Herkansing

Wat een fijne week – maar niet heus. Drie keer in één week zo nat regenen dat ik mezelf kan uitwringen is niet bevorderend voor een goed humeur. Eén keer op de terugweg van de kapper, één keer op weg naar de jaarlijkse servicebeurt van de elektrische fiets en één keer toen ik naar de tuin fietste om palmkool voor het eten te halen. Ruud opperde nog om bietjes uit de vriezer te eten maar nee, ik wilde perse gnocchi met palmkool maken/eten (overigens wel echt heel erg lekker, het recept hoop ik dit weekend op de website te zetten). Terwijl ik dit blog schrijf hangt mijn regenjas dus voor de derde keer deze week bij de voordeur uit te druipen en staan mijn schoenen weer bij de kachel te drogen. Maar zowaar: woensdag troffen we een mooie dag!!

Niet dat we veel in de grond konden doen, in ieder geval niet zonder tot ruim over de enkels door de plassen te moeten waden. Maar opruimen kan altijd, labeltjes verzamelen, emmers opstapelen, potjes schoonspoelen, afval verzamelen en wegbrengen. En uiteraard kijk ik altijd even in de kassen. Moet ik nog wat geven? Ik schiet er zelf bijna van in de lach……… het grondwater staat hier zo hoog dat alles moddernat is, ik heb zeker al 3 maanden geen water meer hoeven geven. Gaat het goed met de wintergroenten? Kan ik nog wat lekkers oogsten? Deuren een paar uur openzetten om lekker te luchten.

Elke week neem ik een koolrabi mee naar huis, die doen het heel goed in de winterkas, lekker in plakjes op een broodje kaas!

De winterkas lijkt dit jaar wat tegen te vallen. Dat komt ongetwijfeld mede doordat het zo kletsnat is, dan is de lucht ook erg vochtig en dat zorgt voor meer kans op rot, schimmel, luis, etc.. De combinatie van vocht met de vroege vorst in december zorgde ervoor dat sommige planten vroegtijdig dood gingen. Of er in ieder geval heel erg dood uitzagen.

Als planten dood zijn kun je ze beter verwijderen, al is het maar om eventuele luizen te verwijderen of te voorkomen dat schimmels zich uitbreiden naar planten die nog gezond zijn. Maar als ze nog niet helemaal dood zijn kun je wellicht nog redden wat er te redden valt en alleen de slechte bladeren weghalen. Soms herstellen planten zich nog een beetje (of zelfs nog bijna volledig). Een voorbeeld is deze Frisby sla in een kuip in de kas:

Ja, die is wel echt dood en kan ik weghalen. Maar dan deze, 20 centimeter verderop in de kuip:

Tussen de afgeknipte en opgegeten maar ook afgestorven bladeren die je links en rechts ziet zie je dat de plant zich herstelt en frisse, verse, rechtopstaande bladeren maakt. Dat heeft natuurlijk ook te maken met het zachte weer. Ik ga goed voor die planten zorgen: de dode bladeren wegknippen, de grond rond de planten een beetje los maken, een slokje water geven. Ik gaf in het najaar wat koemestkorrels en dat is voor nu nog genoeg maar als de planten blijven leven en groeien zal ik eind februari nogmaals wat koemestkorrels geven zodat we er hopelijk nog lekker lang van kunnen blijven ‘plukken’.

Een ander voorbeeld is deze winterandijvie: ze was echt heel zielig, alle bladeren snotterig en beschimmeld. Maar vanuit het hart van de plant komt ze weer tot leven!

Als ze nog iets meer gegroeid is ga ik de aangetaste buitenbladeren weghalen zodat er ruimte komt voor een nieuwe krop.

