Toch echt september
Wat een hitte. Het is geen tuinweer en dat komt zowaar eens goed uit. Want eens in de zoveel jaar kijk ik wat beter en zie ik dat er in huis ook eens iets moet gebeuren (ons hele leven is nogal ’tuingericht’ :-). En dus zijn we aan het opruimen, verven en opnieuw indelen. En daardoor lijkt het af en toe alsof we de tuin even laten voor wat die is. Dat is natuurlijk niet helemaal waar: ik heb niet voor niets zoveel gezaaid en geplant, water gegeven en gediefd, opgebonden en gewied. We oogsten nog steeds volop. En daar hebben we onze handen (letterlijk en figuurlijk) vol aan.
Het einde van de zomer is in zicht; dat voelen, zien en ruiken we. Frisgroen blad wordt langzaam olijfgroen, de dagen worden al duidelijk korter, de pompoenen rijpen, het stikt (ondanks de hitte) van de spinnen, en de eerste voorzichtige geur van ontbinding (van een paar gevallen rottende tomaatjes en beschimmelde bladeren) komt ons tegemoet als we de bloedhete kas in stappen. We kunnen nog steeds tomaten oogsten maar we zijn wel bij de bovenste trossen aan beland.
Ik verwijderde in de 2e heft van augustus steeds meer blad (met het idee dat de planten en vooral vruchten dan, ondanks regen en koele bewolkte dagen, nog zoveel mogelijk licht zouden krijgen). Nu moet ik oppassen dat ze niet verbranden en hebben we, net als in juni, de deuren en ramen 24 uur per dag wagenwijd open staan.
Het einde van de tomaten dient zich dus aan, en dat is ook goed; dan kunnen we de kassen op gaan ruimen en er nog leuke wintergroenten in planten. Ik probeer elk jaar een aantal tomatenplanten (vaak de rassen met wat kleinere vruchten) zo lang mogelijk te laten staan zodat we daar tot in oktober nog verse tomaatjes van kunnen oogsten voor in de sla of bij de boterham. Maar 90% van de tomaten hebben we al geoogst en is tot saus verwerkt, gedroogd, ingevroren of als tomaatjes in olie met azijn geweckt.
De vriezer zit sowieso nagenoeg vol; met bieten, paprikastukjes, knolvenkel, koolrabi, mais, snijbonen, spekbonen, courgetteblokjes en noem maar op. En ik frommelde er tot nu toe ook telkens wat fruit in; frambozen, bramen, zwarte bessen, aalbessen, blauwe bessen en vijgen: als ik volgende maand iets meer tijd heb (en het minder warm in huis is) ga ik er alsnog jam, siroop, gelei, etc. van maken. En dan komt er gelukkig nog wat ruimte in de vriezer vrij voor de nazomer- en herfstoogst. Want na de tomaten oogsten we nu vooral pepers en paprika’s uit de kas. Op de foto bovenaan dit blog zie je wat eerste geoogste pepers en op de foto’s hieronder een nieuwe favoriet: paprika Violet Mist.
Helaas is het met de 3 komkommerplanten slecht afgelopen; eerst hitte en droogte, toen spintbijt, vervolgens ook nog meeldauw. Het heeft er (ondanks behandelen met aftreksels en melk) voor gezorgd dat de planten bijna ‘op’ zijn. E hangen nog wat allerlaatste komkommers in de al grotendeels afgestorven planten en als die geoogst zijn gaan we die planten ook rooien.
Zo heel langzaam verdwijnen er dus planten uit de tuin; wat al lang uitgebloeide eenjarige bloemen, de maisplanten na de oogst van mais, de stokken waaraan de stoksperziebonen hun mooie oogst gaven, etc. We planten er nog zoveel mogelijk nieuwe zaailingen voor in de plaats; van rucola, mosterdblad en snijbiet tot de laatste venkel en koolrabi. Maar het is duidelijk; heel voorzichtig komt het einde van de zomer in zicht. Een heel vreemde zomer; met kou in mei, hitte en droogte in juni, regen in juli en nu in september ineens nog veel warmte. Het zorgde ervoor dat de oogst soms sneller kwam dan anders, of later (zoals de tomaten), eerder voorbij was (zoals de doperwten), het rijpen langer duurde (we oogsten nu zelfs nog steeds bramen en sommige zijn zelfs nog onrijp, de vijgen zijn trouwens ook later dan normaal), de stoofperen die duidelijk kleiner dan in andere jaren zijn, etc. Het zijn allemaal kleine dingetjes die bij elkaar opgeteld opvallen en veelzeggend zijn.
