Puzzelen

Ik heb dit jaar te weinig moestuin en te weinig tijd om er over te klagen. Maar natuurlijk doe ik dat toch, ik klaag over de wegkwijnende aubergineplanten (ik had er 9, nu nog 2) en over opgevreten sperziebonenzaailingen (er staat geen bordje bij maar als ik de glinsterende kronkelige spoortjes op het blad zie – of dat wat daar van over is – dan had er ook gewoon een bordje met ‘Slak’ op kunnen staan). En ik hoor vooral ook heel veel verhalen van andere moestuinders; over zaden die niet wilden kiemen in de koude en natte grond, over slakken, schimmels, slechte vruchtzettingen, waterrot in aardappelen en al vroeg phytophthora, over hazen en rupsen, spint en luizen, wateroverlast en gewoon ‘algehele malaise’ zoals niet willen groeien, niet willen bloeien, vergelend blad, wegkwijnende planten, etc.

Phytophthora blijft een ding, zowel bij aardappelen als tomaten. Sorry dat ik het nu al weer over moet hebben hoor, maar het is even niet anders, ik krijg er veel berichten over. We waren zo blij met de eerste phytophthora-resistente aardappelrassen, etc., maar zoals dat vaak in de natuur gebeurt; ze blijkt slimmer dan wij (zo begrijp ik het in ieder geval, ik ben geen bioloog) de pseudoschimmel Phytophthora muteert (doet me denken aan virussen waarvan er nog één heel vers in het geheugen ligt) waardoor resistente rassen minder resistent worden. Anders gezegd: zij wint. Ik weet het niet zeker want ik heb ze zelf niet, maar ik kan me voorstellen dat hetzelfde geldt voor resistente tomatenrassen. Ik hoop maar dat de wetenschap daar op kan inspelen (niet voor mijn hobbymoestuin hoor, aardappelen en tomaten zijn voor heel veel volkeren in de wereld een gewas van letterlijk levensbelang).

Hoe dan ook; er is de optie om geen aardappelen en geen tomaten meer te telen. Dat eerste vind ik het overwegen waard, wij eten sowieso steeds vaker pasta, bulgur, rijst, mie, orzo, couscous, risotto en ook steeds vaker koolhydraatbeperkt. Het tweede vind ik zo ongeveer onmogelijk. Dus geef ik op of vecht ik? En ik weet redelijk goed waar ik tegen vecht, maar waar vecht ik dan mee?

Ik ben nog steeds ongelooflijk blij met de 3 kassen die we ooit hebben gebouwd. In een kas is er toch minder kans op phytophthora, omdat het er in principe droog en windstil is. Toch schreef ik 2 weken geleden over de eerste sporen van phytophthora die ik zag, waarschijnlijk binnen gekomen via zaailingen die 2 weken buiten hebben gestaan. Les 1: niet meer doen, direct van huis de kas in.

Ondertussen vernevelde ik met een baking soda-oplossing en dat lijkt vooralsnog goed te helpen. Bij mijn ronde door de kas heb ik nog wat bladeren afgeknipt die enigszins aangetast leken maar dat waren er echt maar een paar. De planten, zowel die door phytophthora waren aangetast als die ‘schoon’ waren, zien er verder eigenlijk best goed uit (maar ik juich zeker niet te snel).

Baking soda is wel een lastiger middel in de buitenteelt, al is het maar omdat het er ook weer afspoelt (daarom moet het in de buitenteelt ook vaker worden herhaald). Wat zou er zo goed zijn aan baking soda? Ik las dat het de pH-zuurgraad van een plant verandert en dat schimmels/pseudoschimmels van een zure omgeving houden. Het is misschien de reden waarom de behandeling met appelazijn hier een paar jaar geleden helemaal niet werkte (sterker nog, het leek vooral sneller veel slechter te gaan). Ik weet ook dat er mensen zijn die juist claimen baat te hebben bij die appelazijnbehandeling bij phytophthora, dat is dus blijkbaar ook mogelijk. Ik kan alleen maar zeggen dat het hier niet hielp, en bij het lezen over de voorliefde voor een hoge zuurgraad = lage pH zal ik ook niet zo snel overwegen om het weer te gebruiken. Er werd ook gezegd dat baking soda een kleine hoeveelheid zwavel bevat maar daar kan ik geen enkel bewijs van vinden op internet.

