De tussenstand

Ik schreef enkele maanden geleden al een blog over het zelf maken van plantenvoeding (Fermented Plant Juice). Ondertussen ben ik mijn 4e portie aan het maken (dit keer zelfs 3 potten tegelijk), wederom van smeerwortel. Want het bevalt me goed.

Ik kan natuurlijk nog niets over de uitkomst zeggen, want de zomer is pas net begonnen. Maar het doet in ieder geval geen kwaad (voor de mensen die wellicht wat huiverig voor eventuele gevolgen waren). En ik kan wel al iets vertellen over hoe de planten in de kassen het doen. Ik hoop dat later aan te kunnen gaan vullen met ervaringen in smaak, gezondheid van de planten in de nazomer, etc. En misschien is het rooien van de planten in de herfst nog wel het belangrijkst want de gezondheid van een plant kun je vaak ook aflezen aan de hoeveelheid wortels en de kwaliteit daarvan.

Allereerst: het experiment is nu al mislukt :-). Ik wilde, als test, een aantal planten (van dezelfde rassen) wel het Fermented Plant Juice geven en een aantal niet. Maar ik heb één keer, in de bloedhitte in de kas, niet goed nagedacht en de voeding per ongeluk aan alle planten gegeven. Vervolgens waren er ook wat planten waar het minder goed mee ging (door woelratten, slakken en luizen), die heb ik ook wat gegeven. En op een gegeven moment bedacht ik ook nog eens dat tomaten heel veel en lange oppervlakkige wortels maken en echt wel voeding op 60 centimeter afstand van de stam op kunnen halen. Als ik plant 1 voeding geef weet ik eigenlijk wel zeker dat plant 2 (en ook plant 3) daar ook van profiteren. Zeker als ik nadenk over wat wellicht het ‘geheim’ van die voeding is. En eigenlijk weet ik dat nog niet goed, ik zou er meer over moeten lezen maar ik heb er helaas geen tijd voor, het zou me niets verbazen als dat ‘winterwerk’ wordt :-).

Tomaat Bührer Kehl

Ik ben dus eigenlijk gestopt met testen en geef het gewoon aan elke plant in de kas, en daarbuiten aan elke plant die naar mijn mening wel een opkikker kan gebruiken. Want ik raak langzaamaan wel overtuigd van het nut ervan. Het is zeker geen wondermiddel. Ik heb het ook aan een tomatenplant in een hoek van de kas gegeven waar woelratten hun in- en uitgang hebben en de tomatenplant heel klein en zielig met geel blad stond weg te kwijnen. Ik heb het meerdere keren gefermenteerde plantenvoeding gegeven en de plant leek het wel iets minder slecht te doen, maar goed werd het niet (ondertussen is de plant verwijderd).

Op mijn instagram-pagina plaatste ik onderstaand filmpje al. Dat gaat daar heel gemakkelijk en snel via een ‘reel’ dus ga ik dat zeker de komende weken en maanden vaker doen. Ik moet alleen rekening houden met het feit dat zo’n reel maximaal 1,5 minuut duurt en dit filmpje is 2 minuten, dus op onderstaand filmpje zie je ook de laatste halve minuut.

Heel bijzonder of ingewikkeld is het niet hoor maar ik word zelf altijd wel heel vrolijk als ik zoveel tomaten van verschillende rassen zie. En het maakt wellicht wel veel duidelijk als het gaat om hoe ik tomaten verzorg. En dat is zeker geen wetenschap, er zijn mensen die het heel anders doen, met touw in plaats stokken, met andere of helemaal geen bodembedekking, wel of geen blad verwijderen, etc. – er is geen goed of slecht, alleen maar wat iemand zelf prettig vindt.

Dit is zoals ik het doe. En dat roept wellicht ook wel vragen op. Ik kreeg via instagram bijvoorbeeld al de vraag waarom ik zoveel blad weghaal. Dat doe ik om de luchtvochtigheid in de kas laag te houden, dat is beter voor het stuifmeel en de bevruchting. Maar ik doe het ook om de tomaten luchtig en vrij te laten rijpen. En er zijn zo geen natte bladeren waardoor schimmels en de pseudoschimmel phytophthora zich makkelijk kunnen verspreiden. Nog een voordeel is dat de lagere paprikaplanten die tussen de tomaten in staan zo ook voldoende licht krijgen om te groeien. En tot slot: als ik tomaten op deze manier verzorg kan ik een krappe plantafstand van 60 x 35 centimeter aanhouden. Voor alle duidelijkheid: ik laat naast de top met kleine bladeren altijd minimaal 5 grote/volwassen bladeren aan elke plant voor de opname van voedingsstoffen.

