Nu al?
Tjongejonge. Phytophthora houdt van vochtig weer, ik weet het, maar de temperatuur moet dan ook hoog genoeg zijn, en hier zit ik nog steeds elke avond met een trui aan op de bank en denk met weemoed aan mijn flanellen dekbed als ik naar bed ga.
We tuinieren ook nog eens op een volkstuin, daar waar veel tomaten en aardappelen worden geteeld. Onze Spaanse buurman heeft met veel bravoure aangegeven veel verstand van moestuinieren te hebben maar begint ondertussen ook wel toe te geven dat moestuinieren in Spanje toch anders is dan moestuinieren in Nederland, vooral als het gaat om temperatuur en vocht, en wat dan aan ziekten, plagen en schimmels met zich meebrengt.
Hieronder zie je één van zijn aardappelen. Hij teelt ze in emmers want hij vindt de vette kleigrond maar niks. Dat mag, ik leer graag van andere mensen, en zelf heb ik de klei ook wel eens vervloekt, maar na 33 jaar moestuinieren en elk jaar weer de grond verbeteren met mest en compost, bladaarde en wormencompost, lavagrit en mulchlagen, heb ik wel ondervonden dat klei hoe dan ook klei blijft en dat je er beter mee kan werken dan er tegen (ik houd rekening met klei want klei houdt geen rekening met mij). Ongetwijfeld kun je hetzelfde over zandgrond zeggen 🙂
Mmm. Niet goed. En hij had er heel veel, enkele tientallen. Ondertussen zijn ze bijna allemaal ‘geruimd’ maar het kwaad is geschied (letterlijk, mijn vader noemde Phytophthora vroeger altijd ‘het kwaad’, als in ‘het kwaad zit in de aardappels’). Let vooral ook even op de kale en mede daardoor kletsnatte modderige grond – klei dus.
Ik hoorde deze week trouwens ook van tuinbuurman Rens dat er in het Algemeen Dagblad een artikel stond over een boer met 30 hectare aardappelen met Phytophthora. Extreem vroeg. Door extreem weer. En als het eenmaal in de aardappelen zit, zijn de tomaten al snel aan de beurt (want die zijn zo nauw aan elkaar verwant dat je ze zelfs op elkaar kunt enten).
Wij hebben maar zelden Phytophthora in de kas, omdat het er droog is en niet waait, en Phytophthora heeft vocht nodig om zich te kunnen verspreiden (iemand legde het eens uit als ‘met roeispaantjes’). Er hebben hier wat jonge tomatenplantjes in mei even een paar dagen buiten gestaan voor ik ze in de kas uitplantte. Er staat geen briefje bij dus ik heb geen idee hoe Phytophthora in de kas terecht is gekomen. Ik weet wel dat ik volgend jaar tomatenzaailingen niet meer buiten laat staan. Voorkomen voor alles.
We hebben dus Phytophthora in een kas:, kas 2 welteverstaan. In kas 1 staan geen tomaten meer en kas 3 is vooralsnog schoon. En dus houd ik de deur van kas 3 dicht en staan de ramen op een kier. En is er één regel: wat ik ook moet doen, altijd eerst kas 3 en pas als laatste kas 2, of het nou om dieven, water geven of wat dan ook gaat. Zodat de kans zo klein mogelijk is dat ik zelf met een vuile knipschaar, kleding of wat dan ook Phytophthora van kas 2 naar kas 3 breng.
Want niemand wil Phytophthora. Als er mensen zijn die dit lezen en niet weten hoe verwoestend deze pseudoschimmel is, dan bij deze nog even wat horrorfoto’s:
Als ze er op de foto nog niet oneetbaar uitzien, bedenk dan dat ze in ieder geval oneetbaar ruiken (een penetrante rottingslucht met een vleugje riool).
Ik werd er door tuinvriendin Laura deze week op gewezen, zij zag door de ruiten heen een tomaat in mijn kas met Phytophthora.