Waar wel zwavel in zit is bitterzout. Ik kreeg van Pauline (waarvoor mijn hartelijke dank!!) de reactie dat zij had gelezen dat Niels Picard dat gebruikte. Op zijn website kun je een lijst vinden van min of meer resistente tomatenrassen (in 2020, ik weet dus niet in hoeverre dat door het muteren nog steeds zo is: Niels Picard. In bitterzout (Magnesiumsulfaat) zit 10% Magnesium en 13% zwavel. Met 5 gram bitterzout op 1 liter water zou je de planten al voldoende moeten kunnen beschermen. Je zou dat dan ongeveer eens per week moeten herhalen. Ook nu kun je weer bedenken dat je het buiten in een regenachtige tijd misschien iets vaker moet vernevelen en dat het in een kas of onder een afdak juist iets minder vaak nodig is.

Andere mogelijke opties: van knoflook is bekend dat het kan werken tegen ziekten, plagen en schimmels (denk bijvoorbeeld aan een knoflookaftreksel dat je kunt gebruiken tegen spintmijt of luizen). Verstuiven met lavameel zou helpen om de plant sterker te maken, en het blad zou minder ontvankelijk voor phytophthora worden. En ik las eens ergens dat kool een groente is die relatief veel zwavel bevat. Zouden planten van palmkool, boerenkool, etc. als goede buren kunnen helpen naast aardappelen en tomaten? Of anders een gier of aftreksel van het blad maken, of het blad als mulchlaag onder tomaten- en/of aardappelplanten leggen? Geen idee, misschien wil iemand het eens uitproberen. Als dat zo ik hoor ik heel graag later nog eens wat de bevindingen zijn!!

Ik las dit artikel van Linda Chalker-Scott van Washington State University, heel interessant! Het gaat over de beperkte werking van baking soda, ook zij stelt dat het vooral om de verandering van pH gaat en dat het phytophthora niet doodt maar inactief maakt, tot de omstandigheden weer zuurder worden en dus goed voor phytophthora. Ik las in hetzelfde artikel dat er andere middelen zijn die beter zouden werken, zoals kalium (zoals in vinassekali?!?), kaliumsorbaat en natriumcarbonaat (soda dus), en Borax.

Mochten je aardappelplanten of tomatenplanten al zijn aangetast en je iets wilt proberen (en geen traditionele fungiciden willen kopen), misschien kun je eens één van deze middelen proberen. Of het werkt en hoe vaak in welke verhouding is iets waar je zelf dan wel even naar op zoek moet, ik ben al 2 dagen druk geweest met het proberen te vinden wat de oplossing moet zijn voor Borax. Borax is een schoonmaakmiddel, het lijkt een soort versterkte vorm van baking soda maar is toch weer heel anders. Het is een natuurlijk middel, ontstaat wanneer zout en water verdampen. Dat wil niet zeggen dat het onschuldig is, het is in geringe hoeveelheden niet schadelijk voor het milieu maar het wordt bijvoorbeeld wel zwangere vrouwen sterk ontraden om het te gebruiken.