Tomaat Rose Quartz Multiflora

Ik kreeg ook een vraag over hoe vaak/veel ik water geef. Ik geef liever 2 keer per week een flinke plons van 1 gieter per 3 planten dan elke dag een klein beetje. Want bij vaker kleine beetjes water geven worden planten lui. Door ze minder vaak maar ruim water te geven stimuleer je de planten om meer en langere wortels te maken die verder van de plant vocht en voeding kunnen opnemen. Uiteraard laat je de grond rond de planten nooit helemaal uitdrogen want dan is er een kans dat de vruchten neusrot krijgen (als planten vochtgebrek hebben halen ze in nood het vocht uit de vrucht/tomaat zelf en dat zorgt voor bruine ingezonken plekken aan de onderkant van de tomaten).

En tot slot kreeg ik ook nog vragen over het stro tussen de planten. Eigenlijk zijn dat de resten van de paardenmest met stro die ik in december over de grond (of eigenlijk over de afgeknipte groenbemester) in de kas heb verspreid. Door dat bij het uitplanten rond de planten te verdelen geeft het wat voeding, mineralen, etc. af. Daarnaast houdt het onkruid tegen. En tenslotte houdt het vocht wat langer in de grond vast. Oh ja, en het stimuleert het bodemleven. Ik zou zelf niet zo snel alleen maar stro gebruiken want dan gaat het opwarmen van de grond in het voorjaar langzamer. En het stro composteert maar heeft daar voeding voor nodig en haalt dat uit de grond (jammer voor de tomaten die ook voeding willen). Ik zou, bij gebrek aan mest met stro eerder kiezen voor een mulchlaag van smeerwortel, brandnetel, munt, etc. tussen de planten in, dat geeft ook voeding plus de andere voordelen.

Tomaat Niagara

Afijn, in tegenstelling tot tuinrampjaar 2021 (met wekenlang wateroverlast, mol, woelratten en phytophthora) mogen we dit jaar vooralsnog niet klagen over alles wat er in de kas groeit en bloeit. Ik tik het snel even af!

En ook dit jaar heb ik het ras Liguria weer gezet, en zoals altijd als ik haar teel, is ze één van de rassen met de beste potentiële opbrengst (hoewel ze dit jaar flinke concurrentie heeft van rassen als Red Fig (foto bovenaan dit blog), Pink Fig, Bührer Kehl, Evan’s Purple Pear en natuurlijk ook de multiflora’s.

Nog even terug naar de gefermenteerde plantenvoeding. Ik schreef al dat ik eigenlijk nog niet heel goed begrijp wat het nu eigenlijk doet. Maar ik zag per toeval een aflevering van het programma Atlas dat de wetenschap achter het nieuws belicht. En in het vierde en laatste blokje vertelde een Belgische bioloog over zijn onderzoek m.b.t. schimmels in de bodem en hoe die in symbiose leven met planten en onderling voedingsstoffen uitwisselen. Heel interessant en het maakt ook iets duidelijk: ik denk dat ik met de gefermenteerde plantenvoeding schimmels via het gietwater bij planten breng, die gevoed worden door de bruine suiker. En uiteindelijk zorgen de wortels van de planten en de schimmels (er zouden honderdduizenden verschillende soorten bestaan die kilometers lange stelsels maken) dat voeding beschikbaar komt voor de planten. De uitzending kun je hier vinden en het onderwerp zit in het laatste gedeelte: Atlas, aflevering 25 mei 2022