Tot slot nog 1 foto; van de eerste paprika- en peperoogst (met bovenaan rechts ook nog wat geoogste patissons), ook altijd weer een feest in vormen, kleuren en smaken!
Wat een prachtige foto van de eerste pepers en paprika’s!! Die kleuren…🤩 Hartstikke fijn dat jullie in dit wel heel vreemde tuinjaar de vriezer goed hebben kunnen vullen.👍🏻 Mss nog een tip voor lezers met een kleine (of overvolle) vriezer: als er weinig tijd is en bijv veel bramen of pruimen zijn, om pas later jam van te maken, dan kook ik ze even kort en doe ze in grote uitgekookte potten. Ipv invriezen; is prima en veilig een paar maanden houdbaar. Later maak ik er dan kleinere potjes jam van met verschillende smaken. Of chutney.
Veel succes met jullie huis-klussen, straks genieten van het resultaat!
Dag Pauline, ik vind jouw tip eerlijk gezegd ronduit griezelig. Ik ben geen professional maar een gewone moestuinier en hobbykok. Dus ik geef mijn mening gelijk voor een betere. Maar fruit koken zonder suiker lijkt mij niet veilig een paar maanden in potten te bewaren. En ik snap het ook niet helemaal: als je het fruit met bijvoorbeeld “geleisuiker speciaal” van Van Gilse slechts een paar minuten kookt heb je in heel korte tijd wèl veilige jam. Dus wat is dan het voordeel? En als je later toch je bramenjam met iets wilt mengen, schaaltje, roeren, proeven, eten en klaar? Maar nogmaals: ik ben geen deskundige! Groeten, Pien
Ik denk dat het vooral gaat om de grote potten. De fijne combinaties maak je dan later. Ik doe het trouwens niet in potten, soms bij tijdgebrek wel (kort opgekookt in verband met de ruimte), in de vriezer.
Hallo Pien, ik zal eerst uitleggen waarom ik er pas later alsnog ‘echte’ jam van maak: de smaken die ik toevoeg moeten echt even meekoken, ik gebruik bijv anijs-basilicum of blaadjes van de rozen geranium. Is heel erg lekker maar die moeten dus kun smaak kunnen afgeven. En; als ik een potje zou openmaken en er dan ongekookte dingen doorheen zou roeren om op smaak te brengen, dan zal de jam juist snel bederven. Want de toevoegingen zijn niet meegekookt.
Ik maak mijn jam namelijk met hooguit 10% suiker. Dus max 100 gram op een kilo fruit. Na openen uiteraard minder lang houdbaar en ik wil er een week of 3 mee kunnen doen.
Geleisuiker, ook die speciale van bijv 1 op 3, is mij veel te zoet. Het gaat me om het fruit (en daar zit ook al veel suiker in). Ik gebruik pectine poeder van Marmello, de variant waarbij je nog naar smaak suiker kunt toevoegen. (Er is er ook eentje voor jam zonder suiker. Ja echt.😉)
Bij alle potjes jam, een paar honderd intussen, heb ik nog nooit bederf gehad! En dat beetje suiker is te weinig om te conserveren, dus het staat of valt met hygiëne. M’n jam, ook aardbei zonder suiker, blijft altijd ruim een jaar goed.
