Krulziekte
Ik beloofde een blog over krulziekte, en dat wordt geen kort verhaal :-).
Krulziekte wordt veroorzaakt door de schimmel Taphrina deformans. Ze kan veel schade aanrichten bij vooral perziken en nectarines, en soms (in wat lichtere mate) ook bij amandelen. Abrikozen, pruimen en kersen behoren tot dezelfde groep fruitbomen (met de Latijnse naam Prunus) maar hebben weinig tot geen last van deze schimmel. Toch is het handig en leerzaam om er eens op te letten zodat je het kunt herkennen en een eventuele lichte aantasting bij een pruim of amandel toch ook een beetje kunt helpen (en zo kunt voorkomen dat de sporen zich verspreiden en uiteindelijk bij een perzik of nectarine terecht komen). Daarnaast zijn er ook rassen die meer of minder resistent zijn tegen krulziekte, maar er zijn (nog) geen volledig resistente rassen.
Ik kreeg eens de opmerking van iemand die schreef dat ze krulziekte in haar aalbes had, maar in het geval van gebobbelde bladeren met rode vlekjes en opkrullende blad bij aalbessen gaat het zeer waarschijnlijk om een aantasting door de bloedblaarluis, aantastingen door de schimmel die krulziekte veroorzaakt zijn niet bekend bij aalbessen.
Onze aalbes heeft ook wel eens last van aantasting door bloedblaarluis:
Het lijkt inderdaad wel een heel klein beetje op krulziekte. Er schijnt ook een perzikluis te bestaan die een vergelijkbare aantasting geeft. Bij krullende bladeren en rode vlekjes is het dus ook bij perziken en nectarines handig om toch ook eerst even de toppen en jonge bladeren te controleren op luizen.
Krulziekte kan bij perziken en nectarines letterlijk funest zijn. Een paar jaar geleden bedachten we dat we een perzikboom wilden, we kozen uiteindelijk een platte perzik van het ras Sugar Baby. Tuinbuurman Peter had er ook interesse in dus bestelden we samen 2 boompjes. De boompjes werden in ons beider tuinen geplant, op amper 20 meter van elkaar: hetzelfde ras, van dezelfde herkomst, even oud, in dezelfde week geplant, in dezelfde grondsoort, en met evenveel zon en regen. Ze kregen uiteindelijk allebei wat last van krulziekte, maar nog niet heel erg (het was al voorjaar toen we ze kochten). Ik heb het dus toen ook niet als zodanig herkend, zag wel wat krullende blad dat later afviel maar 80% van het blad was dat jaar nog groen en gezond:
Het jaar erop was de aantasting zo erg dat Peters boom het zelfs niet overleefde. Die van ons wel maar slechts ternauwernood, er zat werkelijk geen blaadje meer aan de boom, alle bladeren krulden en verkleurden, verschrompelden vervolgens, en vielen uiteindelijk af. De bloempjes (een stuk of 30) bloeiden nog wel maar de net ontwikkelende minivruchtjes verschrompelden al snel en vielen ook af. Pas toen begon ik serieus op internet te zoeken naar wat het was en wat ik kon doen. Het was al te laat om de schimmel nog te behandelen (daarover later meer). Ik heb alles gedaan wat ik nog kon doen: ik heb zeewiermeel in water opgelost en dat gegeven, ik heb Oost-Indische kers bij de boom geplant, en middenin de zomer ook nog knoflook. Ik heb lavameel rond de boomspiegel en op de bast gestrooid, extra voeding gegeven en een paar keer verneveld met een aftreksel van heermoes. Ook heb ik bladeren weggehaald maar daar was ik eigenlijk al te laat mee, het gros was al gevallen en half verteerd (dat heb ik nog wel bij elkaar geveegd en opgeraapt).
De boom overleefde het maar net; pas later in de zomer verschenen er voor het eerst weer heel voorzichtig wat nieuwe groene blaadjes. Maar de boom was natuurlijk wel enorm verzwakt. Nog zo’n aanval zou ze zeker niet overleven dus ik moest voorkomen dat ze nog een keer zo ernstig zou worden aangetast. Ondertussen begreep ik ook een beetje beter hoe het ziekteverloop was en las ik wat meer over de Taphrina-schimmel.
De theorie:
Taphrina deformans is een schimmel die dus vooral bij bomen van perziken en nectarines ernstige schade kan geven (en zelfs de dood kan veroorzaken). Het bijzondere is dat de sporen van deze schimmel zich ontwikkelen als de temperatuur boven de 8 à 9 graden komt. En zeker met de winters van de laatste jaren kan dat soms eind februari zijn maar soms ook al in januari, en soms in maart. Daarnaast heeft de schimmel vocht nodig om actief te worden (dat is vast de reden waarom aantastingen bij bomen die in een koude kas staan veel minder ernstig zijn).
Wees dus op je hoede voor een regenachtige week met een temperatuur van 10 graden of meer. Dan wordt het tijd om maatregelen te nemen want dan ontwikkelt de schimmel zich zonder dat het zichtbaar is. Als je de aantasting eenmaal ziet (en dan is het dus ondertussen de 2e helft van maart en de hel maand april) is het te laat en kun je alleen nog ‘pappen en nathouden’ zoals ik deed in het jaar dat ze bijna dood ging.
Pas bij een temperatuur van meer dan 20 graden sterven de ontkiemende sporen af. Dat is dan ook de reden dat de teelt van perziken en nectarines in Nederland zo lastig is: ons land staat bekend om koele temperaturen en veel regen in de lente, van januari tot in mei kan de schimmel de juiste omstandigheden treffen om toe te slaan. Na mei zie je geen nieuwe krulbladeren ziet, omdat de temperatuur dan hoog genoeg is. Maar de sporen die niet ‘ontkiemden’ kunnen wel overleven, en via het blad en op de bast overleven. En die kunnen het jaar erop, als de omstandigheden gunstig zijn (bij > 8 graden en nat weer) weer voor een nieuwe aantasting zorgen.