Tomaat Reverend Michael Keyes

We hebben de eerste tomaatjes geoogst en geproefd, dat is toch altijd weer een feest. En ondertussen oogsten we buiten knolvenkel en sla, bietjes en courgettes. De bonen bloeien, de maisplanten groeien en de aardappelen kunnen over ongeveer 3 tot 4 weken worden geoogst. Er is maar één manier om dat zeker te weten en dat is door 1 aardappel te rooien zodat we kunnen inschatten hoe lang ze nog nodig hebben om te groeien (en de kleine aardappeltjes die we van die ene plant oogstten eten we vanavond in een maaltijdsalade, een tweede feestje op één dag). Ik ga de aardappelplanten dit weekend ook eens gefermenteerde plantenvoeding geven, wie weet, misschien geeft het de planten en vooral knollen nog een flinke boost! En ik ga het zeker ook nog geven aan de nieuwe fruitbomen (ik kocht afgelopen voorjaar een perzik, abrikoos en amandel). En aan de kruiden in potten. En zo kan ik nog wel even doorgaan, volgende week maar weer nieuw blad plukken voor weer nieuwe weckpotten vol met gistende voeding :-).

De pagina over het zelf maken van gefermenteerde planten voeding uit planten en bruine suiker vind je trouwens hier: Zelf plantenvoeding maken

Een weckpot met fermenterende smeerwortel

Tot slot weer een foto van een bloem. Dit keer is dat Consolida ajacis Salmon Rose. Ik zaaide de zaden in februari in de koude kas voor want ze kiemen soms wat beter als ze een koude periode krijgen. Ze doen het hier niet altijd even goed, de jonge planten houden niet van onze vette klei en kunnen dan nog wel eens wegkwijnen voor ze gaan bloeien. Maar dit jaar, in een verhoogde bak met losse en niet te natte grond, doen ze het prima; de planten zijn nu ongeveer 130 centimeter hoog en bloeien volop.

Abonneer
Laat het weten als er
guest

34 Reacties
Oudste
Nieuwste Meest gestemd
Inline feedbacks
Bekijk alle reacties
Robert

Beste Diana
Omdat ik in de kas een bladvlekkenziekte heb staan mijn “resistente” tomaten (zet die voor het eerst) allen buiten.
Tot op vandaag doen ze het uitstekend. Ik heb ze al enkele keren brandnetelgier gegeven en ik denk dat dit de reden is waarom ze er zo mooi en donker van kleur bij staan.
Ze staan volop in bloei en de eerste vruchten zijn reeds verschenen. (Omdat ze buiten dienen te staan heb ik ook later gezaaid.)
Ik hou je op de hoogte van het resultaat van die resistente rassen. Ben zelf benieuwd.
Groetjes
Robert

Elisabeth

Diana, hartelijk dank !
Wat een prachtige tomaten .
Ik zat ook met verbazing te kijken hoe weinig bladeren je nog toelaat ! En met succes.
Ik ga morgen ineens ook wat snoeien : maar ik neem aan dat je dit maar geleidelijk mag doen ?
Groetjes en veel succes verder !

Elisabeth

Dag Diana,
Hartelijk dank nog eens voor je uitleg. Bedoel je met ‘ bladeren’ de individuele blaadjes of ineens een ganse tak(je) die uit de stam komt en meerdere bladeren heeft. Ik vermoed dit laatste, anders zou je met drie bladeren per week nooit aan die ‘kale’ tomatenplanten geraken.
Of heb ik het nog mis?
Groetjes en dank je wel voor je geduld!

Elisabeth

OK! Nu snap ik het; dank je wel

Huugh Bons

Dag Diana,

Er is een boek ‘Het bodemvoedselweb’ waar veel in staat over de verschillende kleine beestjes en schimmels die het bodemleven helpen. Het is van Jeff Lowenfels en Wayne Lewis en vertaald door Marc Siepman. Daarin staat onder andere dat je voor bomen andere compostthee moet gebruiken dan voor andere planten.

tuin.mom

Nou, dat is idd een boek voor jou! Heel veel informatie, echt een winter-aanrader!

John

Hallo Diana,

na je eerste blog over gefermenteerde plantenvoeding ben ik meteen aan de slag gegaan.
Ik heb geen tuin, slechts een balkonnetje voor en achter, maar al m’n plantjes lijken happy te zijn met hun wekelijkse shotje FPJ. Gemaakt van gewone smeerwortel, met bloemen en al. Ook veel gelezen, FPJ wordt veelal gemaakt zonder toevoeging van extra lactobacillus. Wat op de planten zit is voldoende.