Ik heb de 3 planten gelijk verwijderd. Maar 2 dagen later zag ik 8 nieuwe planten met de eerste aantastingen (zo snel kan het dus gaan). Teveel om ook nog weg te gooien, want er volgen er vast nog meer). En dus greep ik naar het middeltje waar ik 2 jaar geleden zulke goede resultaten mee zag: 2 eetlepels (30 gram) baking soda (Natriumbicarbonaat, in een oranje doosje dat je in vrijwel elke supermarkt in de bakafdeling kunt vinden) mengen met 3,1 liter water en de planten daarmee vernevelen.
Of het echt helpt ga ik dit jaar dus ondervinden. Het zou de pH van de plant dusdanig veranderen dat Phytophthora zich minder makkelijk kan ontwikkelen en verspreiden. In de buitenteelt wordt aangeraden er ook nog een eetlepel olie en/of 1 eetlepel groene zeep door te mengen (en dat is dan vooral als hechtmiddel). In de kas ben ik altijd huiverig voor olie (brandt door het glas in de zon….. als die ooit nog gaat schijnen). En omdat het in de kas niet regent heb ik besloten dat ik geen ‘hechtmiddel’ nodig heb. In de buitenteelt moet je het blijven herhalen (in verband met regen, eens per 2 weken als je het preventief wilt gebruiken of eens per week als het al in de planten zit). In de kas hoop ik dat ik het aan kan kijken en pas bij het eerstvolgende plekje dat ik zie weer ga vernevelen. Ook de gezonde planten natuurlijk want in het beginstadium kun je het nog niet direct zien (denk aan de bewaaraardappelen die je naloopt en waarbij je na enkele weken toch weer nieuwe aantastingen vindt).
Ik ga dus, onverwacht en ongewenst, nog wat testen dit jaar en hoop van harte dat het helpt!! Want een hele kas met door Phytophthora aangetaste tomaten is wel echt een ramp voor een zomer vol tomatensalades en een goede wintervoorraad tomatensaus.
Ik schreef trouwens 3 jaar geleden al eens 3 blogs over dit onderwerp, toen testte ik een huismiddeltje met appelazijn en tuinvriendin Laura met de baking soda-oplossing (en zij had veel meer succes dan ik), voor wie er interesse in heeft (en ook handig om dan de reacties te lezen want daarin geven andere mensen uitleg of tips of delen hun eigen manier van bestrijden);
Meestal kan ik in de laatste week van juni de eerste vroege rijpe cherrytomaatjes oogsten maar dat zit er dit jaar niet in; door het koele, bewolkte en natte weer lijken alle tomaten wat later te bloeien dan in andere jaren. Hoewel ik wel al tomaatjes zie hoor, zoals deze Datterino Arancio
Maar het duurt echt nog wel weken voor die groot genoeg zijn om überhaupt aan ‘rijpen’ te gaan denken.
Tot slot wil ik heel graag nog iedereen heel hartelijk danken voor alle lieve wensen en persoonlijke verhalen naar aanleiding van mijn vorige blog!! Ik weet niet of het nog lukt om de reacties allemaal persoonlijk te beantwoorden maar ik ga het proberen. Eén zin uit al die reacties spookt al dagen door mijn hoofd en dat is “De tuinier heeft de tuin meer nodig dan de tuin de tuinier nodig heeft”. En dat klopt!!
Nog even foto´s, van 2 nieuwe Salvia-aanwinsten; de bovenste is Royal Velours (een zusje van Royal Bumble, vooruit, daar onder ook nog even een foto van). En de onderste is La Grande Boom, allemaal uit de microphylla-groep. Allemaal prachtig, allemaal heerlijk geurend, allemaal rijk- en langbloeiend en allemaal hommels en andere bestuivers!
Ja het is al heel vroeg, hoop dat je nog wat kunt redden Diana,in de 45 jaar dat ik dit doe nog nooit meegemaakt,mieren,engerlingen, slakken aardappelziekte,maar geen gezeur,wij hoeven er niet van te leven,maar de boeren,tuinders etc
Hier gaat het voorlopig nog goed. Wel zandgrond. Voor het eerst sedert jaren pootte ik ook aardappelen en die staan er heel mooi bij zonder ook maar eenmaal te spuiten met wat dan ook.
Mijn tomaten buiten staan er schitterend bij. Wel resistente rassen. In de kas lukt het ook prima maar daar krullen de bovenste bladeren heel erg. Weet niet wat daarvan de reden kan zijn. Ik heb ze in emmers van 20 liter gezet in zuivere compost van 3 jaar oud.