Bij de een zeer ernstige aantasting zoals we die hier zagen moest ik eerst de cyclus doorbreken. Met helaas serieuze middelen. Je kunt de schimmel heel goed behandelen met Bordeauxse pap (dat is 2 delen koper(II)sulfaat met 1 deel gebluste kalk = Calcium(di)hydroxide op 100 delen water). Ik word altijd al wat nerveus als ik zoveel scheikundige verbindingen zie, en ik houd zeker niet van ingrijpen. Bordeauxse pap is toegestaan in de biologische landbouw, ze is bijvoorbeeld heel bekend in de wijndruiventeelt. Maar koper is wel een zwaar metaal, het mag alleen in kleine hoeveelheden worden gebruikt want het is giftig voor alle micro-organismen, wormen, etc., het mag absoluut niet in het oppervlaktewater terecht komen, etc. Biologisch betekent zeker niet altijd dat het ook niet schadelijk is. Maar ik moest wat. Ik vond uiteindelijk het middel Cuprex garden van Edialux (maar er zijn vast meerdere merken te koop) en dat is geen koper(II)sulfaat maar koperoxychloride. Ook biologisch en hopelijk iets minder schadelijk dan Bordeauxse pap maar het bevat nog steeds koper, dat slecht is voor de bodem en alles wat erin leeft.
Het is de bedoeling dat je het middel (een zakje met poeder) oplost in water en dat vernevelt. En dat later nog 2 tot 4 keer herhaalt (met een tussenpauze van 2 weken). Je kunt het zelfs preventief ook al een keer in de herfst gebruiken (ik heb dat zelf niet gedaan). Ik bedacht dat ik eerst een oude deken onder de boom zou kunnen leggen, om de grond enigszins te beschermen. En ik besloot om niet te vernevelen maar om het middel met een kwastje aan te brengen. Ik snap dat dat lastig is als iemand meer bomen heeft maar bij onze boom (die ook nog eens horizontaal wordt geleid) was ik er binnen een uurtje klaar mee: niet of nauwelijks gemorst, geen koper(II)hydrochloride op/in de grond, en het middel was nauwkeurig aangebracht en kon op de bast van de boom drogen.
Ik begrijp natuurlijk dat het middel zo ook via de boom en de wortels in de grond terecht komt maar ik hoop dat ik dat door de maatregelen heb kunnen beperken. En ik heb het in dat jaar nog 1 keer herhaald, 2 tot 3 weken later (dus in totaal 2 behandelingen in plaats van de aanbevolen 3 tot 4). En die 2 behandelingen hielpen heel goed. De boom kon in haar derde jaar in onze tuin herstellen, er waren nauwelijks gekrulde bladeren, en uiteindelijk konden we zelfs 2 overheerlijke perziken oogsten.
En nu is het 2022. Wat wil ik nu? Dat is het lastige van deze schimmel: ze slaat toe als je haar nog niet kunt zien en als ze zichtbaar is kun je dus niets meer voorkomen en alleen nog maar symptomen bestrijden. We hebben uiteindelijk besloten de boom ook dit jaar nog te behandelen. We hebben 3 weken geleden de boom weer behandeld, eerst de grond beschermd en de oplossing met een kwastje aangebracht. We wilden het niet herhalen en hoopten dat dit jaar één keer genoeg zou kunnen zijn.
Ik zeg dus zeker niet dat je een perzik- of nectarineboom altijd moet behandelen met een middel waar koper in zit. Wij vonden zelf dat we nu niets anders konden doen want nog zo’n ernstige aanval zou de boom niet hebben overleefd. Maar ik hoop het zo onder controle te krijgen dat we volgend jaar wellicht kunnen gaan proberen om het middel niet te gebruiken en alleen de ondersteunende maatregelen te nemen. Voor dit voorjaar vond ik dat nog te vroeg.
Hoe kun je op andere manieren krulziekte voorkomen en behandelen?
Allereerst kun je natuurlijk zoeken naar een ras dat enigszins resistent is (zoals bijvoorbeeld Avalon Pride, Revita, Redhaven, Rochester, Jayhaven en Redwing). En zorg dat de boom in een goede conditie is. Een goede standplaats en ruime plantafstand zijn daarbij belangrijk want als de boom op een warme en luchtige plaats staat kan ze sneller opdrogen na regen. Maar denk ook aan het verbeteren van de structuur van de grond en het activeren van het bodemleven door middel van rijpe compost, bladaarde, bodembedekking, etc. Snoei op de juiste manier (en in de juiste tijd, na de oogst, wanneer de boom nog blad heeft) zodat er voldoende licht en lucht in de boom komt en die ook weer goed kan opdrogen na regen. Belast de boom niet teveel: geef voldoende maar niet teveel (stikstofrijke) voeding, geef water bij langdurige droogte, en verwijder een teveel aan vruchtjes (vruchtdunnen).
Na deze basis is het allerbelangrijkst om aangetaste bladeren te verwijderen want daarmee verwijder je de sporen en kun je dus voor een deel een nieuwe aantasting in het volgende jaar voorkomen. Verwijder de bladeren wanneer ze krullen en verkleuren en wacht niet tot er een wittig pluis op komt en ze dor en bruin worden. En raap eventuele gevallen bladeren zo snel mogelijk op. Gooi de bladeren niet op de composthoop maar vernietig ze. Ook de aangetaste vruchtjes moeten worden weggegooid.