Nog een voorbeeld. Ik kocht vorig jaar een aantal rassen van cichorei/radicchio, in Nederland maar ook in Italië. Niet elke radicchio kan even goed tegen kou, dat heb ik ondertussen wel ervaren. Je zaait ze in principe in de zomer en oogst ze in de buitenteelt in de late herfst (en in de winter en in het vroege voorjaar voor de winterharde rassen). Ze staat dan ook niet in de zaaiagenda als groente voor de winterkas. Maar natuurlijk wilde ik het wel ook eens in de kas proberen, altijd op zoek naar een uitbreiding voor de winterteelt :-). Ik zaaide ze eind augustus om eind september/begin oktober in de kas uit te planten). De resultaten zijn wisselend. Bovenaan dit blog zie je het ras Variegata di Castelfranco; die doet het vooralsnog heel goed! Al is het natuurlijk nog afwachten hoe de rest van de winter verloopt en of ze een mooi kropje gaat vormen. Er zijn ook rassen die in de vochtige kas zijn gaan schimmelen. Zoals deze prachtige (nou ja, dat zou ze kunnen zijn) Mantovano die een oudroze kropje zou moeten maken:

Nee, dat is niet best. Maar zelfs nu geef ik het niet zo snel op. Ik heb voorzichtig de schimmelige en snotterige natte blaadjes (die er ook voor zorgen dat er geen frisse lucht onder kan komen) verwijderd tot ik dit tegenkwam:

Ik durf zeker nog niet te beweren dat het met deze radicchio goed komt maar ze heeft alsnog een nieuw klein kansje op succes.

Gelukkig gaat het in de kas wel goed met de peterselie en selderij, met de weeuwenteelt kolen en koolrabi, met de snijbiet, koolrabi en pluksla. Maar de rucola heeft het helaas begeven (schimmel en luis), en dat geldt ook voor de knolvenkel en zelfs het mosterdblad (terwijl dat toch oersterk is en hier tot nu toe prima elke winter doorkwam, in de kas en vaak ook buiten).

Net als de radicchio was de Chinese kool een probeersel (ongeveer in dezelfde tijd gezaaid en in de kas uitgeplant). Ook dat is niet helemaal goed verlopen. In december zag ze er zo uit:

Vooral de buitenbladeren zijn ten prooi gevallen aan schimmel en luizen. Maar het hart is gelukkig nog intact. Ik heb in december geen tijd (en zin) gehad om de planten uit de grond te halen, maar dat was ik zeker deze maand wel van plan, want het zag er allemaal niet best uit. Maar kijk, zo ziet de plant er nu uit:

De slechte bladeren zijn amper nog te zien omdat het hart van de plant het nieuwe buitenblad is geworden en er een nieuw hart wordt gevormd. Of de plant voldoende kracht heeft om alsnog een mooie Chinese kool-krop te maken durf ik niet te zeggen. Maar ik ga de planten zeker laten staan om daarachter te komen (en we kunnen de losse bladeren ook eten als ze geen krop maakt). En ook nu zorg ik voor het verwijderen van slechte bladeren en wellicht volgende maand wat koemestkorrels als voeding. Water geven hoeft niet want deze planten staan in de volle grond in de kas en zoals ik eerder aangaf is die grond kletsnat. Maar door de dode bladeren te verwijderen en de grond rond de planten een beetje los te maken zorg ik in ieder geval voor wat luchtigheid rond de plant.

Hopen op wat minder overvloedige regen helpt ook. Dat is op dit moment niet alleen beter voor de tuin en de planten in de kas, maar ook voor mijn humeur. Want ik zou eigenlijk wel eens wat willen gaan zaaien. Nee, met de paprika’s en pepers wacht ik nog even (tot de laatste week van januari). Maar ik zou met dit zachte weer misschien wel wat pluksla en snijsla in de kas kunnen zaaien, wat spinazie, misschien nog een keer veldsla, of wat raapsteeltjes. En daarmee komt heel in de verte het voorjaar in het zicht, ondanks het natte en zachte weer. Mijn biologische tuinklok liegt nooit 🙂

Tot slot nog 1 foto, van een stukje van de hoek met winter- en weeuwenteelt kolen; van bloemkool en Minestra Nera tot weeuwenteelt broccoli en spitskool. Die doen het prima en hebben geen bezwaar tegen de natte grond.

Abonneer
Laat het weten als er
guest

43 Reacties
Oudste
Nieuwste Meest gestemd
Inline feedbacks
Bekijk alle reacties
Eric Crombez

Verwarm je de winterkas bij vorst zoals laatst in december ? Of is ze geïsoleerd met bubbelfolie ?