Enkele planten staan in volle grond maar ook in een dikke laagcompost van dezelfde samenstelling en die hebben dit niet.
Ik hoorde al veel over de slakkenplaag (hier zijn geen slakkenkorrels meer verkrijgbaar) maar nu is het voor het eerst dat ik Phytophthora hoorde vernoemen.
Hou moed !
Beste Robert, ik ben geen kenner zoals Diana, in de allerverste verte niet, maar naar mijn aanvoelen zijn emmers niet de meest geschikte kweekmethode voor tomaten ..als je leest hoeveel meter verder de wortels van de tomatenplanten hun voedsel kunnen gaan zoeken.
Als er bovendien weinig of geen drainageopeningen zitten in de pot, verzuurt de grond snel ..
Beste Elisabeth, dat is ook mijn ervaring. In het eerste jaar van mijn kas heb ik ook tomaten in potten gekweekt. De potten stonden op tegels. Ze kregen vrijwel allemaal krulblad. De tomaten, dus. Ik heb de tegels verwijderd, de grond uitgegraven, goede aarde ervoor in de plaats gedaan en van compost verhoogde bedden gemaakt. Dat scheelde enorm. Al jarenlang heb ik mooie tomatenoogsten, ook uit de tunnel. In de kas staan nu ook paprika’s. Die hebben luis, die ik dan weer probeer te bestrijden met in water opgeloste groene zeep met een scheut spiritus. En zo ploegen we voort ,-)
Hallo Robert, Elisabeth en Willem,
Er zijn verschillende soorten gekrulde bladeren, de bekendste (voor mij dan) zijn de planten die op een hoogte van ongeveer 75 centimeter krullend blad in de kop krijgen. En er zijn planten waarbij onderin de planten de bladeren in de lengte opkrullen. Dat laatste is vooral rasafhankelijk, voor de grotere coeur de boeuf-achtige tomaten hebben daar soms ‘last’ van (last tussen aanhalingstekens want de planten, tomaten en opbrengst hebben er niet veel van te lijden).
De krullerige groene bladeren (vaak ook donkerder groen) in de top van de plant worden ook wel krulkoppen genoemd.
Over dat fenomeen schreef ik een keer een klein stukje, met link naar een website met meer informatie: Krullen en de uitslag
Uiteindelijk is de oorzaak (ultrakort) dat de planten groot genoeg zijn om veel voedingsstoffen op te nemen maar nog te jong zijn om dat te gebruiken voor groei, bloei, vruchten, rijping. Ik zie het hier dit jaar ook in de kas weer eens (niet elk jaar) en zal er eens foto’s van maken. Het is redelijk onschuldig en wellicht te verklaren (hoewel ik geen bioloog ben hoor). Natuurlijk groeien planten altijd beter in de volle grond want dat is de meest natuurlijke groeivorm. Dat geldt ook voor tomaten in hun oorspronkelijke warme land. We zijn ze vooral in potten gaan telen (denk ook aan kuipplanten, Brugmansia’s, pepers, basilicum, etc.) omdat de grond daarin sneller opwarmt en je de planten kunt verzetten bij slecht weer, vorst, etc.
Ik zou zelf tomaten ook niet graag in potten telen, omdat ze inderdaad een flink wortelgestel maken, en alles wat je beperkt krijgt uiteindelijk heel vaak ook wat meer of makkelijker of sneller kans op plagen, schimmels en ziekten. Maar ja, ik snap ook wel dat andere mensen andere keuzes moeten of willen maken. Voor de teelt in pot kies ik zelf eigenlijk altijd dwergrassen, omdat die planten kleiner blijven.