En dan zijn er tot slot nog een aantal ‘huismiddeltjes’ waarvan niet heel duidelijk is in hoeverre ze tegen deze schimmel of tegen de symptomen ervan helpen. Maar ik zou zomaar kunnen denken dat ik mijn perzikboom in dat 2e jaar heb kunnen redden dankzij 1 of meer van die middeltjes. De opsomming:
- Oost-Indische kers, knoflook en mierikswortel rond de boom planten kan helpen de schimmel te weren
- Een aftreksel van heermoes als gietwater gebruiken kan de weerstand van de boom verbeteren.
- Een aftreksel van knoflook vernevelen over de aangetaste en gezonde bladeren kan een ernstig ziekteverloop onderdrukken
- Lavameel op de grond onder de boom strooien (of op de bast aanbrengen) helpt de weerstand te verbeteren.
Je kunt bedenken dat een boom die ernstig is aangetast verzwakt is. Hier was dat zeker het geval. Ik dacht eerst dat dit ook een symptoom van de schimmel was:
Maar het blijkt juist een gevolg te zijn. Het is gomziekte, en dat wordt veroorzaakt door ziekte of slechte omstandigheden, overbemesting, verkeerd snoeien of verzwakking door een te grote oogst. Het is desalniettemin een heel vervelende bijkomstigheid want takken kunnen hierdoor afsterven.
Mocht je meer informatie zoeken, de Engelse benaming van krulziekte is Peach leaf curl. Als je bijvoorbeeld googelt op ‘peach leaf curl garlic’ kom je bijvoorbeeld op deze pagina terecht, met positieve ervaringen met het vernevelen van knoflookextract bij krulziekte: Wintercovefarm. Iets wat ik zelf zeker ga proberen. En natuurlijk ga ik vruchtdunnen (ook als de boom gezond zou blijven). Ik heb al niet-rankende Oost-Indische kers gezaaid. En voor heermoes hoef ik hier mijn best al helemaal niet te doen, ik kan elk jaar emmers vol plukken :-).
We blijken dus helaas een perzikras te hebben dat zeer gevoelig is voor krulziekte. Maar nu ze hier al een paar jaar staat proberen we haar te houden en goed voor haar te zorgen. De boom ziet er nu zo uit (we proberen er wellicht wat onprofessioneel een leivorm van te maken, zo staat ze beschut, warm, en kan ze goed opdrogen na een regenbui).
Ik schreef dit blog, tot deze zin, op donderdagavond. Zodat ik vrijdag (vandaag) wat foto’s kon maken en goed nieuws kon melden. Maar helaas. Na het maken van de foto hierboven zag ik dat de eerste blaadjes ook uit gaan lopen. En zeker een derde deel daarvan ziet er nu zo uit:
En dat ziet er dan helaas niet heel goed uit. Dus wordt het tijd om alvast een knoflookaftreksel te maken en ik ga nog wat meer Oost-Indische kers zaaien. Lavameel heb ik in huis, voldoende groei van heermoes om te kunnen plukken laat helaas nog een paar weken op zich wachten maar staat alvast genoteerd.
We gaan dus weer pappen en nathouden. Maar ik ben tegelijkertijd ook benieuw hoe erg de aantasting wordt, en wat de huismiddeltjes doen nu ik meer over krulziekte weet en beter voorbereid ben. Ik hoop dat zeker hier in de komende weken en maanden te laten zien. Ik schrijf hier expres over ‘ik’ en niet over ‘we’, Ruud heeft al aangeven er klaar mee te zijn, misschien luistert de boom en betert hij zijn leven en resistentie op tijd, voor Ruud zijn spa opzoekt en de boom gaat rooien :-).
Kijk voor meer informatie over krulziekte, rassen, etc. vooral ook nog even op deze websites:
Tot slot van dit blog: ik heb beloofd om nog even reclame te maken voor Reclaim the Seeds, de zadenruilbeurs die na 2 jaar afwezigheid gelukkig weer kan worden gehouden:
Een perzik in de tuin leek zo leuk maar toen de mijne krulziekte kreeg (meteen het eerste jaar) heb ik hem meteen gerooid. Ik heb na het lezen over de krulziekte de conclusie getrokken dat de boom niet geschikt was voor mijn tuin. Als je allerlei troep moet gebruiken om deze boom te laten groeien, is er iets niet goed. Ik heb nu 2 Asimina’s geplant en deze zouden geen ziektes krijgen. Dat zou een verademing zijn. Een fruitboom zonder problemen. Ik wacht af.
Een huismiddeltje wat bij werkelijk heeft geholpen: eierschalen van niet gekookte eieren in netje of panty op diverse plekken aan de boom hangen en op de grond bij de stam gooien. Ik weet ook niet waarom het werkt… maar sinds ik ze heb hangen geen krullen meer ontdekt.
Proberen dus… omeletje eten, schillen bewaren en ophangen en klaar.
Helemaal met je eens Yvonne, ook wij hebben eierschalen in een zakje in de bomen gehangen, heeft gewerkt tegen krulziekte. Geen idee waarom. Maar had het ooit ergens gelezen op serieuze site. Groetjes
Hallo Yvonne en Margriet,
Dank voor jullie tip! Ik ga gelijk dit weekend beginnen met het sparen van eierschalen!
Ik kan nu even niet veel anders bedenken dan dat het met de kalk in de schalen te maken heeft. En dan moet ik gelijk denken aan het experiment van vorig jaar, waarbij vernevelen met een baking soda-oplossing hielp om de aantasting door Phytophthora in de tomaten enigszins te beperken, ook dat had met de zuurgraad te maken. Ik ga eens googelen op eierschalen en Taphrina en op baking soda en Taphrina :-).