Nanny

Wat mooi om de groeikracht van groenten te zien, ondanks de voor hen beroerde omstandigheden. Ik ga ook wat meer tijd nemen, voordat ik verpieterende planten definiteif afschrijf. Bedankt weer voor je blog.
Ik ben trouwens heel nieuwsgierig naar je recept met gnocchi en palmkool…
Groet! Nanny

Nanny

Hoi Diana,
Geweldig dat het recept er al op staat. Ik ga het snel uitproberen want het lijkt me heerlijk. Heel herkenbaar dat je je eigen draai geeft aan recepten en ze aanpast aan jouw smaak. Dat doe ik ook vaak.
Groetjes, Nanny

Jose geurtse

Bedankt voor je mooie blog weer. Hier ook twee kassen schoongemaakt. Mijn vraag is eind januari niet te vroeg voor paprika.

Elisabeth

Dank je voor je aanstekelijke blog . Ik zou in mijn koude kas eigenlijk ook meer moeten zaaien . Nu is alles bedekt met een dikke laag mulch. Bestaat er ergens een zaai- en plantkalender speciaal voor de koude kas ?
dank je wel !

Tessa

Velt heeft (o.a.) een leuk boek over telen in de kas:https://winkel.velt.nu/product/achter-glas

Tessa

Ik ben lid maar heb geen aandelen 😉

Pien W

Wat dacht je van de zaaiagenda van Diana zelf? Extra leuk omdat het zo goed aansluit bij de dingen die je hier leest!

Hilde Rustema

kijk es bij Velt, een mooie Belgische tuinvereniging/blad.Daar heb ik een boek besteld met telen in de kas.

Hilde Rustema

Hoi Diana
een vraag over de kastomaten.Schitterende fotos!
ik kweek basilicum onder de tomaten.
Is dat niet zon goed idee, omdat ik bij jou niks eronder zie groeien.

groet,
Hilde

Pien W

Jaren geleden heeft de Landleven een onderzoekje gedaan naar de tips voor tomaten. Veruit op 1 stond het zaaien bij gunstige maanstand. Op 2 stond het zaaien van basilicum onder de planten. Op 3 goudsbloem. Over die maanstand heb ik vaak iets gehoord maar nooit iets mee gedaan. Nu het nieuwe zaaiseizoen aanbreekt hoop ik dat iemand onder de lezers een seintje wil geven. Ik hoop dat Carine dit leest, ik dacht dat zij(ook al weer jaren geleden) ons daar eens over heeft getipt? En dat ook Diana volgens die methode een kalender bijhield? Maar ik weet niet meer waar ik dat kan terugvinden. En uiteraard is de stand van de maan in 2023 weer anders. Maar het lijkt mij leuk dat nu eens echt gestructureerd aan te pakken want ik vond het vroeger (!) zo wollig klinken maar ach…vroeger wilde ik ook schoffelen en spitten!

Geo

Beste Pien, ik zaai dmv een maanstand app (Moon & Garden). Ik probeer het nu al 7 jaar uit. En ja, de planten gedijen beter en hebben minder ongedierte. Ik was er eerst wat sceptisch over. Maar nu houd ik me eraan. Het is gebaseerd op oude boerenwijsheid. En ja, iedere vrouw heeft toch ook een ‘maanstonde’. Het is best lastig plannen soms. De ene keer is het zaaien en de andere keer planten. Ik hou me niet altijd aan de voorgeschreven plantsoort want soms moet iets gewoon verzet worden of aangepakt. De maankalender gaat nl. ook uit van moestuin plant soort: wortel, blad, vrucht en bloem. Ik zou zeggen baat het niet schaadt het niet, toch? Succes dit jaar!

Pien W

Dag Diana en Geo!! Wat leuk! Ik ga de app gelijk installeren en ben benieuwd! Heb er afgelopen dagen wat meer over gelezen en ga het hoe langer hoe boeiender vinden! Raar eigenlijk dat dit soort oude dingen nu “nieuw” zijn….!