Je moet dus alleen super schoon werken. (En niet te grote batches doen.) Echt extreem goed opletten. Dus potjes uitkoken in een grote pan en daarin laten tot je gaat vullen, met een tang eruit halen, leeg gieten en met een soeplepel en een trechter (beide óók eerst in het kokende water houden!) vullen, tot vlak onder de rand. Steeds maar 1 potje haal ik uit je kokende water. Steeds de trechter op zijn kop (!) neerleggen en dan het dekseltje met de tang uit het kokende water halen, even uitschudden en alleen aan de buitenrand vastpakken en stevig erop draaien. Het potje hoeft niet op zijn kop.
Het fruit mag niet te lang blijven koken anders verliest de pectine zijn werking, dus ik zet tijdens potjes vullen het gas af en toe weer even aan zodat de fruitmoes wel tegen de kook blijft.
Zodra ze vacuüm zijn bewaar ik ze gewoon op kamertemperatuur.
Ik gebruik trouwens kleine potjes want je jam moet na openen wel snel, max 3 weken, op. En altijd met een schoon lepeltje jam eruit halen.
Nou een uitgebreid verhaal, sorry; maar ik begrijp je angst oprecht niet. Waar ben je zo bang voor? De lage Ph van fruit, die is ruim onder de 4,5 houdt het veilig vwb botulisme. (Vijgen zijn trouwens een uitzondering met een hogere Ph.)
En hee, zou er toch een potje misgaan dan zie je dat vanzelf hoor, dan zit er wat schimmel op en moet ie in de kliko. Das echt het enige risico wat je zou lopen… valt best mee toch?😉
Groetjes, Pauline
Hoi Pauline, dank voor je heel uitvoerige reactie. Jouw variaties met die smaakjes klinken heerlijk! Maar…je overtuigt mij niet. Jam maken met weinig of zelfs zonder suiker is mij bekend. Ik herinner mij de hype met de chiazaadjes, fruit zonder suiker pureren met chiazaad. Heerlijk! Dat die snel op moest vond ik juist een voordeel! Maar wij zullen het er samen over eens zijn dat suiker niet alleen een smaakkwestie is maar vooral bedoeld is om te conserveren. Hoe meer suiker hoe langer houdbaar en omgekeerd. De kortere bewaartijd weegt voor mij ruimschoots op tegen het voordeel van weinig/geen suiker. Maar gekookt fruit zonder suiker in potten, maanden later opkoken met smaakjes en heel weinig suiker dat is voor mij too much. Nee, fruit en botulisme zal zo’n vaart niet lopen. Maar ook: bederf is er al voor je schimmel ziet. Dus…wij blijven alletwee met veel plezier jam (vruchtenmoes!) maken maar doen dat niet op dezelfde manier.
Nog even terugkomend op die smaakjes. Ik maak met regelmaat roomijs. (Ja,ja na de suikervrije jam komt er gewoon roomijs op tafel 😹😹😹) En ik gebruik daar fruit uit de tuin voor maar voeg ook siroopjes van bijvoorbeeld verveine, munt, citroengras, steranijs en gember toe. En die maak ik vaak eerder dan het ijs. Siroopjes in vriezer, als ik ijs maak haal ik dat er een uurtje van te voren uit. Dus ik draai het om, de voorraad smaakjes maak ik als ik tijd heb.
En nu, na al dat keukengepraat, ga ik de tuin in! Heerlijk, het heeft hier vannacht enorm geregend, alles is opgefrist en afgekoeld! Fijne dag, Pien
Hallo Pauline en Pien,
Uiteindelijk berust het inmaken van vruchten zonder toevoegingen op niets anders dan een goede hygiëne en voldoende hitte.
Voor botulisme hoef je met fruit niet zo snel bang te zijn want op enkele vruchten na (zoals vijgen) bevatten die voldoende fruitzuren om botulisme geen kans te geven.
Maar er is natuurlijk wel salmonella en nog wat van die andere ellende. Zelf maak ik vruchtenmoes zonder suiker (heel gezond, voor doordeweeks zodat ik in het weekend een rijke zoete luxe jam kan eten 🙂 ).