Net als baking soda doet borax iets met de zuurgraad maar nu iets steviger en ook blijvend. Uiteindelijk heb ik besloten eens een potje te kopen, om het te proberen. En na lang zoeken vond ik de verhouding: 5 gram Borax op 1 liter water. En dat luistert blijkbaar nauw want ik las ook ergens dat je Borax in een hogere concentratie als onkruidbestrijder kunt gebruiken. Ik ga het maar netjes afwegen 🙂

Hoe het afloopt laat ik later zeker weten. En ik hoop nog eens van mensen te horen wat zij vinden van appelazijn, knoflook, bitterzout of één van de andere genoemde mogelijke oplossingen (of misschien ook wel niet genoemde, ik hoor ook al verhalen over honing, en over waterstofperoxide 3% als mogelijke hulpmiddelen bij de bestrijding).

Je kunt dus 2 kanten op met phytophthora: kiezen voor iets wat zwavel bevat of iets wat de pH hoger = minder zuur maakt. Je kunt ook gewoon zwavel kopen, ik heb dat zelf wel gebruikt bij krulziekte in perziken maar wil het liever niet gebruiken als het niet strikt noodzakelijk is, omdat het slecht voor de bodem/grond/wormen is, en ik ben altijd op zoek naar ‘het ultieme huismiddeltje’ dat makkelijk, goedkoop, milieuvriendelijk en toch ook werkzaam is. Maar ik snap heel goed dat je, als je al je zo zorgvuldig voorgekiemde aardappelen of gezaaide en opgekweekte tomaten zo ten onder ziet gaan je het zeker overweegt!

Wordt dus (alweer) vervolgd……… maar ik beloof in een volgend blog eerst eens wat leuks te schrijven, al dat gedoe met ziekten, plagen en schimmels is eigenlijk niks voor mij, ik heb er niet genoeg verstand van en ik concentreer me heel graag op juist het leuke van moestuinieren.

Vandaar toch nog even wat foto’s, voor een beetje tuin en vrolijkheid. Door omstandigheden was ik 2 weken helemaal niet op de tuin, lieve Laura houdt alles voor me in de gaten, tikt voor me en bindt wel eens wat op als iets omvalt maar heeft het ook druk genoeg in haar eigen tuin. En daardoor was het nogal een ravage in de kas. Van ‘dieven’ was geen sprake meer, het begon al echt een oerwoud te worden 🙂

Met 2 uurtjes tijd was het nog wel een race tegen de klok, maar aan het eind had ik toch alle 80 planten weer teruggebracht naar de (voor mij) ideale stamtomaten op 1 of 2 stammen.

Erna:

Nog een voorbeeld. Vóór:

Teveel stammen, vallen ook al om, teveel blad, te onrustig en te wild (maar ik geef toe dat dat vooral persoonlijk is, ik hou nogal van orde als het om tomaten gaat :-))

Na:

Zo, een beetje gefatsoeneerd, weer rechtop, opgebonden, ook weer op 2 stammen, wat blad verwijderd. Lucht voor de plant en ook lucht in mijn hoofd 🙂

In de afgelopen 30 jaar heb ik altijd eind juni al de eerste (vroege) tomaatjes kunnen oogsten. Dit jaar (vooral door alle regen die de kleigrond hier koud hield maar ook gewoon het koele weer) leek dat er voor het eerst in al die jaren niet van te komen. Maar dan toch, op de valreep!!

Het ras is Datterino Arancio, en het tomaatje is stevig, niet sappig, beetje tumtumachtig van structuur. Lekker! Maar wel wat aan de zure kant (eigen schuld, door enthousiasme echt nog wel iets te vroeg geoogst, nog niet helemaal rijp), maar ik proefde de potentie, dat wordt een lekker tomaatje! Hè, en dan nu maar wachten op de volgende, en hopelijk nog vele daarna!!

Laura stuurt me af en toe wat foto´s van wat ze in mijn tuin en kas ziet, vanmorgen stuurde ze deze:

Het is de Sprite die per ongeluk was gekruist en waar ik al een paar jaar een nieuw ras van probeer te maken (ik schreef er een blog over: Een eigen tomaat). Ik overweeg sterk om haar Sprite Lite te noemen. En dat slaat dan vooral op de lichtere kleur en zeker niet op de potentiële opbrengst 🙂

Tot slot nog één foto, dit jaar hebben we minder oogst doordat ik nu eenmaal veel minder groenten heb gezaaid en geplant, maar de fruitbomen en -struiken die we jaren geleden al plantten hebben daar verder niets mee te maken. De eerste aalbessen rijpen, en dat geldt ook voor de blauwe bessen en perziken en abrikozen in de kas. En dit weekend kunnen we al wat zwarte bessen oogsten.

