Toch echt september

Wat een hitte. Het is geen tuinweer en dat komt zowaar eens goed uit. Want eens in de zoveel jaar kijk ik wat beter en zie ik dat er in huis ook eens iets moet gebeuren (ons hele leven is nogal ‘tuingericht’ :-). En dus zijn we aan het opruimen, verven en opnieuw indelen. En daardoor lijkt het af en toe alsof we de tuin even laten voor wat die is. Dat is natuurlijk niet helemaal waar: ik heb niet voor niets zoveel gezaaid en geplant, water gegeven en gediefd, opgebonden en gewied. We oogsten nog steeds volop. En daar hebben we onze handen (letterlijk en figuurlijk) vol aan.

Het einde van de zomer is in zicht; dat voelen, zien en ruiken we. Frisgroen blad wordt langzaam olijfgroen, de dagen worden al duidelijk korter, de pompoenen rijpen, het stikt (ondanks de hitte) van de spinnen, en de eerste voorzichtige geur van ontbinding (van een paar gevallen rottende tomaatjes en beschimmelde bladeren) komt ons tegemoet als we de bloedhete kas in stappen. We kunnen nog steeds tomaten oogsten maar we zijn wel bij de bovenste trossen aan beland.

Ik verwijderde in de 2e heft van augustus steeds meer blad (met het idee dat de planten en vooral vruchten dan, ondanks regen en koele bewolkte dagen, nog zoveel mogelijk licht zouden krijgen). Nu moet ik oppassen dat ze niet verbranden en hebben we, net als in juni, de deuren en ramen 24 uur per dag wagenwijd open staan.

Het einde van de tomaten dient zich dus aan, en dat is ook goed; dan kunnen we de kassen op gaan ruimen en er nog leuke wintergroenten in planten. Ik probeer elk jaar een aantal tomatenplanten (vaak de rassen met wat kleinere vruchten) zo lang mogelijk te laten staan zodat we daar tot in oktober nog verse tomaatjes van kunnen oogsten voor in de sla of bij de boterham. Maar 90% van de tomaten hebben we al geoogst en is tot saus verwerkt, gedroogd, ingevroren of als tomaatjes in olie met azijn geweckt.

De vriezer zit sowieso nagenoeg vol; met bieten, paprikastukjes, knolvenkel, koolrabi, mais, snijbonen, spekbonen, courgetteblokjes en noem maar op. En ik frommelde er tot nu toe ook telkens wat fruit in; frambozen, bramen, zwarte bessen, aalbessen, blauwe bessen en vijgen: als ik volgende maand iets meer tijd heb (en het minder warm in huis is) ga ik er alsnog jam, siroop, gelei, etc. van maken. En dan komt er gelukkig nog wat ruimte in de vriezer vrij voor de nazomer- en herfstoogst. Want na de tomaten oogsten we nu vooral pepers en paprika’s uit de kas. Op de foto bovenaan dit blog zie je wat eerste geoogste pepers en op de foto’s hieronder een nieuwe favoriet: paprika Violet Mist.

Paprika Violet Mist onrijp
Paprika Violet Mist rijp geoogst

Helaas is het met de 3 komkommerplanten slecht afgelopen; eerst hitte en droogte, toen spintbijt, vervolgens ook nog meeldauw. Het heeft er (ondanks behandelen met aftreksels en melk) voor gezorgd dat de planten bijna ‘op’ zijn. E hangen nog wat allerlaatste komkommers in de al grotendeels afgestorven planten en als die geoogst zijn gaan we die planten ook rooien.