Dat gaat prima; ik maak het in kleine potjes in, maar er is geen suiker voor de houdbaarheid en daarom maak ik een potje binnen 5 dagen leeg; dat gaat precies goed. Ik heb het wel eens langer staan staan, om te kijken wat er gebeurt en na 8 dagen zag ik een eerste plekje schimmel op de moes. Sindsdien houd ik dus 5 dagen aan, zonder enige suiker en uiteraard met een goede hygiëne als een schoon lepeltje, direct na gebruik sluiten en niet onnodig lang open op het aanrecht laten staan, etc.
Uiteraard is zelfgemaakt tomatensaus niet heel anders: ook dat zijn alleen mar tomaten/vruchten, heet in een pot zonder toevoegingen. Daarom staat er ook bij dat recept dat je de pot lang kunt bewaren zolang die vacuüm is maar snel leeg moet als die eenmaal open is. Ik hoorde laatst iets over ‘dry canning’, nadat ik iets zag van een Italiaanse dame die tomaten in stukken snijdt, in weckpotten doet, flink aandrukt en dan een half uur op 90 graden weckt/steriliseert. Zo kom je dus ook bij mensen die stukken fruit in een pot aanduwen en wecken.
Wat het 2 keer inmaken (eerst ter verwerking en later nog een keer om er jam van te maken) doet met smaak en vitaminen durf ik niet te zeggen (maar jam zoals ik die maak lijkt me sowieso ook niet heel veel vitaminen meer te bevatten :-)).
groetjes,
Diana
Dag Diana,
Ik steriliseer ook tomatenstukken in weckpotten. Maar rauwe tomaten steriliseer ik altijd 2 uur. Zoniet is de kans groot dat de potten beginnen te gisten.
groetjes
carine
Hallo Carine,
Dankjewel voor de tip!!
Ik zag het ergens in een video maar omdat ik het zelf nu in ieder geval nog niet ga doen heb ik verder niet gekeken hoe lang en op welke temperatuur.
Ik moet sowieso nog heel veel leren en oefenen als het om steriliseren/wecken gaat 🙂
Misschien begin ik komende winter wel eens met een pagina zodat ik in ieder geval alle tips kan verzamelen, en tijden en temperaturen al in een lijst kan zetten.
groetjes,
Diana
Nog vergeten te vertellen dat indien ik fruit steriliseer (bv halve peren, pruimen, perziken) ik hierbij 1 soeplepel suiker toevoeg en dan slechts 30 minuten steriliseer op 90 graden. Ook compot steriliseer ik 30 minuten op 90 graden.
Tomaten altijd 100 graden.
groetjes
carine
Hoi Carine,
Dank voor de informatie!
Bedoel je 1 soeplepel suiker per pot van ongeveer 500 cc?
En mag ik je nog wat vragen? Ik voorzie een grote pompoenoogst, en geen ruimte in de vriezer 🙄 😆
Heb je nog een tip voor een goede manier van het wecken van pompoenvruchtvlees? Ik dacht zelf aan het in de oven roosteren van blokjes pompoen en die dan vervolgens wecken, zodat ik die kan gebruiken voor soep en stoofgerechten. Maar hoe lang en op welke temperatuur, en in blokjes of gepureerd? Ik heb natuurlijk ook pompoenen die ik prima een poos kan bewaren maar ik zie 3 grote Galeux d´Eysines waarvan ik weet dat ze misschien tot november/december bewaren maar niet veel langer.
En de vriezer is tegen die tijd nog lang niet leeg.
groetjes,
Diana
Dag Diana,
voor de halve perzikken en halve peren (ook kersen) maakte ik vroeger suikerwater zoals dat destijds gedaan werd. Daar ben ik al lang mee gestopt. Nu leg ik het fruit in de pot en voeg beetje suiker toe. Na het steriliseren vormt dit wat vruchtensap. De potten die ik gebruik is een beetje van alles wat ik te pakken krijg😉. Dit kan halve liter zijn, maar meestal zijn dat grotere potten van bv 800gr tot 1 liter. Ik vind dit echt lekker in de winter en heel eenvoudig. Morgen begin ik er terug aan, heb 4 bakken rode perzikken geplukt. Zal er morgen eens een foto van trekken.