Je kunt ook gefermenteerd fruit juice (FFJ) maken! Ook weer zo veel mogelijk van lokale produkten, liefst uit eigen tuin. FPJ is meer specifiek voor de groei, FFJ meer voor de bloeifase van planten en de vruchtvorming. Vlak voor gebruik mengen kan ook. Gefermenteerd fruit juice kun je ook maken van tomaten.

https://hkpi.webs.com/Fermented%20Fruit%20Juice.pdf

Leuk daarin de volgende quote: Rule of thumb ‐ fermented fruit juice from tomatoes fed to tomatoes is just like feeding breast milk to the baby!

Kortom, ik ben erg enthousiast over zowel FPJ als FFJ 🙂 Ik denk dat in de nabije toekomst veel tuinders hier gebruik van zullen maken.

Groetjes John

Dymph

Dag Diana,
Ineressant dat fimpje. Aan de hand van die “live” ervaring heb ik toch een vraag: ik merk op dat er relatief weinig blad aan die tomatenplanten hangt. Ik dacht steeds dat je wel wat mocht wegknippen, maar ook weer niet teveel, maar bij jou lijken ze stevig geknipt te zijn. Doe je dit bij alle tomatenvariëteiten zó? Groetjes, Dymph

Carine p

dag Diana,
volledig mee akkoord dat het verschillend is naargelang verschillende sectoren. Heb dit jaar ook iets meer blad verwijderd, maar ik word afgestraft door zonnebrand. Ik moet absoluut per tros tomaten een tomaten blad laten groeien. De bladeren die geen tomaten beschermen, knip ik af. Zo heeft ieder zijn gewoonten.
vele groetjes
carine

Iris

Leuke blog weer!
Als bioloog die een tijdje onderzoek gedaan heeft naar phytophthora moet ik wel even vermelden dat dit geen schimmel is, maar dat ze behoort tot de Oomycetes.

Ik kijk uit naar de volgende 🙂

Wietske

en haal je debladeren ook van de kleinetomaatjes Diana.
nog een andere vraag ;voor het eerst pepers iut de kas gehaald. eentje ging ik per ongeluk op staan,ik dacht even proeven. Nu ik heb peper voor het hele jaar genoeg gehad. potdikkeme mijn hele hoofd brand. hoe kan dat.

Bianca

Je geeft altijd zo veel inspiratie Diana, wat een idee. Ik kwam toevallig dit filmpje tegen op YouTube en ik denk dat het gerelateerd is aan dit idee van fermenteren en bacteriën terug brengen in de grond.

Ik ben gisteren met mijn experiment begonnen, ik kan dus eind juli pas voor de eerste keer de grond verrijken met extra bacteriën/voeding. Ik ben heel erg benieuwd wat het gaat doen en wat jouw resultaat gaat zijn.

Wat veel tomaten heb je weer. En de eerste al rijp, de mijne zijn nog lang niet zo ver. Wel veel tomaten aan de planten, dat gelukkig wel.

Francis

beste Diana, met veel bewondering bekeek ik je filmpje van jouw tomateplanten, daarbij heb ik 2 vragen: 1. Doe je alle blad weg tot juist onder de bovenste tros , en nog belangrijker voor mij:2. hoe komt het dat zware tomaten hangen, zonder te scheuren, wij moeten stokken bijgeven om het gewicht te verdelen.