Zo heel langzaam verdwijnen er dus planten uit de tuin; wat al lang uitgebloeide eenjarige bloemen, de maisplanten na de oogst van mais, de stokken waaraan de stoksperziebonen hun mooie oogst gaven, etc. We planten er nog zoveel mogelijk nieuwe zaailingen voor in de plaats; van rucola, mosterdblad en snijbiet tot de laatste venkel en koolrabi. Maar het is duidelijk; heel voorzichtig komt het einde van de zomer in zicht. Een heel vreemde zomer; met kou in mei, hitte en droogte in juni, regen in juli en nu in september ineens nog veel warmte. Het zorgde ervoor dat de oogst soms sneller kwam dan anders, of later (zoals de tomaten), eerder voorbij was (zoals de doperwten), het rijpen langer duurde (we oogsten nu zelfs nog steeds bramen en sommige zijn zelfs nog onrijp, de vijgen zijn trouwens ook later dan normaal), de stoofperen die duidelijk kleiner dan in andere jaren zijn, etc. Het zijn allemaal kleine dingetjes die bij elkaar opgeteld opvallen en veelzeggend zijn.

Tot slot nog 1 foto; van de eerste paprika- en peperoogst (met bovenaan rechts ook nog wat geoogste patissons), ook altijd weer een feest in vormen, kleuren en smaken!

Abonneer
Laat het weten als er
guest

36 Reacties
Oudste
Nieuwste Meest gestemd
Inline feedbacks
Bekijk alle reacties
Pauline

Wat een prachtige foto van de eerste pepers en paprika’s!! Die kleuren…🤩 Hartstikke fijn dat jullie in dit wel heel vreemde tuinjaar de vriezer goed hebben kunnen vullen.👍🏻 Mss nog een tip voor lezers met een kleine (of overvolle) vriezer: als er weinig tijd is en bijv veel bramen of pruimen zijn, om pas later jam van te maken, dan kook ik ze even kort en doe ze in grote uitgekookte potten. Ipv invriezen; is prima en veilig een paar maanden houdbaar. Later maak ik er dan kleinere potjes jam van met verschillende smaken. Of chutney.
Veel succes met jullie huis-klussen, straks genieten van het resultaat!

Pien W

Dag Pauline, ik vind jouw tip eerlijk gezegd ronduit griezelig. Ik ben geen professional maar een gewone moestuinier en hobbykok. Dus ik geef mijn mening gelijk voor een betere. Maar fruit koken zonder suiker lijkt mij niet veilig een paar maanden in potten te bewaren. En ik snap het ook niet helemaal: als je het fruit met bijvoorbeeld “geleisuiker speciaal” van Van Gilse slechts een paar minuten kookt heb je in heel korte tijd wèl veilige jam. Dus wat is dan het voordeel? En als je later toch je bramenjam met iets wilt mengen, schaaltje, roeren, proeven, eten en klaar? Maar nogmaals: ik ben geen deskundige! Groeten, Pien

anita

Ik denk dat het vooral gaat om de grote potten. De fijne combinaties maak je dan later. Ik doe het trouwens niet in potten, soms bij tijdgebrek wel (kort opgekookt in verband met de ruimte), in de vriezer.