Het kan in ieder geval wellicht verklaren waarom een tomaat in pot meer kans op krulkoppen heeft: in een pot worden wortels begrenst. Maar de grond waarin ze staan heeft waarschijnlijk behoorlijk wat voeding. En in de kas groeien tomaten sneller door sterkere zonnestralen op het glas en meer warmte. De tomatenplanten kunnen dus veel voeding opnemen. Maar ze kunnen het (nog) niet omzetten in groei, bloei en vruchten, omdat ze nog jong zijn maar in dit geval wellicht ook omdat het wortelgestel kleiner blijft door de begrenzing van de pot. Een oplossing kan zijn om ze in grotere potten te telen, of minder voeding of andere/armere grondsamenstelling te geven. Aan de andere kant; beter een te goede groei dan een slechte 🙂
En als het om krulkoppen gaat, gaat het uiteindelijk vanzelf over, ook bij de teelt in een pot, wanneer de planten eenmaal verder groeien, bloeien, vruchten maken en rijpen want dat kost de plant veel energie en dus voeding, er is dan geen ‘overschot’ aan voeding meer.
Zoals gezegd, ik ben geen bioloog, ik hoop dat mijn redenatie een beetje logisch klinkt 🙂
En ik hoop dat het krulkoppen zijn, ik heb niet genoeg verstand van ziekten en schimmels om te bedenken welke daarvan voor krullende bladeren kunnen zorgen.
groetjes,
Diana
Bedankt alweer Diana 🍅🍅
Hier toch ook even een positieve ervaring over het in de kass telen van tomaten in potten. Ik gebruik potgrond (en aanvullend tomaten-mestkorrels) in plantcontainers van 30 ltr op waterschotels en dat werkt hier prima. Het zijn allemaal stamtomaten, in een mix van vlees- roma- en cherrytomaten. Doordat de kas bij huis staat is het (vaker) water geven geen probleem (regentonnen naast de kas van 3 x 4.5 mtr).
Ook zie ik het verplaatsbaar zijn als voordeel:
* In het begin kan je ze krapper neerzetten (omdat de plant kleiner is dan de pot en het dan ‘druk’ is in de kas met zaailingen die nog niet naar buiten kunnen).
* De ruimte die ranke of forse planten nodig hebben kan eenvoudig tijdens de groei aangepast worden.
* Planten die vroeg ‘klaar’ zijn maken dat de vrij gekomen ruimte ook echt vrij beschikbaar is voor wat je maar wil. In mij geval is dat dankzij een vloer van vlonderplanken een heerlijk zitje, later tussen overwinterende kuipplanten, tot de zaailingen de kas weer overnemen.
Vanzelf ook geen gedoe met groenbemesters/bijvoeden, wieden, woelmuizen, wateroverlast. En over de oogst absoluut niet te klagen, in 2023 zo’n 24 ltr passata en pastasaus (volgens Diana’s recept🙂) op.
Ook de paprika- en peperplanten doen het hier perfect in pot.
Cruijff zei het al “elk nadeel heeft zijn voordeel”😊.
Groetjes, Camille
Ook interessant!!
Dag Robert! Welke tomatenrassen heb jij buiten gezet? En welke is daarvan jouw favoriet? Hoor graag van je! Groeten, Pien
Beste Pien
Het is nu het derde jaar dat ik tomaten buiten zet zonder enige bescherming en dat lukt mij prima. Hiervoor gebruik ik resistente rassen. Dit jaar zijn dat: Honey Moon (mijn favoriet !), Paoline, Vivagrande, Pyros en Librazhd Albanien. Die laatste twee zet ik voor het eerst.
In België is Guy De Kinder daar een voorvechter van. Hij geeft daar ook lezingen over.
In Nederland heeft Niels Picard daar een interessante blog over geschreven.
Dank voor je snelle reactie Robert! Groeten, Pien
Dag Diana, dank je wel alweer ! En na je ellende toch nog eindigen met een positieve en zeer mooie noot : wat een prachtige bloemen !!
Het beste verder, voor je tomaten, je moestuin maar vooral voor jezelf 👍🌻
Sjongejonge het zit ook niet mee he? Wat ongelooflijk zuur dat het jullie nu al treft. Ik hoop dat het meevalt in kas 3 en dat je middeltje werkt. Ik waardeer het overigens enorm dat je altijd aangeeft dat iets een test is en dat je ook niet de wijsheid in pacht hebt.
Hier zien de buitentomaten er nog goed uit maar ik vraag me af hoe lang dan nog. Maar vast plannen maken voor wat er dan kan komen… Gelukkig heb ik een aantal tiny tim’s in de vensterbank staan, daar zitten zowaar al kleurende tomaatjes in!