Qua pompoen heb ik nog nooit gesteriliseerd. Ik laat ze gewoon liggen, heb er ook geen plaats voor in de vriezer.
Moest ik dit doen, zou ik het ook niet rauw steriliseren. Ik zou het ook in de oven garen of stomen en dan de puree in confituurpotjes doen. Als het niet rauw is, is 1 uur steriliseren voldoende op 100 graden.
groetjes en succes
carine
Hoi Carine,
Dankjewel voor de tips voor de vruchten in suiker en de pompoen!!
Ik heb nu een pompoen met kapotte steel die ik dus helaas al binnenkort moet gaan verwerken, terwijl er geen plaats meer in de vriezer is. Wellicht ga ik het gelijk eens proberen, al wil ik ook gelijk pompoenpindasoep maken, en wellicht gelijk eens siroop en/of iets in de voedseldroger.
groetjes,
Diana
Dag Diana,
hier ben ik dan terug. Ziehier het geweckte resultaat van gesteriliseerde perzikken waarbij ik 1 soeplepel suiker en ook 1 cm bronwater toegevoegd heb. 30 minuten op 90 graden steriliseren.Sorry voor de beperkte foto, maar ik moest dit verkleinen qua grootte en slaagde er niet goed in😌.
gaat prima zo.
vandaag had ik zoveel te steriliseren dat ik de tomatillosaus in kookpotten gesteriliseerd heb. Inmaken met tomatillosaus geeft bij mij toch ongeveer 1/4 aan potten die beginnen te gisten. Dus, ik neem geen risico’s meer en tomatillosaus steriliseer ik.
Hallo Carine,
Dankjewel voor de informatie en de foto; duidelijk genoeg om te begrijpen wat je bedoelt. Ik ga het zeker zelf ook proberen!
Ik weet nog even niet wanneer en waarmee, hier komen alleen de herfstframbozen nog maar dat is dit jaar niet heel veel, en natuurlijk appels en (stoof)peren. Hier staan op dit moment de laatste tomaten in de oven te roosteren, die ga ik vanavond steriliseren, samen met een paar flesjes bramenazijn. Misschien ga ik wel appelstukjes in suiker met een klein beetje bronwater maken zoals jij omschrijft, om later in bijvoorbeeld een appeltaart te gebruiken of zo. Al vinden we appelplakjes drogen ook altijd erg lekker en ik heb al flink wat appels gebruikt in druiven/appelgelei, etc. Lastige keuzes 🙂
Nogmaals dank!
Diana
Hoi Diana, welke wintergroenten zaai jij in de kas?
https://www.mooiemoestuin.nl/de-wintertuin-en-winterkas-in-2022/
Dag Diana , mooie foto’s en mooie blog alweer.
Ik sta versteld van je blijvend, dynamisch enthousiasme!
Dank om dat zo trouw te willen blijven delen.
Ik wens je al bijna een rustige winter 😉
Mooie Blog hier ook zo laatste tomaten en paprika s
Hallo Diana,
Nu we september naderen en voor sommige ook de laatste oogst van bepaalde paprika soorten, kijk ik ook van welke specifieke favorieten ik zaad dien te winnen. Enkele jaren terug kocht ik bij jou enkele mooie soorten waar ik niet direct de leverancier van kan terugvinden. Zou jij tussen al jouw klussen door even voor mij willen kijken waar ik raszuiver zaad van volgende beauty’s kan kopen als je het nog kan achterhalen?
Midas Macho Violet Sparkle Gypsy Baron
Geniet nog verdere van deze voorlopig mooie nazomer!
Dag Sven, heb je zelf al gegoogled? Op bijvoorbeeld “paprika Midas zaden” etc.? Adressen rollen je tegemoet. En op deze site heeft Diana ook veel adressen vermeld. Via menu naar “overige tuinpagina’s” naar “mijn favoriete links”. Dan moet het toch lukken?