En ik ga het zeker gelijk volgende week al proberen, kleine moeite om eierschalen in een netje op te hangen. Nogmaals dank!
groetjes,
Diana
Of zou het te maken hebben met het feit dat de eierschalen zijn van ongekookte eieren (rot ei ruikt naar zwavel?)
groetjes, Anita
Dat laatste denk ik ook! Zwavel is belangrijk tegen schimmels. Het lijkt wat off-topic maar bij voetschimmel/kalknagels werken cremes met/vanwege zwavel
(zoals Dampo) heel snel en heel goed. Juist omdat de schimmel bij perzikbomen ontstaan door besmetting met vochtig weer en relatief hoge temperatuur (en zwembaden vanwege datzelfde een bron is van voetschimmelbesmetting) zou het mij niks verbazen als zwavel het toverwoord is. Voor er misverstanden ontstaan: ik heb geen perzikboom, geen kalknagels, geen voetschimmel en ook geen Dampoaandelen . Vanochtend gelezen dat zwavel ook in de lucht moet voorkomen. En dat bij een tekort in de lucht er problemen bij planten kan voorkomen.
Beetje smeren op stukjes luxaflex en samen met de ONgekookte eierschalen in een zakje doen? Het zou toch fantastisch zijn als dat helpt?
Coucou allemaal,
Ik heb destijds vele jaren geleden ook mijn panties gespaard voor de eierschalen. Ik vond het geen zicht om overal tussen mijn perzikbomen gevulde panties met eierschalen te hebben, trouwens zoveel panties heb ik nu ook niet. Ik gaf het idee op en heb de eierschalen rechtstreeks op de grond gegooid. Dit werkt 0,0%.
Dus misschien moeten we idd verder zoeken volgens het idee van zwavel in de lucht zoals Pien het neerschrijft.
Groetjes
Carine
Hallo Anita, Pien en Carine,
Dat zou zomaar kunnen, daar had ik nog niet aan gedacht, de zwavel in eieren (ik vond dat een ei 180 milligram zwavel per ons bevat).
Ik heb helaas geen verstand van scheikunde en heb nu ook niet heel veel tijd om te zoeken maar ik vond op internet bijvoorbeeld de informatie dat knoflook allicine bevat (dat wisten we natuurlijk al, dat is wat haar zo gezond maakt), allicine blijkt een zwavelverbinding te zijn. Uien bevatten ook zwavel, Oost-Indische kers ook. En trouwens ook veel koolsoorten. En mierikswortel. En brandnetel bevat silicium, calcium, zink…. en ook weer zwavel.
Dan lijkt, als ik het nu heel voorzichtig zeg want ik moet eerst nog verder zoeken, het antwoord ergens in die hoek te liggen: als je zwavelhoudende groenten gebruikt (als aftreksel, als onderbeplanting, als ophanging in de boom, misschien ook wel als bodembedekking, etc.) zou de zwavel in die groenten dus blijkbaar kunnen helpen tegen de schimmel.
Een lijst met zwavelhoudende groenten: Ronnie de Winter
Over de allicine in knoflook vond ik dit wetenschappelijke Engelstalige artikel, maar ik heb nog geen tijd gehad om het goed te lezen en begrijp er ook niet alles van, ik hoop eigenlijk dat iemand met meer kennis en begrip van scheikunde het in wat simpeler Nederlands uit zou kunnen leggen :-): Researchgate
groetjes,
Diana
Ik leef met je mee Diana, maar zelf heb ik de perzik handdoek al snel in de ring gegooid. Mijn perzik heeft 1 keer vruchten gegeven ( gelukkig hebben we de foto nog) en daarna was het altijd Krul en een gruwelijke boom. Na twee jaar heb ik hem gerooid. Ik heb liever iets anders op de plek dan een zorgenkind. Maar ik bewonder je doorzettingsvermogen.
Hallo Diana,
Mooie tip, die eierschalen!
Ik ga op onze boom letten, dat is een ouderwetse Nederlandse, van pitten gekweekte perzikboom. Witte perziken. Misschien sterker?
En, weet jij over de walnootboorvlieg? Vorig jaar voor het eerst in onze tuin.
En larven in de kersen? Ook in álle kersen, sinds vorig jaar….
Hallo Diana, Al jarenlang heb ik perzikbomen zowel buiten als in de kas.
De bomen buiten worden ieder jaar twee maal preventief met biozwavel bespoten in het voorjaar vlak voor de bloemknopjes open gaan. In de kas is dat niet nodig.
Het bevalt heel goed, heel af en toe zit er toch nog een enkel gekruld blad aan een boom maar dat pluk ik er gewoon af, dat is geen probleem voor de boom hij gaat gewoon door met groeien en bloeien en vruchtzetten.
Zwavel is ook toegestaan in de biologische teelt dus het leek mij niet zo schadelijk.
Maar de tip van de eierschalen zal ik zeker onthouden en volgend jaar uitproberen.
Vriendelijke groeten, Corrie
Hallo Corrie,
Dankjewel voor je reactie! Ja, ook zwavel is natuurlijk een oplossing, ik dacht alleen maar aan de kopermiddelen. Ik heb zelf nog nooit zwavel gebruikt.
En ik antwoordde net nog op de reacties over de eierschalen met informatie die ik vond over zwavelhoudende producten als eieren maar ook knoflook, kool, uien, etc.,
groetjes,
Diana
Dag Catherine,
Over jouw ouderwetse ‘Nederlandse’ witte perzikboom… dit is een niet geënte boom en uit pit gekweekt, zowiezo veel sterker. Ik heb er hier ook een paar staan en bloeit als één van de vroegste soorten. Een geënte boom heeft als eigenschap dat het een sterke onderstam heeft en een lekkere geënte soort met goede opbrengst maar wel gevoeliger is qua ziekten. Vandaar dat velen ziekten en plagen hebben bij perzik, nectarin en abrikoos. Als je in onze contreien toch wilt werken met deze steenvruchten, zal je zowiezo het meeste succes hebben met niet geënte soorten, althans als je niet wilt spuiten. Dit is hetgeen wij noemen pêche de vignes.