Pauline

Hallo Pien, ik zal eerst uitleggen waarom ik er pas later alsnog ‘echte’ jam van maak: de smaken die ik toevoeg moeten echt even meekoken, ik gebruik bijv anijs-basilicum of blaadjes van de rozen geranium. Is heel erg lekker maar die moeten dus kun smaak kunnen afgeven. En; als ik een potje zou openmaken en er dan ongekookte dingen doorheen zou roeren om op smaak te brengen, dan zal de jam juist snel bederven. Want de toevoegingen zijn niet meegekookt.
Ik maak mijn jam namelijk met hooguit 10% suiker. Dus max 100 gram op een kilo fruit. Na openen uiteraard minder lang houdbaar en ik wil er een week of 3 mee kunnen doen.
Geleisuiker, ook die speciale van bijv 1 op 3, is mij veel te zoet. Het gaat me om het fruit (en daar zit ook al veel suiker in). Ik gebruik pectine poeder van Marmello, de variant waarbij je nog naar smaak suiker kunt toevoegen. (Er is er ook eentje voor jam zonder suiker. Ja echt.😉)
Bij alle potjes jam, een paar honderd intussen, heb ik nog nooit bederf gehad! En dat beetje suiker is te weinig om te conserveren, dus het staat of valt met hygiëne. M’n jam, ook aardbei zonder suiker, blijft altijd ruim een jaar goed.
Je moet dus alleen super schoon werken. (En niet te grote batches doen.) Echt extreem goed opletten. Dus potjes uitkoken in een grote pan en daarin laten tot je gaat vullen, met een tang eruit halen, leeg gieten en met een soeplepel en een trechter  (beide óók eerst in het kokende water houden!) vullen, tot vlak onder de rand. Steeds maar 1 potje haal ik uit je kokende water. Steeds de trechter op zijn kop (!) neerleggen en dan het dekseltje met de tang uit het kokende water halen, even uitschudden en alleen aan de buitenrand vastpakken en stevig erop draaien. Het potje hoeft niet op zijn kop.
Het fruit mag niet te lang blijven koken anders verliest de pectine zijn werking, dus ik zet tijdens potjes vullen het gas af en toe weer even aan zodat de fruitmoes wel tegen de kook blijft.
Zodra ze vacuüm zijn bewaar ik ze gewoon op kamertemperatuur.
Ik gebruik trouwens kleine potjes want je jam moet na openen wel snel, max 3 weken, op. En altijd met een schoon lepeltje jam eruit halen.

Nou een uitgebreid verhaal, sorry; maar ik begrijp je angst oprecht niet. Waar ben je zo bang voor? De lage Ph van fruit, die is ruim onder de 4,5 houdt het veilig vwb botulisme. (Vijgen zijn trouwens een uitzondering met een hogere Ph.)
En hee, zou er toch een potje misgaan dan zie je dat vanzelf hoor, dan zit er wat schimmel op en moet ie in de kliko. Das echt het enige risico wat je zou lopen… valt best mee toch?😉
Groetjes, Pauline

Pien W

Hoi Pauline, dank voor je heel uitvoerige reactie. Jouw variaties met die smaakjes klinken heerlijk! Maar…je overtuigt mij niet. Jam maken met weinig of zelfs zonder suiker is mij bekend. Ik herinner mij de hype met de chiazaadjes, fruit zonder suiker pureren met chiazaad. Heerlijk! Dat die snel op moest vond ik juist een voordeel! Maar wij zullen het er samen over eens zijn dat suiker niet alleen een smaakkwestie is maar vooral bedoeld is om te conserveren. Hoe meer suiker hoe langer houdbaar en omgekeerd. De kortere bewaartijd weegt voor mij ruimschoots op tegen het voordeel van weinig/geen suiker. Maar gekookt fruit zonder suiker in potten, maanden later opkoken met smaakjes en heel weinig suiker dat is voor mij too much. Nee, fruit en botulisme zal zo’n vaart niet lopen. Maar ook: bederf is er al voor je schimmel ziet. Dus…wij blijven alletwee met veel plezier jam (vruchtenmoes!) maken maar doen dat niet op dezelfde manier.

Nog even terugkomend op die smaakjes. Ik maak met regelmaat roomijs. (Ja,ja na de suikervrije jam komt er gewoon roomijs op tafel 😹😹😹) En ik gebruik daar fruit uit de tuin voor maar voeg ook siroopjes van bijvoorbeeld verveine, munt, citroengras, steranijs en gember toe. En die maak ik vaak eerder dan het ijs. Siroopjes in vriezer, als ik ijs maak haal ik dat er een uurtje van te voren uit. Dus ik draai het om, de voorraad smaakjes maak ik als ik tijd heb.

