runderen) toch een zeer bijzonder product. Ik gebruik het al jaren niet meer : teveel rompslomp. Volgens een Franse kenner (boer) is schapenmest puur goud. Ook omdat met schapen niet wordt gesjoemeld. Je kan dus gerust schapennieren en schapenlever eten.
Ik zocht op je site naar informatie over waterkers (bij bladgroenten). Kweek je die niet ?

Groetjes

Eddy

Mark

Sorry, ik heb onderstaande reactie ook elders (ver hierboven) geplaatst als reactie bij een andere vraag, maar daar hoort hij niet….

Als we dan toch algemene vragen mogen stellen: als je op internet gaat kijken, lijkt jaarlijks spitten helemaal niet zo goed. Nu weet ik wel dat de meningen hierover verdeeld zijn, maar ik vind een sterk argument toch wel dat de natuur ook zonder spitten “werkt” (heb ik altijd al gedacht: in het bos heb je zo’n fijne grond…). De schade van spitten schijnt wel aanzienlijk te zijn op allerlei gebied. Degene die er mee gestopt zijn (in combinatie met veel mulchen, niet lopen op de grond en voldoende stikstof etc) zijn allemaal zeer tevreden (goede opbrengsten, weinig onkruid en geen rugpijn). Ik ben zelf net klaar met spitten, maar ik denk inderdaad dat je het meer kapot maakt dan je lief is… De enige echte reden zou nog zijn onkruid weg te werken, maar dat kan ook door bedekken met laag mulch of evt. onbedrukt karton (fietsdozen, etc.)

Wat vind mijn grote held Diana?

Onderstaand nog een URL voor een erg goed filmpje

http://www.youtube.com/watch?feature=player_embedded&v=HPPZv90bQk4

Elisa

Bedankt voor je post!

Thea

Hallo,
ik ga voor het eerst een klein moestuintje beginnen.
Hoelang van te voren moet ik het stukje grond bemesten voordat ik ga zaaien.

Ismael Wind

Hallo Diana,

Ik probeer dit jaar maar weer eens komkommers, deze keer appelkomkommers. Binnen gezaaid in propagator, ging goed. Verspeend in pot, leek goed, maar op 1 of andere manier verdrogen ze steeds… Ik snap het niet zo goed, geef zat water denk ik… Misschien toch nog meer? Vorig jaar precies hetzelfde in de koude kas. Toen hoornkomkommer, niets van overgehouden, nu 4 plantjes in potjes, hopelihk overleefd het..

Mooie site

Groetjes ismaël

Romy

Hoi Diana,

Leuke site heb je!
Ik heb een paar weken geleden radijsjes gezaaid. Nu komen deze zaadjes erg snel uit en groeien ze snel. Ik dacht; wat leuk dat ze zo snel groeien. Sommige radijsjes heb ik buiten in de koude kas gezet, tegen de wind. En andere staan binnen. Nu zijn ze allemaal erg lang en stuntelig geworden. En wat ik hierboven al lees, sommige zijn geknakt. Ik kan hier niks meer aan doen zeker?
Ik vind het echt jammer, dit is de eerste keer dat ik radijsjes zaai.
Ik hoop dat ze nog te redden zijn.

Romy

Hoi Diana,

Bedankt voor je snelle reactie!
Gelukkig is er dan nog hoop. Ze hebben allemaal hun kiemblaadjes die langzaam wat groter worden en hun echte blaadjes… dus wie weet kan ik toch nog oogsten over een tijdje.
De ene helft staat al 4 weken in de grond en de andere 2 weken.
Moet radijs veel licht krijgen? Ik heb nu een koude kas (gewoon een plastic zeil) van 10 euro waar een aantal groente planten in staan. Onder andere de sla, die mag er misschien wel uit?
Of is het wel goede bescherming tegen slakken?
Ook heb ik van het weekend een stuk of 40 tomatenplantjes verspeent in een apart potje, maar ik wist niet dat ze dan wat dieper moeten tot de kiemblaadjes. Is dat erg of kan het plantje dan niet zo goed groeien?
Ze zijn 4 cm lang en sommige zijn wel helaas dood gegaan tijdens het overzetten.
Ik heb ook niet genoeg ruimte in de kleine kas voor al die potjes om ze warm te houden dus zet ik ze op de verwarming voor het raam.

Ik lees veel interessante artikelen op je site. Als je in de winkel zaadjes koopt zit soms een bakje bij waar je ze kan laten ontkiemen, zonder een beetje uitleg. Het is fijn dat er op je site een hoop te vinden is.

Groetjes Romy

Romy

Hoi Diana,

Bedankt voor de reactie.
Ik dacht dat sommige (AH) plantjes te snel doorschieten omdat ze teveel licht krijgen. Ik ben vorige jaar begonnen met de moestuintjes van AH. Dat is toen een beetje mislukt helaas. Dus dit jaar besloot ik er wat meer over te lezen en mest en een kleine kas aan te schaffen. Dan heb je meer kans van slagen. Vroeger hadden we pompoenen en erwtjes in de tuin en die leken wel makkelijk uit zichzelf te groeien.

Het zeil is doorzichtig, het zat bij het kasje wat ik in elkaar heb gezet. Maar het zeil is ook vaak beslagen en open van onderen. Ik zal die plantjes dan uit de kas zetten.
De tomatenplantjes (een stuk of 40) hebben allemaal 4 kleine blaadjes. Vandaar dat ik ze had gestekt. Ze stonden met 100 plantjes in 1 klein bakje.
Ik zal bij de hangende plantjes wat aarde bij gooien.
Ook heb ik radijsje peentjes, brocolli, paprika, komkommer, veldsla, citroenkomkommer, aubergine, bosaardbei die heel klein zijn. Sommige staan in de minikas. De tuinkruiden die ik heb en die nog klein zijn zijn basilicum, selderij, krulpeterselie. Deze moet ik binnenkort ook overpotten, ik denk met potje en al (is van natuurlijk materiaal) en dan heb je de minste kans dat ze beschadigen. De grotere planten die ik heb zijn citroenplanten (met mini citroenen eraan al heel leuk!), sla, krulsla, rucola, radijsjes en selderij. En ik heb een paar knoflookbollen in de tuin staan.
Heel leuk al die verschillende planten! Alleen ben ik zo ongeduldig en het liefst wil ik dat ze nu al vruchten krijgen.

Groetjes Romy

Geeroms Gilbert

hoi Diana ,waarom zijn mijn tomatenplantjes bij het opkweken toch zo dun,ik zaai ze binnenshuis de derde week van februari. Als ik dan eens in een tuincentra binnenga en ik zie daar de planten staan is het voor omver te vallen.Ieder jaar vraag ik me af wat die daar toch mee doen;moet ik speciale meststoffen toevoegen of staan ze te warm(20à22°)ik weet het niet meer;

Petra

Hoi Gilbert,
Nog een toevoeging op het advies van Diana ( en volgens mij heb ik dit ook al eens eerder gelezen):
Wanneer ik de tomaten verspeen, maak ik een diep gaatje en stop ik ze (voorzichtig natuurlijk) diep in de potgrond, enkel met de blaadjes boven de grond. Zo kunnen ze ook nog wortels maken aan het steeltje.
En mocht je ze, voordat ze naar buiten gaan, nog een keer in een grotere pot zetten, doe ik dit weer op dezelfde manier.
Succes,
Petra

Meld je aan voor de nieuwsbrief

Naar de reacties