De smaak is niet helemaal hetzelfde, maar toch overheerlijk.
Qua larven in de kersen…. Tja dat is nu éénmaal de evolutie. We hebben geen echt koude winters met alle gevolgen vandien. Als particulier kan je niet echt veel doen. Het enige dat helpt is het zetten van kippen onder de kersenbomen en vooral vroege soorten zetten. De half vroege en vooral de late soorten, hebben daar enorm veel last van als je niet spuit.
Je hebt de kersenvlieg (zij prikken 1 gaatje) maar als je meerdere gaatjes ziet, heb je te maken met de Japanse suzukivlieg.
Kersen eten met larven is niet ongezond, eerder gezond 🙂 maar smakelijk is het niet. Leg je kersen een uurtje onder water en als er larven inzitten komen ze allemaal naar buiten.
Groetjes en succes
Carine
Hallo Carine (en Catharina),
Ik wil even vermelden dat je in Zuid-Frankrijk woont (niet iedereen die de reacties leest weet dat). Je tuiniert ruim 1000 kilometer ten zuiden van Nederland. Als ik zie wat een verschillen er zijn tussen de groei en oogst van bepaalde groenten, de start van het seizoen, etc., tussen onze tuin op Voorne-Putten en bijvoorbeeld een moestuin in Drenthe of Limburg, hemelsbreed soms nog geen 200 kilometer hiervandaan, dat is al heel groot. Ik kan me amper voorstellen wat meer dan 5 keer die afstand wel niet moet betekenen voor de teelt van groenten en fruit.
Ik kreeg een snoeicursus van iemand die jaren als fruitbomenteler werkte en hij liet een heel grote pruimenboom zien waarbij duidelijk werd dat na enkele jaren verwaarlozing de entplaats onder de grond terecht was gekomen en vandaaruit was uitgelopen met verticale dikke takken. Die takken waren al uitgebloeid terwijl het ras (de bredere takken boven de entplaats) nog moesten gaan bloeien. En dat is in Nederland vaak het probleem met zaailingen en oude rassen van perziken en nectarines: ze bloeien zo vroeg dat de kans op vorstschade en daardoor geen opbrengst heel groot is. Hier vroor het in het oosten van het land een paar dagen geleden nog -4 graden en dat is allesbehalve uitzonderlijk. Ik denk dat een vroegbloeiende zaailing in Zuid-Frankrijk veel sterker is en door het andere klimaat een goede bloei en oogst kan geven. Maar in Nederland is er nu nog wekenlang kans op vorst (al wordt het wel elk jaar warmer) en worden er juist rassen ontwikkeld die wellicht zwakker zijn maar later bloeien en dus meer kans op opbrengst geven. Een perzikboom kan prima flink wat vorst verdragen maar bij -2 tot -4 graden beschadigen de bloemen en is er dus geen opbrengst. Nu was het hier aan zee iets minder koud maar de -4 werd hier dus in Twente vorige week al een paar keer gehaald waardoor er al een grote kans is op flinke vorstschade aan de perzikbloesem, terwijl de bomene nu volop in bloei staan. Staan de zelf gezaaide bomen bij jou nu ook in bloei of is de bloei al voorbij?
groetjes,
Diana
Dag Diana,
Hier staan momenteel de witte, gele, rode en wit met rode pêches de vignes volop in bloei. De gëente abrikozen, geënte perzikken en geënte nectarinnen en amandelen zijn uitgebloeid.
Nu zitten we aan nacht temperaturen rond de 6 graden en rond de 19 graden tijdens de dag. Het verschil tussen ‘s morgens en ‘s middags in deze periode is steeds heel groot.
groetjes
carine
Hallo Catharina,
Vooral de geel- en oranjevlezige rassen zouden gevoelig zijn. Maar mijn Sugar Baby is ook witvlezig dus het zegt zeker niet alles.
Ik weet heel weinig van ziekten en plagen, dus ik vrees dat ik je niet kan helpen met je vragen over walnoot en kers (ik zou het wel kunnen, als ik intensief ga zoeken op internet maar ik vrees dat ik daar nu helaas gewoon geen tijd voor heb). Zoek vooral eerst de Latijnse naam van het dier op, en googel dan met die Latijnse naam in het Engels, dan vind je heel veel meer resultaten. Ik zocht even en vond de Latijnse naam van de walnootboorvlieg (ik had er nog nooit van gehoord maar het klinkt ook zeer akelig want als de larve eenmaal in de walnoot zit lijkt er weinig meer aan te doen behalve alles opruimen zodat je hopelijk een cyclus kunt doorbreken): Rhagoletis completa. En vervolgens googelde ik op ‘Rhagoletis completa biological control’ en dan vind je heel veel informatie, zoals bijvoorbeeld deze pagina: Invasive Species Compendum
Ik hoop dat je met deze tips verder kunt zoeken en goede informatie (en hopelijk een oplossing) kunt vinden voor je walnoot en kers!
groetjes,
Diana
ik heb al meer dan 25 jaar perziken en nectarines en heb nooit krulziekte gehad. ik heb ze in de kas staan misschien is dat de oplossing. ik heb wel meer last van spint. ze hebben nu al gebloeid en gaan vrucht zetten. heb ook geen last van vogels en dergelijke die het op mijn vruchten hebben voorzien
Hallo Bram,
Dankjewel voor je reactie en het delen van je ervaring!