Abonneer
Laat het weten als er
guest

38 Reacties
Oudste
Nieuwste Meest gestemd
Inline feedbacks
Bekijk alle reacties
Marjon

Hey Diana, ik heb hier ook heel veel schade door de slakkeninvasie maar de tomatenplanten doen het voorlopig nog prima, ondanks de extreme hoeveelheid regen die er de voorbije maanden gevallen is. De tomatenplanten die ik van jouw zaden gekweekt heb, Coral Queen en Minuskin’s Orange Elephant zijn zeer robuuste planten. Ik heb er een deel in potten staan op mijn zuidgerichte terras en ook eentje in de vollegrond buiten. Die in potten hebben al vruchten, die in de vollegrond begint nu te bloeien. Ik zal nog even geduld moeten hebben om rijpe tomaten te kunnen eten. Alles is veel later dan andere jaren. De enige tomaten die al een beetje kleur beginnen krijgen zijn de Sungold en de Fantastico. Hoe gaat het met je Homestead tomaten?

Marjon

Hey Diana, de Homestead ziet er inderdaad zeer goed uit. Mijn Homestead staat buiten in de moestuin en begint nog maar net te bloeien. De Coral Queen die in een pot op mijn terras staat doet het nog steeds prima en de eerste vruchten beginnen af te rijpen. Ik ben ontzettend benieuwd naar de smaak. Minusinsk’s Orange doet het ook nog altijd prima, volop vruchten maar nog niets rijp. Ondertussen kan ik wel al volop kers- en mini pruimtomaatjes oogsten (Sungold en Fantastico) en ook al de eerste trostomaten (Mountain Magic) De paprikaplanten lijken zich eindelijk te herstellen, ze zagen er heel zielig uit door slakkenvraat, kou en nattigheid en de aubergineplanten zijn opnieuw beginnen bloeien, daar had ik al een eerste vroege oogst van gehad. De stokboontjes (Vesperal) doen het net als ieder jaar prima, die lijken nergens last van te hebben, ik verwacht deze week voor het eerst te kunnen plukken en ook de chilipepers zijn super productief. De sla, worteltjes, postelein en koriander, zijn helaas roemloos ten onder gegaan. Ik tuinier op zandgrond en alles staat buiten omdat ik geen kas/serre heb.

Caroline Arkesteijn

Zou neem olie een optie zijn om te proberen? Ik lees dat het (evt icm groene zeep) op tomaten wordt gebruikt om phytophthora te bestrijden. Zelf gebruik ik het tegen allerlei plagen (luis, spint bijv) in de tuin. Werkt super en is veilig voor andere dieren, de planten en onszelf

Annemiek van Moorst

Zeker een optie Caroline. Dat gebruik ik altijd: 20 gram baking soda (bij phytophtora), 10 ml NEEM en 10 ml Sapone Molle op 1 liter water. Eenmaal per week sproei ik dat op tomaten, aardappelen, zucchini, cetrioli en pepers buiten tegen alternaria (early light), phytophtera (late blight), en cimici (wantsen). Woon in Italië.

Annemiek van Moorst

Moet zijn : op 2 lieter lauw warm water. Helpt erg goed.

Alie van der Ark

Buongiorno Annemieke, ik lees hier dat jij in Italië woont. Ik woon ook in Italië, vlak bij Arezzo. Ik ben met mijn 2 de jaar orto bezig. Ik maak veel gebruik van de info van Diana maar merk ook dat de omstandigheden hier vaak flink anders zijn dan in Zuid Holland. Zou je het leuk vinden om ervaring uit te wisselen?