Carine p

Dag Pien,
Er bestaat de kalender van Maria Thun die heel makkelijk de dagen weergeeft waarbij je dingen kan doen. Je kan daar zover in gaan zoals je wilt. Ik hou het simpel en volg vooral de fruit, wortel, bladgewassen en bloemen bij het zaaien, gecombineerd met stijgende of dalende maan. Als het uitkomt, volg ik ook de plantdagen.
Destijds kocht ik elk jaar een nieuwe kalender, maar dit jaar ben ik voor het eerst een kalender aan het volgen op internet om kosten te vermijden. Zie https://nl.rhythmofnature.net/biologisch-dynamische-kalender

Ter info, ik zaai binnenkort het volgende :
26-27 en 28 januari – aubergine en/of pepers
4 februari – pepers en/of paprika
22-23-24 februari – paprika
4-5-6 maart – tomaten
22-23 maart – tomatensoorten die ik als laatste in de koude kast zet voor een late oogst.
Dit is volgens opkomende maan op vruchtdagen.
veel succes en groetjes
carine

Pien W

Super Carine, dank!! Ik heb even gekeken en die kalender is inderdaad heel bondig en duidelijk. Ik ga dus volgende week beginnen en ben echt zo benieuwd!

Petra

Hoi Pien, Carine, Diana en alle andere geïnteresseerden,
ik gebruik sinds 2 jaar de biodynamische zaaikalender van http://www.harmonycenter.nl Zij (heet toevallig ook Maria) sluit zich ook aan bij de wijze van Maria Thun.
Ik was in begin sceptisch, maar heb ondervonden dat het echt wel verschil maakt wanneer je wat zaait. Vooral bij het zaaien van pepers was het verschil groot. Het is soms wel n heel gedoe en het lukt me niet altijd om me aan deze ‘regels’ te houden.
Jammer genoeg zie ik van januari nog geen actuele kalender op de site. Waarschijnlijk pas vanaf februari ?
Succes !
Petra

Con

Hallo Carine, jij hebt mij de tip gegeven met de maanstanden te tuinieren. De methode was mij wel bekent maar ik had mij er nog nooit in verdiept. Maar ik heb de tip vorig jaar opgepakt en toegepast. Ik heb het boekje van Maria Thurm gekocht, was wel even puzzelen voordat ik alles snapte (tja dat ouderdom). Of het nu toeval was of niet maar ik had bij de planten waar ik volgens de maanstanden gezaaid en geplant heb, prachtige planten. Carine hartelijk dank voor de tip. Ik heb ondertussen ook een app, maar ik gebruik liever het boekje want dat is overzichtelijker. Dit jaar heb ik het boekje uit elkaar genomen en de maanden in mijn tuindagboek 2023 geplakt, zodat ik er meer aantekeningen bij kan maken. Het boekje kost hier 9 euro.

Voor ieder die een eenvoudige uitleg wil;

https://www.mein-schoener-garten.de/gartenpraxis/mondkalender-gaertnern-nach-dem-mond-3106

Ook ik heb hier overal tagetes (afrikaantjes) staan, wel oppassen slakken zijn gek op de jonge plantjes, maar deze planten geven zo ontzettend veel zaad, dat er altijd wel wat opkomt, daar hoef men niet veel moeite voor te doen, ik strooi het zaad tussen de planten en er overleefd altijd nog genoeg.

Carine woon jij in een sneeuw gebied? Wij hebben hier de afgelopen dagen 80 cm gekregen, dus alle tijd om over het komende tuin seizoen na te denken en voor te bereiden. Wij vinden de sneeuw prachtig, maar we zijn met 10 cm ook gelukkig.

Pien W

Ik heb een vraag die ik zelf eigenlijk wat dom vind dus…niet lachen. Tuinieren volgens maanstand heeft (dacht deze beginner) vooral met de invloed op grondwater en zo te maken. Maar ik ga komend weekeind pepers, aubergines etc.zaaien. Dat doe ik in een electrische propagator die gewoon binnen staat. Verwarmd, extra licht etc.allemaal eigenlijk heel kunstmatig. En ik vroeg mij af…heb gegoogeld…kan het niet vinden….luistert het dan ook nauw?