Ja, dat dacht ik ook: regen (in meer dan 3 millimeter las ik, dus geen druppels maar een goede regenbui) is samen met de temperatuur van > 8 graden noodzakelijk om de schimmel tot leven te brengen. In de kas wordt die temperatuur al vroeg gehaald (maar op zinnige dagen de 21 graden ook waardoor de sporen afsterven). En het regent er nooit. De kans is daardoor heel groot dat de Priscilla-perzik hier in de kas ook nooit last van de schimmel zal krijgen.
groetjes,
Diana
Dag Diana,
Mag ik nog een aantal toevoegingen doen op dit artikel. Je schrijft over het spuiten van een lookaftreksel op bladeren. Het spuiten van een lookaftreksel op de bladeren, is reeds te laat. Als je de krulziekte op de bladeren ziet, ben je reeds te laat.
Vernevel een aftreksel van brandnetel in de herfst (juiste verhouding en niet als mest). Brandnetel aftreksels werken uitsluitend preventief. Daarnaast in het vroege voorjaar op de knoppen een lookaftreksel. Dit vóór het verschijnen van de bladeren.
Ook vind ik het spijtig dat je de huismiddeltjes tussen aanhalingstekens plaatst. Het lijkt zo een minderwaardig iets, terwijl vele problemen met de ‘huis middeltjes’ opgelost kunnen worden, moesten ook wij als mens niet het uiterste verlangen. Waarom willen wij absoluut een platte, ronde of ovale perzik van dat of dit ras, terwijl van nature uit een ras uit een zelf geoogste steen veel sterker is? Sorry dat ik wat direct ben, maar soms denk ik dat de mens de problemen zelf wat zoekt en wat nederiger zou moeten zijn naar de natuur toe. Ik blijf bij mijn nederige pêche de vignes die me jaarlijks zo’n 100 à 200 kilo perzikken leveren van uitstekende kwaliteit en mijn natuurlijke behandeling zonder enige aankoop of product 🙂
Groetjes
Carine
Hallo Carine,
Dankjewel voor de aanvullingen! Ik zocht op brandnetel en zag toen dat ook dat weer zwavel bevat (en nog meer stoffen zoals silicium, calcium, etc. waardoor het natuurlijk ook nog eens plantversterkend is).
Ik stel directheid zeker op prijs 🙂
En ik ben dan niet heel duidelijk daarin: met de aanhalingstekens bedoel ik juist dat ik huismiddeltjes wat denigrerend vind klinken maar ze juist heel waardevol vind. Ik vind dat mijn water-zeep-olie middeltje minstens zo goed werkt als gekochte pyrethrum maar veel minder schadelijk voor dier en plant is. Ik vind dat mijn zelfgemaakte goudbloemenolie net zo goed werkt als gekochte calendulazalf maar op de olie na gratis is en uit eigen tuin komt en geen additieven bevat. Dus ik bedoel er eigenlijk juist mee dat ik een huismiddeltje allesbehalve een huismiddeltje vind :-). Misschien moet ik er een nieuw woord voor zoeken, of het beter uitleggen. Ik zal in de tekst achter het woord tussen aanhalingstekens even vermelden wat ik er mee bedoel.
Ik wil zeker geen platte, ovale, roze of gele perzik hoor, ik wil een ras dat zo laat bloeit dat de kans dat ze bloeit zonder vorstschade groot is. Dat schreef ik ook in mijn antwoord op jou en Catharina: omdat jij in Zuid-Frankrijk woont is die eigenschap van late bloei voor jou minder belangrijk maar hier is het in de meeste jaren de voornaamste voorwaarde voor een kans op een goede oogst. Een perzik komt oorspronkelijk uit Iran (De Latijnse naam Prunus persica geeft al de naam Perzië aan) en is via die weg naar gebieden rond de Middellandse zee gebracht. Ik vrees dat we hier in Nederland zo ver van dat klimaat afstaan dat alleen rassen die enigszins zijn aangepast aan het klimaat van Noord-Europa hier een echt goede kans van slagen heeft. Uiteraard met tegenslagen en meer kans op bepaalde ziekten en plagen. Maar ik herken hetzelfde in andere soorten: zoals auberginerassen die de koele zomer hier wel verdragen maar wel meeldauw krijgen. Of druivenrassen die zijn aangepast aan het koele klimaat.
Ik kan van 200 kilo perziken alleen maar dromen (en tegelijkertijd zou het een nachtmerrie zijn want ik zou niet weten wat ik met zoveel oogst zou moeten doen, ik zou al heel erg blij zijn met 10 kilo perziken, dat lijkt me al een walhalla :-))
groetjes,
Diana
Dag Diana,
Dat van die zwavel vind ik een heel interessante piste om verder uit te zoeken ! Ik denk toch dat ik wat meer rokjes zal dragen om panties te gaan verzamelen 🙂
En geen nood hoor voor de perzikken, gedroogd is dit superlekker. Ik maak er confituur mee en het grootste deel als coulis in de vriezer.
Nu snel verder werken. Het is vandaag worteldag, dus de ideale dag voor het planten van aardappelen, ajuin en wortelen zaaien.
groetjes
carine
hier de foto die bij de vorige bram hoort
Er zijn rassen die redelijk resistent zijn tegen krulziekte maar de standplaats is vaak medebepalend voor de vatbaarheid voor de ziekte. De beste plek is een zonnige, beschutte plaats nabij een schutting of muur zodat zonnewarmte kan terugkaatsen. en goede voeding maken het beste resultaat
ik ga nu twijfelen over onze kersenbomen die de afgelopen twee jaar ook bijna geen kersen droegen omdat ik dacht dat r rupsen in zaten dus ik heb nu rupsvrij gekocht van ecostyle maar misschien was t de krulziekte. Dat is dan wat anders als ik het goed begrijp?
ik hou de bomen maar even goed in de gaten, maar wat zijn de eerste signalen dat ze de krulziekte hebben?
maar, misschien waren t toch rupsen, we zullen zien.