Pien W

Dag Alie (en wellicht Annemiek), met enige regelmaat lees ik dat Diana flink wat volgers heeft buiten Nederland. En vaak dacht ik hoe leuk ik het zou vinden als die volgers eens hun ervaringen zouden beschrijven. Groenten en fruit dat wij niet kennen, aparte recepten, het lijkt mij geweldig daar over te lezen! Zeker nu wij in Nederland qua moestuin niet de leukste zomer hebben (ik zeg het maar voorzichtig!) zou ik het echt zo leuk vinden te kunnen lezen hoe het jullie vergaat. Dus misschien kunnen jullie krachten bundelen? Con, Carine, ongetwijfeld nog wat enthousiaste volgers? Groeten, Pien

Annemiek van Moorst

Heb ik jaren geleden uitgebreid gedaan in Smultuin. Dat bestaat nu niet meer helaas.

Pien W

Leuk Annemiek! Misschien kan jij in overleg met Diana (en wellicht samen met Alie) zo’n gastblog schrijven? Ik verheug mij op heel veel Italiaanse ervaringen!! Maak ons dan in ons kikkerlandje niet al te jaloers met al die enorme basilicum en tomaten en aubergines en..en…en..😂😂😂 groeten, Pien

Annemiek van Moorst

Ja is prima. Mail je via link Diana. Dank Diana

Bas

Beste Diana,

Ik ben hier geloof ik de enige moestuinierder in Nederland die geen last heeft van slakken. Gelukkig ook geen phytophtera.

In de kas gaan mij tomaten mooi, maar zijn nog niet oogstbaar. Het is het eerste jaar dat ik hem heb dus heb nog geen vergelijk maar ben tot nu toe tevreden.

Wat maar niet lukt is vruchtzetting aan de aubergines… de bloempjes verwelken en vallen er weer af. Ondanks een open deur voor insecten en dagelijks tikken.. ook in de paprika’s en pepers veel bloemen maar nog geen vruchten. Moet ik meer geduld hebben?? Of heb jij nog andere tips??

Tessa

Bij mij zijn paprika en peper ook niet zo goed op gang. Ik denk dat het aan de lage nachttemperatuur van de afgelopen weken ligt. Diana? Ze hebben het gewoon graag lekker warm.

Stefan

Giet je de aubergines met koud kraanwater? Kunnen ze niet tegen. Ik heb een gieter gevuld, in de kas laten staan en dan als eerste de aubergines gegoten. Ging perfect, Nu heb ik druppel irrigatie, werkt ook goed.
En als de tuin rommelig is en de biodiversiteit goed, dan worden de slakken in toom gehouden. Ik heb ze wel, maar de schade is heel beperkt. Zelfs de tere slaplantjes staan er nog. Ik bescherm de jonge planten met schapenwol, dat help ook.

Niels Picard

Hoi,

De tomaten die ik dit jaar test hebben nog geen phytophthora en staan buiten in de moestuin. Ik doe dit jaar ook mee met het Europese project Robuuste tomaten . We testen een nieuwe soort. Groet en leuk dat je naar mijn blog over de tomaten verwijst. Niels Picard

margriet

sinds eind mei de eerste phytophthora in de aardappelen Anabelle en dus maar gerooid en weggedaan medio juni. Daarna ook aantasting in de kas met alleen maar resistente tomatenrassen van Bobby Seeds uit Duitsland. Voortdurend gestoven met lavameel, maar toch elke dag wel bladeren moeten wegknippen ( apart schaartje, steeds ontsmet, bladeren goed opgeborgen bij het restafval) met aantasting. De baking soda bestuiving een keer toegepast bij de ene helft tomaten, maar dat leek het juist erger te maken. Volgend jaar dan maar geen aardappelen meer. Maar ja, het is een volkstuin en vrijwel iedereen zet aardappelen en tomaten dus HET KWAAD zit in de lucht zeg maar. Ik ben benieuwd of ik nog een eigen tomaat zal kunnen eten dit jaar.