Hallo Diana, het eerste woord wat in me op kwam was “potverdorie”.
Het zit niet mee dit jaar.
Ook hier dagen lang regen de tuin Iijkt wel een moeras.
Dan ook nog heftige hagel, zeer ongewoon in deze tijd, de schade bij de boeren is enorm. En nu is het heet, veel te heet. De planten die de regen overleefd hebben branden nu weg. Heb nog bakken vol bloemen staan die ik niet kan uitplanten.
Ik heb geleerd altijd de schaar na elke knip te ontsmetten. Ik heb altijd een flesje alcohol bij me. Een oude tuinder die onze zieke ahorn kwam bekijken heeft me erop gewezen dat ik zelf de boom keer op keer besmet heb. We hebben de boom radicaal met een ontsmette schaar bij elk tak terug gesneden en hij ziet er nu weer prachtig uit.
Hopelijk blijft je kas tomaten gezond.
Sta er versteld van (als niet moestuin tuinierder) dat er toch heel wat voor nodig is om een mooie lekkere aardappel op je bord te krijgen.. Diep respect voor alle moestuin bezitters. De salvia’s op de foto’s hebben m’n hard gestolen! Wat een prachtige, ik ga op zoek… De mijne zijn allemaal te prooi gevallen aan de slakken helaas. Nieuwe kansen. Weer genoten van jou blog en kennis
Ook hier heeft de phytophthora al planten getroffen, opgeruimd en vlug iets anders gezet. Mijn nonkel heeft echter wat aardappelen uit Colombia meegebracht in februari (heel vroeg op het jaar dus uitgeplant in potten). Solanum phureja is dit, deze heb ik dus snel op een andere plaats gezet en ze blijven tot nu toe gespaard van de schimmel. Oogst is binnen enkele weken. Laten we hopen dat het kwaad niet zo ver geraakt.
Is het niet de tomatenbladvlekkenziekte? Lijkt er in mijn ogen wel op. Deze komt vooral in kassen voor en niet buiten.
Hoi Marc,
Dankjewel voor je reactie, ik had het daar met tuinvriendin Laura ook over. En ik sluit het niet uit. Maar als ik googel op ’tomatoes septoria leaf spot’ en de foto’s bekijk ziet dat er toch anders uit, en het zit ook echt alleen op het blad en wat ik in de tomaten heb zit ook al in de stellen van het tomatenblad.
Uiteindelijk is de behandeling van phytophthora en septoria hetzelfde; zwavel. Dus als het toch tomatenbladvlekkenziekte is hoop ik dat de baking soda-oplossing ook dat tegenhoudt. Maar voor nu denk ik toch meer dat het phytophthora is, maar ik ben geen bioloog en houd alle opties open.
groetjes,
Diana
Hoi Diana, wat een ellende, nu al met ‘het kwaad’.😔 Ik zie dat je terecht met zwavel wilt behandelen maar in baking soda zit toch geen zwavel component? Bedoel je wellicht Epsomzout, magnesiumsulfaat?
Heel veel succes, ik duim dat je toch nog een goede oogst krijgt en je andere kas schoon blijft!!🤞🏻 Groetjes, Pauline
Hoi Pauline,
Interessant om hier verder in te duiken, ik wilde dat ik er tijd voor had!!
Iemand zei eens dat er een kleine hoeveelheid zwavel in baking soda zit maar ik kan op internet nergens de bevestiging daarvan vinden.
In plaats daarvan vond ik wel dit op de website van Washington State University: Over Baking Soda
Ik heb het niet helemaal kunnen lezen maar zag wel even snel staan dat baking soda gedeeltelijk kan helpen, omdat het een lage zuurgraad heeft, terwijl schimmels juist van een hoge zuurgraad houden (misschien de reden waarom appelazijn hier een paar jaar geleden helemaal niet hielp tegen phytophthora). Ik weet niet of de plant baking soda opneemt en of dat dan de pH van de plant verandert of dat het juist om de omgeving van de plant gaat (waardoor je dus regelmatig moet vernevelen om te voorkomen dat de omgeving weer zuurder en dus toegankelijker wordt voor phytophthora).