Hallo Desiree,
Getsie, dat ziet er ook niet fris uit!
Ik heb geen verstand van kersen maar als ik naar je duidelijke foto kijk zou ik denken dat het een combinatie is: ik lijk wel wat krulziekte te zien, vooral in de rode kleur en de bobbeltjes en het krullerige blad. Maar ik zie zeker ook vraatschade, het best te zien aan de kale bladnerven onderin en juist helemaal bovenin. Misschien is het begonnen met een kleine aantasting van krulziekte en kwamen vervolgens de rupsen. Ik zou in ieder geval dit keer beide goed in de gaten houden. En ik zou rupsen zeker weghalen als ik ze zie, zodat ze geen verdere schade aan kunnen richten, en dan kun je zonder rupsschade wellicht wat beter inschatten of het krulziekte is en hoe sterk de aantasting dan is.
groetjes,
Diana
Dit jaar een nieuwe methode toegepast. BIJ stil weer met een waterspuit nat maken en dan met houtas stroien. Ik heb ongeveer 3 keer toegepast vanaf januri .Laatste keer was ongeveer 4 weken geleden maar de as zit nog steeds op de bomen. Omdat de houtas een hoge ph warde heeft kunnen de schimmels niet voortplanten (wordt gezegd).Ik ben benieuwd. De ras Inca zou anders volledigrezistent zijn.En zaailingen. Groetjes
Hallo
Dankjewel voor je reactie!!
Ik heb er wel ook aan gedacht (niet aan houtas maar wel aan baking soda dat ook invloed op de pH-waarde heeft).
Ik ben benieuwd hoe het afloopt en hoop dat je het hier later nog eens wilt melden!
groetjes,
Diana
Zou ik doen .Verder heb ik bij elke perzik boompje bepaalde kruiden zoals knoflook, salie
tijm,mierikswortel, boerenwormkruid o.a.en de stammen wit gekalkt. Volgende maatregelen dus
Voldoende maatregelen wou ik zegen
Wij hebben geen steenvruchten, maar toch een interessant verhaal. Hopelijk helpen je huismiddeltjes!
Overigens bedankt voor het promoten van Reclaim the Seeds! We wilden hier 2 jaar geleden al eens heen en toen kwam Corona… We hebben onze plannen omgegooid en zijn er naartoe gegaan. Het was superleuk, echt een aanrader!
Hallo Esther,
Leuk!! Ik kon zelf niet maar vandaag is mijn tuinvriendin er naartoe, met potjes yaconstekken en zaden onder haar arm :-).
Ik hoor morgen hoe zij het vond. Alleen al het feit dat we weer eens naar een tuinbeurs, zadenbeurs, etc. kunnen is na 2 jaar niet doorgaan door corona een heerlijk idee!
groetjes,
Diana
Bedankt voor je artikel, Diane. Al jaren heb ik een kersenboom in de tuin, die hetzelfde verschijnsel heeft. Vorig jaar een perenboompje geplant, confertence, die er ook al in het eerste jaar last van had. Alle jonge peertjes verschrompeld, op een na, die ook nog eens goed smaakte. Dit jaar beginnen de eerste knoppen zich te vormen… Wat is Wijsheid?
Hallo Dick,
In principe komt de Taphrina-schimmel niet op peren voor. Maar er zijn wel ziekten en plagen die er enigszins op lijken. Ik zag het vorig jaar ook in een boom bij een tuinbuurman, wat dat precies was weet ik niet. Ik las iets over perenbladpokkenziekte. Kijk vooral even hier op het moestuinforum: Krulziekte in perenboom?. En over andere ziekten en plagen bij peren: Plant en Plagen
Ik hoop dat je zo kunt vinden wat het is (en wat je er aan kunt doen)!
groetjes,
Diana
Hallo Dick
Als je perenboom weer die rare plekken vertoont moet je even aan de onderkant van de aangetaste bladeren kijken, zie je daar een oranje wratachtige verdikking dan heeft je perenboom last van perenroest.
Éénmaal aangetast is het bijna niet te voorkomen dat het ieder jaar terugkeert maar het goede nieuws is dat de boom er weinig last van lijkt te ondervinden.
Omdat het geen fraai gezicht is kan je het beste alle aangetaste blaadjes er af plukken. Maak je er verder niet al te druk om het verstoort de vruchtvorming niet.
Vriendelijke groeten, Corrie
Perenroest die oranje wratachtige verdikking ,overwinterd in juniperus ( platte conifeer)
En komt het voorjaar weer in je perenboom. Het kan erg heftig zijn.
In ons geval de juniperus op geruimd en daarna geen last meer.
Hopen dat de juniperus niet bij de buren staat.
Niet onze kennis maar van een oude fruitteler.
Op Gardeners’ World zag ik eens dat ze de perzikbomen bij de RHS Wisley tuin beschermen met een soort plastic afdak tijdens het voorjaar. Omdat die van jou zo te zien naast de kas staat en al plat uitgeleid is, is dat wellicht ook een optie. Ik vond nog een diagram ervan op http://www.rhs.org.uk/advice/pdfs/peach-leaf-curl-lean-to-diagram.pdf
Hallo Tessa,
Dankjewel voor de tip, en de link/bouwtekening!