Lili

Hallo Diana,
Het blijft toch altijd leuk en interessant om te lezen hoe het bij jou (en anderen) in de moestuin gaat. Ik ben blij en dankbaar dat je het schrijven niet opgeeft ondanks zeer moeilijke omstandigheden.
Dit jaar heb ik ook weinig soorten groente uitgeplant of gezaaid i.v.m. verkoop van het huis, maar toch wel een enorme oogst van peulen en sugar snaps gehad. In de kas zijn de tomatenplanten enorm gegroeid dit jaar, alsof ze op steroïden zijn, wat een verschil met andere jaren. Ik geloof door veel lavameel en voeding die ik per plant gaf, maar ook door de grond die nat was geworden vanwege de vele zware buien. Ik moest nu al toppen bij Liguria, en bijna bij alle planten, de onderste trossen met grote en vele tomaten ondersteunen met ondersteboven geplaatste potten. Met al dat bladmassa kwam ook phytophthora in de bladeren, ik heb veel gesnoeid om de planten slank te houden en alle aangetaste bladeren haal ik weg. Ik heb veel Roemeense soorten tomaten dit jaar voor de tweede keer eigenlijk, gekocht bij croatianseeds-store, op jouw aanraden, toen ik meerdere multiflora’s zocht. Ik kan niet wachten om ze weer te proeven want ze waren verrukkelijk en mooi. Dit jaar wordt de winnaar van de vroegste tomaat in de kas Reverend Michael Keyes, die compleet het rechtse pad had geblokkeerd met de eerste tros en buiten twee F1 Sungold en Supersweet 100. Hopelijk gaat het bij jou in de kas goed met de tomaten.
Groetjes,
Lili

Alice

Dag Diana. Sinds enkele jaren gebruik ik een tip die ik ergens las tegen de tomatenplaag, nl.melk. Ik verstuif de oplossing van een tiende melk op negen tiende water. Ik neem gewoon magere melk,of halfvolle. Het werkt goed maar ik doe het wel preventief. Ik heb geen uitbraak meer gehad.Misschien gewoon geluk gehad maar ik denk dat het ook idd het PH verandert. Melk heeft het absolute voordeel onschadelijk te zijn maar je kas ruikt dan wel naar een weee koestal,😁

Agricola

Hallo, wij hebben een talud langs de gracht van ongeveer 30 meter bij 2 meter op het zuiden vol met aardbeiplanten.
De planten zijn jong, hebben weinig gebloeid en dit jaar nog geen kilo aan oogst,
Eerdere jaren was de opbrengst meer dan 40 kilo. Mijn vraag zijn er meerdere mensen die dit jaar een geringe opbrengst hebben?
We wonen op kleigrond in Noord Nederland

Ingrid DK

Tien jaar geleden had ik een leuke hobby : wolletjes “zonneverven” met planten. Ik stopte strengen breiwol in lege augurkenpotten, vulde die met water, en deed dan mijn plantaardig materiaal erbij. Dat liet ik dan buiten in de zon staan en de planten gaven hun kleurstof af aan het water en de wol. Na een week kwam er dan in alle potten helaas vieze schimmel op het water, een normale reactie door het contact met zuurstof. Behalve in de pot met goudbruine uienschillen, daar kwam nooit schimmel op het water! Het werd mij dus duidelijk dat uienschillen een sterk fungicide bevatten. En welke mineralen zitten het meest in de uienschil? Dat blijken borium en kalium te zijn! Dus ja, Diana, ik denk dat jouw boriumoplossing een goede kans maakt om de tomatenplanten van de plaag te redden. Maar uienschillenthee dus ook! Zelf heb ik nog nooit geprobeerd om uienschillenthee te vernevelen op mijn tomatenplanten om te zien of dat helpt, maar ik denk dat ik het dit jaar wel ga uitproberen.