In hetzelfde stuk zag ik borax staan, een algemeen verkrijgbaar poeder (Natriumtetraboraat), en dat dat veel beter zou helpen tegen phytophthora. Ik heb nog geen tijd gehad om te zoeken naar mogelijke gevolgen voor planten, de natuur en bodem maar toch maar gelijk eens een kleine hoeveelheid besteld (als het niks is schijnt het heel goed als schoonmaakmiddel gebruikt te kunnen worden 🙂 ).
Ik heb echt geen tijd vandaag, en morgen ook niet, maar mocht iemand het net zo interessant vinden als ik en het leuk vinden om te puzzelen, dan vond ik hier 2 websites die later nog eens wil bezoeken, met informatie over wat borax bij phytophthora doet:
KRISHI gegevensinventarisatie tuinbouwwetenschappen
Effect borax op behandeling van phytophthora
Omdat het nogal technisch is, en in het Engels, kost het even tijd om begrijpend te lezen maar ik ben heel benieuwd of dit ons weer een stapje verder brengt naar een goede tomatenoogst!!
groetjes,
Diana
Hoi Diana, ik heb nog gezocht waar ik de info over Epsom salt gevonden had. Het was op de site van Niels Picard, nav een reactie van iemand in een van jouw vorige blogs. Niels teelt buiten, wel resistente rassen maar vorig jaar, met de zeer natte juli van 2023, had hij bij thuiskomst van vakantie toch in 1 soort een aantasting. Hij schreef toen het volgende:
“Toch biologisch behandeld.
Ik had mij voor de zomervakantie voorgenomen om de tomatenplanten dit jaar niet te behandelen tegen de aardappelziekte. Omdat er bij de naastgelegen percelen phytophthora infestans in de aardappels zat en half Nederland al de tomatenplanten had kunnen verwijderen, durfde ik dit echter niet achterwege te laten. Net als vorige jaren heb ik de tomatenplanten bespoten met het biologisch middel Magnesiumsulfaat (noemen we ook wel Bitterzout of Epsomzout). Bitterzout bestaan voor ongeveer 10% uit Magnesium en 13% uit zwavel. U kunt bitterzout in emmer kopen. Ik meng deze bitterzoutkorrels aan met water (5 gram bitterzout op in 1 liter water). Het percentage aan magnesium en zwavel is door deze mengverhouding minimaal maar werkt toch preventief tegen de aardappelziekte. Van zwavel is bekent dat het preventief tegen schimmels werkt. Magnesium zorgt ook voor gezonde groene bladeren. Een week na het spuiten met Bitterzout heb ik de tomatenplanten ook bespoten met het biologisch middel Pireco aardappelziekte. Dit is op basis van kruiden en ruikt enorm naar knoflook. Van sommige soorten knoflook is bekend dat ze effectief zijn tegen bacteriën, virussen, parasieten, gisten en schimmels.”
Over het planten schrijft hij dit (en ik meng zelf ook altijd lavameel in het plantgat omdat dit sterk blad geeft):
“Voor elke plant een gat gegraven van circa 20 – 30 cm diep. Vervolgens de grond die hier uitkwam vermengd met Eifelgold lavameel en DCM Meststof groenten en fruit BIO. Hierdoor beschikten de planten over voldoende mineralen en meststoffen. Toen de jonge planten bijna geheel in het gat geplaatst en dit dichtgemaakt met het grondmengsel.”
Nou het is een heel epistel geworden, met veel dank aan Niels; ik hoop dat je hier iets aan hebt!!
Groetjes, Pauline
(ps ik heb inmiddels 1x met een epsom oplossing verneveld, ik teel ze buiten, een deel onder afdak en een deel onbeschermd. Als je het handig vindt kan ik later nog wel s laten weten hoe het ging. Vorig jaar 90% in de kliko moeten gooien dus ik ben nu benieuwd.)
Hoi Pauline,
Dankjewel voor je uitgebreide uitleg!!
Ik ben zeker heel benieuwd hoe de test met bitterzout afloopt!!
Hoe vaak wil je het vernevelen of is het de bedoeling dat het eenmalig is?