En nu, na al dat keukengepraat, ga ik de tuin in! Heerlijk, het heeft hier vannacht enorm geregend, alles is opgefrist en afgekoeld! Fijne dag, Pien

Carinep

Dag Diana,
Ik steriliseer ook tomatenstukken in weckpotten. Maar rauwe tomaten steriliseer ik altijd 2 uur. Zoniet is de kans groot dat de potten beginnen te gisten.
groetjes
carine

Carinep

Nog vergeten te vertellen dat indien ik fruit steriliseer (bv halve peren, pruimen, perziken) ik hierbij 1 soeplepel suiker toevoeg en dan slechts 30 minuten steriliseer op 90 graden. Ook compot steriliseer ik 30 minuten op 90 graden.
Tomaten altijd 100 graden.
groetjes
carine

Carinep

Dag Diana,
voor de halve perzikken en halve peren (ook kersen) maakte ik vroeger suikerwater zoals dat destijds gedaan werd. Daar ben ik al lang mee gestopt. Nu leg ik het fruit in de pot en voeg beetje suiker toe. Na het steriliseren vormt dit wat vruchtensap. De potten die ik gebruik is een beetje van alles wat ik te pakken krijg😉. Dit kan halve liter zijn, maar meestal zijn dat grotere potten van bv 800gr tot 1 liter. Ik vind dit echt lekker in de winter en heel eenvoudig. Morgen begin ik er terug aan, heb 4 bakken rode perzikken geplukt. Zal er morgen eens een foto van trekken.
Qua pompoen heb ik nog nooit gesteriliseerd. Ik laat ze gewoon liggen, heb er ook geen plaats voor in de vriezer.
Moest ik dit doen, zou ik het ook niet rauw steriliseren. Ik zou het ook in de oven garen of stomen en dan de puree in confituurpotjes doen. Als het niet rauw is, is 1 uur steriliseren voldoende op 100 graden.
groetjes en succes
carine

Carinep

Dag Diana,
hier ben ik dan terug. Ziehier het geweckte resultaat van gesteriliseerde perzikken waarbij ik 1 soeplepel suiker en ook 1 cm bronwater toegevoegd heb. 30 minuten op 90 graden steriliseren.Sorry voor de beperkte foto, maar ik moest dit verkleinen qua grootte en slaagde er niet goed in😌.
gaat prima zo.
vandaag had ik zoveel te steriliseren dat ik de tomatillosaus in kookpotten gesteriliseerd heb. Inmaken met tomatillosaus geeft bij mij toch ongeveer 1/4 aan potten die beginnen te gisten. Dus, ik neem geen risico’s meer en tomatillosaus steriliseer ik.

0A9BE81A-A28E-418F-9D8A-E1C0F1D275B1.jpeg
Machteld

Hoi Diana, welke wintergroenten zaai jij in de kas?

Pearlsofpassion
Elisabeth

Dag Diana , mooie foto’s en mooie blog alweer.
Ik sta versteld van je blijvend, dynamisch enthousiasme!
Dank om dat zo trouw te willen blijven delen.
Ik wens je al bijna een rustige winter 😉

Jose Geurtse

Mooie Blog hier ook zo laatste tomaten en paprika s

Sven

Hallo Diana,

Nu we september naderen en voor sommige ook de laatste oogst van bepaalde paprika soorten, kijk ik ook van welke specifieke favorieten ik zaad dien te winnen. Enkele jaren terug kocht ik bij jou enkele mooie soorten waar ik niet direct de leverancier van kan terugvinden. Zou jij tussen al jouw klussen door even voor mij willen kijken waar ik raszuiver zaad van volgende beauty’s kan kopen als je het nog kan achterhalen?
Midas Macho Violet Sparkle Gypsy Baron

Geniet nog verdere van deze voorlopig mooie nazomer!

Pien W

Dag Sven, heb je zelf al gegoogled? Op bijvoorbeeld “paprika Midas zaden” etc.? Adressen rollen je tegemoet. En op deze site heeft Diana ook veel adressen vermeld. Via menu naar “overige tuinpagina’s” naar “mijn favoriete links”. Dan moet het toch lukken?