Con

Hallo Diana, interresant wat je schrijft over FPJ methode. Ik ga mij er in verdiepen of ik hier 1200 km zuidelijker dan jullie moestuin met aangepaste ingrediënten het ook kan brouwen, ik heb hier niet veel smeerwortel.
Was wel een beetje schockiert als ik de tomaten planten zag, oef ik knip ook maar zo naakt zijn ze bij ons niet, maar vol goede moed met tuinschaar aan de slag gegaan, maar soms geven takken een extra steun aan de tomaten die heb dan toch maar niet geknipt.
Nu vraag ik me af, doe je dit alleen met tomaten? Of ook met paprika, peper, tomatillo, wildtomaten, hangtomaten en physalis? Deze heb ik overigens zelf wel geknipt omdat deze zulke grote bladeren heeft en de vruchten afdekken.
In jullie blog heb ik een keer geschreven over het middel Project-M tegen woelmuizen. Ondertussen hebben we het 1x gespoten, wat eerst niet goed lukte omdat het mengsel toch wel wat dik was maar met meer water ging het duidelijk beter. Of het werkt dat kunnen nog niet zeggen, in 2 a 3 weken zullen we het voor de 2 keer spuiten, het kan alleen als de grond droog is en er geen regen komt die dag. In feite zijn het ook micro organismen die de planten stimuleren sterker te worden waardoor ze zich beter kunnen weren tegen de woelmuis. 
We hebben het niet in onze moestuin gespoten omdat al onze groenten in cement bakken zit, daar hebben we geen problemen met de muis, maar voor de moestuin is het ook geschikt. 
Het enige resultaat wat we tot nu toe hebben, als je het al zo zou mogen noemen, is dat de buren klagen dat ze sinds een paar weken duidelijk meer last hebben van muizen!
Zwijgen is goud. 
Maar dat is zwakke punt van het middel, planten die je niet behandeld worden dan attractiever voor de muis. 

Carine p

Dag Con,
het verwijderen van het blad hangt echt af waar je woont. Je schrijft 1200 km van het noorden, maar dan kan ik veel fantaseren 🙂 ikzelf woon ZW Frankrijk en ik kan je verzekeren dat je blad moet laten hangen. Daar waar geen blad voor de tomaten hangt, word ik afgestraft. Dus zoals Diana dikwijls aangeeft, dit is in de omstandigheden waar zij woont.
vele groetjes
carine

Con

Hoi Carine, ik woon 1200 km zuidelijker aan de Oostenrijks – Italiaanse grens en ja het is hier heet, maar mijn tomaten krijgen alleen de ochtend zon, desondanks laat ik ook wat blad hangen om de reden die jij noemt. Wat doe jij bij de wildtomaten en physalis die wel de hele dag de volle zon krijgen? Is het bij jullie nu ook zo heet? groetjes Con

Carine p

Dag Con,
ik weet niet goed wat je bedoelt bij wildtomaten, maar bij de physalis verwijder ik niets. Bij de buiten tomaten verwijder ik enkel de onderste bladeren en alle andere bladeren die echt teveel zijn zoals het raken van bladeren die echt niet nodig zijn.
en ja hoor, het is hier behoorlijk warm, nu momenteel 34 graden in de schaduw. De komende week zou ik liefst willen overslaan, ze voorspellen 46 graden in de schaduw. Dit heb ik nog nooit meegemaakt. De bladeren van bv de boontjes verschroeien gewoon. Ik ben volop bezig met het aanpassen qua periodes qua uitzaaien en planten, want elk jaar wordt het extremer.
groetjes
carine

Con

Hoi Carina, oef 46 graden waanzin! Deze temperatuur hadden we gelukkig nog niet. We hebben net een hittegolf achter ons met ruim 38 graden en nu hebben we ook 34 in de schaduw, het is te warm om ook maar wat te doen. Er komen nu wel een paar mindere dagen maar voor volgende week is de volgende hitte golf al aangekondigd. Eigenlijk wonen we hier in een wat gematigd klimaat nooit erg warm of koud, maar het laatste jaar voldeed er niet aan. We hebben hier ook veel zonnebrand schade. Aan de kersenbomen zijn de vruchten verdroogd en de blaadjes geel of al afgevallen, dit jaar hebben geen kersen oogst. Zowat alle soorten sla zijn oneetbaar de blaadjes zijn verkleurd naar wit. Wat de slakken plaag overleefd heeft gaat nu dood door de warmte, droogte of zon. Ook dit hebben we nog nooit meegemaakt. Als ik door mijn tuin loop is het enige wat het goed doet, de lavendel, maar daar wordt je niet vol van. Ik ben continue bezig met parasols om het nog een beetje te redden, maar eigelijk is het een verloren zaak. Zelfs de sanddorn bomen doen het slecht en laten hun blaadjes hangen.
Zo jammer van al die energie die we erin gestopt hebben. Maar er is 1 ding positief, we hebben nauwelijks onkruid!
Met wildtomaten bedoel ik bv. de Sweet Pea, ontzettend leuke kleine tomaat soort met honderden mini kerstomaatje, ongeveer zo groot als aalbessen.
groetjes Con.