Ingrid DK

Moet je dit filmpje eens bekijken : https://www.youtube.com/watch?v=RDLpgBSW0sA. Hier wordt de uienschilinfusie als bemester gebruikt, maar ze zegt later ook dat je het op het blad kunt spuiten en dat het dan tevens als fungicide werkt!

Ingrid DK

Ik heb op internet gezocht naar wetenschappelijke studies die zouden kunnen bevestigen dat uienschil tegen Phytophtora infestans werkt. Helaas niets hierover gevonden. Maar ik heb wel een wetenschappelijk onderzoek gevonden dat zegt dat de allicine die ontstaat in gekneusde knoflook werkzaam is tegen Phytophtora infestans! Als je het wilt lezen : https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0885576504001377
Allicine is een zwavelverbinding. En zwavel zit dus ook in uien, dat is de vluchtige stof die je ogen doet tranen bij het schillen. Allicine is het defensiemechanisme van de ui en de knoflook, dus het ontstaat alleen bij beschadiging. Zwavel en allicine zit dus ook in die uienschillen, wat een afvalproduct is, maar dit afvalproduct zou dus wel eens goud kunnen waard zijn vanwege de phytoactieve chemische stoffen kunnen die mogelijks de groei van P. infestans saboteren. Gek dat dit nog nooit onderzocht is, tenminste, ik heb hier nog niks over kunnen vinden.

Margriet.M

Hallo Diana,
Ook hier zijn de tomaten later dan andere jaren, verder bloeien ze mooi en de vruchtzetting begint ook steeds meer te komen. Ze staan bij mij in de achtertuin in de volle grond, tussen de goudsbloemen korenbloemen en klaproosjes. Het oogt heel fleurig ik knip alleen telkens bloemen weg omdat anders te tomaten pepers en paprika’s overwoekerd worden. Mijn bietjes hebben het goed en mij Stokslaboon beginnen nu vrucht te zetten, veel later dan normaal, maar gelukkig eten de slakken niet alles op, die houden het dit jaar op komkommers en courgettes . Op onze volkstuin zijn hebben we de aardappelen gerooid, gelukkig niet veel coloradokevers gezien. Het is geen best tuinjaar voor ons maar het kon slechter. Het is allemaal later maar gelukkig geen ziektes in de planten. Verder ben ik blij met alle tips die hier gemeld worden, zo nodig pas ik ze zeker toe
Groetjes Margriet

Marjan

Beste Diana, ik heb altijd veel troost geput uit onze natuurtuin vol biodiversiteit. Drie jaar geleden zonder ervaring wat groenten gaan telen op een perceeltje van 2 bij 3 op de schaduwrijke zuidkant tegen het huis. Dat gaf onverwacht veel opbrengst. Het jaar erop er een kleine kas bij genomen, en dit jaar ook nog drie verhoogde bakken. Onder een afdakje emmers neergezet voor balkongoed. Ik zaai binnen van alles voor maar ook direct in de grond. Overal tussendoor zaai ik bloemen voor als de groenten niet opkomen, dan is er toch wat om naar te kijken. Ik doe het op gevoel, en 100% ecologisch. Wel lees ik me heel goed in, en zo kwam ik ook op jouw website. En ik wil je bedanken voor alle informatie en foto’s die je zo vrijuit deelt, je optimistische en vrolijke blogs. Het inspireert telkens weer om met plezier en nieuwsgierigheid de ontdekkingstocht van het moestuinieren aan te gaan. Ik begrijp dat je een moeilijke tijd hebt momenteel en wens je graag veel sterkte, dat ‘het kwaad’ zal weggaan uit jouw moestuin en de levenskracht weer doorbreekt. Hartelijke groet, Marjan

Meld je aan voor de nieuwsbrief

Naar de reacties