Op Midas na, alles en veel meer nog gekocht bij Deaflora ondertussen. Iemand ervaring met peperzaden.nl?
Hoi Sven,
Leuk! Ik ben heel benieuwd; ik heb heel goede ervaringen met Deaflora maar op internet krijgt ze lage cijfers in de boordeling. Zou je nog eens willen laten weten of jij je bestelling vlot in huis hebt en je tevreden bent?
groetjes,
Diana
Hallo Diana, qua bestelling kan ik alvast aangeven dat alles binnen een zeer aanvaardbare termijn in huis was, ongeveer 10 dagen. Mooi verpakt ook.
Hallo Sven,
Dankjewel voor je berichtje!
Fijn om te horen dat je bestelling prima in orde is en je die binnen normale termijn in huis hebt.
Dan ga ik ook maar weer eens lekker speuren in hun webshop 🙂
groetjes,
Diana
Hoi Sven, volgens recensies op internet zou dit zelfs een uitstekend bedrijf zijn. Je kunt ook mooi kiezen van nauwelijks heet tot extreem heet. Overigens bestaat ook tomatenzaden.nl dat is van hetzelfde bedrijf. Van zowel peper als van tomaten een echt heel uitgebreide collectie! Groeten, Pien
Dag Sven,
Ik heb ook reeds met Deaflora gewerkt en dit werd prima geleverd. Helaas vind ik ze vrij duur voor 10 zaadjes (had aubergines besteld).
Zelf hou ik van tomatofifou.com , zij hebben veel soorten. Zalig om door te bladeren.
groetjes
carine
Hallo Carine,
Klopt, zeer uitgebreid en tevens veel info te vinden, helaas wel al langere tijd geen verkoop meer.
Dag Sven,
idd ik zie dat er een probleem is. De laatste zaden die ik bestelde was de maand maart, effen geleden dus. Het is geen bedrijf, maar een vereniging die zich inzet voor het behoud van variëteiten (zoals ook bv. Cocopelli). Geen idee wat er scheelt, maar heb vermoeden dat het gezondheidsredenen zijn. Ik hou het ook in het oog. Zou heel spijtig zijn moest dit verdwijnen.
groetjes
carine
Dag Diana,
Ik zie iets vreemds bij mijn kerstomaten “Zuckertraube”. De onderste trossen zijn helemaal leeggeplukt (was een grote opbrengst), maar nu zie ik dat daar opnieuw kleine tomaatjes in groeien… zonder dat ze opnieuw bloemen droegen… een raadsel voor mij… kan dat? Heb jij dat al meegemaakt? Ze zijn nog heel mini dus ik weet niet of ze zullen uitgroeien tot eetbare kerstomaten…
mvg
Sabine
Hallo Sabine,
Dat is inderdaad heel vreemd.
In principe kan het natuurlijk niet, het zou een soort ‘onbevlekt ontvangen’ zijn 🙂
Zonder bloem geen stuifmeel en geen stamper en dus ook geen bevruchting. Uitzondering is parthenocarpie waarbij een vrucht zich zonder bevruchting kan ontwikkelen (zoals de moderne komkommers) maar zelfs dan is er toch wel altijd nog een bloem waar het vruchtbeginsel zich achter bevindt (voor zover ik weet, ik ben geen bioloog hoor).
Ik zie hier zeker soms ook wel laat in het seizoen nog kleine tomaatjes in de onderste tros verschijnen; dat zijn dan toch nog heel laat ontwikkelde bloempjes of tomaatjes die zich nu pas ontwikkelen (omdat eerst andere tomaten in die tros alle energie van de plant kregen voor groei en rijping). Zou het zoiets kunnen zijn?
groetjes,
Diana
Misschien, maar het zijn er zoveel dat me dat dan toch heel straf lijkt… Ze zijn intussen ook echt aan het rijpen… benieuwd om binnenkort eentje te proeven. Ze zijn wel allemaal kleiner dan de oorspronkelijke.