Ik schrijf ook nog een blog over phytophthora en zal het er in ieder geval zeker in vermelden.
groetjes,
Diana
Hoi Diana, fijn dat je de info van Niels Picard ook in een blog gaat opnemen. De frequentie om te vernevelen zou 5 a 7 dagen zijn. Maar omdat het nu droog weer is zal ik het pas weer na regen doen. En dan bij voorkeur met in elk geval één droge dag in het vooruitzicht zodat het er niet meteen weer afregent.
Ik vind het ook fijn dat het onschadelijk lijkt voor de omgeving, magnesium en wat zwavel in kleine dosering.
Ik ben ook heel benieuwd naar hoe het zal gaan, ik hou je op de hoogte! (Ik heb het Epsom zout trouwens gewoon bij die grote drogist keten gekocht. Die explosieve zal ik maar zeggen zonder verder reclame te maken. 😉 In een klein emmertje voor 4,29)
Groetjes! Pauline
Ook een leuk weetje. Slakken vinden epsom (bitter) zout heel vies. Ik heb er een deel van mijn dahlias mee gered door het dun op de grond te strooien om de dahlia loten. Vernevelen zal vast ook effect hebben op de smaakpapillen van slakken. Idee voor volgend jaar. Ook een prima voedingssupplement voor tomaten. Maar daar gebruik ik t niet voor.
Wat een leuke tip Tessa! Ik wist dat niet en ga hem onthouden voor volgend jaar. Overigens raar, ik heb dahlia’s die in de tuin hebben overwinterd en die zijn niet aangevreten toen ze in het voorjaar opkwamen. De opgepotte en later uitgeplante dahlia’s hebben het zwaar gehad en moest ik echt elke dag nalopen. Ik geef toe dat die winterdahlia’s redelijk normale soorten zijn en die opgepotte de prijzige en speciale. Wellicht is dat het verschil. Groeten, Pien
Hoi Pien, misschien was van je buiten gebleven dahlia’s het blad wat steviger. Juist omdat ze in minder makkelijke omstandigheden opgroeiden. Je ziet dat ook vaak bij spontane zaailingen van gevoelige soorten groenten/ bloemen. Hetzelfde spul wat je dan lekker binnen opkweekt is veel malser en vinden de slakken zalig. 😏 Wie weet heeft zoiets meegespeeld. Groetjes, Pauline (zou trouwens een leuke test zijn, knollen van dezelfde soort direct buiten planten cq laten overwinteren, en knollen eerst oppotten.)
Hoi Pauline, jouw gedachte klinkt goed! Eenzelfde fenomeen zie ik bij tomaten. Ik heb geen kas maar kweek zaadjes heel zorgvuldig op, ga verspenen alsof het mijn kinderen zijn, zet ze daarna in verhoogde bakken en dan begint het grote vertroetelen. Gietertje hier, gietertje daar, vooral niet op de blaadjes etc. Maar aan het eind van het seizoen verdwijnen veel al halfrotte tomaatjes in de compostbakken en als die compost klaar is gaat dat de tuin in. Je raadt het al: ergens in mei komen overal spontaan zaailingen op. Die groeien als een bezetene tussen bijvoorbeeld bessenstruiken. Eerst zie je ze niet, dan opeens huh? Wat zijn dat? En die ogen én gezonder én zijn giga veel groter én zijn nog veel lekkerder! Hoewel dat laatste misschien verbeelding is…! Groet Pien
Hoi Pauline, Tessa en Pien,
Ik dacht daar ook gelijk aan. Als ik in het vroege voorjaar Lathyrus zorgvuldig in huis of in de kas in potgrond zaai móet ik ze na het buiten uitplanten beschermen want ze worden anders zeker opgevreten. Terwijl een meter verderop spontane zaailingen van dezelfde Lathyrus ongemoeid worden gelaten. Hetzelfde geldt voor voorgezaaid Persicaria en spontane zaailingen daarvan, en van sla, goudsbloemen, komkommerkruid, melde, rucola, etc. Beschermd gezaaid en opgekweekt is blijkbaar altijd malser en lekkerder 🙄😄
groetjes,
Diana
Dag Diana,
ik heb hier dezelfde ervaring. Voorzaaien heeft zijn voordeel om gecontroleerd te kunnen uitplanten, maar heeft ook zijn nadelen. Malsere blaadjes die lekker zijn voor slakken, en een korte groeistop. Rechtstreeks zaaien geeft telkens sterkere planten, maar nadeel is meer onkruid en minder gecontroleerd. Het vele onkruid is een groot nadeel, maar ik heb zo een aantal jaren voorgezaaid en ga nu volledig terug naar het rechtstreeks zaaien. Het geeft me toch een betere opbrengst. Bij bepaalde soorten zoals courgette, komkommer, pompoen … zaai ik in de prille lente voor en als de grond warm genoeg is, zaai ik rechtstreeks.