Con

Hallo Diana, dank voor je antwoord, het hete weer wat we nu hebben is ook voor ons niet normaal. De zomer is hier nog niet echt begonnen en nu al deze temperaturen, deze zijn niet goed voor mens en dier (onze kat slaapt nu zeker 23 uur in de schaduw) maar ook de natuur heeft flink te lijden, in het bos lijkt het wel of de herfst gaat beginnen, vele bomen hebben al gele blaadjes.
Vandaag zijn we de bergen in gereden en het was er heerlijke 18 graden! en we hadden veel geluk, overal bloeide de weilanden boven de bomen grens, zo prachtig, het tijdvenster is maar heel klein dat je dit kan bewonderen.
Ik weet zeker dat jij hier niet gelukkig zou kunnen tuinieren, te heet en te droog, zo mooi groen als in NL krijg je het hier nooit.
Als ik om mij heen kijk zijn er nauwelijks moestuinen, tomaten, sla en komkommers dat is wat de mensen hier doen. Eigenlijk een duidelijk signaal dat het klima hier geen moestuin klima is, maar sommige dingen moet je eerst zelf ervaren.
Overigens kan je melasse bij de natuurwinkels of bij de apotheek kopen, het is wel erg duur. Ben je bij bruine suiker gebleven?
Heb je eerste blog over het experiment nog een keer gelezen en alternatieven voor smeerwortel gevonden, als het wat minder heet is ga ik op zoek, nu doen we alleen de noodzakelijke werkjes in de tuin en ik probeer al voor 6 uur te beginnen.
Bij mijn tomaten graaf ik op een afstand van 20 cm altijd een pot in en geef daar het water in, de tomaat komt met zijn wortels naar de pot toe, zo kan je goed water geven zonder de plant zelf nat te maken en per plant voeding geven.
Het woelmuizen experiment loopt en het resultaat zal ik melden maar dat zal wel even duren. We hebben planten die ze extra lekker vinden, dus als die er over tijdje nog staan weet ik dat het functioneert. Groetjes en een mooie zomer.

Kevin Broekhuizen

Ik moestuinier nog niet zo lang maar vind de kijk van david the good echt heel erg interresant, wellicht ken je hem al anders zou ik zeker aanraden zijn channel eens een kijk te geven. Het is dan wel een heel ander klimaat maar zijn kijk op het verbeteren van je grond, en het zelf maken van liquid feedings voor planten is erg leerzaam. Hij gebruikt zelf ook de term swamp water, wat er op neerkomt dat hij alles wat je normaal in een compost bak gooit in een ton met regenwater doet, minimaal 4 weken laten rotten en dan gebruikt als voeding die snel beschikbaar is voor je planten. 4 weken is het minimale maar hoe langer des te beter het werkt tot meer als een jaar toe.

Kevin Broekhuizen

Jah dat is natuurlijk de andere kant van het verhaal zijn, het stinkt erg en trekt veel vliegen aan en daardoor maaien goed afsluiten is dan de enige manier dat tegen te gaan denk ik. Maar fijn om te horen dat zijn planten en groenten er wel goed bij stonden, zelf ga ik rustig beginnen met brandnetel gier en smeerwortel gier en vanuit daar weer experimenteren met wat andere compost materiaal erbij.

Guido

Tussenstand Juli 2022; ik hoop dat ze het redden, want ik heb wat problemen, en vorig
jaar was het al helemaal mis. Mooie trossen tomaten binnen anderhalve week ziek en dood.
Foto van een van de 4 soorten; Marmande in veschillende kleuren rijping. Ik heb de rest gediefd
uitlopers weggeknipt, om dat wat er aan hangt op tijd te kunne oogsten.liever een kkleinere hoeveelheid goede tomaten
als dat veel ten onder gaat aan ziekte. Die zit er weer eens in verdorie. Nouja, ik geef niet op.

marmande.JPG
Laatst bewerkt op 1 jaar geleden door Guido

Meld je aan voor de nieuwsbrief

Naar de reacties