Sven

Op Midas na, alles en veel meer nog gekocht bij Deaflora ondertussen. Iemand ervaring met peperzaden.nl?

Sven

Hallo Diana, qua bestelling kan ik alvast aangeven dat alles binnen een zeer aanvaardbare termijn in huis was, ongeveer 10 dagen. Mooi verpakt ook.

Pien W

Hoi Sven, volgens recensies op internet zou dit zelfs een uitstekend bedrijf zijn. Je kunt ook mooi kiezen van nauwelijks heet tot extreem heet. Overigens bestaat ook tomatenzaden.nl dat is van hetzelfde bedrijf. Van zowel peper als van tomaten een echt heel uitgebreide collectie! Groeten, Pien

Carinep

Dag Sven,
Ik heb ook reeds met Deaflora gewerkt en dit werd prima geleverd. Helaas vind ik ze vrij duur voor 10 zaadjes (had aubergines besteld).
Zelf hou ik van tomatofifou.com , zij hebben veel soorten. Zalig om door te bladeren.
groetjes
carine

Sven

Hallo Carine,

Klopt, zeer uitgebreid en tevens veel info te vinden, helaas wel al langere tijd geen verkoop meer.

Carinep

Dag Sven,
idd ik zie dat er een probleem is. De laatste zaden die ik bestelde was de maand maart, effen geleden dus. Het is geen bedrijf, maar een vereniging die zich inzet voor het behoud van variëteiten (zoals ook bv. Cocopelli). Geen idee wat er scheelt, maar heb vermoeden dat het gezondheidsredenen zijn. Ik hou het ook in het oog. Zou heel spijtig zijn moest dit verdwijnen.
groetjes
carine

Sabine

Dag Diana,
Ik zie iets vreemds bij mijn kerstomaten “Zuckertraube”. De onderste trossen zijn helemaal leeggeplukt (was een grote opbrengst), maar nu zie ik dat daar opnieuw kleine tomaatjes in groeien… zonder dat ze opnieuw bloemen droegen… een raadsel voor mij… kan dat? Heb jij dat al meegemaakt? Ze zijn nog heel mini dus ik weet niet of ze zullen uitgroeien tot eetbare kerstomaten…
mvg
Sabine

Sabine

Misschien, maar het zijn er zoveel dat me dat dan toch heel straf lijkt… Ze zijn intussen ook echt aan het rijpen… benieuwd om binnenkort eentje te proeven. Ze zijn wel allemaal kleiner dan de oorspronkelijke.

Jonas

Hoi Diana,
Leuk te lezen weer! Nieuwgierig: doen jullie aangetaste planten (zoals meeldauw op komkommerplanten) gewoon op de eigen composthoop? Welke niet?

Karin

Ik ben bezig met zaden winnen van mijn kastomaten, ik heb ze 5 dagen laten fermenteren in hun sap zonder water toe te voegen en vanmorgen heb ik ze afgespoeld. Nu zag ik dat er hele kleine witte kiemspruitjes uit een deel van de zaden komen. Ik win elk jaar mijn eigen zaden en dit heb ik nog nooit gezien. Ik vraag mij af of het door de hoge temperaturen komt van de afgelopen dagen, klopt mijn vermoeden? Zou ik de zaden nog kunnen bewaren en gebruiken nu ze in feite al zijn ‘opgestart’?

Karin

Dank je wel voor je antwoord Diana. Kun je uitleggen hoe dat werkt, oogsten in zilverzand? Je fermenteert in zilverzand, doe je dat dan in vochtig zand en laat je het ook vijf dagen staan? Goed om te weten dat ik voortaan in juli en augustus zaden moet gaan oogsten. Het was niet slim om te wachten met zaden ‘maken’ tot de laatste tomaat er nog aan hing want nu heb ik geen verse zaden van dit soort maar gelukkig nog wel wat ouder zaad.

Meld je aan voor de nieuwsbrief

Naar de reacties