Pien W

Dank voor je snelle reactie!Ik vind je aangepaste pagina nu al prachtig! Het zou leuk zijn als wij op die pagina kunnen reageren en tips kunnen uitwisselen.
Groeten, Pien

Carine p

Dag Hilde,
Basilicum planten tussen de tomaten is zeer zeker een goed idee tegen allerhande ziekten. Ikzelf (maar ik heb wel vodoende ruimte) plant tussen elke tomatenplant ofwel een basilicum, selder, zinnia of tagete omdat deze de nodige geuren afstaan. Dit doe ik trouwens eveneens bij aubergine, paprika en pepers.
veel succes
groetjes
carine

Roos

dank voor deze informatie, doe je dat ook bij buitenteelt?

Carine p

Hallo,
zeer zeker ook in de buitenteelt. Ik doe het meeste in de buitenteelt, gezien ik 1000 km zuidelijker lig.
In de koude kast snoei ik wel geregeld de basilicum etc om niet teveel ruimte te gebruiken. De griekse neemt normalerwijze niet zoveel plaats, bij mij zijn dit kleine bolletjes. Bij Diana zie ik kleine reuzen 😉, mest….
groetjes
carine

Lilian

Net de gnocchi gegeten met de laatste palmboom uit de tuin. Heel lekker!

Lilian

Palmkool! Mijn woordenboek maakt er wel eens iets anders van….

Carine p

Dag Diana,
heb het recept met palmkool ook geprobeerd, was super! Bedankt voor de hint. Ik heb de link gevolgd uit Paulines keuken die gnocchi gemaakt had van zoete aardappel. Ipv ansjovis, heb ik daar gedroogde tomaten en gedroogde hesp bijgedaan. De gnocchi heb ik na het koken in olijfolie gebakken en nadien geserveerd met bovenop de palmkool (gestoofd in ajuin look gedroogde tomaten en gedroogde hesp), hierop geschaafde schapenkaas. Dit was echt super-de-luxe. Nogmaals dank voor de link
groetjes
carine

Carine p

Dag Diana,
ja, ik heb de gnocchi zelf gemaakt (ik koop niets klaargemaakt, omdat ik erg op de ingrediënten let. Het is een kwestie van levenstijl, maar het vraagt ook enorm veel energie!).
ik had eerder in de week een puree gemaakt van zoete aardappel en met de overschot hiervan heb ik gnocchi gemaakt. Echt super lekker en eenvoudig, vooral als je de basis’ reeds hebt liggen. Ik heb volledig het recept gevolgd uit Pauline’s keuken, behalve dan de ansjovis (wat ik volgende week toch ga proberen) en om wat meer smaak te geven heb ik gedroogde hesp en gedroogde tomaatjes uit de vriezer toegevoegd.
groetjes
carine

Maaike

Ik gebruik altijd met veel plezier jouw website. Als ik iets ga zaaien/planten kijk ik altijd eerst even hoe jij dat doet. Nu wil ik mierikswortel proberen, maar ik vind daar geen pagina over. Heb je wel ervaring met het telen van mierikswortel? Alvast dank voor je reactie!

Pien W

Dag Diana en Maaike! Ik heb her en der in mijn moestuin mierikwortel staan. Ooit gelezen dat het goed voor de grond zou zijn, gilde voor fruitbomen etc., maar inmiddels vind ik de planten ook echt prachtig! Maar…wat doen wij er mee? Heeft bijvoorbeeld iemand ervaring met het drogen in de voedseldroger? Verpulveren, kruidig zout?

Pien W

Hoi Diana, dat is heel lief aangeboden maar hoeft niet hoor! Ik ga zelf eens flink speuren en experimenteren en zal het hier laten weten als er een succesnummer voorbij komt! Groeten, Pien

Con

Hoi Pien, ik vries ze in, in plastic folie tegen uitdrogen. Ook bevroren kan je ze goed raspen. Heerlijk op een stukje brood met verse ham met mierikswortel. Of een plaat met verschillende soorten worst en ham en mierikswortel er over. Hier heet dat een jause. Lekker

Pien W

Lijkt een goeie tip Con, ik ga beslist wat invriezen, dank! Ik heb net naar afbeeldingen van (brettl)jause gekeken. Wat een heerlijke dingen en inderdaad ook veel met mierikwortel. Leuk! Gr.Pien

Con

Eierkren is ook erg lekker.

Meld je aan voor de nieuwsbrief

Naar de reacties