Bij jouw opgenoemde calendula, persicaria, bernagie, tuinmelde, rucola en nog andere zaai ik nooit iets voor. Ik laat de planten gewoon staan tot je de zaden kan oogsten en gooi deze on(gecontroleerd) waar je deze wenst. Succes verzekerd! Zo heb je veel minder zaaiwerk, minder potgrond nodig en sterkere planten. Je moet er wel tegen kunnen dat niet alles kiemt waar je dit wenst, maar het niet controleren van alles geeft ook wel iets 😉.
vele ondersteunende groetjes
carine
Dankjewel Tessa, goeie tip, ook ik ga hem bewaren voor volgend jaar! Ik heb veel mazzel dat de slakken meevallen maar in het begin van het jaar, toen er nog weinig voor ze te eten was hebben ze redelijk huisgehouden. De winteruien bijv waren al snel kaal gegeten. Gelukkig heb je je dahlia’s kunnen redden!!
Groetjes, Pauline
Wat een moeilijk moestuinjaar is het voor ons. Veel stekte 🙁 met de tomatenziekte. Wat ik mij nog even afvraag is of beluchting een goed of slecht idee is… Ik weet dat je schrijft dat de schimmel zich door de lucht verspreidt. Echter ik belucht dag en nacht aan de kant waar de wind niet staat. Ik moet het afkloppen maar bij mij is nog nauwelijks iets gesignaleerd. Puur om te overwegen. Ik heb de wijsheid niet in pacht.
Hallo Georgette,
Ik kom er steeds meer achter dat vocht de belangrijkste rol speelt. En luchten zorgt ervoor dat bladeren sneller opdrogen na een regenbui of dauw of hoge luchtvochtigheid.
Ook ik heb de wijsheid zeker niet in pacht hoor!!
groetjes,
Diana
voor de tomaten kan je ze ook benevelen met brandnetel gier , schijnt ook te helpen in elk geval preventief
Beste Diana, misschien kan deze tip u wel helpen. Ik verstuif al enkele jaren over mijn tomatenplanten lavameel. De bladeren worden er taaier door en minder vatbaar voor Phytophthora. Ik pas het vooral preventief toe, maar mijn toepassing heeft ook al succes gehad op planten die pas aangetast waren waardoor de ziekte niet verder verspreidde. Een Vlaams wistjedatje.
Hoi Chris,
Dankjewel voor de tip! Ik hoorde zoiets ook toen ik een paar jaar geleden Phytophthora in mijn tomaten had. Ik heb het toen geprobeerd en toen hielp het niet. Maar daar moet ik bij zeggen dat de aantasting heel erg was, ik was toen (denk ik) gewoon te laat.
Ik ga het zeker nog eens proberen!
groetjes,
Diana
Heb dit weekend ongeveer 30 kilo Primeurs voortijdig mogen oogsten, de helft was al rot zo’n beetje. We hebben nog ongeveer 60 planten Texla en Gourmand staan nu, maar deze zogenaamd resistente rassen vertonen nu ook de kenmerkende zwarte vlekken.
Het hele moestuincomplex huilt een beetje dit jaar, enige luchtpuntje zijn vooralsnog de kastomaten en – je verzint het niet – de broccoli.
Hoi Diana, allen,
Tip voor mensen met een plastic kas: trek bij vochtig en/of koud weer een extra plastic folie over de kas. Condens en dauwvocht gaat dan tussen de extra laag en het dak van de kas zitten en niet onderaan het dak/de folie van de kas zelf. Scheelt enorm voor het droog houden van je tomatenplanten en dus hun vatbaarheid voor phytophtora.