Hoi Diana,
Leuk te lezen weer! Nieuwgierig: doen jullie aangetaste planten (zoals meeldauw op komkommerplanten) gewoon op de eigen composthoop? Welke niet?
Ik ben bezig met zaden winnen van mijn kastomaten, ik heb ze 5 dagen laten fermenteren in hun sap zonder water toe te voegen en vanmorgen heb ik ze afgespoeld. Nu zag ik dat er hele kleine witte kiemspruitjes uit een deel van de zaden komen. Ik win elk jaar mijn eigen zaden en dit heb ik nog nooit gezien. Ik vraag mij af of het door de hoge temperaturen komt van de afgelopen dagen, klopt mijn vermoeden? Zou ik de zaden nog kunnen bewaren en gebruiken nu ze in feite al zijn ‘opgestart’?
Hallo Karin,
Ik oogst mijn tomatenzaden de laatste jaren altijd in zilverzand, minder gedoe en vieze werkjes met schimmels en bacteriën bij het spoelen en het zilverzand kan ik meerdere keren hergebruiken.
Zoal het fermenteren als het laten drogen in zand gaat in juli en augustus prima maar in september daalt de (nacht)temperatuur en stijgt de luchtvochtigheid en dan is er altijd kans dat zaden te lang te vochtig blijven (en dan is de kans op kiemen groot als de temperatuur dan overdag hoog is). Zo min mogelijk vocht en zo snel mogelijk drogen is dan extra belangrijk. Om die reden gebruik ik nu meer zand op minder zaden na het spoelen, dan is het al gelijk minder vochtig, en ik spreid het vervolgens uit in een wat breder bakje.
Ik vrees dat zaden maar 1 keer kunnen kiemen, na dit kiemen door te lang en teveel vocht en warmte zijn de zaden helaas verloren gegaan.
Sorry dat ik geen beter nieuws voor je heb. Ik hoop dat je nog een keer wat zaden kunt oogsten, en desnoods kun je ze dan per paar tegelijk spoelen. goed laten uitlekken en vervolgens met je vingers over keukenpapier wrijven, net zo lang tot het papier weer opdroogt en de zaden ook, en hun kiemremmende laagje kwijt zijn. Dan nog een paar dagen drogen in een bakje maar dan is de kans op kiemen eigenlijk al voorbij.
groetjes,
Diana
Dank je wel voor je antwoord Diana. Kun je uitleggen hoe dat werkt, oogsten in zilverzand? Je fermenteert in zilverzand, doe je dat dan in vochtig zand en laat je het ook vijf dagen staan? Goed om te weten dat ik voortaan in juli en augustus zaden moet gaan oogsten. Het was niet slim om te wachten met zaden ‘maken’ tot de laatste tomaat er nog aan hing want nu heb ik geen verse zaden van dit soort maar gelukkig nog wel wat ouder zaad.
Hallo Karin,
Het is eigenlijk heel simpel+ je fermenteert de zaden niet. Je doel is om het kleverige en kiemremmende geleilaagje rond de zaden te verwijderen. Daarvoor spoel je de geoogste zaden heel goed in een zeef (hoe schoner en minder tomatensap, hoe vaker je het zand kunt hergebruiken). Laat het in het zeefje uitlekken. Doe het in een bakje en voeg zoveel eetlepels zand toe dat het, wanneer je het mengt, vochtig maar niet kletsnat is (omdat het dan dus nog kan kiemen). Meng het goed, ook in de hoekjes, zodat alle zaden zijn omgeven door zand. Zet op een droge, luchtige en warme plaats. Schep het elke dag even om. Na een paar dagen (afhankelijk van de natheid van zaden, hoeveel zand en temperatuur) heeft het zand het kiemremmende geleilaagje opgenomen en verdroogd. En dan kun je het zand door een theezeefje gieten; het zilverzand ‘spoelt’ eruit en houd je de zaden in het zeefje over.
groetjes,
Diana
Hier is het al enigszins gedroogd:
En hier is het al klaar om te worden gezeefd (bij twijfel laat ik de gezeefde zaden nog enkele dag nadrogen):