Ik had daar zelf nog helemaal niet aan gedacht maar een tuinbuurvrouw zei zaterdagmiddag hetzelfde tegen me (in een wat simpeler idee door een afdakje van golfplaat boven de boom te maken.
We gaan er zeker eens over nadenken (we hebben de tijd, de aantasting is er nu toch al dus dan zou het een mooi projectje voor de herfst of winter worden).
Nogmaals dank!
Diana
Taco Blom zegt altijd dat je er een lipbloemige onder moet zetten (tijm, basilicum, rozemarijn, etc) die in augustus bloeit. Dus dat probeer ik dit jaar maar eens.
Ik word ook erg chagrijnig van de bladkrulziekte en heb besloten de boompjes die ik heb te vervangen door wat meer inheemse fruitsoorten. Ik doe nog 1 poging met een nectarine die tegen een zuidmuur aan staat, met oa tijm, munt en knoflook in de boomspiegel en als dat niet helpt ben ik er definitief klaar mee. Jammer want het fruit is zo lekker! Maarja er is wel meer lekker gelukkig.
Hallo Maaike,
Dankjewel voor de tip van Taco Blom! Dat ga ik ook zeker doen! Er staat nu al een lang bloeiende Salvia microphylla maar ik heb zelf de rozemarijn Foxtail gestekt dus die kan ik er zetten, en een citroentijm. Ik ga er ook nog Oost-Indische kers zetten, en knoflook. Wie weet… alle beetjes helpen. Ik hoop dat het bij jouw bomen ook helpt!
groetjes,
Diana
Als je Taco trouwens niet kent: hij is een heel ervaren iemand op permacultuurgebied. Heeft vroeger een fruitbomengaard gehad, nu een permacultuur tuin en geeft ook diverse cursussen op dat gebied. Zeer inspirerende man :).
Ik heb inderdaad ook knoflook ernaast staan, oost-indische kers is ook wel een goed idee.
Deze week een paar blaadjes eraf gehaald, hopelijk blijft het daarbij. We gaan het zien.
Dank je wel voor dewederom goede uitleg. Zou zeer graagmeer of vervolg hier over lezen.
Ik heb n amandel en nectarine met krulziekte. Ga nu eerst aan de slagmet jouw tips en goede hoop. Groet Lucia
Wij wonen in Noord Frankrijk en hebben ook vaak te koel weer eigenlijk voor perzik/abrikozen teelt zonder gedoe van krulziekte en nachtvorstschade
Boven de tot 1,80m geknotte bomen sinds enkele jaren een ruim plat dak gemaakt voor elke boom van doorzichtige pvc golfplaten en vanaf toen veel fruit en geen krulziekte meer hebben.
De takken groeien plat tegen het dak aan en te veel ervan snoeien wij weg evenals de takken die aan de zijkanten onder het dak uitkomen. Perfect en makkelijk oogsten en een plus is dat de bomen en het fruit een stuk warmer staan zo.
Groet, Arnold
Deneze Sous Le Lude France
Hoi Diana, je schrijft in je blog dat je met een kwastje bent bezig geweest. Wat kwast je dan precies? Ik heb nu al afgelopen 3 jaar behoorlijke krulziekte in mijn kersenbomen gehad, elke keer ternauwernood overleefd, een maand geleden speciale fruitbomenvoeding en lavameel gestrooid. so far , so good… Ik heb ook bordeauxse pap, nog als laatste redmiddel (of voordat het straks wel gaat regenen) Maar de bomen staan nu allemaal in bloesem, je kwast toch niet de bloesem in hoop ik? Behandel je alleen de stam en takken?? Of????Zou je wachten tot de bloemen/bloesem “weg” is?.. Groetjes
Hallo Estella,
Ik heb met Edialux Cuprex Garden (als je googelt op de naam vind je meer informatie en aanbieders) gekwast (het wordt eigenlijk verneveld maar door het met een kwastje aan te brengen kan het niet op de grond vallen/druppelen). Ik heb het idee dat je het blog niet hebt gelezen want ik noem het middel maar ook het feit dat je nu niet meer kunt behandelen (dat doe je wanneer de temperatuur 10 graden haalt en dus voor de bloesem verschijnt). De schimmel gaat ondertussen dood omdat de temperatuur nu al 20 graden haalt. Maar ik hoop dat je eerst het hele blog even wilt lezen want dat maakt, denk ik, al heel veel duidelijk.
groetjes,
Diana
Ik durf het dit seizoen toch weer aan, na het lezen van dit stuk en de reacties. Een dwergperzik en een dwergnectarine aangeschaft, nu nog in pot. De boompjes hebben gebloeid en ik zie nu wel de vruchtjes tevoorschijn komen. Alleen zie ik dat de blaadjes van mijn perzik geel worden en ook krullen. Er zit luis op, maar kan het ook krulziekte zijn? En wat kan ik nu nog doen om de boompjes goed te houden? Groetjes, Angelique
Hallo Angelique,
Ik zou de slechte blaadjes nu weghalen, om te voorkomen dat ze op de grond vallen en de schimmel kan overleven (ervan uitgaand dat het om krulziekte gaat, ik kan dat op de foto niet goed inschatten). Maar ook omdat die blaadjes het toch niet gaan overleven. Zo kan het boompje haar energie in nieuwe en gezonde groei steken in plaats van zieke bladeren in leven proberen te houden. En uiteraard zijn vocht en voeding voor de gezondheid van de boompjes belangrijk.
groetjes,
Diana
Carine geeft aan dat ze een aftreksel van brandnetel in de herfst toepast in de juiste verhouding. Wat is de juiste verhouding? en wanneer sproei je dan? als de bladeren er nog aan zitten of… wanneer in de herfst?
gr. Nico